Ύστερα από δύο δεκαετίες μελετών, αναβολών, μεθοδεύσεων και πολιτικών συγκρούσεων, ο αυτοκινητόδρομος Πάτρα – Πύργος μήκους 75 χλμ. αφήνει πίσω του τον τίτλο του «οδικού εφιάλτη» της Δυτικής Ελλάδας και παραδίδεται στην κυκλοφορία, επιτρέποντας την αξιοποίησή του από τους πρώτους παραθεριστές του Αυγούστου που θα θελήσουν να χρησιμοποιήσουν τον νέο αυτοκινητόδρομο.

Στις 31 Ιουλίου, το μεγαλύτερο τμήμα του πολύπαθου έργου μήκους 65 χλμ. -από Καμίνια Αχαΐας έως Πύργο- και διάρκειας 40 λεπτών παραδίδεται παρουσία του πρωθυπουργού στο κοινό, αλλάζοντας τα δεδομένα στις οδικές μετακινήσεις της περιοχής.

Τα τελευταία απαιτητικά 10 χλμ. περιφερειακά της Πάτρας (από Αλισσό μέχρι την Πάτρα) θα ακολουθήσουν μέχρι τα τέλη Νοεμβρίου, ενώ το πρώτο τρίμηνο του 2026 αναμένεται η πλήρης ολοκλήρωση του παράπλευρου δικτύου και στη συνέχεια τα αντιπλημμυρικά έργα που είναι στο στάδιο των μελετών με 14 συνολικές παρεμβάσεις. Υπολογίζεται -χωρίς ακόμα να είναι «κλειδωμένος» ο τελικός προϋπολογισμός– ότι το ύψος των νέων παρεμβάσεων που θα γίνουν στο παράπλευρο και επαρχιακό οδικό δίκτυο (κόμβοι, γέφυρες κ.ά.) θα κοστίσουν περί τα 80 εκατ. ευρώ μέσω συμπληρωματικής σύμβασης που έχει δρομολογηθεί.

«Παραδίδουμε έναν ασφαλή και άνετο αυτοκινητόδρομο, ο οποίος θα εξυπηρετεί όχι μόνο τις ανάγκες των επισκεπτών αλλά και της τοπικής κοινωνίας», αναφέρει στο «business stories» ο υπουργός Υποδομών και Μεταφορών Χρίστος Δήμας, ο οποίος τους τελευταίους μήνες είχε εντατικοποιήσει τις αυτοψίες του οδικού άξονα και τον έλεγχο των εργοταξίων ώστε το έργο να παραδοθεί στην ώρα του χωρίς καμία καθυστέρηση. Σημαντική σε αυτό το σημείο ήταν η συμβολή των τριών τεχνικών εταιρειών που κατασκευάζουν το έργο με τρεις διακριτές εργολαβίες: της ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ, της AVAX και της ΑKTOR, καθώς με την επιτάχυνση των ρυθμών υλοποίησης συνέβαλαν στην τήρηση των ορόσημων του νέου αυτοκινητόδρομου.

Δήμας: Πώς κερδίσαμε το στοίχημα

Έπειτα από χρόνια καθυστερήσεων και ακυρώσεων, που κορυφώθηκαν με την περίφημη «σαλαμοποίηση» του έργου και την εμπλοκή εταιρειών συμφερόντων Καλογρίτσα, η παράδοση του δρόμου αποτελεί όχι μόνο ανακούφιση για τους κατοίκους και οδηγούς της Δυτικής Ελλάδας, αλλά και ένα στοίχημα αξιοπιστίας για το κράτος.

Για έναν δρόμο στον οποίο μέσα σε μια δεκαετία χάθηκαν δεκάδες ανθρώπινες ζωές, η απόδοση στην κυκλοφορία δεν είναι απλώς διοικητική πράξη αλλά μια υποχρέωση που άργησε πολύ. «Από τη στιγμή που η κυβέρνησή μας συμβασιοποίησε το έργο το 2022, το Πάτρα – Πύργος, παρά τις παλινωδίες του παρελθόντος, αποτελεί ένα φωτεινό παράδειγμα για το πώς πρέπει να υλοποιούνται τα δημόσια έργα χωρίς παρατάσεις ή κάποιου είδους καθυστερήσεις, ανταποκρινόμενα στις ανάγκες της τοπικής κοινωνίας». Ο κ. Δήμας τονίζει τη σημασία που είχαν οι παρεμβάσεις οδικής ασφάλειας που έκανε το υπουργείο Υποδομών και Μεταφορών για το Πάτρα – Πύργος από τον Δεκέμβριο του 2023. Όπως τονίζει, τα αυξημένα μέτρα οδικής ασφάλειας είχαν ως αποτέλεσμα να μειωθούν τα τροχαία έως και 80%, περιορίζοντας τις μετωπικές συγκρούσεις αλλά και τα θανατηφόρα ατυχήματα. «Στην αρχή, όπως μου είπαν πρόσφατα οι δήμαρχοι, χλεύασαν τα μέτρα που πήρε η κυβέρνηση. Τώρα όμως καταλαβαίνουν τη σημασία τους, καθώς μειώθηκαν τα τροχαία ατυχήματα και βελτιώθηκε η ροή της κυκλοφορίας», λέει ο υπουργός Υποδομών και Μεταφορών, επισημαίνοντας ότι αντίστοιχα μέτρα θα λάβει το υπουργείο και για τον Βόρειο Οδικό Αξονα Κρήτης.

Χρίστος Δήμας, υπουργός Υποδομών και Μεταφορών: «Παραδίδουμε έναν ασφαλή και άνετο αυτοκινητόδρομο»

Στον ΒΟΑΚ έχουν εντοπιστεί επτά τμήματα του επικίνδυνου δικτύου, τα οποία, σύμφωνα με τα στοιχεία και τις μελέτες του υπουργείου, έχουν τα περισσότερα τροχαία ατυχήματα, με τις πρώτες παρεμβάσεις να εντοπίζονται στο τμήμα Χανιά -Κολυμπάρι και δυτικά του Ηρακλείου. «Μαθαίνουμε από τις καλές πρακτικές στο υπουργείο και προσπαθούμε να τις μεταφέρουμε και σε άλλες περιοχές. Είμαστε δε αισιόδοξοι ότι αυτά τα μέτρα οδικής ασφάλειας θα έχουν το ανάλογο αποτέλεσμα και στη λειτουργία του ΒΟΑΚ».

Η επέκταση

Η υλοποίηση του τμήματος Πάτρα – Πύργος θα συμβάλλει στην ολοκλήρωση του Αυτοκινητόδρομου Ελευσίνα – Κόρινθος – Πάτρα – Πύργος – Τσακώνα μέχρι τον Πύργο και στην επίτευξη συνθηκών ασφάλειας και ταχύτητας μετακίνησης των χρηστών του.
Με την παράδοση του πρώτου μεγάλου τμήματος στο τέλος του μήνα, προβλέπεται να ανοίξει και τυπικά η συζήτηση με την Κομισιόν για την επέκταση του οδικού άξονα μέχρι την Τσακώνα, προκειμένου να υλοποιηθεί ο αρχικός σχεδιασμός του αυτοκινητόδρομου όπως αυτός παρουσιάστηκε προ δεκαπενταετίας από τον τότε υπουργό ΠΕΧΩΔΕ Γιώργο Σουφλιά. Από τη μεγάλη σύμβαση παραχώρησης είχε αφαιρεθεί ως αναβαλλόμενο έργο το Πάτρα – Πύργος και το Καλό Νερό Μεσσηνίας – Τσακώνα, καθώς την περίοδο της οικονομικής κρίσης είχαν κριθεί από τις τράπεζες μη εμπορικά τμήματα λόγω των πολύ χαμηλών διελεύσεων. «Η επίσημη συζήτηση με την Ε.Ε. θα ξεκινήσει μετά τις 31 Ιουλίου. Η πρόθεση η δική μας είναι να φτάσουμε μέχρι την Τσακώνα και θα εξετάσουμε όλα τα σενάρια», δηλώνει ο κ. Δήμας στο «b.s.».

Ηδη, σύμφωνα με πληροφορίες, έχει κατατεθεί από την παραχωρησιούχο εταιρεία της Ολυμπίας Οδού πρόταση προς το υπουργείο Υποδομών και Μεταφορών με εναλλακτικά σενάρια για την υλοποίηση του έργου, το οποίο υπολογίζεται να κοστίσει από 600 έως 700 εκατ. ευρώ. Μία απ’ αυτές τις προτάσεις, η οποία φαίνεται να συγκεντρώνει και τις μεγαλύτερες πιθανότητες για να υλοποιηθεί, προβλέπει την επέκταση της υφιστάμενης σύμβασης παραχώρησης από ένα έως δύο χρόνια, επιλογή την οποία επιθυμεί διακαώς η κοινοπραξία, δεδομένου ότι το Ελευσίνα – Κόρινθος – Πάτρα αποτελεί ένα από τα πιο προσοδοφόρα τμήματα του εθνικού οδικού δικτύου. Πέρυσι η Ολυμπία Οδός είχε έσοδα 267 εκατ. ευρώ (από 199,3 εκατ. την προηγούμενη χρονιά) και EBITDA 82,7 εκατ. ευρώ (από 67,3 εκατ. τo 2023), με την πορεία του έργου να κατατάσσει τον αυτοκινητόδρομο στο καλύτερο «ταμείο» μετά την Αττική Οδό.

Εναλλακτικά, η χρηματοδότηση της επέκτασης προς Τσακώνα θα μπορούσε να προέλθει από το Πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων, ωστόσο, εξαιτίας των μεγάλων δημοσιονομικών περιορισμών, μια τέτοια λύση φαντάζει λιγότερο ρεαλιστική για να εφαρμοστεί.

Με την παράδοση των πρώτων 65 χλμ. στα τέλη Ιουλίου, θα τεθεί σε λειτουργία και ο πρώτος μετωπικός σταθμός διοδίων του Πύργου. Ο σταθμός θα έχει κόστος διέλευσης έως Κυλλήνη 2,10 ευρώ για τα Ι.Χ.
Ο άξονας Πάτρας – Πύργου περιλαμβάνει έναν δεύτερο σταθμό διοδίων, που θα λειτουργήσει ανάμεσα στη ΒΙΠΕ και την Αλισσό με την παράδοση και του τελευταίου τμήματος τον χειμώνα.

Η ταυτότητα

Το έργο περιλαμβάνει την κατασκευή του τμήματος Πάτρα – Πύργος μήκους 75 χλμ., με διαπλάτυνση της υφιστάμενης Εθνικής Οδού (ΝΕΟ) στα πρώτα 13 χλμ. και νέα χάραξη για τα υπόλοιπα 62 χλμ. Ο αυτοκινητόδρομος θα είναι υψηλών προδιαγραφών, με διαχωρισμένο οδόστρωμα και ελεγχόμενη πρόσβαση σε όλο το μήκος του. Θα αποτελείται από δύο λωρίδες πλάτους 3,50 μ. και Λωρίδα Εκτακτης Ανάγκης (ΛΕΑ) ανά κατεύθυνση, που χωρίζονται από ένα μεσαίο στηθαίο ασφαλείας από σκυρόδεμα. Επιπλέον, θα διαθέτει 9 ανισόπεδους κόμβους και ημικόμβους με στόχο την ομαλή ροή κυκλοφορίας και την οδική ασφάλεια.

Παρά το γεγονός ότι το συμβατικό αντικείμενο του έργου δεν έχει αλλάξει, εντούτοις η δικαίωση της Ολυμπίας Οδού στη διαιτησία με το Ελληνικό Δημόσιο αποδίδει στον παραχωρησιούχο συνολικά 98 εκατ. ευρώ. Πρόκειται για χρήματα τα οποία θα καταβληθούν τμηματικά στον παραχωρησιούχο. Ηδη έχουν εισπραχθεί από τον περασμένο Απρίλιο 60 εκατ. ευρώ που είναι η πρώτη δόση, η δεύτερη δόση θα καταβληθεί μέσα στον Ιούλιο και θα είναι ύψους 30 εκατ. και η τελευταία των 8 εκατ. ευρώ θα εισπραχθεί τον προσεχή Νοέμβριο.

Το συμβατικό κόστος του αυτοκινητόδρομου φτάνει συνολικά τα 332 εκατ. ευρώ (σ.σ.: με την αποζημίωση της διαιτησίας θα ανέβει στα 440 εκατ.). Από αυτά ποσό 216 εκατ. ευρώ αφορά τη χρηματοδοτική συμβολή του Δημοσίου, ενώ 116 εκατ. ευρώ είναι η συμμετοχή της κοινοπραξίας της Ολυμπίας Οδού, εκ των οποίων 106 εκατ. ευρώ προέρχονται από δανεισμό και 10 εκατ. ευρώ από ίδια κεφάλαια.

Το «γεφύρι της Αρτας»…

Πριν όμως καταλήξουμε στο σημείο ο νέος αυτοκινητόδρομος να «κόψει» κορδέλα και να παραδοθεί στους χρήστες έχει αξία η ιστορική αναδρομή του Πάτρα – Πύργος, η οποία υπήρξε έντονα και αρνητικά φορτισμένη λόγω πολιτικών παλινωδιών αλλά και προβληματικού σχεδιασμού που κινδύνεψε να τινάξει το έργο στον αέρα.

Το 2015, η τότε κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ παρέλαβε ένα ώριμο έργο στρατηγικής σημασίας με εξασφαλισμένη χρηματοδότηση και συγκεκριμένο χρονοδιάγραμμα υλοποίησης, που είχε δρομολογηθεί επί κυβέρνησης Ν.Δ. – ΠΑΣΟΚ και αναμενόταν να ολοκληρωθεί έως το 2020.

Ωστόσο, λίγους μήνες μετά, το έργο ακυρώθηκε και κατακερματίστηκε, πυροδοτώντας έναν κύκλο καθυστερήσεων, εργολαβικών μεθοδεύσεων με κόστος όχι μόνο οικονομικό, αλλά και ανθρώπινο.

Το υπουργείο Υποδομών, υπό την ηγεσία του Χρήστου Σπίρτζη, επέλεξε να μοιράσει το έργο σε οκτώ εργολαβίες με το επιχείρημα της αύξησης του ανταγωνισμού και της επιτάχυνσης. Στην πράξη, όμως, τέσσερις από τις εργολαβίες κατέληξαν σε εταιρείες συμφερόντων του κ. Χρήστου Καλογρίτσα – επιχειρηματία με προσωπική σχέση με τον τότε ΣΥΡΙΖΑ και τους υπουργούς του και γνωστό από το σκάνδαλο με τα «βοσκοτόπια», που χρησιμοποιήθηκαν ως εγγύηση στον διαγωνισμό για τις τηλεοπτικές άδειες του 2016.

Παρά τον σάλο, ο κ. Καλογρίτσας κέρδισε ακόμη μία εργολαβία τον Φεβρουάριο του 2017 και στη συνέχεια κηρύχθηκε έκπτωτος, έχοντας δάνεια πάνω από 100 εκατ. ευρώ στην Attica Bank. Το έργο βρέθηκε κυριολεκτικά στον αέρα, μεταφέροντας την απασφαλισμένη βόμβα στη φρέσκια τότε -και πολιτικά και ουσιαστικά- πολιτική ηγεσία υπό τον κ. Κώστα Καραμανλή.
Οι καθυστερήσεις απειλούσαν με την απώλεια όλης της ευρωπαϊκής συγχρηματοδότησης, καθώς εάν το έργο δεν ολοκληρωνόταν έως το τέλος του 2025, το σύνολο του κόστους θα επιβάρυνε τον κρατικό προϋπολογισμό.

Η ένταξη του αυτοκινητόδρομου στην παραχώρηση της Ολυμπίας Οδού (στην οποία συμμετέχουν οι Vinci, ΑKTOR, ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ και AVAX) ως ενιαίο έργο, όπως ήταν ο αρχικός σχεδιασμός, κρίθηκε τότε ως συμφερότερη, ταχύτερη και πιο βιώσιμη λύση. Οι άλλες ήταν η συνέχιση του έργου με τις κατατμημένες έως τότε εργολαβίες, κάτι που όμως εγκυμονούσε σοβαρούς κινδύνους μη έγκαιρης ολοκλήρωσης και απώλειας της χρηματοδότησης, και η ακύρωση των διαγωνισμών με νέα επαναπροκήρυξη ως ενιαίο έργο, όπως είχε σχεδιαστεί αρχικά το 2014, επιλογή με νομικά και χρονικά ρίσκα.

Το υπουργείο Υποδομών ξεκίνησε άμεσα εκείνο το διάστημα τις διαπραγματεύσεις με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή και την πρώην επίτροπο Ανταγωνισμού Μαργκρέτε Βεστάγκερ προκειμένου να εγκριθεί η ένταξη στην Ολυμπία Οδό, που έλαβε τελικά το πράσινο φως από την Ε.Ε. τον Δεκέμβριο του 2021, με αποτέλεσμα την υλοποίηση του συνόλου του έργου εντός της τρέχουσας χρονιάς.

Διαβάστε ακόμη

Σοκ στην ΕΕ για την τοξικότητα προϊόντων από Shein και Temu – Δρομολογείται αυστηρότερος έλεγχος

Αύξηση σε Αθήνα, Πάρο, Νάξο: Μεικτή εικόνα στον τουρισμό μέχρι στιγμής (pics)

Αύξηση ορίων ηλικίας συνταξιοδότησης στα 70 έτη

Για όλες τις υπόλοιπες ειδήσεις της επικαιρότητας μπορείτε να επισκεφτείτε το Πρώτο Θέμα