Συνήθως, λένε, «τα μεγάλα καράβια είναι δύσκολο να στρίψουν». Ο Ομιλος ΤΙΤΑΝ, που στα 123 χρόνια της ιστορίας του κατάφερε να εξελιχθεί σε μία από τις λεγόμενες «ελληνικές πολυεθνικές», όχι μόνο κατάφερε να «στρίψει» γρήγορα εκμεταλλευόμενος τις τεχνολογικές εξελίξεις, αλλά και να γίνει σήμερα η πρώτη τσιμεντοβιομηχανία που λειτουργεί με Τεχνητή Νοημοσύνη.

Κάτι που ξεκίνησε σαν πείραμα εν μέσω της χειρότερης οικονομικής κρίσης της ελληνικής οικονομίας μεταπολεμικά όχι μόνο κατάφερε να βελτιώσει τη λειτουργία, τις δυνατότητες, ακόμα και την καινοτομία του ιστορικού ομίλου, αλλά και να αποτελεί σήμερα παράδειγμα για τη βιομηχανία στη νέα εποχή. Μία νέα εποχή που για την κυρία Αλεξάνδρα Παπαλεξοπούλου, πρόεδρο της Επιτροπής Στρατηγικής της Titan Cement International και εκτελεστικό μέλος του Δ.Σ. του ομίλου, πλέον δεν νοείται χωρίς τα εργαλεία και τις νέες εφαρμογές ΑΙ που πλέον υιοθετούνται από τις βιομηχανίες ανά τον κόσμο για να κάνουν τη δουλειά τους με τον πιο αποδοτικό τρόπο και να καινοτομούν.

«Σαφώς δεν υπάρχει πισωγύρισμα. Θεωρητικά μπορούμε να ζήσουμε χωρίς αυτά, αλλά αν σκεφτούμε τι μας δίνει σε παραγωγικότητα ετησίως… Μπορούμε όμως να φανταστούμε να λειτουργούμε π.χ. σαν εταιρείες χωρίς Ιντερνετ και υπολογιστές; Δεν γίνεται! Είναι πολύπλοκο το σημερινό σύστημα για να μπορούμε να φανταστούμε να λειτουργούμε χωρίς αυτά!

Αρα το επόμενο βήμα σε οποιαδήποτε κατάσταση -εμπορική, παραγωγική κ.ο.κ.- θα γίνει τόσο πολύπλοκο που δεν θα μπορούμε να κάνουμε χωρίς αυτά τα εργαλεία. Και χωρίς μάλιστα να υπολογίζουμε την πολυπλοκότητα του ίδιου του αντικειμένου κάθε βιομηχανίας ή επιχείρησης. Για παράδειγμα, η δουλειά μας στον ΤΙΤΑΝ είναι απλοϊκή. Σπάμε πέτρα, την αλέθουμε, την ψήνουμε… δεν φτιάχνουμε φάρμακα. Κι όμως, ο τρόπος που εφαρμόζεται η Τεχνητή Νοημοσύνη μας έχει βάλει σε μία νέα εποχή. Θεωρώ λοιπόν ότι είναι ένα “ποτάμι” που μας παίρνει όλους», λέει η κυρία Παπαλεξοπούλου.

Επενδύοντας στη νέα εποχή

Η συζήτησή μας γίνεται στο περιθώριο του συνεδρίου του ΣΕΒ «ΑΙ στην Πράξη» όπου παρουσιάστηκαν περιπτώσεις εταιρειών, όπως ο Ομιλος ΤΙΤΑΝ, προκειμένου να προτρέψουν τα μέλη του συνδέσμου να επενδύσουν στη νέα εποχή, καθώς η πλειονότητα των επιχειρηματιών στη χώρα (55% σύμφωνα με έρευνα του ΣΕΒ) εξακολουθεί να εμφανίζεται αρνητική με κάτι που μπορεί να τους δώσει ανταγωνιστικό πλεονέκτημα τόσο εντός όσο και εκτός συνόρων, ενώ μόλις 1 στις 4 επιχειρήσεις ασχολείται σε διάφορους βαθμούς.

«Οταν για 50 χρόνια έχεις συνηθίσει να κάνεις τη δουλειά σου με έναν τρόπο, συνεχίζεις με αυτόν και συνήθως αντιδράς στην αλλαγή», λέει η κυρία Παπαλεξοπούλου, η οποία έχει και τη θεσμική ιδιότητα της γ.γ. του ΣΕΒ, προσπαθώντας να ερμηνεύσει τη διστακτικότητα ή την άρνηση που επιδεικνύουν οι περισσότεροι. «Ομως είναι τόσο απλό, τόσο προσβάσιμο αυτό, που ελπίζω όλοι να κατάλαβαν και από τις συζητήσεις που έγιναν ότι δεν χρειάζεται κάποιος να έχει δικούς του προγραμματιστές ή να μπουν κατευθείαν στα βαθιά. Ας αρχίσουν να πειραματίζονται και να το ψάχνουν. Ακόμα και αν βάλουν στις γνωστές πλατφόρμες ένα απλό ερώτημα να τους κατευθύνει με βάση το προφίλ της επιχείρησής τους. Και αυτό μπορεί να κοστίσει ελάχιστα ή και καθόλου, ειδικά εάν χρησιμοποιήσει κάποιος τις δωρεάν δοκιμαστικές περιόδους που συνήθως προσφέρουν διάφορα εργαλεία», προσθέτει.

Το πείραμα των 20.000 ευρώ

Η κυρία Παπαλεξοπούλου μιλά εκ πείρας. Η μετάβαση του Ομίλου ΤΙΤΑΝ ξεκίνησε από ένα μικρό πείραμα 8 χρόνια πριν περίπου με ένα budget μόλις 20.000 ευρώ, την τοποθέτηση 100 αισθητήρων σε έναν μύλο τσιμέντου και μια συνεργασία με startup λιβανέζικων συμφερόντων, το οποίο φρόντισε να περιγράψει αναλυτικά στο συνέδριο ο Chief Digital and Strategy Officer της TITAN, Αντώνης Κύρκος.

«Ολα ξεκίνησαν, θα έλεγα, από έναν ανήσυχο νεαρό μηχανικό αυτοματισμού σε ένα εργοστάσιό μας στα Βαλκάνια, στο Κόσοβο, που ήθελε να πειραματιστεί με αλγορίθμους μηχανιστικής εκμάθησης, της πρώτης γενιάς τότε, βάζοντας ένα τέτοιο αρχικό εργαλείο σε έναν μύλο τσιμέντου που αλέθει το τσιμέντο για να βγει αυτή η σκόνη που χρησιμοποιούμε».

Οι πρώτες ενδείξεις, όπως είπε, ήταν ενθαρρυντικές καθώς ομαλοποίησε τη λειτουργία του μύλου και αύξησε την παραγωγικότητα. Επόμενο βήμα ήταν η δοκιμή σε μεγαλύτερη κλίμακα με ένα πιλοτικό πρόγραμμα ολοκληρωμένης διαχείρισης end to end που εφαρμόστηκε στο εργοστάσιο της Φλόριντα, το οποίο τελικά έγινε το πρώτο εργοστάσιο τσιμέντου στο οποίο δεν έμπαινε πλέον ανθρώπινο χέρι στην παραγωγική διαδικασία!

«Προσπαθήσαμε να ενσωματώσουμε πάλι σε έναν μύλο τσιμέντου ένα σύστημα Τεχνητής Νοημοσύνης που λέγεται real-time optimizer. Δηλαδή ένας αλγόριθμος που βελτιστοποιεί τη λειτουργία του εξοπλισμού σε πραγματικό χρόνο, παίρνοντας δεδομένα από τους αισθητήρες του εργοστασίου – και μιλάμε για χιλιάδες αισθητήρες και τεράστιους όγκους δεδομένων. Αυτός ο αλγόριθμος έκανε τρία πράγματα σε ένα, κάτι που δεν μπορούσε να κάνει ένας άνθρωπος. Από τη μία έκανε ένα simulation, μια προσομοίωση της λειτουργίας του μηχανήματος. Κατόπιν έκανε μία πρόβλεψη του πώς θα συμπεριφερθεί το μηχάνημα μέσα στα επόμενα δευτερόλεπτα και ταυτόχρονα σχεδόν έκανε και το optimization. Εκανε δηλαδή μία βελτιστοποίηση των λειτουργικών παραμέτρων για να μπορέσει να δώσει το βέλτιστο αποτέλεσμα στο μηχάνημα. Αυτό τελικά μας έδωσε πολλαπλά οφέλη. Βελτίωσε εντυπωσιακά την απόδοση του μηχανήματος, μείωσε την κατανάλωση ενέργειας και σταθεροποίησε τη λειτουργία του», σημείωσε ο κ. Κύρκος.

Βέβαια, δεν ήταν όλα ρόδινα στην αρχή, αφού ο αλγόριθμος έπρεπε να προσαρμοστεί στη λειτουργία του εργοστασίου και να «εκπαιδευτεί σε ιστορικά δεδομένα δύο ετών».

Επιπλέον, πρόσθεσε, έπρεπε να εκπαιδευτεί και το ανθρώπινο δυναμικό ώστε να μπορούν να αλληλεπιδρούν με έναν… αλγόριθμο κλειστού κύκλου, ο οποίος δεν χρειάζεται ανθρώπινη παρέμβαση. «Αυτή η διαδικασία χρειάστηκε 9 μήνες, ωστόσο τα αποτελέσματα που ήρθαν ήταν εντυπωσιακά», υπογράμμισε το στέλεχος του Τιτάνα.

Η επόμενη φάση

Η επιτυχία στη Φλόριντα άνοιξε τον δρόμο για την επόμενη φάση: τη διάδοση αυτής της τεχνολογίας σε όλα τα εργοστάσια του ομίλου παγκοσμίως. Το 2020 ο TITAN ίδρυσε στην Αθήνα το κέντρο ψηφιακού μετασχηματισμού, το οποίο σήμερα απασχολεί περίπου 40 εξειδικευμένους επιστήμονες με δεξιότητες υψηλής τεχνολογίας. Παράλληλα, αναπτύχθηκε και ένα digital twin, δηλαδή ένα ψηφιακό αντίγραφο της παραγωγικής διαδικασίας του εργοστασίου, που επέτρεψε την εκπαίδευση και τη δοκιμή νέων συστημάτων σε εικονικό περιβάλλον χωρίς να διακόπτεται η λειτουργία της γραμμής παραγωγής.

Αναγνωρίζοντας ότι η τεχνογνωσία που είχε αποκτήσει ο TITAN είχε ευρύτερη αξία από την εσωτερική της αξιοποίηση, η διοίκηση της εταιρείας αποφάσισε να ιδρύσει το 2023 τη νεοφυή εταιρεία CEM AI (Cement AI). Η νέα αυτή θυγατρική δεν δραστηριοποιείται στην παραγωγή τσιμέντου, αλλά στην παροχή τεχνολογικών λύσεων AI σε άλλες εταιρείες του κλάδου διεθνώς. Κάτι που δεν έρχεται σε αντίθεση με τα συμφέροντα του ομίλου ευρύτερα με δεδομένο ότι το τσιμέντο είναι τοπικό προϊόν και εταιρείες σε αγορές που δεν έχει παρουσία η ΤΙΤΑΝ δεν αποτελούν ανταγωνιστές. Συγκεκριμένα, προσφέρει λύσεις προγνωστικής συντήρησης και βελτιστοποίησης παραγωγικών διαδικασιών με βάση την Τεχνητή Νοημοσύνη και ήδη διαθέτει πελάτες σε τέσσερις ηπείρους, με παρουσία σε Ηνωμένες Πολιτείες, Ισραήλ, Σενεγάλη και Νότια Αφρική.

Παράλληλα, όμως, ο όμιλος έχει και ένα budget επενδύσεων 40 εκατ. ευρώ για την επόμενη τριετία προκειμένου να προχωρήσει σε επενδύσεις σε νέες «ανατρεπτικές» τεχνολογίες -είτε άμεσα είτε έμμεσα- μέσω του Venture Fund που έχει σχηματίσει επενδύοντας σε startups, όπως π.χ. τις Optimive και Concrete.ai στις οποίες επένδυσε προ τριμήνου. Η κυρία Παπαλεξοπούλου σημειώνει ότι φιλοδοξία της εταιρείας τώρα είναι να εκπαιδεύσει το 100% του προσωπικού όλων των βαθμίδων πάνω σε ψηφιακές δεξιότητες μέσα από εξατομικευμένα προγράμματα.

Με άλλα λόγια, ο Ομιλος ΤΙΤΑΝ πλέον κινείται πολυεπίπεδα προς τη νέα εποχή, στην οποία επίσης έχει στοχεύσει να βελτιώσει και τις περιβαλλοντικές επιδόσεις του μέσα από πλέγμα επενδύσεων, όπου και η τεχνολογία με την Τεχνητή Νοημοσύνη παίζουν καταλυτικό ρόλο.

Ανοιχτοί σε νέες ιδέες

«Πάντα ήμασταν ανοιχτοί σε νέες ιδέες. Από εναλλακτικά καύσιμα, νέους τρόπους παραγωγής κ.λπ. Πάντα λέγαμε ότι είμαστε μικροί για τον παγκόσμιο κλάδο, γιατί ποτέ δεν ανταγωνιστήκαμε μόνο στην Ελλάδα, αλλά ανταγωνιζόμαστε με μεγάλους διεθνούς ομίλους. Οπότε δεν νιώθουμε πανίσχυροι και μεγάλοι, όπως μπορεί κάποιοι να πιστεύουν, αλλά μικροί. Γι’ αυτό και πρέπει να είμαστε ευέλικτοι, γρήγοροι και ανοιχτοί σε νέες ιδέες. Να προσπαθούμε να υιοθετούμε τις νέες τεχνολογίες είτε στην παραγωγή είτε στην ψηφιακή μετάβαση. Δεν ξέρω εάν το πετυχαίνουμε πάντα, αλλά δεν νιώθουμε βαρείς, μεγάλοι και σημαντικοί, αντιθέτως ταπεινοί», λέει στο «b.s.» η κυρία Παπαλεξοπούλου. Και συνεχίζει: «Οταν ήρθε ο Οθωνας (σ.σ.: Οθωνας Μανής, νυν διευθυντής Data and Digital Innovation and Technology του ομίλου) με την ιδέα του και τα επιχειρήματά του σκεφτήκαμε ότι μπορούμε να πειραματιστούμε. Εξάλλου, το μόνο που μας ζήτησε ήταν 100 αισθητήρες και ένα μικρό συμβόλαιο με μία startup λιβανέζικων συμφερόντων. Και είχε νόημα αυτό που έλεγε!

Εμείς επειδή λειτουργούμε με λογισμικά των κατασκευαστών των μηχανημάτων ξέραμε ότι αυτά λειτουργούν με μέσους όρους ωριαίους και ημερήσιους. Ηρθαν λοιπόν αυτοί και μας είπαν ότι μπορούμε να έχουμε δεδομένα μέσω των αισθητήρων που μπορούν να αξιοποιούνται ανά δευτερόλεπτο… Φανταστείτε λοιπόν ότι την κίνηση που θα έκανε ένας χειριστής μηχανήματος ανά ώρα βλέποντας δεδομένα, γίνεται real time ανά δευτερόλεπτο. Αρα όλες αυτές οι μικροδιορθώσεις σού γλιτώνουν μεγαλύτερες διορθώσεις. Είχε νόημα λογικά. Και είπαμε, ας το δοκιμάσουμε. Τι έχουμε να χάσουμε; Εδώ ξοδεύουμε 100 εκατ. για να συντηρήσουμε τα μηχανήματα, οπότε 20.000 ευρώ τι είναι; Και αυτό είναι το κλειδί για μία επιχείρηση, να μη σταματά να δοκιμάζει. Αυτό κάναμε. Αν βρίσκαμε κάτι θετικό, το κρατούσαμε, εάν κάτι αποτύγχανε, το αφήναμε. Ετσι, αυτό το πράγμα κλιμακώθηκε. Αυτό που επίσης για μένα ήταν σημαντικό ήταν αυτοί οι “νεαροί 60άρηδες” του ομίλου, τα έμπειρα στελέχη που αγκάλιασαν όλο αυτό πολύ γρήγορα! Και τους αποκαλώ έτσι διότι είναι νεαροί στον τρόπο του σκέπτεσθαι.

Εχουν, λοιπόν, ανοιχτό μυαλό και ανοιχτά αυτιά που μαζί με την εμπειρία τους βοήθησαν αυτό να πετύχει και πλέον γίνονται “πρεσβευτές” αυτής της νέας εποχής. Και είμαστε οι πρώτοι σε αυτό τον χώρο, ό,τι κι αν σημαίνει αυτό, καθώς χάρη στον Οθωνα μάς άνοιξαν τα μάτια δυο-τρία χρόνια νωρίτερα απ’ ό,τι ίσως αναγνωρίζαμε την αναγκαιότητα. Σήμερα πλέον όλοι επενδύουν… Και πρέπει όλοι να αντιληφθούν ότι ο εκδημοκρατισμός που φέρνει η Τεχνητή Νοημοσύνη είναι αληθινός! Ολοι μπορούν να κάνουν πράγματα. Είναι πολύ εύκολο. Δεν υπάρχει τίποτα το μαγικό και είναι προσβάσιμο σε όλους. Αρα και αυτό το προβάδισμα που σήμερα έχουμε ως όμιλος ίσως να μην έχει τόση μεγάλη σημασία. Ολοι θα χρησιμοποιήσουν τα εργαλεία, δεν γίνεται αλλιώς!» τονίζει.

«Αρα το μέλλον είναι εργοστάσια χωρίς την παρέμβαση ανθρώπινου χεριού στην παραγωγή, όπως στη Φλόριντα;» τη ρωτάμε. «Τώρα πια είναι το παρόν!» απαντά, σπεύδοντας όμως να υπογραμμίσει και την πολυπλοκότητα του πράγματος. «Δισεκατομμύρια σειρές κώδικα για να χειριστούν τα δεδομένα από 3.000 αισθητήρες που καθημερινά είναι πολλά terabytes, δεν είναι κάτι εύκολο. Το εργοστάσιο ακόμα και έτσι είναι ένας ζωντανός οργανισμός. Κάθε μηχάνημα είναι σαν άλλος άνθρωπος, έχει το δικό του “δακτυλικό αποτύπωμα”, έχει τις δικές του παθογένειες, τις δικές του τάσεις να προκαλεί βλάβες, τις δικές του ταχύτητες.

Αν δεις την πολυπλοκότητα ενός οργανισμού που απαρτίζεται από χιλιάδες τέτοια μηχανήματα, είναι κάτι που άπαξ και μπεις σε αυτή την τροχιά ΑΙ δεν μπορεί να παρέμβει ανθρώπινο χέρι. Κατ’ αρχάς κανείς ανθρώπινος νους δεν μπορεί να επεξεργαστεί με την ταχύτητα του ενός δευτερολέπτου οποιαδήποτε πληροφόρηση, άρα εκ των πραγμάτων όταν πια μπεις σε close loop (κλειστό κύκλωμα) δεν πρέπει να παρέμβεις».

Διαβάστε ακόμη 

ΥΠΕΝ: Τι συμβαίνει με το αντιμόνιο στην Χίο – Το σινιάλο Τσάφου και η αναμονή των επενδυτών

Απόστολος Αποστολάκης : Ξεκινά το 4ο fund του VentureFriends με κεφάλαια 100 εκατ. – Πού θα επενδύσει

Με νόμο ο έλεγχος στις ξένες επενδύσεις σε υποδομές και στο ΑΙ

Για όλες τις υπόλοιπες ειδήσεις της επικαιρότητας μπορείτε να επισκεφτείτε το Πρώτο Θέμα