Περίπου 23 εκατομμύρια χρόνια πριν, ένα είδος ρινόκερου, παρόμοιο σε μέγεθος με τον ινδικό ρινόκερο αλλά χωρίς κέρατο, περιπλανιόταν στο αφιλόξενο, αλλά θερμότερο από το σημερινό, περιβάλλον της καναδικής Αρκτικής. Παρά τα χιόνια και τη μακρά χειμερινή σκοτεινιά, η περιοχή φιλοξενούσε ζώα ικανά να επιβιώνουν σε αυτές τις ακραίες συνθήκες.

Τα απολιθώματα του νέου είδους, που ονομάστηκε «Epiaceratherium itjilik», ανακαλύφθηκαν στο νησί Devon του Αρκτικού αρχιπελάγους του Καναδά, μέσα στον κρατήρα Haughton, έναν από τους βορειότερους κρατήρες πρόσκρουσης της Γης με διάμετρο 23 χιλιομέτρων. Οι επιστήμονες εντόπισαν το 75% του σκελετού άθικτο, γεγονός που τους επέτρεψε να ανασυνθέσουν με ακρίβεια την ανατομία του ζώου.

Ο «πολικός ρινόκερος» έζησε στις αρχές της Μειόκαινης περιόδου, μιας εποχής μεγάλης εξέλιξης και διαφοροποίησης των θηλαστικών. Μέχρι την ανακάλυψη αυτή, κανένα είδος ρινόκερου δεν είχε βρεθεί τόσο βόρεια. Με ύψος περίπου ενός μέτρου, το ζώο θύμιζε τον σημερινό ινδικό ρινόκερο, αλλά ήταν μικρότερο από τους αφρικανικούς συγγενείς του.

Η επικεφαλής της έρευνας, Ντανιέλε Φρέιζερ, από το Μουσείο Φύσης του Καναδά, εξηγεί ότι «το νησί Devon τότε ήταν δασώδες και ήπιο, σε πλήρη αντίθεση με τη σημερινή πολική έρημο. Τα καλοκαίρια ήταν ζεστά, ενώ οι χειμώνες είχαν χιόνια και μήνες απόλυτου σκότους». Όπως σημείωσε, παραμένει μυστήριο το πώς ζώα όπως ο ρινόκερος επιβίωναν, αν και «τα σύγχρονα θηλαστικά συχνά σκάβουν στο χιόνι για να φτάσουν στη βλάστηση».

Η μελέτη, που δημοσιεύθηκε στο περιοδικό «Nature Ecology and Evolution», αποδεικνύει ότι η Αρκτική διαδραμάτισε καθοριστικό ρόλο στην εξέλιξη των θηλαστικών. «Συχνά θεωρούμε τις τροπικές ζώνες κέντρα βιοποικιλότητας, αλλά τα απολιθώματα της Αρκτικής αποκαλύπτουν ότι υπήρξε επίσης σημαντικός πυρήνας εξέλιξης», τονίζει η Φρέιζερ.

Τα χαρακτηριστικά του είδους

Ο πολικός ρινόκερος ήταν φυτοφάγος, τρεφόμενος με φύλλα και θάμνους μέσα σε δάση πεύκων, σημύδων, ερυθρελάτης και σκλήθρας, όπως δείχνουν τα ευρήματα γύρης. Διέθετε στενό ρύγχος, χαρακτηριστικό των ζώων που βόσκουν κοντά στο έδαφος, και πιθανότατα παχύ τρίχωμα για προστασία από το κρύο.

Σε αντίθεση με τους μαλλιαρούς ρινόκερους της Εποχής των Παγετώνων, που έφεραν μεγάλα κέρατα, το συγκεκριμένο είδος δεν είχε αναπτύξει τέτοιο γνώρισμα και φαίνεται να εξελίχθηκε ανεξάρτητα. Άλλα απολιθώματα της περιοχής περιλαμβάνουν και την πρώιμη φώκια Puijila darwini, που είχε ακόμη πόδια αντί για πτερύγια.

Οι ρινόκεροι εμφανίστηκαν πριν από 48 εκατομμύρια χρόνια, εξαπλώθηκαν σχεδόν σε όλες τις ηπείρους και εξελίχθηκαν σε περισσότερα από 50 γνωστά είδη, εκ των οποίων σήμερα επιβιώνουν μόλις πέντε. Το Epiaceratherium itjilik ξεχωρίζει γιατί δείχνει ότι οι ρινόκεροι μπορούσαν να προσαρμοστούν ακόμη και σε πολικές συνθήκες, κάτι που δεν είχε ποτέ τεκμηριωθεί έως τώρα.

Η ανακάλυψη του «ρινόκερου της Αρκτικής» όχι μόνο εμπλουτίζει τη γνώση για τη Μειόκαινη πανίδα, αλλά και ανατρέπει την αντίληψη ότι τα μεγάλα θηλαστικά περιορίζονταν σε εύκρατα ή τροπικά περιβάλλοντα.

Διαβάστε ακόμη 

Παροχές 900 εκατ. ευρώ τον Νοέμβριο 2025 και άλλα 1,7 δισ. από τον Ιανουάριο 2026  

Η νέα εποχή στο ποτό: Πώς οι μάρκες χτίζουν κέρδη άνευ… αλκοόλ (γράφημα)

Κι όμως, το μυστικό για λιγότερους καβγάδες κρύβεται στη διατροφή 

Για όλες τις υπόλοιπες ειδήσεις της επικαιρότητας μπορείτε να επισκεφτείτε το Πρώτο Θέμα