του Μηνά Τσαμόπουλου

Μέσα στα δύο τελευταία χρόνια η πορεία της ελληνικών συμφερόντων Φοίνιξ Νηογνώμων Α.Ε. ή Phoenix Register of Shipping, όπως είναι γνωστή στο εξωτερικό, είναι αλματώδης.

Στις αρχές του καλοκαιριού κατάφερε να συμπεριληφθεί στη «High Performance» λίστα του Paris MoU, ενός θεσμού που έχει σκοπό να εξαλείψει τη λειτουργία πλοίων που δεν πληρούν τα πρότυπα ασφαλείας και προστασίας του περιβάλλοντος μέσω ενός εναρμονισμένου συστήματος ελέγχου από τις λιμενικές αρχές κάθε κράτους που συμμετέχει στο λεγόμενο Μνημόνιο του Παρισιού.

Για πρώτη φορά ελληνικός νηογνώμονας το πετυχαίνει αυτό. Στην Ελλάδα, η οποία κυριαρχεί με τη ναυτιλία της στις επτά θάλασσες του κόσμου, οι παρεχόμενες υπηρεσίες μέσω εταιρειών ελληνικών συμφερόντων έχουν αρχίσει να διεκδικούν το κομμάτι που τους αναλογεί με προσεκτικά και υπολογισμένα βήματα. Πρόκειται για τον νηογνώμονα που ίδρυσε το 2000, στην αυγή της νέας χιλιετίας, ο κ. Αρης Αρβανιτάκης, ναυπηγός στο επάγγελμα.

Μέσα στα δύο τελευταία χρόνια έχουν συντελεστεί πολλές αλλαγές σε αυτό τον ιδιαίτερο κλάδο. Κυριότερη είναι η αλλαγή του θεσμικού πλαισίου για τα υπό ελληνική σημαία πλοία μετά το ναυάγιο του «Αγία Ζώνη ΙΙ». Μεγάλο βάρος μεταφέρεται στους νηογνώμονες και κυρίως στους δύο εναπομείναντες με δραστηριότητα στα πλοία εθνικής νομοθεσίας μετά την ουσιαστική διακοπή λειτουργίας του Ελληνικού Νηογνώμονα. Δημιουργούνται πλέον νέα δεδομένα στην ελληνική αγορά και αφορούν το πώς θα διαμορφωθεί το τοπίο στον έλεγχο της αξιοπλοΐας των πλοίων με την επερχόμενη αποχώρηση του Κλάδου Επιθεώρησης Πλοίων (ΚΕΠ) την 30ή/9/2018.

Τι έγινε όμως με όλα αυτά τα σκάφη που παρακολουθούσε και για τα οποία εξέδιδε πιστοποιητικά αξιοπλοΐας ο Ελληνικός Νηογνώμονας ο οποίος έπαυσε να λειτουργεί; Ποιος ο αντίκτυπος μετά τη διακοπή πιστοποίησης πλοίων από τα τοπικά κλιμάκια των λιμεναρχείων; Οι υπάρχοντες νηογνώμονες μπορούν να καλύψουν όλη την Ελλάδα δεδομένης της μορφολογίας της χώρας – πολλά νησιά και χιλιάδες σκάφη διάσπαρτα σε όλες τις ελληνικές θάλασσες; Αυτά είναι μερικά από ερωτήματα που τίθενται πλέον και γι’ αυτό το «business stories» απευθύνθηκε στον κ. Αρβανιτάκη, πρόεδρο και διευθύνοντα σύμβουλο της Φοίνιξ Νηογνώμων Α.Ε., του ελληνικού νηογνώμονα που έχει πλέον ιδιαίτερα δυναμική παρουσία στον χώρο.

«Το 2018 ήταν και είναι μια πολύ ιδιαίτερη χρονιά, με πολλές δυσκολίες και προκλήσεις που ακόμη είναι σε εξέλιξη. Το θεσμικό πλαίσιο με το οποίο λειτουργούμε έχει αλλάξει ραγδαία τους τελευταίους μήνες. Ολα έχουν γίνει πολύ γρήγορα και είμαστε υποχρεωμένοι από τη μια πλευρά να συνεχίσουμε απρόσκοπτα και ποιοτικά την παροχή υπηρεσιών και από την άλλη να προσαρμοστούμε στο νέο θεσμικό πλαίσιο, θωρακίζοντας την προάσπιση του δημόσιου συμφέροντος, που αποτελεί και την πλέον σημαντική μας υποχρέωση», εξηγεί ο κ. Αρβανιτάκης και επισημαίνει:

«Εχουμε μια βαριά κληρονομιά να σεβαστούμε και να τιμήσουμε. Τόσο ο Ελληνικός Νηογνώμονας όσο και ο Κλάδος Επιθεώρησης Πλοίων επί δεκαετίες έχουν προσφέρει σημαντικό έργο στηρίζοντας τη ναυτιλία με υπευθυνότητα και επαγγελματισμό. Ειδικά ο ΚΕΠ, ως επιβλέπουσα αρχή, όλα αυτά τα χρόνια υπήρξε πηγή τεχνογνωσίας και με τα έμπειρα στελέχη του συνέβαλε τόσο στην ανάπτυξη της ναυτιλιακής μας παράδοσης όσο και στη διαφύλαξη της ανθρώπινης ζωής στη θάλασσα και την προστασία του περιβάλλοντος. Αντιλαμβάνεστε ότι στο νέο θεσμικό πλαίσιο, με τη μεταβίβαση αρμοδιοτήτων επιθεώρησης από τον ΚΕΠ, αναλαμβάνουμε να τιμήσουμε μια βαριά κληρονομιά και επιπλέον να συμβάλουμε στην περαιτέρω ανάπτυξη και προώθηση της τεχνολογίας και της ασφάλειας στις θαλάσσιες μεταφορές ανθρώπων και αγαθών».

Αναφορικά με την απουσία πλέον του Ελληνικού Νηογνώμονα αναφέρει:

«Για όλους εμάς που είμαστε σε αυτό τον χώρο, το κακό φαινόταν να έρχεται. Δεν γνωρίζω γιατί και πώς έφτασαν τα πράγματα σε αυτό το σημείο, αλλά γεγονός είναι ότι εδώ υπήρξε, επιχειρηματικά μιλώντας, μια ευκαιρία και πρόκληση μαζί: να μπορέσουμε να καλύψουμε το κενό που άφηνε στην αγορά ο Ελληνικός Νηογνώμονας στον μέγιστο δυνατό βαθμό και παράλληλα να στηρίξουμε την έτσι κι αλλιώς επιβεβλημένη μεταρρυθμιστική αλλαγή του υπουργείου Ναυτιλίας και Νησιωτικής Πολιτικής, να ανταποκριθούμε δηλαδή στην προσδοκία όλων και να μπορέσουμε να καλύψουμε τις επιθεωρησιακές ανάγκες της αγοράς τόσο λόγω απουσίας του Ελληνικού Νηογνώμονα, αλλά και λόγω της επερχόμενης μεταβολής αρμοδιοτήτων του ΚΕΠ, που θυμίζω ότι έχει καταληκτική ημερομηνία την 30ή Σεπτεμβρίου του 2018».

Με δεδομένο ότι η 30ή Σεπτεμβρίου είναι πολύ κοντά και παράγοντες της αγοράς εκφράζουν την έντονη ανησυχία τους για το πώς θα γίνει η ομαλή μετάβαση στο νέο πλαίσιο, χωρίς καθυστερήσεις ή άλλα προβλήματα, ο κ. Αρβανιτάκης τονίζει:

«Εξακολουθούν να υπάρχουν ερωτήματα που αναμένουν απαντήσεις. Υπάρχουν τουριστικά σκάφη που έχουν ένα ιδιαίτερο καθεστώς λειτουργίας πηγαίνοντας από νησιά του Αιγαίου, όπως Ρόδος, Κως, Κάλυμνος κ.ά., στα τουρκικά παράλια εκτελώντας βραχύ διεθνή πλου. Τα σκάφη αυτά μπορούσαν να πιστοποιούνται αποκλειστικά από τον ΚΕΠ και καθώς δεν εμπίπτουν στη δική μας αρμοδιότητα παραμένουν “ορφανά” από νηογνώμονα. Είναι μια εκκρεμότητα που αν και δεν μας αφορά άμεσα ως οργανισμό, δεν μπορούμε να μην την επισημάνουμε καθαρά από πλευράς επαγγελματικής συναίσθησης».

Οι αλλαγές του νομοθετικού πλαισίου όμως δεν περιορίζονται μόνο σε αυτά τα σκάφη. Αφορούν και τον αλιευτικό στόλο της Ελλάδας, που είναι ιδιαίτερα σημαντικός για την εθνική οικονομία, ενώ επηρεάζει σημαντικά και τους επαγγελματίες αλιείς που συνήθιζαν να εξυπηρετούνται από το πλησιέστερο λιμεναρχείο της περιοχής ελλιμενισμού τους.
«Ο οργανισμός μας έχει ασχοληθεί ιδιαίτερα με τον σχεδιασμό για τις ειδικές ανάγκες των αλιευτικών σκαφών. Εχουμε αναπτύξει πανελλαδικά το μεγαλύτερο δίκτυο αποκλειστικών επιθεωρητών που υπάρχει αυτή τη στιγμή στον ελλαδικό χώρο σε σχέση με άλλους οργανισμούς ούτως ώστε ο επαγγελματίας αλιέας, αλλά και οποιοσδήποτε έχει ανάγκη από επιθεώρηση του σκάφους του, να μπορεί άμεσα και εύκολα να εξυπηρετηθεί στη βάση του χωρίς να χρειάζεται να μετακινηθεί για να βρει επιθεωρητή, αλλά ο επιθεωρητής να τον βρίσκει και να τον εξυπηρετεί. Και όλο αυτό με ιδιαίτερα χαμηλές τιμές σε σχέση με την ποιότητα της δουλειάς μας και την εξυπηρέτηση που απολαμβάνει», επισημαίνει ο κ. Αρβανιτάκης και συνεχίζει: «Ο οργανισμός μας αυτή τη στιγμή εξυπηρετεί αλιευτικά μέχρι 24 μέτρα και από την 30ή Σεπτεμβρίου θα εξυπηρετεί και τα μεγαλύτερα αλιευτικά που υπάγονται στον κανονισμό Torremolinos. Σκοπός μας είναι όλοι αυτοί οι άνθρωποι που μοχθούν σκληρά να μην αντιμετωπίσουν καμιά δυσκολία από την επερχόμενη μεταρρυθμιστική εφαρμογή του πλαισίου επιθεωρήσεων.»

Ο Φοίνιξ Νηογνώμων έχει ένα ευρύ δίκτυο αντιπροσώπων σε πολλά λιμάνια της Ελλάδας, ενώ οι επιθεωρητές έχουν καταξιωμένη πορεία και ισχυρή παρουσία στις περιφέρειές τους.
Σχολιάζοντας την ανάπτυξη του δικτύου του Φοίνικα, ο κ. Αρβανιτάκης υπογραμμίζει: «Το δίκτυο ήταν για μας ανάγκη πρώτης προτεραιότητας αναγνωρίζοντας τη στρατηγικής αξίας σημασία που έχει το δίκτυο αποκλειστικών επιθεωρητών σε έναν νηογνώμονα. Κινηθήκαμε λοιπόν σε αυτόν τον άξονα, διαμορφώσαμε σχέσεις εμπιστοσύνης και πείσαμε -αν θέλετε- το σύνολο σχεδόν των αντιπροσώπων του Ελληνικού Νηογνώμονα να μας εμπιστευτούν ως συνεχιστές της δικής τους αξιοπιστίας στις τοπικές κοινωνίες. Πετύχαμε να τους στηρίξουμε με υψηλό επαγγελματισμό, συνέπεια και ευθύνη και να δικαιώσουμε την αγωνιώδη προσδοκία τους για επαγγελματική συνέχεια, αντικαθιστώντας επάξια τον φορέα που εκπροσωπούσαν έως τότε, αλλά και αναβαθμίζοντας την ποιότητα των υπηρεσιών τους».

Η διαπιστωτική πράξη μεταφοράς των αρμοδιοτήτων του ΚΕΠ στους νηογνώμονες εθνικής εμβέλειας είναι σε εξέλιξη με έντονο ρυθμό προκειμένου όλα να είναι έτοιμα την καταληκτική ημερομηνία της 30ής Σεπτεμβρίου.

Τα μερίδια της αγοράς των νηογνωμόνων εξακολουθούν να αλλάζουν και ο σχολιασμός του κ. Αρβανιτάκη είναι χαρακτηριστικός της επικρατούσας κατάστασης: «Εχουμε επιτύχει έναν άθλο ως τώρα. Εχουμε επιθεωρήσει και πιστοποιήσει εκατοντάδες σκάφη που ήρθαν στον Φοίνικα από άλλους νηογνώμονες και λιμεναρχεία μέσα σε διάστημα ελάχιστων μηνών. Στη χρονιά που πέρασε υπερδιπλασιάστηκε το τεχνικό και διοικητικό προσωπικό του οργανισμού για να καλύπτει τις αυξημένες ανάγκες. Ασκήσαμε κοινωνική πολιτική επανεκδίδοντας, χωρίς χρέωση, πιστοποιητικά σε ισχύ για πλοιοκτήτες που βρέθηκαν μετέωροι με την εξέλιξη του Ελληνικού Νηογνώμονα. Και όλα αυτά προκειμένου να βοηθήσουμε στην ομαλοποίηση της αγοράς, χωρίς συμβιβασμούς στην ποιότητα υπηρεσιών και με πλήρη συναίσθηση ευθύνης για την υποχρέωση που έχουμε αναλάβει έναντι του κράτους διασφαλίζοντας το δημόσιο συμφέρον». Και καταλήγει: «Τίποτα δεν έχει τελειώσει. Ολα εξελίσσονται και με την πάροδο του χρόνου γινόμαστε όλο και καλύτεροι. Πιστεύω ότι το αποτέλεσμα των προσπαθειών θα μας δικαιώσει και τα σκάφη που ταξιδεύουν στις θάλασσές μας θα συνεχίσουν να το κάνουν πάντα με ασφάλεια και σιγουριά. Εξελισσόμαστε συνεχώς χάρη στην άοκνη προσπάθεια όλων των συνεργατών μας, αλλά και την εξαιρετική υποστήριξη και συνεργασία που έχουμε με τα στελέχη του ΥΝΑΝΠ – και ιδιαίτερα του ΚΕΠ».

Γραφεία σε Ευρώπη, Ασία, Αφρική και Παναμά

Το 1999 ο Αρης Αρβανιτάκης, ως ελεύθερος επαγγελματίας, άνοιξε τεχνικό γραφείο παροχής συμβουλευτικών υπηρεσιών και ναυπηγικών μελετών, το οποίο πολύ γρήγορα μεταλλάχθηκε σε νηογνώμονα. Μετά την πρώτη εξουσιοδότηση -το 2000- και έχοντας ως βάση την προηγούμενη επαγγελματική του εμπειρία, κατέληξε στο σήμερα. Το ένα έφερε το άλλο. Αυτό που βοήθησε στις εξελίξεις ήταν το γεγονός ότι είχε δουλέψει σε νηογνώμονες και ήξερε τι δεν έχει πάει καλά με τους άλλους, τι λάθη είχαν γίνει, έτσι ώστε να τα αποφεύγει.

Ο Φοίνιξ έχει αναγνωριστεί, εκτός από την Ελλάδα, από 15 ακόμη διεθνή νηολόγια-σημαίες και έχει γραφεία σε 10 χώρες. Τα κεντρικά βρίσκονται στην καρδιά του λιμανιού του Πειραιά, στη 2ας Μεραρχίας, ενώ υπάρχουν γραφεία σε Γερμανία, Αγγλία, Ουκρανία, Τουρκία, Λίβανο, Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα, Ινδία, Νιγηρία, Νότια Αφρική και Παναμά. Το δίκτυο αποκλειστικών επιθεωρητών στην Ελλάδα καλύπτει το σύνολο της επικράτειας – ενδεικτικά είναι τα Δωδεκάνησα, οι Κυκλάδες, ο Βόλος και οι Βόρειες Σποράδες, η Θάσος, η Καβάλα, η Θεσσαλονίκη, η νοτιοανατολική και βορειοανατολική Πελοπόννησος, η δυτική Ελλάδα και τα νησιά του Ιονίου.