Πολυδιάστατο ενεργειακό μοντέλο με ισομερή κατανομή αερίου, πετρελαίου, πυρηνικής ενέργειας και ΑΠΕ, θα μπορούσε να αποτελέσει τη λύση στο ενεργειακό σοκ που προκαλούν οι τιμές των καυσίμων.
Σύμφωνα με τον Πρόεδρο και Γενικό Διευθυντή του Ινστιτούτου Ενέργειας Νοτιοανατολικής Ευρώπης (ΙΕΝΕ) κ. Κώστα Σταμπολή, η πολυμορφία των μορφών ενέργειας θα μπορούσε να προσφέρει ίση πρόσβαση στο ενεργειακό μείγμα και να εγγυηθεί την ασφάλεια και τις ανταγωνιστικές τιμές. Ύστερα από σαραπέντε χρόνια ενεργούς παρουσίας στην αγορά ενέργειας, ο κ. Σταμπολής υποστηρίζει ότι «ο δρόμος προς την ενεργειακή Εδέμ δεν θα είναι εύκολος και θα έχει πολλά εμπόδια και πολλά αναποδογυρίσματα».
Παραθέτοντας μάλιστα ιστορικά στοιχεία στην πορεία της ενεργειακής μετάβασης τα τελευταία 50 χρόνια, αποδεικνύει ότι στην παγκόσμια οικονομία, ο άνθρακας που σήμερα έχει κινητοποιηθεί η ΕΕ να διώξει από το ενεργειακό της μείγμα, όχι μόνο περιορίστηκε μεταξύ της περιόδου 1973 έως 2019 αλλά αυξήθηκε! Σύμφωνα με τα στοιχεία που παρουσίασε το ΙΕΝΕ κατά την διάρκεια ημερίδας με θέμα «Επενδυτικές Στρατηγικές στο νέο Γεωπολιτικό και Ενεργειακό Περιβάλλον» που διοργάνωσε το Κέντρο Ερευνών Προοδευτικής Πολιτικής, παρά την μεγάλη κινητοποίηση για περιορισμό των ρύπων, το ποσοστό του άνθρακα έχει αυξηθεί και από 24,7% πήγε στο 26,8%.
Αντίστοιχα, το πετρέλαιο από 46% έχει υποχωρήσει στο 31% του ενεργειακού μείγματος, εξέλιξη που ανέβασε την χρήση του φυσικού αερίου που από 16,1% έφτασε στο 23%.
Όπως αναλύθηκε, η αύξηση της χρήσης του άνθρακα αποδίδεται στην χαμηλή τιμή του καθώς επειδή είναι φθηνός χρησιμοποιείται σε όλες τις αναπτυσσόμενες οικονομίες. Ως παράδειγμα έφερε την Κίνα αλλά και άλλες χώρες της ΝΑ Ασίας, λέγοντας ότι η χρήση άνθρακα εξακολουθεί να της βοηθά να παράγουν φθηνά προϊόντα καθώς κρατά χαμηλό το ενεργειακό κόστος.
Το εντυπωσιακό στοιχείο είναι ότι για την ίδια περίοδο (1973-2019), η συμμετοχή των ΑΠΕ και των βιοκαυσίμων ήταν σχεδόν στα ίδια επίπεδα. Το 1973 η συμμετοχή της πράσινης οικονομίας στο ηλεκτρισμό ήταν 10,2% έναντι 9,4% το 2019. Αντίστοιχα, τα πυρηνικά από 0,9 πήγαν στο 5% και στο 2,5% τα υδροηλεκτρικά από 1,8%.
Αυτή η εικόνα σύμφωνα με τον κ Σταμπολή δείχνει ότι δεν είναι εύκολη η αλλαγή του ενεργειακού μείγματος. Σήμερα, ανέφερε το 83% της ενέργειας παγκοσμίως προέρχεται από αέριο, πετρέλαιο, άνθρακα, πυρηνική ενέργεια και το υπόλοιπο είναι από ΑΠΕ, από τις οποίες το μεγαλύτερο μέρος προέρχεται από βιομάζα και βιοκαύσιμα και ένα μικρότερο τμήμα από αιολική και ηλιακή ενέργεια.
Στην ΝΑ Ευρώπη παρατηρούνται παρόμοιες διαφοροποιήσεις ενώ στην Ελλάδα μεταξύ 2000 και 2018 βλέπουμε μια μείωση του πετρελαίου με παράλληλη αύξηση του φυσικού αερίου και των ΑΠΕ. Η ενέργεια από Ανανεώσιμες Πηγές έχει αυξήσει το μερίδιό της στην ηλεκτροπαραγωγή φτάνοντας το 20%.
Σύμπλευση χωρών αλλά όχι δέσμευση
Κατά τον κ. Σταμπολή η ΕΕ έχει θέσει πολύ υψηλά τον πήχη των κλιματικών στόχων, οι οποίοι όμως δεν ακολουθούνται από άλλες χώρες που έχουν τις μεγάλες καταναλώσεις και τον αυξημένο πληθυσμό. Υπάρχει μια σύμπλευση αναφέρει αλλά χωρίς ουσιαστικές δεσμεύεις.
Η Κίνα έχει μιλήσει για μέτρα που θα πάρει από το 2060 και μετά ενώ έως το 2030 σχεδιάζει να αυξάνει την εγκατεστημένη ισχύ της από άνθρακα κατά 10 γιγαβάτ το χρόνο.
Όπως λέει ο επικεφαλής του ΙΕΝΕ, η ΕΕ ακολουθεί εντελώς διαφορετική στρατηγική. Εκείνο που την ενδιαφέρει είναι να προχωρήσει στην μείωση των αέριων εκπομπών με κάθε κόστος και κατόπιν να ακολουθήσουν και οι άλλοι.
Μόνο που η ΕΕ όπως επισημαίνει ο κ. Σταμπολής είναι υπεύθυνη για το 6,5% των παγκοσμίων ρύπων και εδώ υπάρχει μια μεγάλη αντίφαση. «Η εκτίμησή μου είναι ότι η εξίσωση δεν βγαίνει», αναφέρει. Η μείωση των εκπομπών μπορεί να επιτευχθεί, μέσα από ένα ελαφρά τροποποιημένο μείγμα με προτεραιότητα στις ΑΠΕ μαζί όμως με υδροηλεκτρικά, φυσικό αέριο, άνθρακα, συστήματα παγίδευσης CO2, πυρηνική ενέργεια.
Ο κ. Σταμπολής επισημαίνει ότι τα συστήματα παγίδευσης (CCUS) θα μπορούσε να αξιοποιήσει και η ΔΕΗ για να έχει ηλεκτροπαραγωγή χωρίς ρύπους.
Οι στόχοι του ΕΣΕΚ και τα… πράσινα άλογα
Με βάση το Εθνικό Σχέδιο για την Ενέργεια και το Κλίμα (ΕΣΕΚ), προβλέπετε μερίδιο ΑΠΕ στην τελική κατανάλωση ενέργειας 35% το 2030 όταν σήμερα έχουμε 20% και στην ηλεκτροπαραγωγή 64% όταν σήμερα έχουμε γύρω στο 30%.
Δηλαδή διπλασιασμό μέσα στα επόμενα 9 χρόνια όταν χρειαστήκαμε 40 χρόνια να φτάσουμε στο 10%, λέει ο κ. Σταμπολής. Τονίζει όμως και κάτι ακόμη. Όσο μεγαλώνει η διείσδυση των ΑΠΕ στο ενεργειακό μείγμα, τόσο θα αυξάνεται και η χρήση του αερίου για να μπορεί να καλύψει την στοχαστικότητα και την ασυνέχεια των ΑΠΕ. Το μυστικό όπως είπε είναι η αποθήκευση και εκεί δεν έχουμε κάνει τίποτα.