Τέλος στη σύμβαση με την εταιρεία «Λιγνιτωρυχεία Αχλάδας Α.Ε.», η οποία εκμεταλλεύεται τα ορυχεία Αχλάδα 1 και Αχλάδα 2 στη Φλώρινα έβαλε με χθεσινή του απόφαση ο Υπουργός Περιβάλλοντός και Ενέργειας Κ. Σκρέκας.

Η απόφαση του ΥΠΕΝ, η οποία συνιστά ένα «τέλος εποχής» προβλέπει ότι:

– «Λύεται η συναφθείσα μεταξύ του Ελληνικού Δημοσίου και της εταιρείας Λιγνιτωρυχεία Αχλάδας Α.Ε σύμβαση μίσθωσης του δημόσιου λιγνιτωρυχείου Αχλάδας (Αχλάδα Νο 1 και Αχλάδα Νο 2) του Ν. Φλώρινας, λόγω μη τήρησης των συμβατικών της υποχρεώσεων και ειδικότερα λόγω μη καταβολής των οφειλόμενων μισθωμάτων.

– Κηρύσσεται έκπτωτη η μισθώτρια εταιρεία από τα μισθωτικά της δικαιώματα επί του δημόσιου λιγνιτωρυχείου Αχλάδας (Αχλάδα Νο 1 και Αχλάδα Νο 2) του Ν. Φλώρινας, τα οποία απορρέουν από τα σχετικά συμβόλαια.

-Οι κατατεθείσες δύο εγγυητικές επιστολές καλής εκτέλεσης όρων σύμβασης, ύψους 500.000 ευρώ εκάστη, καταπίπτουν στο σύνολό τους υπέρ του Δημοσίου

-Το μίσθιο λιγνιτωρυχείο Αχλάδα 1 και Αχλάδα 2 αποδίδεται στο Δημόσιο και η παραλαβή του θα λάβει χώρα με νεότερη απόφαση του ΥΠΕΝ.

Από την πλούσια επιστολογραφία που καταγράφεται στην απόφαση προκύπτει ότι «η Υπηρεσία εξάντλησε κάθε περιθώριο χρηστής διοίκησης και επιείκειας καθώς και διαφύλαξης της μεταλλευτικής δραστηριότητας της χώρας έχοντας με τα υπ’ αρ. πρωτ. ΥΠΕΝ/ΔΜΕΒΟ/44116/637/28.2.2020 και ΥΠΕΝ/ΔΜΕΒΟ/70393/1046/ 22.7.2021 έγγραφά της αποδεχτεί τα υπομνήματα της μισθώτριας εταιρείας Λιγνιτωρυχεία Αχλάδας Α.Ε. περί των λόγων μη επίτευξης της ελάχιστης παραγωγής, για τα έτη 2018 και 2019 αντίστοιχα, η οποία παρουσίαζε υστέρηση από τη συμβατική της υποχρέωση, για ελάχιστη κατ’ έτος παραγωγή 2.000.000 τόνων λιγνίτη κατά 675.510,58 τόνους για το έτος 2018 και κατά 585.442,65 τόνους για το 2019».

Επίσης, όσον αφορά τα οφειλόμενα μισθώματα, η εταιρεία επεδίωξε και υπήχθη στη ρύθμιση του αρ. 75 του ν. 4821/2021 (72 δόσεις), ωστόσο την απώλεσε λόγω μη καταβολής δόσεων.

Από το 1936…

Η Λιγνιτωρυχεία Αχλάδας ανήκει στην οικογένεια Ροζά, που από το 1936 δραστηριοποιείται στην εκμετάλλευση της περιοχής. Ειδικότερα εκείνη την περίοδο ο Κωνσταντίνος Ν. Ρόζας ξεκίνησε την εκμετάλλευση του πρώτου ιδιωτικού ορυχείου στην Αχλάδα της Φλώρινας. Η εταιρεία λειτουργούσε αρχικά εξυπηρετώντας τις ανάγκες της τοπικής κοινωνίας για θέρμανση με τη χρήση λιγνίτη, αργότερα όμως ξεκίνησε η προμήθεια προς τη ΔΕΗ με τη σύναψη διαδοχικών συμβάσεων. Η εταιρεία σταδιακά πέρασε στα χέρια της δεύτερης γενιάς δηλαδή στα τρία παιδιά του Κωνσταντίνου Ρόζα, Νικόλαο Χαράλαμπο και Θεμιστοκλή Ρόζα, ενώ πλέον στη διοίκηση συμμετέχουν και μέλη της τρίτης γενιάς.

Όσον αφορά τις επιδόσεις της εταιρείας, σύμφωνα με τα τελευταία δημοσιευμένα οικονομικά στοιχεία για τη χρήση του 2020, ο κύκλος εργασιών σημείωσε μεγάλη πτώση στα 15,14 εκατ. ευρώ από 32,67 εκατ. ευρώ της προηγούμενης, με τα καθαρά (μετά φόρων) αποτελέσματα να διαμορφώνονται σε ζημιές 377.253,92 ευρώ έναντι κερδών 4.024.847,25  ευρώ της ̟προηγούµενης χρήσης, ενώ το σύνολο των βραχυπρόθεσμων υποχρεώσεων υπερδιπλασιάστηκε σε 30,71 εκατ. ευρώ από 11,56 εκατ. ευρώ.

Από πλευράς της διοίκησης τονιζόταν ότι η εταιρεία κατόπιν των λύσεων των εργολαβικών συμβάσεων με την κοινοπραξία «ΑΚΤΩΡ ΑΤΕ-ΤΕΡΝΑ Α.Ε. Έργα Λιγνίτη» και «ΑΡΧΙΤΕΧ Α.Ε.» συνεχίζει τις εργασίες της «χωρίς την ανάθεση αυτών σε αποκλειστικό εργολάβο αλλά «αναλαμβάνοντας εξ’ ολοκλήρου το έργο εξόρυξης στηριζόµενη στο εξειδικευµένο ̟προσωπικό της ̟περιοχής, στην επάρκεια του µηχανολογικού της εξοπλισμού και στην συνεργασία µε µικρούς τοπικούς υπεργολάβους κυρίως για την µεταφορά του λιγνίτη».

Επισήμαινε ακόμη ότι η εταιρεία δεν διατρέχει κίνδυνο ρευστότητας στο άμεσο μέλλον δεδομένου ότι δεν έχει δανεισμό, ενώ έχει προχωρήσει σε ρύθμιση των οφειλών της. Επίσης ότι είναι σε επικοινωνία με τις τράπεζες συζητώντας για δανεισμό λαμβάνοντας υπόψη «τη συνέχιση της λειτουργίας της εξόρυξης έως το 2023 ό̟πως συζητείται, τα αποτελέσματα της χρήσης ̟που έληξε στις 31/12/2020 και τα αναµενόµενα αποτελέσματα της τρέχουσας χρήσης (2021)».

Ακόμη αναφέρεται ότι η εταιρεία έχει ̟περιορισμένο ̟πελατολόγιο µε κύριο ̟πελάτη την Λιγνιτική Μελίτης Α.Ε., «µε συνέ̟πεια να µην υ̟πάρχει ιδιαίτερη διασ̟πορά του ̟πιστωτικού κινδύνου».

Τα «καμπανάκια» του ορκωτού

Διαφορετική άποψη έχει πάντως ο ορκωτός, ο οποίος κάνει λόγο για «ουσιώδη αβεβαιότητα που σχετίζεται με τη συνέχιση της δραστηριότητας», επικαλούμενος ότι οι σωρευμένες ζημίες ανέρχονται στο ποσό των 9,23 εκατ. ευρώ, τα ίδια κεφάλαια έχουν καταστεί αρνητικά και ανέρχονται στο ποσό των -8.313.430,74 ευρώ και το σύνολο των βραχυπρόθεσμων υποχρεώσεων ανέρχεται σε 30.718.517,99 ευρώ έναντι βραχυπρόθεσμων απαιτήσεων ποσού 11.559.787,30 ευρώ. «Ως εκ τούτου, η εταιρεία ενδεχομένως να μην είναι σε θέση να καλύψει το σύνολο των αναγκών της σε κεφάλαιο κίνησης», όπως αναφέρει.

Επίσης, τονίζεται ότι το σχέδιο για την σταδιακή απολιγνιτοποίηση της χώρας, επηρεάζει άμεσα την βασική δραστηριότητα της εταιρείας.

Η διοίκηση, από την πλευρά της, επισημαίνει ότι η εταιρεία δραστηριοποιείται σε ένα ̟περιβάλλον το οποίο µμεταλλάσσεται συνεχώς και ̟προσφέρει σειρά επιχειρηματικών ευκαιριών, εκτιμώντας ότι η συνέχιση της δραστηριότητας  είναι δεδοµένη.

Θα πρέπει να σημειωθεί ότι στις 29 Απριλίου 2022 έγινε αύξηση μετοχικού κεφαλαίου ύψους 7,5 εκατ. ευρώ.

 

Από την απαλλοτρίωση στην επίταξη

Υπάρχει όμως και μια «προϊστορία» όσον αφορά την απαλλοτρίωση μιας πρόσθετης έκτασης 582.000 τ.μ. στην περιοχή. Ο ΥΠΕΝ Κ. Σκρέκας απαντώντας σε σχετική επίκαιρη ερώτηση στη Βουλή, τον Φεβρουάριο του 2021, είχε αναφέρει ότι το 2016 µε απόφαση του τότε Υπουργού Περιβάλλοντος κηρύχθηκε αναγκαστική απαλλοτρίωση υπέρ του ελληνικού Δηµοσίου µε δαπάνες της εταιρείας Λιγνιτωρυχεία Αχλάδας, εκτάσεων συνολικού εµβαδού 582.000 τ.μ. εντός µιας ευρύτερης έκτασης 871.000 τ.μ. στον οικισµό Κάτω Αχλάδος, για τις ανάγκες εκµετάλλευσης των λιγνιτικών κοιτασµάτων του Λιγνιτωρυχείου Αχλάδας. Εκεί προϋπήρχε δημόσιο ορυχείο και με την απόφαση κηρύχθηκε η αναγκαστική απαλλοτρίωση για να µπορέσει να συνεχίσει η αξιοποίηση του.

Στις 27 Ιουνίου 2018, όμως, η µισθώτρια εταιρεία, αιτήθηκε την επίταξη ιδιωτικών εκτάσεων συνολικού εµβαδού 71.000 τ.μ. της εν λόγω έκτασης.

Στις 17 Σεπτεµβρίου 2018 το Τµήµα Επιθεώρησης Μεταλλείων του Σώµατος Επιθεώρησης Βορείου Ελλάδος επισήµανε, ότι η περαιτέρω συνέχιση της εκμετάλλευσης του λιγνιτικού κοιτάσµατος στο ορυχείο Αχλάδας προς επίτευξη της συνήθους ετήσιας παραγωγής και της ασφαλούς τροφοδοσίας του ΑΗΣ Μελίτη προϋποθέτει την άµεση δυνατότητα πρόσβασης της εταιρείας στις αιτούµενες προς επίταξη εκτάσεις.

Στις 5 Ιουλίου 2019 µε Κοινή Υπουργική Απόφαση των Υπουργών Οικονοµικών και Περιβάλλοντος και Ενέργειας διατάχθηκε η επίταξη, µε δαπάνες της εταιρείας «Λιγνιτωρυχεία Αχλάδας ΑΕ», ιδιωτικών εκτάσεων συνολικού εµβαδού 63.000 τ.μ.

Ο ΥΠΕΝ Κ. Σκρέκας τόνισε τότε ότι «έχουµε ένα δηµόσιο µεταλλείο, το οποίο µισθώνεται σε έναν ιδιώτη, όπου για να µισθωθεί θα πρέπει να πραγµατοποιηθεί µία αναγκαστική απαλλοτρίωση των εκτάσεων, ώστε να συνεχιστεί η δραστηριότητα. Το τίµηµα των απαλλοτριούµενων εκτάσεων, προκύπτει µέσα από µία δικαστική απόφαση. Υπήρξε τέτοια δικαστική απόφαση που προσδιόριζε το προσωρινό τίµηµα για τις απαλλοτριωθείσες εκτάσεις, το οποίο, όµως, δεν πληρώθηκε µέχρι σήµερα. Και γιατί δεν πληρώθηκε µέχρι σήµερα; Γιατί εν τω µεταξύ ο µισθωτής, ζήτησε -και ορίστηκε µε Κοινή Υπουργική Απόφαση- επίταξη των εκτάσεων, που είναι ένας άλλος τρόπος για να µπορέσει αυτός να συνεχίσει να αξιοποιεί, όμως το τίµηµα της επίταξης είναι πολύ πιο χαµηλό από το προσωρινό τίµηµα της απαλλοτρίωσης που είχε ορίσει το δικαστήριο».

Εκείνη την περίοδο εκκρεμούσε ακόμη η απόφαση του δικαστηρίου, στο οποίο έχει προσφύγει ο µισθωτής, για το οριστικό τίµηµα.