Committee: O θεσμός που τιμά και υπηρετεί την ελληνική ναυτιλία εδώ και 90 χρόνια (pics)

«Ας υψώσουμε τα ποτήρια μας και ας ευχηθούμε όλοι μαζί μακροημέρευση και συνεχή προσφορά στο Greek Shipping Co-operation Committee, έναν θεσμό που τιμά και υπηρετεί την ελληνική ναυτιλία επί 90 συναπτά έτη». Με την πρόποση αυτή ο πρόεδρος της Ελληνικής Επιτροπής Ναυτιλιακής Συνεργασίας του Λονδίνου (Greek Shipping Co-operation Committee – GSCC) Χαράλαμπος Φαφαλιός έκλεισε μία ιστορική βραδιά για την ελληνόκτητη ναυτιλία στο Λονδίνο.

Ηταν η 12η Νοεμβρίου 2025. Goldsmiths’ Hall. Η αίθουσα, διακοσμημένη με διακριτική κομψότητα, γέμισε από προσωπικότητες του ναυτιλιακού και πολιτικού κόσμου. Λόρδοι, πρέσβεις, ανώτατοι αξιωματούχοι διεθνών οργανισμών, διακεκριμένοι Ελληνες εφοπλιστές και στελέχη του υπουργείου Ναυτιλίας και Νησιωτικής Πολιτικής συγκεντρώθηκαν για να τιμήσουν τα 90 χρόνια από την ίδρυση του Committee, όπως το αποκαλούν εν συντομία. Ελληνες και ξένοι. Η ατμόσφαιρα συνδύαζε τον σεβασμό προς την παράδοση με τη ζεστασιά προσωπικών συζητήσεων. Τα χαμόγελα και οι χειραψίες γέμισαν την αίθουσα με ένα αίσθημα κοινότητας και συνέχειας.

Το GSCC ιδρύθηκε το 1935 ως Greek Shipping Stabilisation Committee με στόχο τη σταθεροποίηση των ναυλαγορών μετά τη Μεγάλη Υφεση και την προστασία των συμφερόντων των Ελλήνων εφοπλιστών που δραστηριοποιούνταν στο Λονδίνο. Ο πρώτος πρόεδρος Περικλής Δρακούλης μαζί με τον Αγγελο Λούση διοργάνωσαν την πρώτη συνεδρίαση στα γραφεία του Γ. Χατζηλία, θέτοντας τα θεμέλια ενός οργανισμού που θα διαδραμάτιζε καθοριστικό ρόλο στη διεθνή αναγνωρισιμότητα της ελληνικής σημαίας και στην ανάπτυξη της ελληνικής ναυτιλίας. Το 1937 η Επιτροπή οργανώνεται περαιτέρω και μετακομίζει στην καρδιά του City, στο νούμερο 51 της οδού St. Mary Axe.

Αρχικώς το Committee δημιουργήθηκε ως επικουρικό όργανο της Ενωσης Ελλήνων Εφοπλιστών (EEE) στο Λονδίνο.

Πιο συγκεκριμένα, το 1924 πρώτος εκπρόσωπος της ΕΕΕ στη βρετανική πρωτεύουσα ορίζεται ο Παναγής Βεργωτής. Με τον θάνατό του, έναν χρόνο μετά, τη θέση αναλαμβάνει ο Μανώλης Κουλουκουντής. Ομως, η μετέπειτα πορεία γιγάντωσης της ελληνικής ναυτιλίας σε συνδυασμό με τη μετεγκατάσταση -πριν, αλλά κυρίως μετά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο- σημαντικών παραδοσιακών ελληνικών ναυτιλιακών οίκων στο City οδήγησαν το διοικητικό συμβούλιο του Committee σε καινοτόμες δράσεις, οι οποίες ωφέλησαν σημαντικά την ελληνική ποντοπόρο ναυτιλία, καθώς και τους γενέθλιους τόπους της στη νησιωτική κατά βάση Ελλάδα. Το 1946, παρά τους αρχικούς ενδοιασμούς ορισμένων μελών της ναυτιλιακής κοινότητας του Λονδίνου, το όραμα και η πρωτοβουλία του Μανώλη Κουλουκουντή για τα πλοία Liberties υλοποιείται. Οι παραδοσιακοί ναυτιλιακοί οίκοι, οι περισσότεροι εκ των οποίων βρίσκονται πλέον στο Λονδίνο, διαχειρίζονται και πάλι πλοία στις διεθνείς μεταφορές. Το 1957 εκλέγεται πρόεδρος ο Σταύρος Νιάρχος.

Στον 21ο αιώνα, παρά τη μείωση της ελληνικής ναυτιλιακής παρουσίας στο Λονδίνο, η Επιτροπή έρχεται να διαδραματίσει έναν νέο και καθοριστικό ρόλο. Μέλη του διοικητικού συμβουλίου καθώς και επιφανείς προσωπικότητες της ελληνικής κοινότητας του Λονδίνου αναλαμβάνουν τιμητικές θέσεις και σημαντικούς ρόλους σε κορυφαίους οργανισμούς: σε αλληλοασφαλιστικά ιδρύματα, διεθνείς εφοπλιστικές ενώσεις και περιφερειακούς οργανισμούς, αλλά και σε εκπαιδευτικά, πολιτιστικά ή μορφωτικά ιδρύματα στη ναυτιλιακή πρωτεύουσα της Ευρώπης.

Ο Χαράλαμπος Φαφαλιός

Κατά τη διάρκεια της εκδήλωσης, ο πρόεδρος του GSCC Χαράλαμπος Φαφαλιός μοιράστηκε με τους καλεσμένους την προσωπική του αφήγηση, συνδέοντας την ιστορία του Committee με τις σύγχρονες προκλήσεις της ελληνικής ναυτιλίας: «Οταν αναλογίζομαι τα 90 χρόνια ύπαρξης του Committee, βλέπω μια διαρκή προσπάθεια για σταθερότητα, συνέπεια και συλλογικότητα. Κάθε απόφαση που λαμβάναμε είχε αντίκτυπο όχι μόνο στα πλοία και στους εφοπλιστές, αλλά και στους ανθρώπους που εργάζονται στη θάλασσα. Η ελληνική ναυτιλία δεν θα είχε την εξέλιξη που γνωρίζουμε σήμερα χωρίς τη συνεχή παρουσία και δράση του Committee».

Ο πρόεδρος περιέγραψε ιστορικές στιγμές όπου η Επιτροπή έπαιξε καθοριστικό ρόλο, όπως η ομαδική μίσθωση του ελληνικού στόλου στην αγγλική κυβέρνηση κατά την έναρξη του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου το 1939, μια κίνηση που όχι μόνο διασφάλισε τον ελληνικό εφοπλισμό, αλλά δημιούργησε και τις βάσεις για την αναγέννησή του μετά τον πόλεμο.

«Το Committee αποτέλεσε τη μόνη φωνή του ελληνικού εφοπλισμού σε μια περίοδο κρίσης και ανασφάλειας», τόνισε. «Διαπραγματεύτηκε με κυβερνήσεις, ναυτεργατικά σωματεία και διεθνείς οργανισμούς και εξασφάλισε την απρόσκοπτη λειτουργία των πλοίων σε συνθήκες πολέμου».

Ο κ. Φαφαλιός, όμως, δεν περιορίστηκε σε ιστορικές αναφορές. Αναφέρθηκε σε προσωπικές εμπειρίες και παραδείγματα, όπως την αντίδραση της Επιτροπής στην εφαρμογή του OPA 90, του ομοσπονδιακού αμερικανικού νόμου Oil Pollution Act of 1990, που θεσπίστηκε από τις ΗΠΑ μετά το μεγάλο ναυτιλιακό ατύχημα του «Exxon Valdez» το 1989 στην Αλάσκα, την ενεργό συμμετοχή της στη διαμόρφωση ασφαλιστικών μηχανισμών για απεριόριστη ευθύνη και την εκπροσώπηση της ελληνικής ναυτιλίας σε διεθνείς οργανισμούς όπως το INTERTANKO, το INTERCARGO και το Baltic Exchange. «Οι αποφάσεις μας», σημείωσε, «πάντα βασίζονταν σε τεχνογνωσία και ρεαλισμό. Οι κανονισμοί πρέπει να είναι εφαρμόσιμοι, και η ελληνική φωνή στο διεθνές πλαίσιο πρέπει να παραμένει ισχυρή». Παράλληλα, υπογράμμισε τη σημασία της στενής συνεργασίας με την ΕΕΕ και τον ελληνικό δημόσιο τομέα: «Συνεργαζόμαστε αρμονικά για την εκπαίδευση των επόμενων γενεών ναυτικών, την ενίσχυση της ελληνικής σημαίας και τη διατήρηση της συνέχειας στο Λιμενικό Σώμα. Η ελληνική ναυτιλία είναι αποτέλεσμα συλλογικής προσπάθειας και ανθρώπινου μόχθου», είπε. Καθώς ο πρόεδρος μιλούσε, οι παρευρισκόμενοι παρακολουθούσαν με προσοχή ανταλλάσσοντας νοήματα συμφωνίας. Οι αφηγήσεις του έδιναν ζωή στο ιστορικό πλαίσιο συνδέοντας το χθες με το σήμερα και δημιουργούσαν ένα αίσθημα συνέχειας και αφοσίωσης που χαρακτηρίζει την ελληνική ναυτιλιακή κοινότητα. Η βραδιά κορυφώθηκε με το επίσημο δείπνο, όπου οι καλεσμένοι αντάλλαξαν εμπειρίες και συζήτησαν για το μέλλον της ελληνικής ναυτιλίας. Ο πρόεδρος έκλεισε τη βραδιά με μια συμβολική πρόποση: «Ας υψώσουμε τα ποτήρια μας για τη συνεχή προσφορά του Committee στην ελληνική ναυτιλία επί 90 συναπτά έτη».

Ο ναύαρχος – Κοσμάτος θυμάται…

Το «business stories» απευθύνθηκε στον υποναύαρχο ε.α. του Λιμενικού Σώματος Παναγιώτη Κοσμάτο με περισσότερα από 50 χρόνια έντονης δραστηριότητας στη διεθνή και ελληνόκτητη ναυτιλία, ο οποίος έκανε αναδρομή στην ιστορική πορεία και τη μεγάλη προσφορά του Committee: «Στη σημαντική αυτή επέτειο, που πλησιάζει τα 100 χρόνια λειτουργίας του, το Committee ανταποκρίθηκε στην αποστολή του και δικαίωσε τους εμπνευστές της ανάγκης συλλογικής παρουσίας των Ελλήνων εφοπλιστών. Αποτέλεσμα της συλλογικής αυτής προσπάθειας ήταν η διάσωση του ελληνικού εφοπλισμού με το minimum rate scheme του 1935, που έθεσε τα θεμέλια της δημιουργίας του». Οπως επισημαίνει ο υποναύαρχος, η ομαδική μίσθωση του ελληνικού στόλου στην αγγλική κυβέρνηση το 1939 αποτέλεσε κρίσιμο βήμα: «Δεν διασώθηκε μόνο ο ελληνικός εφοπλισμός, αλλά δημιουργήθηκαν οι προϋποθέσεις για την αναγέννησή του μετά τον πόλεμο». Και συνεχίζει: «Κατά την περίοδο της

Κατοχής, το Committee λειτούργησε ως η μοναδική φωνή του ελληνικού εφοπλισμού, διαπραγματευόμενο με την αγγλική κυβέρνηση, την εξόριστη ελληνική κυβέρνηση και τους εκπροσώπους των ναυτεργατών, εξασφαλίζοντας την απρόσκοπτη κίνηση των πλοίων. Μετά τον πόλεμο, η φωνή της ελληνικής ναυτιλίας παρέμεινε στο Λονδίνο, ενώ η ΕΕΕ αναβίωσε στην Ελλάδα. Τα ναυτιλιακά γραφεία παραμένουν στο Λονδίνο και εκπροσωπούνται στην ΕΕΕ κυρίως με τους διευθυντές των γραφείων τους στην Ελλάδα. Το Committee συνέχισε να εκπροσωπεί την ελληνική ναυτιλία σε διεθνείς οργανισμούς όπως ο IMO, η Ευρωπαϊκή Ενωση και το Γραφείο Ναυτικής Εργασίας στη Γενεύη, ενώ ανέπτυξε έντονη δραστηριότητα στον τομέα της ασφάλισης και της συνεργασίας με P&I Clubs και Νηογνώμονες».

Ο κ. Κοσμάτος θυμάται: «Οσον η πολιτική κατάσταση στην Ελλάδα παρέμενε ασταθής και το πνεύμα για τον ελληνικό εφοπλισμό ήταν κατά το μάλλον εχθρικό, το Committee αγωνιζόταν για τα συμφέροντα του συνόλου του ελληνικού εφοπλισμού και τη μεταστροφή του κλίματος προς όφελος της εθνικής οικονομίας. Τότε, με την αλλαγή της πολιτικής ηγεσίας της χώρας, αλλά και τις αφόρητες πιέσεις από τις διεθνείς ναυτεργατικές οργανώσεις, δημιουργούνται οι συνθήκες για τον επαναπατρισμό των πλοίων στο εθνικό νηολόγιο. Τότε συντάσσεται και ο ευεργετικός Νόμος 2687/1953, με την ενεργό συμμετοχή και του Committee στη διαμόρφωσή του, και τα ελληνόκτητα πλοία κατά δεκάδες προσέρχονται εις το ελληνικό νηολόγιο. Με τον ευεργετικό νόμο 89/1967, με κυβερνητική πρωτοβουλία τα ευρισκόμενα εκτός Ελλάδος ναυτιλιακά γραφεία επανέρχονται σταδιακά και αυτά στην Ελλάδα και τότε δυναμώνει η φωνή της ΕΕΕ».

Και συνεχίζει: «Το Committee παρέμενε όμως η φωνή του ελληνικού εφοπλισμού εκτός Ελλάδος. Πρωθυπουργοί, αρχηγοί της αντιπολιτεύσεως επισκέπτονταν το Committee και όλοι οι υπουργοί Εμπορικής Ναυτιλίας με την ανάληψη των καθηκόντων τους θεωρούσαν αυτονόητο να πάνε στο Λονδίνο για να πληροφορηθούν και να νιώσουν τον παλμό της εκτός Ελλάδος ελληνικής ναυτιλίας.

Το Committee αναπτύσσει τότε έντονη δραστηριότητα: παρακολουθεί και επεμβαίνει στα τεκταινόμενα στον Διεθνή Ναυτιλιακό Οργανισμό (ΙΜΟ), στην Ευρωπαϊκή Ενωση, στο Γραφείο Ναυτικής Εργασίας στη Γενεύη και παντού όπου συζητούνται θέματα που μπορεί να επηρεάσουν τη ναυτιλία μας. Συναλλάσσεται με τα P&I., τους ασφαλιστές και τους Νηογνώμονες και αναλαμβάνει αγώνα κατά της εφαρμογής του OPA 90, με αποτέλεσμα να δημιουργηθούν ασφαλιστικές εταιρείες για την ανάληψη της απεριόριστης ευθύνης. Μετέχει ενεργά στους διεθνείς επαγγελματικούς οργανισμούς INTERTANKO και INTERCARGO και επιτυγχάνει να μη γίνεται καμία ναυτιλιακή δραστηριότητα στο Ηνωμένο Βασίλειο δίχως την ελληνική παρουσία.

Στον ελληνικό χώρο αγωνίζεται για την εκσυγχρονισμό της ναυτικής εκπαιδεύσεως, για τη δημιουργία ναυτικών δικαστηρίων, για τη διαμόρφωση της ελληνικής εταιρείας, για την επιβίωση του ΝΑΤ και καθιερώνει δύο φορές τον χρόνο κοινές συσκέψεις με την ΕΕΕ -μία στο Λονδίνο και μία στον Πειραιά- για τον συντονισμό των προσπαθειών τους». Στη συνέχεια ο κ. Κοσμάτος αναφέρει: «Το Committee έκανε συνεχώς αγώνες για την παραμονή του Λιμενικού Σώματος στο ΥΕΝ. Ερχόταν σε επαφή με υπουργούς και πρωθυπουργούς και πέτυχε να αποσπάσει σαφείς υποσχέσεις που δεν άργησαν να υλοποιηθούν. Δεν είναι υπερβολή να ισχυριστούμε ότι το Λιμενικό Σώμα οφείλει κατά κύριον λόγο τη διατήρηση της ανεξαρτησίας του στο Committee – και ιδιαιτέρως στον αείμνηστο πρόεδρο Ι. Αδ. Χατζηπατέρα και στο εκλεκτό από πάσης απόψεως συμβούλιό του».

Και κλείνει λέγοντας: «Το Committee, παρά την αλλαγή των συνθηκών, συνεχίζει τον αγώνα του επ’ ωφελεία της ελληνικής ναυτιλίας και η ύπαρξή του τυγχάνει αναγκαία και απαραίτητος σε περίπτωση που μεταβληθούν οι συνθήκες σταθερότητας της χώρας μας, αλλά και σε κάθε περίπτωση κυβερνητικής αλλαγής που θα επιχειρήσει να αποστεί από τα υποσχόμενα. Επισημαίνω το επιχείρημά μου ότι οι διακυμάνσεις του ελληνικού νηολογίου είναι ανάλογες με τις συνθήκες ομαλότητας της χώρας. Το Committee αποτελεί κατά συνέπεια έναν επωφελή θεσμό της ελληνικής ναυτιλίας που θα παραμείνει σταθερός και τηλαυγής στο βάθος του χρόνου».

Λεζάντα κεντρικής φωτογραφίας: Στιγμιότυπο από τη λήξη του συνεδρίου για τη Διεθνή Σύμβαση για την Ασφάλεια της Ανθρώπινης Ζωής στη Θάλασσα-SOLAS: o πρόεδρος του Δ.Σ. του Committee Ιωάννης Κουλουκουντής (Ιούνιος 1960, «Ναυτικά Χρονικά»)

Διαβάστε ακόμη

Ακτή Βουλιαγμένης: Στην τελική ευθεία η «μάχη» των 4 ισχυρών

Βούτυρο: Η πρώτη ύλη της χρονιάς και η παγκόσμια άνθιση των micro bakeries

Committee: O θεσμός που τιμά και υπηρετεί την ελληνική ναυτιλία εδώ και 90 χρόνια (pics)

Για όλες τις υπόλοιπες ειδήσεις της επικαιρότητας μπορείτε να επισκεφτείτε το Πρώτο Θέμα