Οι 29 στους 30 γυρίζουν την πλάτη στην ρύθμιση χρεών στην εφορία

γράφουν οι: Κωστής Πλάντζος, Μαίρη Λαμπαδίτη

Πενιχρά οφέλη για τα σχεδόν 4 εκατομμύρια οφειλέτες του δημοσίου, αλλά και για τα κρατικά ταμεία, έχει αποφέρει η ρύθμιση των 120 δόσεων για εφορία. Ένα μήνα αφότου άνοιξε η ρύθμιση, μόλις 1 στους 30 οφειλέτες που αντιμετωπίζουν πρόβλημα έσπευσε  να κάνει χρήση της νέας ρύθμισης.

Στο υπουργείο Οικονομικών παρατηρούν με ανησυχία την πορεία των αιτήσεων. Σύμφωνα με τα τελευταία διαθέσιμα στοιχεία, μόλις 1 στα 80 ευρώ των ληξιπρόθεσμων χρεών έχει υπαχθεί ως τώρα στη νέα ρύθμιση.

Αξιωματούχοι των ευρωπαϊκών θεσμών, εκφράζουν προβληματισμό για την χαμηλότερη του αναμενομένου ανταπόκριση των οφειλετών. Αυτό έχει καταγραφεί και επισήμως στην Έκθεση Αξιολόγησης (όπου η Κομισιόν υπολογίζει “τρύπα” εισπράξεων 1,1 δισ. αντί για “υπερείσπραξη” 300 εκατ. ευρώ που προβλέπει η κυβέρνηση) αλλά η πορεία υπαγωγής αιτήσεων αποδεικνύεται χειρότερη και από ό,τι περιμέναν.

«Αιτίες του κακού» θεωρούνται κυρίως:

1. Η παράταση ως το τέλος Σεπτεμβρίου που έδωσε –προεκλογικά- το υπουργείο Οικονομικών, στην διορία που αρχικώς έληγε την ερχόμενη εβδομάδα. Η κίνηση αποδεικνύεται άστοχη καθώς εξέπεμψε λάθος μήνυμα στους οφειλέτες –και σε εκείνους που ήθελαν να μπουν στη ρύθμιση αλλά και σε όσους διαπιστώνουν ότι δεν μπορούν να ενταχθούν- με αποτέλεσμα να σταματήσουν να πληρώνουν, καθώς πολλοί την εξέλαβαν ως περίοδο «εκεχειρίας» με την εφορία και «φρένου» στις κατασχέσεις. Και όχι άδικα ίσως, αφού στο α΄τετράμηνο του έτους και πριν καν ανοίξει η ρύθμιση, υποχωρούσε κατά 8% ο ρυθμός εισπράξεων οφειλών με κατασχέσεις ή ρυθμίσεις (στα 1,64 δισ. φέτος έναντι 1,89 δισ. ευρώ το ίδιο διάστημα πέρυσι).

Επιπλέον, δεδομένων και των σχεδιαστικών χαρακτηριστικών της νέας ρύθμισης (υψηλό επιτόκιο, περιορισμοί αριθμού ή ύψους των δόσεων κλπ) πολλοί οφειλέτες αποφάσισαν να μην κάνουν αίτηση ή να μην πληρώσουν εντός 3 ημερών την α΄δόση για ενεργοποιήσουν τη ρύθμιση, αναβάλλοντας την υπαγωγή τους για μετά τις εκλογές. Τηρούν στάση αναμονής μήπως μία επόμενη κυβέρνηση τροποποιήσει ή βελτιώσει την ρύθμιση (πχ με χαμηλότερο επιτόκιο 3% αντί 5% ή πρόσθετη ελάφρυνση στους συνεπείς) ώστε να επωφεληθούν ουσιαστικά από τον διακανονισμό οφειλών που θα τους προταθεί.

2. Η πενταμηνη καθυστέρηση έναρξης της ρύθμισης που ξεκίνησε μεν τον Μάιο, αλλά έθεσε σαν προϋπόθεση  για να ενταχθεί κάποιος στη νέα ρύθμιση, να έχει εξοφλήσει ή τακτοποιήσει όλες τις τρέχουσες φορολογικές υποχρεώσεις του 2019.

Μόλις 3 μήνες άντεξαν όμως τελικώς οι οφειλέτες να πληρώνουν με συνέπεια τις τρέχουσες οφειλές τους. Παρότι τα φορολογικά βάρη του α΄εξαμήνου είναι ασυγκρίτως ολιγότερα εν σχέσει με όσα έρχονται στο β΄εξάμηνο (πληρωμές φόρων εισοδήματος, ΕΝΦΙΑ, ΦΠΑ, τέλους επιτηδεύματος, εισφοράς αλληλεγγύης, τελών κυκλοφορίας ή άλλων), τον κρίσιμο μήνα Απρίλιο πριν ανοίξει η ρύθμιση αυξήθηκε και πάλι ο αριθμός των οφειλετών με χρέη πάνω από 500 ευρώ που απειλούνται με κατάσχεση. Ενώ στο α΄τρίμηνο φάνηκε ότι περίπου 36.000 οφειλέτες μπήκαν ξανά στο «παιχνίδι» της πληρωμής των φόρων τους με δέλεαρ την νέα ρύθμιση,  ένα μήνα πριν φτάσουν «στην πηγή να πιουν νερό» οι 12.115  βγήκαν εκτός μάχης.

3. Οι «κόφτες» που προβλέπει η ρύθμιση, ειδικά για οφειλέτες με σημαντικές οφειλές από επιχειρηματική δραστηριότητα που αποκλείονται εκ των πραγμάτων από την δυνατότητα ένταξης στη ρύθμιση.

Για παράδειγμα:

–        Πρώην υπεύθυνος εταιρίας που έκλεισε αφήνοντας χρέη 60.000 ευρώ στην εφορία, τώρα εργάζεται ως μισθωτός για 1.200 ευρώ και επιθυμεί να ρυθμίσει. Με τις προσαυξήσεις, η οφειλή του αγγίζει τις 100.000. Παρά το «κούρεμα» όμως με 120 δόσεις που του προτείνει η ρύθμιση, πρέπει να πληρώνει περί τα 800 ευρώ το μήνα για τα επόμενα 10 χρόνια. Το συνολικό ποσό ξεπερνά και πάλι τις 100.000 ευρώ (με τόκους 50% για 10 έτη αποπληρωμής) και με 400 ευρώ που του απομένουν από τη δόση, ο οφειλέτης δεν μπορεί να εξυπηρετεί ούτε τις στοιχειώδες ανάγκες διαβίωσης.

–        Άλλος υπεύθυνος εταιρίας που έκλεισε, καλείται να αποπληρώσει χρέη σε έως 36 δόσεις σαν νομικό πρόσωπο, και όχι 120 δόσεις ως φυσικό πρόσωπο. Χρωστάει και ασφαλιστικές εισφορές, αλλά ο ΕΦΚΑ τον αντιμετωπίζει ως οφειλέτη – φυσικό πρόσωπο και του προσφέρει 120 δόσεις, ενώ η εφορία όχι.

7.000 ευρώ μέση οφειλή μετά τη ρύθμιση

Στον ένα μήνα ισχύος της ρύθμισης στην εφορία, τα τελευταία αναλυτικά στοιχεία δείχνουν ότι:

–          3,9 εκατομμύρια ΑΦΜ είχαν ληξιπρόθεσμες οφειλές 104,5 δισ. ευρώ.

–          132.805 αιτησεις στην ΑΑΔΕ έχουν εγκριθει (1 στους 30 οφειλέτες)

–          οφειλές 939.876.153 ευρω έχουν ενταχθεί σε ρύθμιση

–          279.222.179 ευρώ οι προσαυξησεις προς «κούρεμα»

–          η μέση ρυθμισμένη οφειλή φτάνει στα 7.077 ευρώ

ΕΦΚΑ: «Καρότο» η σύνταξη

Σχετικά καλύτερη είναι η κατάσταση όσους  χρωστουν εισφορές στα Ασφαλιστικά Ταμεία. Με την ελπίδα ότι σύντομα θα συνταξιοδοτηθούν και θα πληρώνουν έτσι τις δόσεις τους, οι πρώτοι που έσπευσαν να υποβάλλουν αίτηση στην πλατφόρμα του ΕΦΚΑ για να ρυθμίσουν τις οφειλές ήταν οι «εγκλωβισμένοι» συνταξιούχοι ΟΑΕΕ.

Οι αιτήσεις ελεύθερων επαγγελματιών, αγροτών και εργοδοτών για ρύθμιση οφειλών προς τα ασφαλιστικά ταμεία  έχουν ξεπεράσει τις 72.000. Άλλοι τόσοι βρίσκονται σε διαδικασία ενημέρωσης των στοιχείων τους από τα Ταμεία, ώστε να αποκτήσουν πρόσβαση στη ρύθμιση. Το συνολικό ποσό των χρεών που έχει ήδη ρυθμιστεί ανέρχεται σε  723,4 εκατ. ευρώ, δηλαδή μηδαμινό μπροστά στο «βουνό» των οφειλών προς τα ταμεία που ανέρχεται σε 34 δις ευρώ.

Ισχνή είναι έως τώρα η συμμετοχή των αγροτών –κάτι που αποδίδεται στην έλλειψη εξοικείωσης με ρυθμίσεις χρεών. Παρότι για αυτούς ισχύει μειωμένη ελάχιστη δόση 30 ευρώ, από τους 341.000 οφειλέτες πρώην ΟΓΑ, μόλις 3.759 εντάχθηκαν στη ρύθμιση των 120 δόσεων (1 στους 90).