Του Μηνά Τσαμόπουλου

Με τις γεωπολιτικές εξελίξεις στην ευρύτερη περιοχή της ανατολικής Μεσογείου να επηρεάζουν αρνητικά τις τάσεις των Αμερικανών και Ευρωπαίων τουριστών, ανάμεσά τους και όσων επιλέγουν την κρουαζιέρα, η Θεσσαλονίκη με την επικείμενη και επισήμως ιδιωτικοποίησή της φαντάζει το ιδανικό λιμάνι για άνοιγμα στις αγορές της κεντρικής Ευρώπης και ιδιαίτερα στη Γερμανία.

Η κοινοπραξία που πλειοδότησε στο διαγωνισμό του ΤΑΙΠΕΔ για το 67% των μετοχών του ΟΛΘ, επισημαίνει ότι «για την κρουαζιέρα υπάρχουν σχέδια για την ανάπτυξή της αλλά θα χρειαστούν συνέργιες», όπως επισημαίνουν στελέχη της.

Στο πλαίσιο αυτό, ο Ιωάννης Μπρας, πρώην πρόεδρος και διευθύνων σύμβουλος του Οργανισμού Λιμένος Ηρακλείου και νυν διευθύνων της Five Senses Consulting & Development σε μελέτη που συνέταξε διαβλέπει τις προοπτικές για τα ανοίγματα σε αγορές που πρέπει να κάνει ο ΟΛΘ όσον αφορά στην κρουαζιέρα με κύριο στόχο, σε πρώτη φάση, τους Γερμανούς τουρίστες. Τα βασικά σημεία της συλλογιστικής που οδηγεί στη συγκεκριμένη κατεύθυνση, βάση της μελέτης, είναι:

1. Τα τελευταία χρόνια ο προορισμός Θεσσαλονίκη συνδέεται οδικώς με απευθείας δρομολόγια με τις μεγαλύτερες πόλεις όλων των γειτονικών της χωρών. Με τα Σκόπια να βρίσκονται μόλις τρεις ώρες μακριά με πληθυσμό πάνω από 500 χιλιάδες, τα Τίρανα 6 ώρες με πληθυσμό πάνω από 800 χιλιάδες, την Φιλιππούπολη σε απόσταση 5 ωρών και πληθυσμό 400 χιλιάδες και φυσικά με την Κωνσταντινούπολη.

2. Επίσης οι υποδομές του αεροδρομίου αλλά και η ενεργή στρατηγική της Fraport Greece κάνουν ακόμα πιο εύκολη την πρόσβαση στην Θεσσαλονίκη από όλες τις πρωτεύουσες της Ευρώπης. Εκτίμηση είναι ότι το 2017 θα υπάρξει σημαντική διψήφια αύξηση στους επισκέπτες που θα περάσουν από το αεροδρόμιο με τον αριθμό αυτό να μεγαλώνει γεωμετρικά τα επόμενα χρόνια.

3. Η Θεσσαλονίκη ως «κρουαζιερικός» προορισμός είναι γνωστός στις εταιρείες κρουαζιέρας καθώς πάνω από 30 κρουαζιερόπλοια μέσω όρο (στοιχεία 2014-2016) επισκέπτονται το λιμάνι κάθε χρόνο. Φυσικά η σημερινή κατάσταση στην ευρύτερη περιοχή είναι πολύ δύσκολη αλλά καθώς οι εξελίξεις τρέχουν ραγδαία θα πρέπει ο ΟΛΘ να εκμεταλλευτεί όλες τις πιθανές ευκαιρίες για να προσελκύσει, τα επόμενα χρόνια, περισσότερα και μεγαλύτερα κρουαζιερόπλοια.

4. Ο λιμένας διαθέτει όλες τις απαραίτητες υποδομές σε ξηρά και θάλασσα για να μπορέσει να ανταπεξέλθει σε μια πιθανή αύξηση κινήσεων κρουαζιερόπλοιων. Είναι σίγουρο ότι και οι νέοι διαχειριστές θα κάνουν ότι είναι απαραίτητο για να βελτιωθούν ακόμα περισσότερο οι υποδομές.

5. Σύμφωνα με τα παγκόσμια στατιστικά της κρουαζιέρας θα υπάρξει μια προσθήκη για το 2017 τουλάχιστον 2,37 εκ νέων επιβατών φτάνοντας στους 25,3 εκ. ήτοι μια αύξηση της τάξεως του 10,35%.

6. Στην αντίθετη πλευρά η Ελλάδα, όπου οι εξελίξεις και η κακή ψυχολογία που έχει αναπτυχθεί στην γειτονική Τουρκία οδηγούν τις προσεγγίσεις με μια διαφαινόμενη μείωση για το 2017 στο 20%.

7. Σχεδόν σε όλα τα λιμάνια του Αιγαίου θα υπάρξουν μειώσεις και αυτό οφείλεται αφενός στην επιλογή των εταιρειών να αλλάξουν συνολικά τα προγραμματισμένα δρομολόγια αποφεύγοντας την ευρύτερη περιοχή της ανατολικής Μεσογείου και αφετέρου στην έλλειψη στρατηγικής από ελληνικής πλευράς.

8. Ένα ενδιαφέρον παράδειγμα είναι οι γερμανόφωνες εταιρείες κρουαζιέρας που τα τελευταία δύο χρόνια μερικές από αυτές επέλεξαν να αποσύρουν τα πλοία τους από την Ανατολική Μεσόγειο δρομολογώντας τα για πρώτη φορά στην Γερμανία και μάλιστα για κρουαζιέρες όλο τον χρόνο. Όμως δειλά-δειλά οι γερμανόφωνες εταιρείες θα επιστρέψουν πίσω στην περιοχή αφού το 2018 υπάρχει τουλάχιστον μια γερμανόφωνη εταιρεία που θα κάνει περιορισμένα Homeport από λιμάνι της Τουρκίας.

«Η ανάλυση που έγινε από την Five Senses Consulting οδηγεί στο συμπέρασμα ότι ο προορισμός Θεσσαλονίκη μπορεί και πρέπει να σχεδιάσει και εκτελέσει ένα στρατηγικό σχέδιο προσέγγισης αυτών των εταιρειών επικουρούμενο από όλους τους τοπικούς φορείς αλλά και από τo αεροδρόμιο της πόλης» επισημαίνει ο Ιωάννης Μπρας :

«Το αεροδρόμιο της Θεσσαλονίκης έχει δείξει σοβαρά σημάδια βελτίωσης των μεγεθών του με αύξηση της τάξεως του 22,8% (Ιανουάριος-Ιούλιος 2016 και 2017 από 1,7 σε 2,1 εκ. επιβάτες αντίστοιχα) με αυξημένη την κίνηση από Γερμανία με 14 εταιρείες να πετούν σχεδόν καθημερινά από 19 προορισμούς. Είναι λοιπόν άμεσα κατανοητό ότι η καλή διασύνδεση της Θεσσαλονίκης με τις περισσότερες πόλεις της Γερμανίας και η πιθανή διασύνδεση της με το «κρουαζιερικό προϊόν» μπορεί να βοηθήσει τα μέγιστα σε μια προσπάθεια ανάπτυξης ενός νέου προϊόντος.

Επίσης, πρέπει να αναφέρουμε ότι η Θεσσαλονίκη σε σχέση με την Αττάλεια για παράδειγμα είναι κοντύτερα από το Αμβούργο κατά 700 χμ. (Αμβούργο-Θεσσαλονίκη 1.730 χμ. vs Αμβούργο-Αττάλεια 2.435 χμ.) με ό,τι αυτό συνεπάγεται για το κόστος καυσίμων και τους χρόνους που απαιτούνται για τις πτήσεις (Αμβούργο-Θεσσαλονίκη 2 ώρες και 45 λεπτά vs Αμβούργο-Αντάλεια 3 ώρες και 50 λεπτά)» και προσθέτει:

«Ένα μόνο νέο Homeport στο λιμάνι της Θεσσαλονίκης με 20 εβδομάδες λειτουργίας από 15 Μαΐου έως 15 Οκτωβρίου, ενός πλοίου 2.500 επιβατών θα επέφερε, γενικότερα, πάνω από 13,5 εκατ. τζίρο, πού με μια ήπια μόχλευση x 2,5 θα μπορούσε να φτάσει πάνω από τα 33εκ ευρώ μόνο για τον προορισμό της Θεσσαλονίκης.
Αυτό αναλύεται σε 2.500 επιβάτες x 2 επιβίβαση/αποβίβαση X 20 εβδομάδες X 135 ευρώ έξοδα/επιβάτη = 13,5 εκ. ευρώ.

Το παραπάνω ποσό θα μπορούσε να μοχλευτεί x 4 αν η Ελλάδα ήταν πιο φιλική στους φόρους και το ΦΠΑ της. Επίσης, αν το πλοίο επισκεπτόταν και άλλα ελληνικά λιμάνια θα άφηνε στο καθένα επιπλέον 3 εκ. ευρώ (2500 x 20 x 60 ευρώ = 3 εκ.) ανά προορισμό συμβάλλοντας έτσι άμεσα στην ανάπτυξη και άλλων περιοχών της Ελλάδας».
Βάση στατιστικών στοιχείων ο κάθε επιβάτης Homeport ξοδεύει 135 ανά/άτομο στον προορισμό εκκίνησης. Ο κάθε επιβάτης Transit ξοδεύει 60 ανά/άτομο στον κάθε προορισμό που επισκέπτονται.

Η πρόταση περιέχει αρκετούς νέους, προορισμούς αλλά και κλασικούς που θα αυξήσουν το ενδιαφέρον των επιβατών αλλά και ένα λιμάνι σε κάθε ταξίδι εκτός Σέγκεν για την απαραίτητη από φορολογικής άποψης λειτουργία σε καύσιμα, προμήθειες και καταστήματα.

«Εναλλακτικά ή και συνδυαστικά μπορούν να χρησιμοποιηθούν τα λιμάνια της Σκιάθου, της Ύδρας της Πάρου, της Νάξου και της Σαμοθράκης. Επίσης, θα μπορούσαν να αξιοποιηθούν και τα αεροδρόμια/λιμάνια της Ρόδου αλλά και των Χανίων σε περίπτωση που η εταιρεία κρουαζιέρας αποφασίσει να κάνει Interporting δηλαδή μερική επιβίβαση από επιπλέον προορισμούς.

Για να μπορέσει το παραπάνω σχέδιο να έχει ποσοστά επιτυχίας, θα πρέπει να μπει σε άμεση προτεραιότητα από την νέα διοίκηση του λιμανιού καθώς χρειάζεται χρόνος, επιμονή και επαγγελματισμός για την ωρίμανση του. Θα πρέπει, επίσης να υπάρξει άμεση συνεργασία όλων των φορέων του προορισμού αλλά και του αεροδρομίου που πρέπει να παίξει ενεργό ρόλο στις όποιες συζητήσεις και διαπραγματεύσεις που θα καθορίσουν και το τελικό κόστος των προσφερόμενων υπηρεσιών» καταλήγει ο Ιωάννης Μπρας.