Η παγκόσμια ναυτιλιακή βιομηχανία συνεχίζει να εξαρτάται κυρίως από μη τραπεζικές πηγές για τη χρηματοδότηση του στόλου της, όπως η χρηματοδοτική μίσθωση (leasing), οι εναλλακτικές μορφές δανεισμού, η χρηματοδότηση εξαγωγών, το ιδιωτικό επενδυτικό κεφάλαιο, οι δημόσιες αγορές και μεμονωμένοι επενδυτές. Από το 2020, το χαρτοφυλάκιο των 40 κορυφαίων τραπεζών σε παγκόσμιο επίπεδο παραμένει σταθερό, με αύξηση μόλις 2% το 2024, ήτοι 5,4 δισ. δολάρια ΗΠΑ.

Επιπλέον, η έρευνα περιλαμβάνει και 52 επιπρόσθετες τράπεζες που συμβάλλουν με περίπου 39 δισ. δολάρια στη συνολική παγκόσμια χρηματοδότηση της ναυτιλίας. Για λόγους σύγκρισης, η βασική ανάλυση παραμένει προσηλωμένη στο πλαίσιο των 40 κορυφαίων τραπεζών.

Αξιοσημείωτη είναι η ανάκαμψη της Ευρώπης, η οποία αύξησε το μερίδιό της στην παγκόσμια ναυτιλιακή χρηματοδότηση κατά 7,8%, από 141 δισ. σε 152 δισ. δολάρια. Η ενίσχυση αυτή οφείλεται κυρίως στην είσοδο της ισπανικής CaixaBank και την ενδυνάμωση των ελληνικών τραπεζών. Έτσι, το ευρωπαϊκό μερίδιο αγοράς ανέβηκε ξανά στο 52%, αντιστρέφοντας την πτωτική τάση των τελευταίων τεσσάρων ετών.
Το πλαίσιο “Poseidon Principles” αποκτά όλο και μεγαλύτερη σημασία για την ευθυγράμμιση των τραπεζικών χαρτοφυλακίων με τους στόχους μείωσης των εκπομπών. Οι 30 τράπεζες που συμμετέχουν εστιάζουν κυρίως σε διμερείς χρηματοδοτήσεις με συνολικό χαρτοφυλάκιο 200 δισ. δολάρια. Οι δύο κύριες στρατηγικές πορείες είναι:

Ελάχιστη φιλοδοξία: μείωση των εκπομπών κατά 20% έως το 2030, 70% έως το 2040 και καθαρό μηδέν έως το 2050.
Φιλοδοξία “striving”: μείωση κατά 30% έως το 2030, 80% έως το 2040 και επίσης καθαρό μηδέν έως το 2050.
Οι ευρωπαϊκές τράπεζες ηγούνται και σε αυτόν τον τομέα, ακολουθούμενες από ιαπωνικές, με την APAC να συνεισφέρει 28% – αποκλειστικά μέσω ιαπωνικών τραπεζών που προστέθηκαν μόλις το 2023.

Οι δανειακές συμφωνίες με δείκτες βιωσιμότητας εστιάζουν κυρίως στις εκπομπές του στόλου και την ένταση άνθρακα. Οι τράπεζες προσφέρουν καλύτερους όρους (όπως χαμηλότερα επιτόκια) όταν πληρούνται συγκεκριμένοι στόχοι. Οι ελληνικές τράπεζες έχουν έντονη παρουσία, με πέντε να συνδέουν ήδη χρηματοδοτήσεις με KPI δεσμεύσεις.

Ενδιαφέρον έχει επίσης η ιαπωνική Iyo Bank, η οποία έχει αφιερώσει το 25% του χαρτοφυλακίου της σε πλοία εναλλακτικών καυσίμων, το 64,1% σε πλοία που πληρούν τα κριτήρια EEDI Φάσης 3 και μόλις 10,9% σε συμβατικά/μεταχειρισμένα πλοία.
Το 2025 ξεκίνησε με έντονες γεωπολιτικές εξελίξεις, καθώς η κυβέρνηση Τραμπ επανέφερε δασμούς και ποσοστώσεις με στόχο την Κίνα και την ΕΕ, προκαλώντας επιβράδυνση στο παγκόσμιο εμπόριο. Οι επικείμενες κυρώσεις για κινεζικά πλοία που προσεγγίζουν αμερικανικά λιμάνια εντείνουν την αβεβαιότητα. Πολλά πλοία αποφεύγουν πλέον τις ΗΠΑ, γεγονός που επηρεάζει συνολικά τους ναυτιλιακούς κύκλους.

Ακόμα και αν δεν έχουν εφαρμοστεί οι κυρώσεις, η ψυχολογία της αγοράς έχει ήδη επηρεαστεί, οδηγώντας κάποιους πλοιοκτήτες – ακόμη και εισηγμένες εταιρείες – να μετατρέπουν κινεζικά leasing σε συμβατικά τραπεζικά δάνεια. Η ακαμψία του κινεζικού μοντέλου leasing και η αδυναμία των κινεζικών τραπεζών να αντικαταστήσουν τα leasing με κλασικά ενυπόθηκα δάνεια ενισχύει τη στροφή προς τις δυτικές τράπεζες.

Παρά τις πιέσεις, οι τράπεζες παραμένουν ανθεκτικές. Οι προϋπολογισμοί δανείων διατηρούνται, τα περιθώρια δεν αυξάνονται, και οι πλοιοκτήτες εξακολουθούν να εξυπηρετούν κανονικά τα δάνειά τους. Η πτώση στις πωλήσεις μεταχειρισμένων πλοίων οφείλεται κυρίως στην ασυμφωνία τιμής/απόδοσης και όχι στην έλλειψη ρευστότητας. Ταυτόχρονα, οι νέες παραγγελίες για bulk carriers και tankers ενισχύουν τη ροή τραπεζικών δανείων.

Το 2025 αναμένεται να είναι καθοριστικό για την κατεύθυνση της παγκόσμιας ναυτιλίας και της σχετικής χρηματοδότησης. Οι προοπτικές για βιώσιμη ναυτιλία ενισχύονται, με επίκεντρο την Ευρώπη και την Ιαπωνία. Παράλληλα, η γεωπολιτική ένταση και οι μεταβαλλόμενες εμπορικές πολιτικές επηρεάζουν τις κινήσεις τραπεζών και πλοιοκτητών, ωθώντας τη βιομηχανία σε νέες ισορροπίες μεταξύ ρίσκου, πράσινης μετάβασης και στρατηγικής ασφάλειας.

Διαβάστε ακόμη

«Big Beautiful Bill Act»: Big… bad bill για την καθαρή ενέργεια και το κλίμα (pics)

Ο Μαρκ Κούμπαν προβλέπει ποιος θα είναι ο πρώτος τρισεκατομμυριούχος στον κόσμο

Ν. Κριθαριώτης – Κ. Αμπαζής: Μια παγκόσμια τεχνολογική καινοτομία που αλλάζει τα δεδομένα της Ναυτιλίας

Για όλες τις υπόλοιπες ειδήσεις της επικαιρότητας μπορείτε να επισκεφτείτε το Πρώτο Θέμα