Σοβαρές αρρυθμίες στο χρονοδιάγραμμα υλοποίησης του target model, που αποτελεί το νέο μοντέλο λειτουργίας της χονδρεμπορικής αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας, διαπιστώνει η Ρυθμιστική Αρχή Ενέργειας, εγκαλώντας τον ΑΔΜΗΕ για την μη τήρηση των προβλεπόμενων αυστηρών deadline που όριζε σχετική υπουργική απόφαση, στις αρχές του έτους.
Η ΡΑΕ καλεί σε ακρόαση τον διαχειριστή που έχει στην αρμοδιότητά του την λειτουργία της αγοράς εξισορρόπησης (σ.σ το Χρηματιστήριο Ενέργειας έχει αντίστοιχα την ευθύνη για το trading στην προθεσμιακή, την προημερήσια και την ενδοημερήσια αγορά), καθώς του αποδίδει ευθύνες για την αποτυχία της μη έγκαιρης έναρξης των δοκιμών προσομείωσης λόγω έλλειψη ετοιμότητας του πληροφοριακού συστήματος του ΑΔΜΗΕ.
Για το θέμα είναι ενήμερο και το υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας και ο αρμόδιος υφυπουργός Γεράσιμος Θωμάς, ο οποίος εμφανίζεται δυσαρεστημένος από τις καθυστερήσεις που σημειώνονται με κίνδυνο τον εκτροχιασμό του ευρωπαϊκού μοντέλου –στόχου για την αγορά ηλεκτρικής ενέργειας (target model).
Τον περασμένο Γενάρη το ΥΠΕΝ, με στόχο τον καθορισμό όλων των σταδίων για την ενεργοποίηση του Target Model, στις 30 Ιουνίου 2020 και την έναρξη λειτουργίας των τεσσάρων Αγορών, καθόρισε τον οδικό χάρτη και δεσμευτικό χρονοδιάγραμμα υλοποίησης των αναγκαίων ενεργειών.
Eπίσης τέθηκαν αυστηροί κανόνες παρακολούθησης όλων των σχετικών διαδικασιών, με την επιβολή πέναλτις σε όσους διαπιστωμένα δεν ανταποκρίνονται στο ρόλο τους και βάζουν εμπόδια στην τήρηση των προθεσμιών.
Στο πλαίσιο αυτό, ως καταληκτική ημερομηνία για την έναρξη δοκιμών προσομοίωσης παραγωγικής λειτουργίας όλων των συστημάτων των Αγορών μεταξύ ΑΔΜΗΕ, της Ελληνικό Χρηματιστήριο Ενέργειας (ΕΧΕ ΑΕ), ως Φορέα Εκκαθάρισης και των Συμμετεχόντων των Αγορών, ορίστηκε η 10η Απριλίου 2020.
Για την έναρξη δοκιμών προσομοίωσης παραγωγικής λειτουργίας των συστημάτων της Εκκαθάρισης της Αγοράς Εξισορρόπησης μεταξύ των ΑΔΜΗΕ Α.Ε., του Φορέα Εκκαθάρισης και των Συμμετεχόντων, τέθηκε καταληκτική ημερομηνία η 15 Μαΐου 2020.
Με τη ίδια απόφαση προβλεπόταν η υποβολή στο ΥΠΕΝ και η γνωστοποίηση στους συμμετέχοντες το αργότερο ως και την 28 Φεβρουαρίου 2020 και έως την 20 Απριλίου 2020, αντίστοιχα, λεπτομερών προγραμμάτων δοκιμών.
Όμως το ορόσημο της 10Ης Απριλίου κύλισε άπρακτο. Με επιστολή που απέστειλε τις προηγούμενες μέρες η ΡΑΕ στον ΑΔΜΗΕ, ζητά εξηγήσεις για τις αιτίες της καθυστέρησης.
Όπως αναφέρεται, ο ΑΔΜΗΕ στο πλαίσιο των εβδομαδιαίων αναφορών που υποβάλλονται στο ΥΠΕΝ και κοινοποιούνται και στη ΡΑΕ από τις αρχές Μαρτίου είχε κάνει λόγο για ακυρώσεις προγραμματισμένων εκπαιδεύσεων των Συμμετεχόντων στην Αγορά Εξισορρόπησης για λόγους ασφάλειας και υγείας.
Λίγες μέρες αργότερα (χρονικό διάστημα 15 έως 22 Μαρτίου), έκανε την πρώτη σοβαρή αναφορά, επικαλούμενος λόγους ανωτέρας βίας των συμμετεχόντων, με πληθώρα ακυρώσεων προγραμματισμένων επισκέψεων με φυσική παρουσία στελεχών των GE, Siemens, ORACLE και BYTE λόγω της πανδημίας του κορωνοϊού.
Παρά ταύτα, όπως τονίζει η ΡΑΕ στην επιστολή της, ουδέποτε διατυπώθηκε σχετική ενημέρωση από τον ΑΔΜΗΕ για ενέργειες που θα μπορούσαν να «θεραπεύουν» τις αποκλίσεις από το χρονοδιάγραμμα.
Κατόπιν τούτων η ΡΑΕ ζητά:
-από όλους τους φορείς να υποβάλλουν από κοινού επικαιροποιημένο, αυστηρό και δεσμευτικό χρονοδιάγραμμα για την έναρξη λειτουργίας των Αγορών Επόμενης Ημέρας,
Ενδοημερήσιας και Εξισορρόπησης, το οποίο θα συνοδεύεται από επεξηγηματικό κείμενο. Σε αυτό θα πρέπει να υπάρχει ρητή αναφορά στο συντομότερο δυνατό χρόνο που
απαιτείται για την ολοκλήρωση και παράδοση των πλατφορμών (όσον αφορά στον ΑΔΜΗΕ), στις ενέργειες και διαδικασίες που αφορούν στις Αγορές, οι οποίες δεν επηρεάζονται από την καθυστέρηση αυτή και μπορούν να πραγματοποιηθούν ανεξαρτήτως της ολοκλήρωσης της σχετικής πλατφόρμας. Επίσης στην επίδραση της παρέκκλισης από το αρχικό χρονοδιάγραμμα στην έναρξη λειτουργίας των Αγορών Επόμενης Ημέρας και Ενδοημερήσιας Αγοράς σε λειτουργία σύζευξης.
-Όλοι οι φορείς καλούνται να υποβάλουν από κοινού λεπτομερές πρόγραμμα δοκιμών
προσομοίωσης παραγωγικής λειτουργίας όλων των Συστημάτων των Αγορών.
Όπως επισημαίνεται, «η συνεχόμενη και αναιτιολόγητη μετατόπιση των προθεσμιών για την εκκίνηση του νέου μοντέλου λειτουργίας της χονδρεμπορικής αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας, δεδομένου ότι παρεμποδίζει την υλοποίηση θεμελιωδών ενεργειακών στόχων της χώρας δεν είναι ανεκτή».
Σημειώνεται ότι στο πρώτο crash test της ομαλής πορείας προς την υλοποίηση του Target Model , το ΕΧΕ ανταποκρίθηκε με αποτελεσματικό τρόπο, υλοποιώντας την αγορά παραγώγων στις 23 Μαρτίου, παρόλο που το χρονοδιάγραμμα ήταν σφιχτό και τέθηκε τον Νοέμβριο του 2019, για να αντικατασταθεί η αγορά των NOME που κόστισαν εκατομμύρια ευρώ στην ΔΕΗ.