Η ελληνική κατασκευαστική αγορά ζει σήμερα μία περίοδο πρωτόγνωρης έκρηξης. Το Ταμείο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας, μαζί με τα υπόλοιπα χρηματοδοτικά εργαλεία, έχει δημιουργήσει μια «κοσμογονία» έργων συνολικού ύψους 17 δισ. που εκτείνεται σε ολόκληρη τη χώρα: από δρόμους και γέφυρες μέχρι σχολεία, σιδηροδρομικά δίκτυα, έργα ύδρευσης και διαχείρισης απορριμμάτων.
Ωστόσο, όπως φάνηκε ξεκάθαρα από τις παρεμβάσεις στο χθεσινό 8ο Συνέδριο Υποδομών και Μεταφορών – ITC 2025, η δυναμική αυτή έχει ημερομηνία λήξης. Το καλοκαίρι του 2026 ολοκληρώνεται το Ταμείο Ανάκαμψης, και οι εργολήπτες υπολογίζουν ότι η τρέχουσα περίοδος έντονης δραστηριότητας δεν θα κρατήσει πάνω από τρία χρόνια. Μετά, όπως προειδοποιούν, «αρχίζουν τα δύσκολα». Στο τραπέζι βρίσκεται ένας εθνικός σχεδιασμός που θα διαφοροποιήσει το μείγμα των έργων με έμφαση στα μέσα σταθερής τροχιάς.
“Για μένα η λύση για την Αττική είναι μετρό, μετρό, μετρό”, δήλωσε χθες ο υφυπουργός Νίκος Ταχιάος παίρνοντας αποστάσεις από το μοντέλο παραγωγής έργων που προτάσσουν οι μεγάλες τεχνικές εταιρίες για να γίνουν αναγκαία έργα στην Αττική που οδηγοί καθηλώνονται στους δρόμους της ταλαιπωρίας.
Ο κ. Ταχιάος είπε ότι είναι αδύνατον η πολιτεία να δεσμεύσει τις επόμενες γενιές με πληρωμές μετά το 2037 όπως είναι πρόταση που κατατέθηκε από τον τεχνικό κλάδο για να μην μπλοκαριστούν σημαντικά έργα που για λόγους δημοσιονομικής στενότητας δεν θα μπορούσαν να χρηματοδοτηθούν με δημόσιους πόρους. Τόνισε επίσης ότι οι πρότυπες προτάσεις είναι ένα εργαλείο το οποίο δεν έχει κριθεί από την ΕΕ καθώς δεν εφαρμόζονται σε καμία ευρωπαϊκή χώρα. Σχετικά με τις νομοθετικές παρεμβάσεις που θα χρειαστεί να γίνουν για να λειτουργήσει ο υφυπουργός αναφέρθηκε στην ανάγκη να αλλάξει η σύνθεση της Επιτροπής Αξιολόγησης. Εντυπωσιακό πάντως είναι το γεγονός ότι δύο χρόνια μετά τις τρεις προτάσεις που υποβλήθηκαν από ισχυρούς τεχνικούς ομίλους στο υπουργείο, καμία εξ αυτών δεν έχει αξιολογηθεί.
Ο κίνδυνος χρηματοδοτικού κενού
Από την πλευρά του, ο πρόεδρος της ΤΕΡΝΑ, Γιώργος Περδικάρης, μιλώντας χθες στο ITC αναφέρθηκε στον κίνδυνο να δημιουργηθεί επενδυτικό κενό. Παρότι όπως είπε το υφιστάμενο ανεκτέλεστο υπόλοιπο για τους μεγάλους επενδυτικούς και κατασκευαστικούς ομίλους – επαρκεί για ακόμη μία τριετία, δεν υπάρχει περιθώριο εφησυχασμού. «Χρειάζονται άμεσες ενέργειες από την Πολιτεία, ώστε να υπάρχει συνέχεια μετά το 2026», σημείωσε, αναφερόμενος τόσο στην αξιοποίηση των νέων χρηματοδοτικών εργαλείων ύψους 8 δισ.. ευρώ, όσο και στην ανάγκη αναδιάταξης των πόρων του ΕΣΠΑ σε έργα υψηλής προστιθέμενης αξίας.
Παράλληλα, χαρακτήρισε κρίσιμη την ενεργοποίηση των Πρότυπων Προτάσεων, οι οποίες – όπως είπε – δεν επιβαρύνουν τα δημόσια ταμεία, ενώ πρότεινε στοχευμένες επενδύσεις σε τομείς όπως η διαχείριση υδάτινων πόρων, τα απορρίμματα και η προσαρμογή στην κλιματική κρίση.
Ο ρόλος του ιδιωτικού τομέα
Από την πλευρά τους, οι εκπρόσωποι των μεγάλων ομίλων (AKTOR, AVAX, ΜΕΤΚΑ) ανέδειξαν τον κρίσιμο ρόλο της συνεργασίας κράτους και ιδιωτών.
• Ο Αναστάσιος Αρανίτης (AKTOR) υπογράμμισε τη σημασία των ΣΔΙΤ και των Πρότυπων Προτάσεων για τη συνέχιση των έργων, επισημαίνοντας ότι η χρηματοδότηση από ιδιώτες μπορεί να λειτουργήσει ως πολλαπλασιαστής ανάπτυξης.
• Ο Αντώνης Μιτζάλης (AVAX) μίλησε για την ανάγκη εθνικού στόχου στην αύξηση της κατασκευαστικής δραστηριότητας, φέρνοντας στο προσκήνιο μεθόδους όπως το Early Contractor Involvement, που εξασφαλίζουν καλύτερη πρόβλεψη κόστους και κινδύνων.
• Ο Ντίνος Μπενρουμπή (ΜΕΤΚΑ ΑΤΕ) επεσήμανε ότι ο ιδιωτικός τομέας διαθέτει κεφάλαια και μπορεί να επιταχύνει την υλοποίηση έργων, υπό την προϋπόθεση ότι το Δημόσιο θα προσαρμοστεί σε πιο σύγχρονες διαδικασίες, εγκαταλείποντας τις παθογένειες του παρελθόντος.
Η πρόκληση της συντήρησης
Στο ίδιο μήκος κύματος, ο πρόεδρος του ΤΕΕ, Γιώργος Στασινός, υπενθύμισε ότι δεν αρκεί η παραγωγή νέων έργων: απαιτείται και συστηματική συντήρηση των υπαρχουσών υποδομών. Ο Πρόεδρος του Επιμελητηρίου καυτηρίασε τις καθυστερήσεις που σημειώνονται στα έργα της Αττικής λέγοντας χαριτολογώντας ότι είμαστε τυχεροί που το Ελληνικό καθυστερεί καθώς εκτίμησε ότι η λύση στο κυκλοφοριακό θα βρεθεί μόλις σταματήσουμε στο δρόμο και δεν θα μπορούμε να μετακινηθούμε.
Ιδιαίτερη μνεία έκανε στα δεκάδες έργα που υλοποιεί το ΤΕΕ, όπως η παρακολούθηση γεφυρών για τις περιφέρειες και το σιδηροδρομικό δίκτυο, αλλά και ο προσεισμικός έλεγχος στα σχολεία. Πρόσθεσε ότι είναι ωφέλιμο να δημιουργούνται «ψηφιακά δίδυμα» των υποδομών, έτσι ώστε να γίνεται ψηφιακή παρακολούθηση και σωστή προτεραιοποίηση των απαιτήσεων.
Ως προς τους εναλλακτικούς τρόπους χρηματοδότησης, ο πρόεδρος του ΤΕΕ πρότεινε να αυξηθεί ο χρόνος κάποιων έργων παραχώρησης, προκειμένου να ανακατευθύνονται πόροι και να χρηματοδοτείται η συντήρηση έργων που δε «βγάζουν» λεφτά. «Οι τρόποι εξεύρεσης πόρων είναι συγκεκριμένοι και αυτούς πρέπει να αξιοποιήσουμε», επέμεινε.
Διαβάστε ακόμη
«Πράσινο» για το πεντάστερο project και 631 κλινών των Σμπώκου-Βασιλάκη στην Κρήτη (pic)
Πρόστιμο 2,2 εκατ. ευρώ σε Σκλαβενίτης και Lidl για παραβάσεις πλαφόν και Κώδικα Δεοντολογίας
Για όλες τις υπόλοιπες ειδήσεις της επικαιρότητας μπορείτε να επισκεφτείτε το Πρώτο Θέμα
Σχολίασε εδώ
Για να σχολιάσεις, χρησιμοποίησε ένα ψευδώνυμο.