Η πανδημία την οποία προκάλεσε η νόσος COVID-19 έφερε στην επιφάνεια κενά και δυσλειτουργίες σε όλες τις βαθμίδες φροντίδας υγείας, παράλληλα όμως προκάλεσε γόνιμο προβληματισμό στην ιατρική κοινότητα. Δεν θα μπορούσε να μείνει ανεπηρέαστη η ναυτιλία, στο μέτρο που η εύρυθμη και αποδοτική λειτουργία της προϋποθέτει την υγεία των πληρωμάτων των πλοίων.
O Θεοχάρης Συνειφακούλης, MD, PhD Ειδικός Παθολόγος εξηγεί τους λόγους για τους οποίους είναι στις μέρες μας δυνατή, πρόσφορη αλλά και αναγκαία η προσωποποιημένη παροχή ιατρικών υπηρεσιών στα πληρώματα των πλοίων με τη συνδρομή ενός ιατρού στο ρόλο του «fleet medical advisor».
Αναφέρει σε άρθρο του το οποίο μοιράστηκε με το newmoney.gr
Σύμφωνα με τον ορισμό που διατυπώθηκε στο καταστατικό του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας (1946), η υγεία είναι «η κατάσταση της πλήρους σωματικής, ψυχικής και κοινωνικής ευεξίας και όχι μόνο η απουσία ασθένειας ή αναπηρίας». Με τη σειρά της, ως ασθένεια ορίζεται η κατάσταση εκείνη που προσδιορίζεται από συγκεκριμένο ιστορικό, υποκειμενικά παράπονα (από τον πάσχοντα), καθώς και κλινικές ενδείξεις, συμπτώματα και κατά περίπτωση εργαστηριακά ευρήματα. Η ασθένεια (και ο συνοδευόμενος πόνος, ταλαιπωρία ή καταπόνηση) είναι μια κατάσταση υποκειμενική και έχει, ως εκ τούτου, ευρύτερο περιεχόμενο από τη νόσο, η οποία είναι μετρήσιμη και διαγνώσιμη με τα κριτήρια της ιατρικής επιστήμης. Για παράδειγμα ένα άτομο μπορεί να πάσχει από μια σοβαρή νόσο (π.χ. υπέρταση), αλλά επειδή δεν εμφανίζει συμπτώματα να μην αισθάνεται ασθενής. Ο ιατρός γνωρίζει τη διαφοροποίηση της νόσου και της ασθένειας, καθώς και την αλληλεπίδραση μεταξύ τους.
Ως αποτέλεσμα γνωρίζει ότι μια σοβαρή ασθένεια πάνω στο πλοίο, όπως το έμφραγμα του μυοκαρδίου,το οποίο θα διαταράξει το ομαλό πλου, δεν αποτελεί ένα τυχαίο και απρόβλεπτο ή μοιραίο γεγονός, αλλά το αποτέλεσμα περισσότερων του ενός προ υπαρχόντων νοσημάτων χωρίς συμπτώματα, όπως ο σακχαρώδης διαβήτης, η υπέρταση, το κάπνισμα και η παχυσαρκία. Υπό τις ανωτέρω συνθήκες η παροχή ιατρικών υπηρεσιών είναι μια ιδιαίτερα σύνθετη λειτουργία γιατί η αντιμετώπιση μιας ασθένειας προϋποθέτει εκτός από τις γνώσεις ιατρικής, την γνώση του ίδιου του ασθενούς.
Η λειτουργία αυτή περιπλέκεται ακόμη περισσότερο σε περίπτωση επείγοντος περιστατικού, δηλαδή εμφάνισης μιας απρόβλεπτης και αιφνίδιας διαταραχής στην υγεία ενός ανθρώπου που εκδηλώνεται με οξέα και σοβαρά συμπτώματα. Ένα τέτοιο περιστατικό στην ξηρά μπορεί να αντιμετωπιστεί ομαλά με την άμεση πρόσβαση σε εξοπλισμένο νοσοκομείο από το ιατρονοσηλευτικό προσωπικό του. Τι γίνεται όμως όταν το επείγον περιστατικό εμφανιστεί σε μέλος του πληρώματος ενός πλοίου, το οποίο βρίσκεται εν πλω και μακριά από το λιμάνι του προορισμού του;
Στη σύγχρονη ναυτιλία και υπό τις διαρκώς εξελισσόμενες συνθήκες στον τομέα της υγείας και της τεχνολογίας, δεν αρκούν οι στοιχειώδεις ιατρικές γνώσεις που διαθέτει ένας καπετάνιος. Γίνεται αναγκαία η παροχή υπηρεσιών πρωτοβάθμιας ιατρικής φροντίδας από έναν «fleet medical advisor», δηλαδή από έναν έμπειρο κλινικό ιατρό, ο οποίος θα οργανώσει στην έδρα της ναυτιλιακής εταιρείας ιατρικό τμήμα που θα λαμβάνει προληπτικά και κατασταλτικά μέτρα. Εν πρώτοις, θα λαμβάνει υπόψη και θα αξιολογεί κάθε φορά το 2 ιστορικό και τις εργαστηριακές εξετάσεις των πληρωμάτων που έχουν διενεργηθεί κατά την ναυτολόγηση (PEME).
Υπάρχουν «γκρι ζώνες» στην ιατρική που απαιτούν έναν «in house» ιατρό που θα αφουγκράζεται τις ανάγκες της εταιρείας και θα έχει προσωπική αντίληψη της υγείας των πληρωμάτων. Υπάρχουν όμως και απαγορευμένες ζώνες που ο γιατρός δε μπορεί παρά να ξεκαθαρίσει ότι ο κίνδυνος είναι πολύ μεγάλος και το ρίσκο εμφάνισης μιας ασθένειας εν πλω δυσανάλογα υψηλό. Για παράδειγμα, η ανεύρεση λίθων στη χοληδόχο κύστη σε έναν ασυμπτωματικό καπετάνιο κατά τη διάρκεια της ναυτολόγησης δεν αποτελεί εύκολη υπόθεση. Η πορεία του πλοίου είναι προκαθορισμένη, η αλλαγή πληρώματος είναι ήδη προγραμματισμένη και η καθυστέρηση στο χρονοδιάγραμμα συνεπάγεται μεγάλο κόστος. Με τι κριτήρια θα εκτιμηθεί η ασυμπτωματική νόσος που ενδέχεται να οδηγήσει σε μια ασθένεια εν πλω με απειλητική για τη ζωή του καπετάνιου έκβαση και σοβαρό κίνδυνο για τον ομαλό πλου του βαποριού;
Αναμφισβήτητα, τα στατιστικά και οι διεθνείς ιατρικές συστάσεις (guidelines) για το μέγεθος του λίθου και τον κίνδυνο να φράξει τον χοληδόχο πόρο προκαλώντας μια σοβαρότατη χολοκυστίτιδα ή/και παγκρεατίτιδα θα είναι στο επίκεντρο των κριτηρίων της απόφασης αλλά δεν είναι τα μόνα. Η απομάκρυνση της ιατρικής από το παραδοσιακό πατερναλιστικό πρότυπο και η υιοθέτηση του καλούμενου «συνεταιριστικού» προτύπου ή προτύπου τη «μοιρασιάς» θα επιτρέψει στον γιατρό της ναυτιλιακής εταιρίας να συνυπολογίσει περισσότερες της μιας ιατρικής μεταβλητής, έχοντας την ευκαιρία για μια διαδραστική συζήτηση με τα υπόλοιπα μέλη της εταιρείας που αποφασίζουν για εξίσου σοβαρά θέματα εκτός της υγείας των ναυτικών.
Κατά δεύτερον, ο fleet medical advisor θα εκπαιδεύσει τον καπετάνιο ως medical officer. Έτσι, όταν προκύψει κάποιο επείγον ή και λιγότερο επείγον περιστατικό ο καπετάνιος που θα κληθεί να το αντιμετωπίσει θα γνωρίζει ότι μπορεί ανά πάσα στιγμή να επικοινωνήσει, από τη γέφυρα του πλοίου στη μέση του ωκεανού με τον εκπαιδευτή του, με τον οποίο γνωρίζονται και θα μπορεί πλέον να «μιλήσει την ίδια γλώσσα». Τέλος, με βάση την παραπάνω γνώση και τα στοιχεία που έχει συγκεντρώσει, ο fleet medical advisor βάσει των διεθνών ιατρικών συστάσεων θα οργανώσει τον εξοπλισμό στο νοσοκομείο του πλοίου και θα εμπλουτίσει το φαρμακείο του με σύγχρονα φαρμακευτικά σκευάσματα, τα οποία υπό την καθοδήγησή του θα επιτρέψουν την αντιμετώπιση πιθανών ασθενειών.
Ο σπουδαίος Καναδός ιατρός Sir William Osler (1849-1919) είχε εύστοχα επισημάνει ότι το να γνωρίζεις τον άρρωστο που έχει τη νόσο είναι πιο σημαντικό από το να γνωρίζεις τη νόσο που έχει ο άρρωστος. Η ορθότητα της επισήμανσης αυτής επιβεβαιώνεται ακόμη και σήμερα, στην εποχή της επιστημονικής και της τεχνολογικής προόδου και της διαφαινόμενης ανάμιξης των ηλεκτρονικών υπολογιστών στη λήψη ιατρικών αποφάσεων. Ενας fleet medical advisor πιστεύει στην τεχνολογία, αλλά πρωτίστως και πάνω απ’ όλα, πιστεύει και δεν ξεχνά την ουσία της Ιατρικής που είναι ο Άνθρωπος.
Είναι ο γιατρός, που έχει ενσυναίσθηση και είναι σε θέση να προσαρμόζει τη συμπεριφορά του σύμφωνα με τις ανάγκες του ασθενή του ο οποίος βρίσκεται πολλά μίλια μακριά του. 3 Με αυτές τις σκέψεις προσπάθησα να περιγράψω πως η σύγχρονη προσωποποιημένη ιατρική μπορεί, με την κατάλληλη οργάνωση, να παρασχεθεί και στα πληρώματα των πλοίων κιας βρίσκονται μακριά από την ξηρά. Η Ελληνική ναυτιλία έχει τη δυνατότητα να εκσυγχρονιστεί και στον τομέα αυτό και να μην μείνει πίσω από τις διεθνείς εξελίξεις. Το όφελος δεν είναι μόνο για την υγεία των πληρωμάτων αλλά και για τις ίδιες τις ναυτιλιακές εταιρείες”.
Διαβάστε ακόμη
Φρένο στο ενεργειακό κόστος – Υποχωρούν οι τιμές του φυσικού αερίου κάτω από τα 60 ευρώ η μεγαβατώρα
Χρυσές λίρες: Πόσες «σκότωσαν» και πόσες αγόρασαν οι Έλληνες μέσα σε μία 20ετία (πίνακας)