Η απειλή της κλιματικής αλλαγής και η παγκόσμια στροφή στην «πράσινη» ενέργεια που αυτή φέρνει, εκτοξεύει τις επενδύσεις σε ΑΠΕ και κυρίως σε χερσαία ή υπεράκτια αιολικά πάρκα, ενώ οδηγεί τις βιομηχανίες του κλάδου στην κατασκευή όλο και μεγαλύτερης ισχύος ανεμογεννητριών.
Το ερώτημα που προκύπτει, -και ασφαλώς δεν είναι καινούργιο-, εστιάζεται στο τι θα γίνουν οι χιλιάδες ανεμογεννήτριες μετά το τέλος της ζωής τους, η οποία και μπορεί να φτάσει τα 25-30 χρόνια.
Κατ αρχήν, λόγω των μεγάλων επενδύσεων που απαιτούνται, είναι εύλογο ότι οι ενεργειακοί όμιλοι φροντίζουν για τη σωστή συντήρηση τους ώστε να παρατείνουν την οικονομική διάρκεια ζωής τους.
Όταν πλέον φτάσει το πλήρωμα του χρόνου, η μία λύση είναι η ανακαίνιση και αναβάθμισή τους, το λεγόμενο repowering. Είναι κάτι που εφαρμόζεται διεθνώς ενώ στην Ελλάδα μέχρι τώρα έχει πραγματοποιηθεί ένα σχετικό project από τη ΔΕΗ Ανανεώσιμες. Συγκεκριμένα, η εταιρεία ξεκίνησε από το 2018 την ανακατασκευή παλαιότερης τεχνολογίας αιολικών πάρκων που είχαν εγκατασταθεί τη δεκαετία του 1990 στην Εύβοια και σε διάφορα νησιά και πρόσφατα είχε ολοκληρώσει το repowering εννέα τέτοιων έργων, συνολικής ισχύος 20MW.
Σε κάθε περίπτωση, όταν ένα αιολικό πάρκο κλείσει τον κύκλο του, προβλέπεται ότι ο εξοπλισμός πρέπει να αποξηλωθεί και ο χώρος εγκατάστασης να αποκατασταθεί. Στην συντριπτική πλειονότητα στον ίδιο χώρο θα εγκατασταθούν σύγχρονες και πιο παραγωγικές ανεμογεννήτριες.
Τι γίνεται όμως με τις παλιές; Τα υλικά τους θα πρέπει να τα ανακυκλώσουν και να τα διαχειριστούν εξειδικευμένες και πιστοποιημένες για αυτή τη δουλειά εταιρείες.
Τα μέρη και το δύσκολο ζήτημα των πτερυγίων
Κάθε ανεμογεννήτρια αποτελείται από τα τσιμεντένια θεμέλια, τον πυλώνα, τη γεννήτρια και τα πτερύγια, ενώ σύμφωνα με τους ειδικούς, τα υλικά της μπορούν να ανακυκλωθούν σε ποσοστό που φτάνει ακόμη και το 90%.
Σε ορισμένες χώρες του εξωτερικού, όπως η Ολλανδία και η Δανία, μέρη ανεμογεννητριών έχουν χρησιμοποιηθεί για να εξοπλίσουν παιδικές χαρές ή για την κατασκευή ηχοπετασμάτων στους δρόμους.
Το πιο δύσκολο, ωστόσο, ζήτημα είναι τα πτερύγια. Οι λύσεις που εφαρμόζονται ή αναζητούνται εδράζονται στα υλικά κατασκευής που περιλαμβάνουν κυρίως υαλονήματα, πολυμερή και ενισχυμένα πολυεστερικά (glass-reinforced polymer) κ.α.
Εδώ έχει ενδιαφέρον μια πρόσφατη έρευνα του Πανεπιστημίου Strathclyde στη Γλασκόβη που ασχολήθηκε με την ανακύκλωση των υλικών των πτερυγίων.
Για τη συγκεκριμένη έρευνα το Πανεπιστήμιο συνεργάστηκε με τη νορβηγική εταιρεία υπεράκτιων αιολικών Aker Offshore Wind καθώς και με την επενδυτική εταιρεία Aker Horizons.
Σύμφωνα με τις εκτιμήσεις της ερευνητικής ομάδας, προβλέπεται παγκόσμια αύξηση των αποβλήτων των πτερυγίων των ανεμογεννητριών από περίπου 400.000 τόνους ετησίως το 2030 σε 2 εκατομμύρια τόνους έως το 2050.
Έτσι, το Τμήμα Μηχανολόγων Μηχανικών και Αεροδιαστημικής Μηχανικής του Strathclyde ανέπτυξε μια λύση για την θερμική ανάκτηση και επεξεργασία ινών γυαλιού από θραύσματα των πολυμερών υλικών των πτερυγίων. Σύμφωνα με τα συμπεράσματα, εάν αυτή η μέθοδος εφαρμοστεί διεθνώς θα μπορούσε να καλύψει το 50% της ζήτησης ινών γυαλιού. Δεδομένου ότι από αυτή τη διαδικασία παράγονται ίνες διαφόρων ποιοτήτων, θα μπορούσε να καλυφθεί ένα ευρύ φάσμα της αγοράς, που κυμαίνεται από λιγότερο απαιτητικά έως προϊόντα υψηλής απόδοσης.
Ειδικότερα, το ανακυκλωμένο GRP (glass-reinforced polymer) μπορεί λόγω της ευρύτατης εφαρμογής του να χρησιμοποιηθεί σε πολλούς τομείς όπως η αυτοκινητοβιομηχανία, τα θαλάσσια σκάφη, η παραγωγή πετρελαίου και φυσικού αερίου, οι κατασκευές μέχρι και τα αθλητικά είδη.
Αν και διατυπώνονται ορισμένες επιφυλάξεις για το κόστος, εκτιμάται ότι αυτή είναι μια λύση. Σίγουρα, όμως, θα χρειαστούν και περισσότερες…