Ανιχνεύονται στον αέρα, το νερό, το έδαφος, ακόμα και τα σύννεφα και τις κορυφές των βουνών… Τα μικροπλαστικά και τα νανοπλαστικά κατακλύζουν το περιβάλλον και εξαιτίας του μικροσκοπικού μεγέθους τους είναι ικανά να διεισδύσουν στον οργανισμό προκαλώντας ανησυχία για τις πιθανές επιπτώσεις τους στην υγεία.

Διαταραχές του ενδοκρινικού συστήματος, φλεγμονές, καρδιαγγειακές, αναπνευστικές και γαστρεντερικές παθήσεις, καθώς και νευρολογικές παθήσεις συνδέονται με την έκθεση στα σωματίδια αυτά που καταναλώνονται μαζί με το νερό και την τροφή.

Φρούτα και λαχανικά απορροφούν μικροπλαστικά από το έδαφος, οι γραμμές παραγωγής τροφίμων χρησιμοποιούν πλαστικά εργαλεία και σωλήνες, τα μαγειρικά σκεύη, τα δοχεία αποθήκευσης, τα πλαστικά μπουκάλια, απελευθερώνουν σωματίδια με τη χρήση ή με τη θερμότητα.

Υπάρχει τρόπος να περιοριστεί η έκθεση σε αυτά; Σύμφωνα με τους επιστήμονες ναι, αρκεί να γίνουν μερικές μικρές αλλαγές στην καθημερινότητά μας.

Όπως αναφέρει το BBC τα μικροπλαστικά βρίσκονται μεταξύ άλλων σε φρούτα και λαχανικά, μέλι, ψωμί, γαλακτοκομικά, ψάρια και κρέας, αυγό.

Για ορισμένα από τα τρόφιμα είναι εύκολο να απαλλαγεί κανείς από τα μικροπλαστικά, όπως στην περίπτωση του ρυζιού. Παρότι σύμφωνα με μελέτη στην Αυστραλία καταναλώνονται 3-4 mg πλαστικού από το ρύζι που παρασκευάζεται στο σπίτι και έως 13 mg ανά μερίδα προμαγειρεμένου ρυζιού, αρκεί ένα καλό ξέπλυμα με νερό για να μειωθούν τα μικροπλαστικά ακόμα και σε ποσοστό 20-40%. Ανάλογη είναι η μέθοδος για λιγότερα σωματίδια σε κρέας και ψάρι, καθώς το νερό μπορεί να τα περιορίσει σημαντικά, αλλά όχι να τα εξαλείψει. Για άλλα τρόφιμα, βέβαια αυτό δεν είναι εφικτό, όπως το αλάτι, το οποίο συχνά περιέχει μικροπλαστικά από τα σημεία συγκέντρωσης και επεξεργασίας.

Ωστόσο, η αποφυγή επεξεργασμένων τροφίμων διασφαλίζει λιγότερη έκθεση σε μικροπλαστικά, επομένως η αγορά φρέσκων ή ελάχιστα επεξεργασμένων προϊόντων ελαχιστοποιεί τις πιθανότητες.

Όσο για το νερό, είτε αυτό προέρχεται από βρύση, είτε από μπουκάλι υπάρχουν αρκετές μελέτες που επιβεβαιώνουν την παρουσία σωματιδίων. Σαν να μην ήταν αυτό αρκετό, έχει διαπιστωθεί ότι ακόμα και το βίδωμα και ξεβίδωμα του καπακιού ενός πλαστικού μπουκαλιού μπορεί να αυξήσει σημαντικά την ποσότητα των μικροπλαστικών στο νερό. Συγκεκριμένα, με κάθε βίδωμα ή ξεβίδωμα, διοχετεύονται 553 σωματίδια μικροπλαστικού σε κάθε λίτρο νερού.

Σύμφωνα με τους ειδικούς πάντως η κατανάλωση νερού από τη βρύση – εφόσον διασφαλίζεται η επεξεργασία του από το δίκτυο ύδρευσης – κρίνεται ο καλύτερος τρόπος για να μειωθεί η έκθεση στα μικροπλαστικά. Αν σε αυτό προστεθεί ένα απλό φίλτρο ή μία κανάτα με ενσωματωμένο φίλτρο, τότε η διαφορά θα είναι αισθητή καθώς εκτιμάται ότι μπορεί να αφαιρεθεί έως το 90% των μικροπλαστικών.

Βέβαια, επισημαίνεται πως ακόμα και αν το νερό έχει χαμηλή περιεκτικότητα σε μικροπλαστικά, αρκεί να τοποθετηθεί σε ένα φλιτζάνι ζεστό νερό ένα φακελάκι τσαγιού για να απελευθερωθούν περίπου 11,6 δισ. μικροσωματίδια και 3,1 δισ. νανοσωματίδια.

Πλαστικό, όμως, υπάρχει και στις συσκευασίες, τα σκεύη και τα δοχεία που χρησιμοποιούνται καθημερινά.

Τα τρόφιμα που αποθηκεύονται σε πλαστικό αναπόφευκτα θα περιέχουν μικροπλαστικά, υποστηρίζουν οι ειδικοί, ενώ αρκεί το άνοιγμα μίας πλαστικής συσκευασίας για να προκληθεί «έκρηξη» μικροπλαστικών. Την ίδια ώρα, η διατήρηση τροφίμων σε πλαστικό δοχείο ακόμα και για σύντομο χρονικό διάστημα τα εκθέτει σε μικροπλαστικά, ενώ έρευνα στην Κίνα υπολόγισε ότι όσοι καταναλώνουν 5-10 γεύματα σε πακέτο έρχονται σε επαφή με 145-5.520 μικροσωματίδια.

Συστήνεται, επομένως, η αποφυγή τροφίμων με υπερβολική πλαστική συσκευασία, και η αγορά τους χύμα ή σε δοχεία που γεμίζουν ξανά, η αντικατάσταση πλαστικών δοχείων, σκευών και εργαλείων – ιδίως όταν είναι φθαρμένα – με ξύλο, ανοξείδωτο ατσάλι ή κεραμικό.

Η έκθεση εντείνεται όταν τα σκεύη αυτά θερμαίνονται, καθώς η θέρμανση αποτελεί έναν από τους πιο σημαντικούς παράγοντες για την απελευθέρωση έως και 4,2 εκατ. μικροπλαστικά και 2,1 δισ. νανοπλαστικά ανά τετραγωνικό εκατοστό, έπειτα από τρία λεπτά στο φούρνο μικροκυμάτων. Για αυτό το λόγο προτιμάται η χρήση γυάλινων ή μεταλλικών δοχείων που αντέχουν στη θερμότητα.

Πλαστικά ποτήρια με ζεστά ροφήματα απελευθερώνουν σημαντικά περισσότερα σωματίδια από ό,τι με κρύο περιεχόμενο, με τα ποτήρια πολυπροπυλενίου να είναι τα πιο «επικίνδυνα». Η χρήση τους μία ή δύο φορές την εβδομάδα μπορεί να οδηγήσει σε κατανάλωση 18.000–74.000 μικροπλαστικών τον χρόνο.

Τι συμβαίνει, όμως, με την καθαριότητα της κουζίνας; Μία ακόμα «αθόρυβη» πηγή ρύπανσης είναι κι η χρήση σφουγγαριών και υφασμάτων με μικροΐνες. Τα πρώτα μπορούν να διοχετεύσουν στο χώρο έως και 6,5 εκατ. μικροπλαστικά ανά γραμμάριο, ιδίως όταν είναι φθαρμένα ή σε επαφή με απορρυπαντικά, ενώ τα δεύτερα παράγουν με τη σειρά τους σωματίδια και από μόνα τους ως συνθετικά προϊόντα ρυπαίνουν το περιβάλλον.

Όπως επισημαίνουν οι ειδικοί, είναι σημαντικό ο καταναλωτής να συνειδητοποιήσει σε τι βαθμό το πλαστικό έχει εισβάλει στη ζωή μας, την τροφική αλυσίδα και το σπίτι μας, αλλά με μικρές αλλαγές μπορεί να περιοριστεί η έκθεσή μας σε αυτό.

Με πληροφορίες από BBC

Διαβάστε ακόμη 

Κώστας και Βικτώρια Τόττη: Πτήσεις άνω των 120 εκατ. ευρώ για τους «βασιλιάδες» της γκοφρέτας 

Γιατί αποσύρονται από την Ελλάδα ξένοι όμιλοι καθαρής ενέργειας

Εκπτώσεις: Οι 10 κανόνες για αποδοτικό shopping

Για όλες τις υπόλοιπες ειδήσεις της επικαιρότητας μπορείτε να επισκεφτείτε το Πρώτο Θέμα