Το Διοικητικό Συμβούλιο του Ευρωπαϊκού Μηχανισμού Σταθερότητας (ESM) ενέκρινε σήμερα την ίδρυση Ταμείου Υποστήριξης Πανδημικής Κρίσης ύψους 240 δισ. Ευρώ, τα οποία θα διατεθούν στα μέλη του ESM, σύμφωνα με τους όρους και χαρακτηριστικά που αποφάσισε το Eurogroup της 8ης Μαΐου.

«Τα επόμενα δυόμισι χρόνια, ο ESM θα έχει διαθέσιμα 240 δισεκατομμύρια ευρώ για να βοηθήσει τα μέλη του να καταπολεμήσουν την πανδημική κρίση. Πρόκειται για ένα καινοτόμο μέσο με ευνοϊκούς όρους δανεισμού και χωρίς μακροοικονομικούς όρους. Με τη δημιουργία αυτού του μέσου σε χρόνο ρεκόρ, οι υπουργοί Οικονομικών έδειξαν ότι ο ESM είναι ένα πραγματικό backstop έκτακτης ανάγκης με μια ευέλικτη εργαλειοθήκη που μπορεί να χρησιμοποιηθεί για την κάλυψη τις ανάγκες εποχής μας», δήλωσε ο Μάριο Σεντένο.

«Ως αποτέλεσμα της πανδημίας του ιού των κορωνών και της άνευ προηγουμένου οικονομικής ύφεσης, οι κυβερνήσεις αύξησαν τις δαπάνες τους για να καλύψουν τις επείγουσες ανάγκες τους σε υγειονομική περίθαλψη. Ως αποτέλεσμα, και τα 19 μέλη του ESM θα έχουν πολύ μεγάλα δημοσιονομικά ελλείμματα φέτος. Με το ESM Pandemic Crisis Support, τα μέλη μπορούν να χρηματοδοτήσουν ένα μέρος αυτών των αναγκών με ασφαλή τρόπο, με πολύ χαμηλά επιτόκια. Αυτό μπορεί να είναι ελκυστικό, δεδομένου ότι ο μόνος όρος που συνδέεται με αυτήν την οικονομική υποστήριξη είναι η απαίτηση να ξοδεύουμε τα χρήματα σε άμεσες και έμμεσες δαπάνες στον τομέα της υγείας, που συνδέονται με την πανδημία», δήλωσε ο διευθύνων σύμβουλος του ESM Κλάους Ρέγκλινγκ.

Τα μέλη που θα αιτηθούν βοήθεια από τον ESM θα μπορεί να τους διατεθεί το 2% του ΑΕΠ της χώρας για το έτος του 2019.

Τα χαρακτηριστικά των δανείων

Εάν ένα μέλος του ESM υποβάλει αίτηση για την πιστωτική γραμμή, δεν θα χρειαστεί να αντληθούν κεφάλαια. Οι πιστωτικές γραμμές έχουν σχεδιαστεί ώστε να λειτουργούν ως προστασία ή ασφάλεια. Εάν αντληθούν δάνεια, θα έχουν μέγιστη μέση διάρκεια ωρίμανσης 10 ετών. Η χώρα θα πρέπει να πληρώνει ετησίως περιθώριο 0,1%, μια προκαταβολική χρέωση 0,25% και μια ετήσια χρέωση υπηρεσίας 0,005%.

Η συμφωνημένη μέση διάρκεια ωρίμανσης των δανείων δίνει στον ESM την ευελιξία να χρησιμοποιεί το ευρύ φάσμα χρηματοδοτικών προϊόντων του. Οι τρόποι εκταμίευσης του 15% ανά μήνα του συνολικού όγκου στήριξης θα επιτρέψουν στον ESM να χρηματοδοτήσει ομαλά τις πιθανές ανάγκες ρευστότητας κατά τη διάρκεια του χρόνου.

Το μακροπρόθεσμο πρόγραμμα του ESM παραμένει στα 11 δισ. ευρώ το 2020. O ESM ολοκλήρωσε το στόχο του να συγκεντρώσει 6,5 δισ. ευρώ τα πρώτα δύο τρίμηνα του 2020 και απομένουν 4,5 δισ. ευρώ για το έτος. Εάν μια χώρα, αντλήσει κεφάλαια από το πρόγραμμα Στήριξης κατά της πανδημίας (Pandemic Crisis Support), τα σχέδια χρηματοδότησης του ESM θα προσαρμοστούν για τη χρηματοδότηση του δανείου.

Πολιτική συμφωνία για πρόγραμμα SURE

Νωρίτερα σήμερα, το Συμβούλιο κατέληξε σε πολιτική συμφωνία σχετικά με προσωρινή στήριξη για τον μετριασμό των κινδύνων ανεργίας σε κατάσταση έκτακτης ανάγκης (SURE), στο πλαίσιο της δέσμης μέτρων της για έκτακτη στήριξη ώστε να αντιμετωπισθούν οι οικονομικές επιπτώσεις της κρίσης COVID-9, με την ΕΕ να συστήνει ένα προσωρινό μέσο, ύψους 100 δισ. Ευρώ το οποίο θα βοηθήσει τους εργαζομένους να διατηρήσουν τις δουλειές τους όσο διαρκεί η κρίση.

Το μέσο αυτό θα επιτρέψει στα κράτη μέλη να ζητήσουν χρηματοδοτική στήριξη από την ΕΕ ώστε να μπορέσουν να χρηματοδοτήσουν τις απρόβλεπτες και σοβαρές αυξήσεις των εθνικών δημόσιων δαπανών, από την 1η Φεβρουαρίου 2020, που συνδέονται με τα εθνικά συστήματα μειωμένων ωραρίων εργασίας και με παρεμφερή μέτρα, μεταξύ άλλων για τους αυτοαπασχολούμενους, ή με μέτρα που σχετίζονται με την υγεία, ιδίως στους χώρους εργασίας, για την αντιμετώπιση της κρίσης.

Το SURE είναι ένα από τα τρία δίχτυα ασφαλείας, ύψους 540 δισ. ευρώ, για τις θέσεις απασχόλησης και τους εργαζόμενους, τις επιχειρήσεις και τα κράτη μέλη, που συμφώνησε το Eurogroup στις 9 Απριλίου 2020. Οι ηγέτες της ΕΕ ενέκριναν τη συμφωνία στις 23 Απριλίου και ζήτησαν η δέσμη μέτρων να έχει τεθεί σε λειτουργία έως την 1η Ιουνίου 2020.

Προκειμένου να παρέχει χρηματοδοτική συνδρομή με ευνοϊκούς όρους στα κράτη μέλη που τη ζητούν, η Επιτροπή θα συγκεντρώσει κεφάλαια από τις διεθνείς κεφαλαιαγορές εξ ονόματος της ΕΕ. Τα δάνεια του SURE θα στηρίζονται από τον προϋπολογισμό της ΕΕ και από εγγυήσεις των κρατών μελών, ανάλογα με το μερίδιό τους στο ΑΕΕ της ΕΕ. Το σύνολο των εγγυήσεων θα ανέλθει σε 25 δισ. ευρώ.

Αν και όλα τα κράτη μέλη θα μπορούν να κάνουν χρήση του μέσου, το SURE θα αποτελέσει κυρίως σημαντικό δίχτυ ασφαλείας για τους εργαζομένους στις οικονομίες που έχουν πληγεί περισσότερο. Κατά το τυπικό, η χρηματοδοτική συνδρομή θα χορηγηθεί με απόφαση που θα εκδώσει το Συμβούλιο μετά από πρόταση της Επιτροπής.

Το SURE θα καταστεί διαθέσιμο αφού όλα τα κράτη μέλη θα έχουν παράσχει τις εγγυήσεις τους. Εν συνεχεία, το μέσο θα λειτουργήσει έως τις 31 Δεκεμβρίου 2022. Μετά από πρόταση της Επιτροπής, το Συμβούλιο μπορεί να αποφασίζει να παρατείνει το διάστημα ισχύος του μέσου, για ένα ακόμη εξάμηνο κάθε φορά, εάν δεν έχουν εκλείψει οι σοβαρές οικονομικές διαταραχές που προκάλεσε η εξάπλωση της COVID-19.

Ο κανονισμός θα πρέπει στη συνέχεια να εγκριθεί επίσημα από το Συμβούλιο, με γραπτή διαδικασία. Η έγκριση προβλέπεται να έχει ολοκληρωθεί έως τις 19 Μαΐου.