Πολιτική «δεύτερης ευκαιρίας» για περιπτώσεις μεγαλύτερων ή μικρότερων πιθανολογούμενων κοιτασμάτων που αν και παρουσίασαν θετικές ενδείξεις στο παρελθόν, δεν προχώρησε η οργανωμένη ανάπτυξή τους, χαράζει το Υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας.

Αυτή η πολιτική βέβαια δεν έχει γενικό χαρακτήρα, αλλά αφορά τις περιπτώσεις εκείνες όπου νεώτερες έρευνες ανατρέπουν τα έως σήμερα δεδομένα, αναβαθμίζοντας την κοιτασματολογική βιωσιμότητα και ανοίγοντας το δρόμο της παραγωγικής εκμετάλλευσης.

Στο πλαίσιο αυτό προκηρύχθηκε από το ΥΠΕΝ στις 14 Απριλίου διεθνής ανοικτός διαγωνισμός για την εκμίσθωση των δικαιωμάτων έρευνας και εκμετάλλευσης μεταλλευτικών ορυκτών σε τμήμα εκτάσεως 9,8km2 του Δημόσιου Μεταλλευτικού Χώρου Μολάων Λακωνίας.

Επί της ουσίας επιχειρείται η «ανάσταση» του συγκεκριμένου κοιτάσματος, που είναι εντοπισμένο σε μέρος της συνολικής έκτασης του ΔΜΧ η οποία φτάνει τα 73 km2.

Σύμφωνα με πληροφορίες, το όλο εγχείρημα εδράζεται σε νεώτερες έρευνες του ΙΓΜΕ που εντοπίζουν στην εν λόγω περιοχή μεγάλα αποθέματα αργύρου, καθώς και σημαντικές συγκεντρώσεις ψευδαργύρου και μολύβδου.

Αντίστοιχες έρευνες φέρονται να έχουν δείξει θετικά αποτελέσματα και για άλλες περιοχές, όπως στις Θέρμες Ξάνθης, στο Πολύκαστρο Κιλκίς και στην Αισύμη Έβρου. Μαζί με το κοίτασμα των Μολάων γίνεται λόγος για αποθεματικό δυναμικό μικτών θειούχων βασικών μετάλλων της τάξης των 1,5 εκατ. τόνων ψευδαργύρου και μολύβδου (Zn, Pb) καθώς και άνω των 500 τόνων αργύρου (Ag).

 

Οι πρώτες έρευνες και το «ναυάγιο» της ΜΕΤΒΑ

Το κοίτασμα μικτών θειούχων μεταλλευμάτων Μολάων εντοπίστηκε από το ΙΓΜΕ μετά από συστηματικό ερευνητικό πρόγραμμα που άρχισε το 1980. Το πρόγραμμα αυτό περιλάμβανε γεωλογική χαρτογράφηση, γεωχημική και γεωφυσική έρευνα καθώς και εκτεταμένη έρευνα με γεωτρήσεις. Το κοίτασμα καταλαμβάνει μία περιοχή που ορίζεται από ένα ορθογώνιο παραλληλεπίπεδο μήκους 2 km, πλάτους 400 m και ύψους 69 m.

Στο κεντρικό τμήμα του έγινε πειραματική εκμετάλλευση από την εταιρεία ΜΕΤΒΑ ΑΕ την περίοδο1985-1991. Το εγχείρημα, ωστόσο, αποδείχθηκε μη βιώσιμο με βάση τις τότε συνθήκες και τιμές των μετάλλων και η εταιρεία δεν προχώρησε στην ανάπτυξη του μεταλλείου.

Όπως αναφέρεται ειδικότερα στο ιστορικό της προκήρυξης, η μελέτη σκοπιμότητας που διενήργησε η τελευταία μισθώτρια METBA, με βάση τις γεωτρήσεις μεταλλευτικής έρευνας του ΙΓΜΕ και τα προκύπτοντα εκμεταλλεύσιμα αποθέματα, σε συνδυασμό με δοκιμές εξόρυξης και εμπλουτισμού, τις οποίες πραγματοποίησε η εταιρεία, έκριναν την εκμετάλλευση του μικτού θειούχου κοιτάσματος με τις επικρατούσες τιμές μετάλλων του 1991, ως μη οικονομική.

Για τον υπολογισμό των αποθεμάτων χρησιμοποιήθηκαν οι χημικές αναλύσεις 106 γεωτρήσεων οι οποίες εκτελέστηκαν από το ΙΓΜΕ και την ΜΕΤΒΑ, έως την άνοιξη του 1989.

Στην προκήρυξη του τωρινού διαγωνισμού, όμως, τονίζεται ότι η «κρίση αυτή χρήζει επανεξέτασης με τα σημερινά δεδομένα». Επισημαίνεται ακόμη ότι τόσο η περιοχή των Μολάων όσο και γειτονικές με το ίδιο γεωτεκτονικό περιβάλλον, συμπεριλαμβανομένων των Δημόσιων Μεταλλείων στην Απιδιά και στα Παπαδιάνικα, τεκμηριώνουν μεταλλογενετικά τη δυναμική ύπαρξη πρόσθετων συγκεντρώσεων μετάλλων.

Στο ΔΜΧ Μολάων υπάρχουν ερευνητικά έργα και συγκεκριμένα κεντρική στοά σε κεκλιμένο επίπεδο με κλίση -12% έως 200 m και -10% έως 400 m, διατομή 3,8X3,4 m, που υποστηρίζεται με άκαμπτα σιδερένια πλαίσια, ράμπα κ.α.

Τα κριτήρια συμμετοχής και οι προθεσμίες

Σε περίπτωση που ο ενδιαφερόμενος είναι φυσικό πρόσωπο πρέπει να αποδείξει ότι έχει στην άμεση κυριότητα και κατοχή του διαθέσιμα, ρευστοποιήσιμα και ελεύθερα βαρών χρηματοοικονομικά περιουσιακά στοιχεία (καθαρή προσωπική περιουσία) συνολικής αγοραίας αξίας τουλάχιστον 2 εκατ. ευρώ. Σε περίπτωση ημεδαπού ή αλλοδαπού νομικού προσώπου πρέπει να αποδείξει: α) είτε ότι ο μέσος όρος ετήσιων ίδιων κεφαλαίων (καθαρής θέσης) του για τα τελευταία 3 ελεγμένα οικονομικά έτη από την καταληκτική ημερομηνία υποβολής της Εκδήλωσης Ενδιαφέροντος ανέρχεται σε τουλάχιστον 2 εκατ. ευρώ, είτε ότι ο μέσος ετήσιος κύκλος εργασιών από εργασίες εξόρυξης ή και επεξεργασίας ορυκτών πρώτων υλών ανέρχεται σε τουλάχιστον 5 εκατ. ευρώ για τα 3 τελευταία οικονομικά έτη.

Όσον αφορά την τεχνική ικανότητα, οι ενδιαφερόμενοι πρέπει να αποδείξουν ότι διαθέτουν εμπειρία και αποδεδειγμένο ιστορικό επιχειρηματικής δραστηριότητας:

-στον κλάδο της έρευνας και εξόρυξης μεταλλευμάτων, με αποδεδειγμένη εμπειρία έρευνας και ανακάλυψης τουλάχιστον ενός κοιτάσματος ή εξόρυξης τουλάχιστον τριών ετών σε βιομηχανική κλίμακα ύψους τουλάχιστον 250.000 τόνων μεταλλεύματος ετησίως, είτε

-στον κλάδο της επεξεργασίας μεταλλευμάτων, με αποδεδειγμένη εμπειρία τουλάχιστον τριών ετών παραγωγής τελικού προϊόντος ετησίως τουλάχιστον 10.000 τόνων συμπυκνώματος ή άλλου εμπορεύσιμου προϊόντος ή 5.000 τόνων μετάλλου ή κράματος ετησίως ή 1 τόνου πολυτίμων μετάλλων, είτε

-στον κλάδο της εξόρυξης και κατεργασίας άλλης (πλην μεταλλευμάτων) ορυκτής πρώτης ύλης και παραγωγής τελικού προϊόντος (εκτός συμπυκνώματος, μετάλλου ή κράματος), με αποδεδειγμένη εμπειρία τουλάχιστον 3 ετών εξόρυξης τουλάχιστον 300.000 τόνων ορυκτής πρώτης ύλης ετησίως ή με μέση ετήσια παραγωγή τελικού προϊόντος τουλάχιστον 50.000 τόνων.

Ως καταληκτική ημερομηνία υποβολής της Εκδήλωσης Ενδιαφέροντος ορίζεται η Παρασκευή 21 Μαΐου 2021, ενώ αιτήματα διευκρινήσεων μπορούν να υποβληθούν μέχρι την Πέμπτη 6 Μαΐου.

Μετά τη λήξη της διαδικασίας υποβολής και αποσφράγισης των φακέλων θα ακολουθήσει η αξιολόγηση τους με σκοπό την προεπιλογή των επιλέξιμων μισθωτών που θα συνεχίσουν στη Β’ φάση του διαγωνισμού,

Οι επιλέξιμοι μισθωτές που συμμετέχουν μεμονωμένα μπορούν να σχηματίσουν κοινοπραξία για τη συμμετοχή τους στη Β’ Φάση, εντός συγκεκριμένης προθεσμίας, είτε με ένα πρόσωπο/οντότητα που δεν συμμετείχε στην Α΄ φάση είτε με έναν ενδιαφερόμενο που συμμετέχει μεμονωμένα ή ως μέλος μιας κοινοπραξίας αλλά δεν πέρασε στο επόμενο στάδιο.

Δεν επιτρέπεται, όμως, η συγχώνευση μεταξύ κοινοπραξιών που αναδείχθηκαν επιλέξιμοι μισθωτές κατά την Β΄ φάση του διαγωνισμού.