Ευθύμιος Μπακογιάννης: Μέχρι το 2027 θα έχει ολοκληρωθεί ο χωροταξικός σχεδιασμός της χώρας

Ο Ευθύμιος Μπακογιάννης, Γενικός Γραμματέας Χωρικού Σχεδιασμού και Αστικού Περιβάλλοντος, μίλησε κατά τη διάρκεια της ενημερωτικής Ημερίδας της Ένωσης Μαρινών Ελλάδος (Ε.ΜΑ.Ε.) με θέμα «Χωροταξικός Σχεδιασμός Δικτύου Τουριστικών Λιμένων στην Ελλάδα», για την πορεία του χωροταξικού σχεδιασμού του τουρισμού και τη σημασία της ανάπτυξης μαρινών στη χώρα μας.

Στις δηλώσεις του, υπογράμμισε την ολοκλήρωση της διαβούλευσης της χωροταξικής μελέτης, τις επιπτώσεις του χωρικού σχεδίου στις περιοχές Natura και τις αναγκαίες αναδιατυπώσεις του σχεδίου, ενώ επεσήμανε την ανάγκη για έναν βιώσιμο σχεδιασμό που θα εξασφαλίσει την προστασία του φυσικού και του δομημένου περιβάλλοντος. Παράλληλα, διαβεβαίωσε ότι δεν τίθεται θέμα «ξαναγραφής» του χωροταξικού του τουρισμού.

Αρχικώς αναφέρθηκε στην παρουσίαση της μελέτης για τις μαρίνες, τονίζοντας τη σημασία της για τον τουρισμό και τη ναυτιλία. «Χάρηκα ιδιαίτερα που παρουσιάστηκε αυτή η μελέτη. Προσωπικά, θέλω να εξετάσω με λεπτομέρεια τα στοιχεία που έχουν χρησιμοποιηθεί. Είναι σαφές ότι μια τέτοια μελέτη δεν είναι μόνο σημαντική, αλλά και πολυσύνθετη. Ο τρόπος με τον οποίο βαθμολογούνται τα κριτήρια μπορεί να διαφέρει σημαντικά, ανάλογα με το ποιος τα ορίζει, ποιον ρωτάμε και ποιο είναι το υπόβαθρό του. Συνεπώς, δεν υπάρχει μία και μοναδική λύση και είναι βέβαιο ότι θα υπάρξει εκτενής συζήτηση σχετικά με τα αποτελέσματά της».

Μίλησε στη συνέχεια για το χωροταξικό του τουρισμού, επισημαίνοντας ότι η διαβούλευση της χωροταξικής μελέτης έχει ολοκληρωθεί και αναμένεται η διαβούλευση της ειδικής περιβαλλοντικής εκτίμησης.

«Η ειδική περιβαλλοντική εκτίμηση αφορά τις επιπτώσεις του χωρικού σχεδιασμού στις περιοχές Natura. Ο λόγος για τον οποίο δεν έχει ακόμα δημοσιοποιηθεί είναι ότι περιλαμβάνει στοιχεία από άλλα ειδικά χωροταξικά πλαίσια, κυρίως για τις Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας (ΑΠΕ) και τις ορυκτές πρώτες ύλες. Πρόκειται για ένα πολύπλοκο και σύνθετο ζήτημα. Επιδιώκουμε να τεθεί σε διαβούλευση παράλληλα με τα άλλα δύο ειδικά χωροταξικά πλαίσια, που είναι επίσης έτοιμα και ώριμα».

Ο Γενικός Γραμματέας εκτίμησε ότι η διαδικασία θα έχει ολοκληρωθεί μέχρι το καλοκαίρι, ενώ εξέφρασε την πεποίθηση ότι μέχρι το τέλος του έτους θα έχει ολοκληρωθεί και το χωροταξικό του τουρισμού.

Διευκρινίσεις για τη διαδικασία

Σχολιάζοντας δημοσιεύματα που αναφέρουν ότι το χωροταξικό του τουρισμού ξαναγράφεται, ο κ. Μπακογιάννης το διέψευσε κατηγορηματικά.

«Δεν ισχύουν οι φήμες ότι το χωροταξικό του τουρισμού ξαναγράφεται. Προφανώς έχουν υπάρξει πολλές απόψεις, οι οποίες καταγράφονται και αξιολογούνται από την υπηρεσία μας. Υπάρχουν κάποιες αναδιατυπώσεις, αλλά ο βασικός κορμός του σχεδίου παραμένει ο ίδιος: η προστασία του φυσικού και του δομημένου περιβάλλοντος έναντι μιας άναρχης τουριστικής ανάπτυξης. Το ζητούμενο είναι να έχουμε ένα χωροταξικό σχέδιο που να είναι βιώσιμο και να συνάδει με τη φυσιογνωμία της ελληνικής επικράτειας».

Όπως επεσήμανε στη συνέχεια η μελέτη για τις μαρίνες θα κατατεθεί στα συναρμόδια υπουργεία, ώστε να αξιολογηθεί και να χρησιμοποιηθεί ως εργαλείο στον χωροταξικό σχεδιασμό του τουρισμού:

«Έχω δώσει σαφείς κατευθύνσεις στους μελετητές και στην υπηρεσία μου: το ειδικό χωροταξικό πλαίσιο του τουρισμού δεν πρέπει να λειτουργεί απαγορευτικά, παρά μόνο σε περιπτώσεις όπου υπάρχουν πραγματικές δεσμεύσεις».

Σύμφωνα με τον κ. Μπακογιάννη, οι δεσμεύσεις αυτές αφορούν περιοχές που χρήζουν αυξημένης προστασίας, όπως ειδικοί αρχαιολογικοί χώροι και τοπία ιδιαίτερης σημασίας. Ωστόσο, όπως σημείωσε, το ζητούμενο είναι η εξειδίκευση του σχεδιασμού με βάση τα πραγματικά δεδομένα, χωρίς αυθαίρετους περιορισμούς που θα μπορούσαν να εμποδίσουν την τουριστική ανάπτυξη.

«Το να χαράξουμε έναν χάρτη για ολόκληρη την ελληνική επικράτεια, καθορίζοντας απόλυτα πού επιτρέπεται και πού απαγορεύεται κάθε μορφή τουριστικής δραστηριότητας, είναι εξαιρετικά δύσκολο. Δεν διαθέτουμε ακόμη όλα τα απαραίτητα στοιχεία και ένα τέτοιο εγχείρημα θα δημιουργούσε εμπόδια στην υλοποίηση μελλοντικών έργων. Αντιθέτως, η κατεύθυνση που ακολουθούμε είναι να θέσουμε θεσμικά όρια μόνο εκεί που είναι απολύτως απαραίτητο».

Με αυτές τις επισημάνσεις, ο κ. Μπακογιάννης κατέστησε σαφές ότι η προσέγγιση της κυβέρνησης στον χωροταξικό σχεδιασμό του τουρισμού βασίζεται στη βιώσιμη ανάπτυξη, με γνώμονα τόσο την προστασία του περιβάλλοντος όσο και τη δημιουργία ενός ισχυρού και ανταγωνιστικού τουριστικού προϊόντος.

Ανέφερε πως μέχρι το 2027 αναμένεται να έχει ολοκληρωθεί ο χωροταξικός σχεδιασμός της χώρας, περιλαμβάνοντας τόσο τα ειδικά όσο και τα περιφερειακά χωροταξικά πλαίσια. «Στόχος είναι μέχρι το 2027 να έχουμε ολοκληρώσει τα θέματα του χωροταξικού σχεδιασμού, τα ειδικά χωροταξικά πλαίσια και τα περιφερειακά χωροταξικά πλαίσια», τόνισε.

Ο ίδιος εξήγησε ότι δύο περιφερειακά σχέδια έχουν ήδη ολοκληρωθεί και είναι έτοιμα για υπογραφή: το σχέδιο της Περιφέρειας Πελοποννήσου και το σχέδιο του Νοτίου Αιγαίου. «Αυτά τα δύο σχέδια είναι έτοιμα για υπογραφή και θα ολοκληρωθούν σύντομα», ανέφερε χαρακτηριστικά.

Παράλληλα, το έργο προχωρά με τα τοπικά πολεοδομικά σχέδια, τις ειδικές περιβαλλοντικές μελέτες, καθώς και το αρχαιολογικό κτηματολόγιο. Επιπλέον, συνεχίζεται η διαδικασία ολοκλήρωσης των δασικών χαρτών και του κτηματολογίου. Ο κ. Μπακογιάννης αναφέρθηκε και στις διαδικασίες καταγραφής της ιστοριοθέτησης των ρεμάτων, ενώ υπογράμμισε ότι το έργο για τα σχέδια διαχείρισης κινδύνων πλημμύρας βρίσκεται επίσης σε πλήρη εξέλιξη.

Αυτοματοποιημένες Διαδικασίες

«Όταν όλα αυτά τα δεδομένα συγκεντρωθούν και είναι διαθέσιμα στις υπηρεσίες για γνωμοδοτήσεις, θεωρώ ότι μέχρι το 2030 ένα πολύ μεγάλο μέρος των γνωμοδοτήσεων θα βγαίνει σχεδόν αυτόματα», δήλωσε ο Γενικός Γραμματέας, προσδιορίζοντας πως οι διοικητικές διαδικασίες θα γίνουν πιο αποτελεσματικές με τη χρήση αυτών των εργαλείων.

Το αναμενόμενο αποτέλεσμα είναι να επιταχυνθούν οι διαδικασίες μέσω της θεσμοθέτησης «γραμμών» και «ορίων», καθορίζοντας πού επιτρέπεται ή απαγορεύεται κάθε δραστηριότητα. Ωστόσο, σημείωσε ότι, παρά την τεχνολογική πρόοδο, η ανθρώπινη διάσταση στη διοίκηση παραμένει αναγκαία.

Ο κ. Μπακογιάννης εξήγησε ότι οι βασικοί πυλώνες της διοίκησης δεν μπορούν να αντικατασταθούν από την τεχνολογία, καθώς η ανθρώπινη διάσταση παραμένει αναγκαία για την αποτελεσματική διοίκηση. Ιδιαίτερα, τόνισε τη σημασία των γνωμοδοτήσεων από την περιφέρεια και τους τοπικούς φορείς στις διαδικασίες περιβαλλοντικής αδειοδότησης, οι οποίες είναι εξαιρετικά σημαντικές, παρά το γεγονός ότι δεν είναι πάντα δεσμευτικές.

«Η γνωμοδότηση της περιφέρειας, καθώς και των τοπικών φορέων, είναι απαραίτητη κατά την περιβαλλοντική αδειοδότηση, ακόμη κι αν δεν είναι δεσμευτική», εξήγησε, υπογραμμίζοντας ότι οι τοπικές κοινωνίες πρέπει να συμμετέχουν ενεργά στην αξιολόγηση των έργων που επηρεάζουν το περιβάλλον τους.

Η Τεχνητή Νοημοσύνη ως εργαλείο

Ένα από τα μεγαλύτερα προβλήματα στην τρέχουσα διαδικασία αδειοδότησης είναι η υποκειμενικότητα του υπαλλήλου που κρύβεται πίσω από τη γνωμοδότηση. «Ορισμένοι υπάλληλοι μπορεί να μην επιθυμούν την υλοποίηση ενός έργου και να ερμηνεύουν τα δεδομένα με τρόπο που να ευνοεί την αποδοχή των αντιρρήσεων τους», ανέφερε. Στην περίπτωση αυτή, η διοίκηση οφείλει να αξιολογήσει αντικειμενικά τη γνωμοδότηση, ώστε να υπερβεί τυχόν υποκειμενικές ερμηνείες που μπορεί να επηρεάσουν την απόφαση.

Για την αντιμετώπιση αυτής της πρόκλησης, ο κ. Μπακογιάννης ανέφερε ότι η περιβαλλοντική αρχή αξιολογεί τέτοιες γνωμοδοτήσεις μέσω συμβουλίων, όπως το ΠΕΣΠΑ και το ΚΕΣΠΑ, ανάλογα με το επίπεδο του έργου. «Αυτά τα συμβούλια μπορούν να υπερβαίνουν υποκειμενικές γνωμοδοτήσεις που δεν είναι δεσμευτικές», εξήγησε.

Κλείνοντας, ανέφερε ότι η τεχνητή νοημοσύνη θα παίξει σύντομα σημαντικό ρόλο στην απλοποίηση των διοικητικών διαδικασιών. «Η τεχνητή νοημοσύνη θα υποκαταστήσει ένα μεγάλο μέρος της συλλογής δεδομένων και θα μας επιτρέψει να εκτελούμε πιο γρήγορα τις διαδικασίες γνωμοδότησης», δήλωσε. Ο ίδιος ανέφερε ότι με την κατάλληλη εκπαίδευση των συστημάτων, θα μπορέσουμε να επιταχύνουμε τις διαδικασίες, μειώνοντας σημαντικά τον χρόνο που απαιτείται για την ολοκλήρωση κάθε γνωμοδότησης.

«Όταν όλα αυτά τα δεδομένα θα είναι συγκεντρωμένα και εκπαιδεύσουμε ένα σύστημα, αυτό το σύστημα θα κάνει πολύ πιο γρήγορη τη διαδικασία γνωμοδότησης, εξοικονομώντας χρόνο και βελτιώνοντας την αποτελεσματικότητα των υπηρεσιών», κατέληξε.