Η άνοδος της στάθμης των θαλασσών απειλεί την ανθρωπότητα και δη τους κατοίκους παράκτιων περιοχών, καθώς ολόκληρες πόλεις ακόμα και χώρες κινδυνεύουν να εξαφανιστούν αφού σύμφωνα με παλαιότερη έκθεση της Διακυβερνητικής Επιτροπής των Ηνωμένων Εθνών για την Κλιματική Αλλαγή εκτιμάται αύξηση της τάξεως των 40-63 εκ. μέχρι το 2100. Αν αυτή η άποψη επικρατήσει τότε σύμφωνα με μελέτες έως και 250 εκατ. ανθρώπων θα μπορούσαν να επηρεαστούν.
Στην Ανταρκτική συγκεντρώνεται το 90% του πάγου όλου του πλανήτη με το δυτικό τμήμα της να διαθέτει ικανή ποσότητα για να ανέβει η στάθμη της θάλασσας ακόμα και κατά τρία μέτρα.
Η σταδιακή κατάρρευση του παγετώνα της Αποκάλυψης (Doomsday) ή παγετώνας Thwaites που πήρε το όνομά του από τον Αμερικανό Φρέντρικ Τ. Θουέιτς, ενισχύει τα δυσοίωνα σενάρια αφού οι ειδικοί υπολογίζουν την αύξηση του επιπέδου των υδάτων κατά 65 εκ.
Ο παγετώνας με μέγεθος όσο η Μεγάλη Βρετανία εντοπίστηκε από ερευνητές το 1940 και χαρτογραφήθηκε στα τέλη της δεκαετίας του 1950.
Μπορεί το στρώμα πάγου να ξεπερνά το 1 χλμ. σε πάχος, ωστόσο, καταγράφεται μείωση του όγκου του ωθώντας επιστήμονες να αναζητήσουν τα αίτια.
Αναλυτικότερα, διαπιστώθηκε ότι από το σημείο χάνονται περίπου 50 δισ. τόνοι πάγου περισσότεροι από ό,τι δέχεται σε χιονοπτώσεις, γεγονός που επηρεάζει τη σταθερότητά του.
Αυτό συμβαίνει καθώς η γραμμή γείωσης στο υπόβαθρο του παγετώνα σταδιακά φθίνει καθώς δέχεται θερμά ρεύματα νερού, με αποτέλεσμα από τη δεκαετία του 1990 να έχει μετακινηθεί κατά 14 χλμ.
Η επιτάχυνση της απώλειας πάγου έχει παρατηρηθεί από τη δεκαετία του 1970, αλλά μέχρι πρόσφατα δεν ήταν σαφές πότε πρωτοξεκίνησε η διαδικασία τήξης.
Νέα έρευνα αποκαλύπτει ότι η σημαντική υποχώρηση των παγετώνων είχε ήδη αρχίσει από τη δεκαετία του 1940!
Τα αποτελέσματα της μελέτης από ερευνητές του πανεπιστημίου του Χιούστον που δημοσιεύθηκε στο PNAS συμπίπτουν με όσα κατέγραψαν επιστήμονες σχετικά με την υποχώρηση στον παγετώνα Pine Island στην Ανταρκτική, η οποία ξεκίνησε την ίδια χρονική περίοδο.
Η Ρέιτσελ Κλαρκ της ομάδας που συνέταξε την έρευνα κρούει τον κώδωνα του κινδύνου, επισημαίνοντας πως η αλλοίωση δεν είναι τυχαία και δεν αφορά μόνο σε έναν παγετώνα. Αντιθέτως αποτελεί μέρος ενός ευρύτερου πλαισίου που σχετίζεται με τη μεταβολή του κλίματος. Επομένως, «δε μπορούμε απλώς να αγνοήσουμε αυτό που συμβαίνει σε αυτόν τον παγετώνα».
Οι ειδικοί υποστηρίζουν ότι η υποχώρηση των παγετώνων πιθανότατα ξεκίνησε από το πέρασμα του φαινομένου Ελ Νίνιο που αύξησε τη θερμότητα στη δυτική Ανταρκτική. Έκτοτε, ο παγετώνας όχι μόνο δεν έχει καταφέρει να επανέλθει στην προτέρα κατάσταση, αλλά συμβάλλει στο 4% της παγκόσμιας ανόδου της στάθμης της θάλασσας.
Μπορεί το φαινόμενο να διήρκησε μόνο δύο χρόνια, αναφέρουν οι ειδικοί, ωστόσο οι δύο παγετώνες Thwaites και Pine Island, καταγράφουν ακόμα σημαντική υποχώρηση που αποδίδεται σε εξωτερικούς παράγοντες όπως αλλαγές στην ωκεάνια κυκλοφορία, καθώς και σε εκείνη της ατμόσφαιρας και όχι τόσο στην εσωτερική δυναμική του παγετώνα ή τοπικές αλλαγές.
Εξάλλου, όπως τονίζει η Τζούλια Γουέλνερ, αναπληρώτρια καθηγήτρια γεωλογίας του πανεπιστημίου του Χιούστον και επικεφαλής ερευνήτρια στις ΗΠΑ του προγράμματος Thwaites Offshore Research (ΤHOR) «από τη στιγμή που το σύστημα χάνει την ισορροπία του, η υποχώρηση συνεχίζεται».
Για αυτό το λόγο εκτιμάται πως η κίνηση στο στρώμα πάγου ξεκίνησε τη δεκαετία του 1940 και έκτοτε δεν έχει σταματήσει.
Η συγκέντρωση των απαραίτητων δεδομένων επετεύχθη με τη χρήση καινοτόμων μεθόδων όπως η συλλογή πυρήνων θαλάσσιων ιζημάτων κοντά στον παγετώνα Thwaites. Χάρη σε αυτούς και με τη βοήθεια αξονικών τομογράφων ανακατασκευάστηκε η ιστορία του παγετώνα από την εποχή του Ολόκαινου -πριν περίπου 11.500 χρόνια- έως σήμερα. Στη συνέχεια, με την γεωχρονολογία, την επιστήμη της χρονολόγησης των υλικών, κατέληξαν στο συμπέρασμα ότι η τήξη των πάγων σημειώθηκε για πρώτη φορά τη δεκαετία του 1940.
Ο παγετώνας Thwaites διαδραματίζει σημαντικό ρόλο στη ρύθμιση της σταθερότητας του στρώματος πάγου της Δυτικής Ανταρκτικής και κατά συνέπεια στην παγκόσμια άνοδο της στάθμης της θάλασσας.
Δεν είναι σημαντικός μόνο για αυτό, όμως. Όπως παραστατικά αναφέρει η Γουέλνερ «λειτουργεί σαν φελλός σε μπουκάλι που συγκρατεί ένα ευρύτερο τμήμα πάγου πίσω του. Αν αυτός αποσταθεροποιηθεί, τότε υπάρχει η πιθανότητα να αποσταθεροποιηθεί όλος ο πάγος στη Δυτική Ανταρκτική». Και αν συμβεί κάτι τέτοιο τότε η στάθμη της θάλασσας θα αυξηθεί κατά 65 εκ.
Ο Μάρτιν Τράφερ, καθηγητής Φυσικής στο Πανεπιστήμιο της Αλάσκα –ο οποίος δεν έχει εμπλακεί στην έρευνα- μιλώντας στο CNN τόνισε ότι ο άνθρωπος αλλάζει το κλίμα και «αυτή η μελέτη αποδεικνύει ότι μικρές συνεχείς αλλαγές στο κλίμα μπορούν να οδηγήσουν σταδιακά σε αλλαγές στην κατάσταση των παγετώνων».
Photo: Wikipedia/ Nasa
Διαβάστε ακόμη
Έρχονται τέλη κυκλοφορίας και για τα υβριδικά ΙΧ από το 2025
5 τρόποι να τονώσουμε την ψυχική μας υγεία
7 top secret κτίρια από το Βατικανό έως τον Αρκτικό Ωκεανό
Για όλες τις υπόλοιπες ειδήσεις της επικαιρότητας μπορείτε να επισκεφτείτε το Πρώτο ΘΕΜΑ