Της Μαριάννας Τζάννε

Δύο από τις μεγαλύτερες εταιρείες ευρωπαϊκών σιδηροδρόμων και οι Κινέζοι της COSCO είναι στην αναμονή για τη λειτουργία της ακαδημίας τεχνικής κατάρτισης προσωπικού του ΟΣΕ προκειμένου να επενδύσουν στους τομείς των επιβατικών και εμπορευματικών μεταφορών.

Η ιταλική Ferrovie Dello Stato Italiane που ελέγχει την ΤΡΑΙΝΟΣΕ, οι Αυστριακοί Σιδηρόδρομοι που κατέχουν το 49% της Rail Cargo Logisitcs Goldair (το υπόλοιπο 51% ελέγχει η Goldair) και η Perl, η εταιρεία που εκπροσωπεί τα συμφέροντα της COSCO πιέζουν από καιρό για να επιλυθεί ένα από τα μεγαλύτερα αγκάθια της απελευθέρωσης των σιδηροδρομικών μεταφορών. «Από τον Σεπτέμβριο του 2016 ζητάμε από τον ΟΣΕ να δώσει λύσεις στο θέμα της εκπαίδευσης των μηχανοδηγών.

Μπήκαμε στο 2018 και ακόμη περιμένουμε» αναφέρει ο διευθύνων σύμβουλος της Rail Cargo Ζακ Κιοσέογλου, ο οποίος πίσω από τις καθυστερήσεις εκτιμά ότι βρίσκονται και συνδικαλιστικά συμφέροντα. Η εταιρεία πριν από λίγες μέρες ανακοίνωσε τη μίσθωση τεσσάρων μηχανών (δύο ντιζελοκίνητων και άλλων δύο πετρελαιοκίνητων) από τη ΓΑΙΑΟΣΕ προκειμένου να ξεκινήσει μέχρι τα τέλη του μήνα τα δρομολόγια Θεσσαλονίκη – Ειδομένη.

Μέχρι στιγμής, η πρώτη ιδιωτική εταιρεία του ελληνικού σιδηροδρόμου διαθέτει μόνο 3 μηχανοδηγούς από τους 10 που προβλέπει το business plan για να καλύψει τα δρομολόγια που έχει προγραμματίσει. Αυξημένες ανάγκες λόγω συνταξιοδότησης του προσωπικού της αλλά και ενός σαφώς πιο ενισχυμένου ρόλου που διεκδικεί στην αγορά των εμπορευματικών μεταφορών, μετά την εξαγορά της από τους Ιταλούς, εμφανίζει και η ΤΡΑΙΝΟΣΕ.

Η διοίκηση της εταιρείας σχεδιάζει την προκήρυξη 50 θέσεων μηχανοδηγών μέσα στο 2018, ωστόσο είναι αδύνατο να προσληφθούν προτού επιλυθούν οι εκκρεμότητες που υπάρχουν για να λειτουργήσει η Ακαδημία. Μάλιστα, η ΤΡΑΙΝΟΣΕ για να καλύψει τις αυξημένες ανάγκες σε μηχανοδηγούς χρησιμοποιεί βοηθούς μηχανοδηγών, οι οποίοι θα πιστοποιηθούν όταν θα λειτουργήσει η νέα ακαδημία.

Οι εξελίξεις στον σιδηρόδρομο, αν και φανερώνουν κινητοποίηση της Πολιτείας στις επίμονες οχλήσεις των ιδιωτών, επί της ουσίας δεν θα επιλύσουν τις δυσκολίες που δυσχεραίνουν την απελευθέρωση της αγοράς σιδηροδρόμου πριν από την άνοιξη του 2019. Τότε προβλέπεται να βγει στην αγορά η νέα γενιά μηχανοδηγών.

Τις μεγάλες καθυστερήσεις στην εκπαίδευση των μηχανοδηγών παραδέχεται και ο υπουργός Υποδομών Χρήστος Σπίρτζης, ο οποίος επισημαίνει ότι ήταν ένα από τα σημεία ευθύνης της προηγούμενης διοίκησης. «Η ακαδημία όφειλε να λειτουργεί πριν από ενάμιση χρόνο» σημειώνει και επισημαίνει ότι είναι ανάγκη για να καλυφθούν οι απαιτήσεις σε νέο προσωπικό των ιδιωτικών φορέων να συρρικνωθεί το εκπαιδευτικό πρόγραμμα, επικρίνοντας την πρόταση του ΟΣΕ η διάρκεια των σπουδών να είναι διάρκειας ως 40 μηνών! «Αν δεν λάβουμε τα μέτρα μας, τότε οι εταιρείες θα φέρουν μηχανοδηγούς από το εξωτερικό», παρατηρεί ο υπουργός. Το υπουργείο ετοιμάζει νομοθετική πρόταση στο νομοσχέδιο για τον Κώδικα Οδικής Κυκλοφορίας που τις επόμενες μέρες πρόκειται να πάει στις αρμόδιες επιτροπές της Βουλής, με την οποία θα βγουν τα κριτήρια για τους εξεταστές της σχολής και θα αναγνωρίζεται ως δομή της ακαδημίας το εκπαιδευτικό κέντρο που διαθέτει στου Ρέντη. Η σχολή που θα έχει την μορφή του ΙΕΚ για να λειτουργήσει έπρεπε να έχει πιστοποιηθεί από τον Εθνικό Οργανισμό Πιστοποίησης Προσόντων και Επαγγελματικού Προσανατολισμού (ΕΟΠΠΕΠ). Κρίθηκε ωστόσο ότι ο φορέας αυτός δεν έχει το απαιτούμενο προσωπικό. «Η Ρυθμιστική Αρχή Σιδηροδρόμων (ΡΑΣ) θα πιστοποιεί τους εκπαιδευτές και τους εξεταστές της Ακαδημίας και η νέα διοίκηση του ΟΣΕ θα εγκρίνει το νέο εκπαιδευτικό πρόγραμμα που θα είναι διάρκειας από 12 έως 14 μήνες για τη χορήγηση άδειας και πιστοποίησης», δηλώνει στο «business stories» η επικεφαλής της ΡΑΣ Ιωάννα Τσιαπαρίκου.

Αμέσως μετά η Ακαδημία θα είναι έτοιμη να υποδεχτεί αιτήσεις. Η συμμόρφωση της χώρας μας με την κοινοτική οδηγία 2009/59/ΕΚ για την πιστοποίηση του προσωπικού οδήγησης μηχανών έλξης και συρμών γέννησε την ανάγκη για την ίδρυση μιας εξειδικευμένης σχολής που θα συμβάλει στην ομαλή λειτουργία της απελευθερωμένης αγοράς σιδηροδρόμου.

Ο νόμος που προέβλεψε την πιστοποίηση των μηχανοδηγών ψηφίστηκε το 2011, όμως, χρειάστηκε να περάσουν επτά ολόκληρα χρόνια για να αρχίσει να υλοποιείται ο σχεδιασμός. Εκτός από μηχανοδηγούς, το πρόγραμμα σπουδών προσφέρει εκπαίδευση και σε μια σειρά από άλλα κρίσιμα επαγγέλματα όπως υπεύθυνους εμπορευματικών ροών, σταθμάρχες και κλειδούχους και αδειοδότηση βοηθών μηχανοδηγών που απασχολούνται στην ΤΡΑΙΝΟΣΕ.

Τα εμπόδια, πάντως, που συναντούν οι επενδυτές του σιδηροδρόμου δεν περιορίζονται μόνο στους μηχανοδηγούς αλλά επεκτείνονται και στο τροχαίο υλικό που μισθώνουν από τη ΓΑΙΑΟΣΕ για να εκτελούν τα εμπορικά τους δρομολόγια. Η Rail Cargo χρειάστηκε να περιμένει αρκετούς μήνες για να παραλάβει τις 4 μηχανές και να ξεκινήσει τα πρώτα της δρομολόγια, καθώς η πολυετής αδράνεια και η έλλειψη συντήρησης των μηχανών απαιτούσαν εκτεταμένες επεμβάσεις. Η διοίκηση της ΕΕΣΣΤΥ (εταιρεία συντήρησης τροχαίου υλικού) υποστηρίζει ότι αν γινόταν η συντήρηση όπως επανειλημμένα έχει ζητήσει, θα είχε περιοριστεί η σημερινή εικόνα της περιορισμένης διαθεσιμότητας του ντιζελοκίνητου τροχαίου υλικού που δημιουργεί πρόσθετες καθυστερήσεις στην έναρξη των ιδιωτών παρόχων σιδηροδρομικού έργου.

Η ΕΕΣΣΤΥ σε σχετική αλληλογραφία της με το υπουργείο Υποδομών αφήνει σαφείς αιχμές για τις παραλείψεις της ΓΑΙΑΟΣΕ που, όπως αναφέρει, όχι μόνο αδρανεί, αλλά έχει απαγορεύσει κάθε επέμβαση στο τροχαίο υλικό.