Του Μάριου Ροζάκου

Τα πρώτα δημόσια, ισχυρά πυρά από τους ευρωπαϊκούς θεσμούς δέχθηκαν στο χθεσινό Eurogroup οι προεκλογικές εξαγγελίες της κυβέρνησης, αιφνιδιάζοντας την ελληνική πλευρά, που περίμενε ηπιότερες αναφορές λόγω του moratorium των ευρωεκλογών. Μάλιστα, η ηχηρή επισήμανση του επικεφαλής του Ευρωπαϊκού Μηχανισμού Σταθερότητας (ESM) Κλάους Ρέγκλινγκ ότι «η προκαταρκτική αποτίμηση των θεσμών δείχνει πως με τα μέτρα που ανακοινώθηκαν και ψηφίστηκαν για φέτος μπορεί να υπάρξει σημαντική απόκλιση από τον στόχο για πρωτογενές πλεόνασμα 3,5% του ΑΕΠ» δικαίωσε τις προειδοποιήσεις του διοικητή της Τράπεζας της Ελλάδος Γιάννη Στουρνάρα, τις οποίες είχαν αμφισβητήσει ο υπουργός Οικονομικών Ευκλείδης Τσακαλώτος και ο αναπληρωτής υπουργός Γιώργος Χουλιαράκης.

Τα βλέμματα στρέφονται σήμερα στην αντίδραση των αγορών. Από την επομένη της συνέντευξης Τύπου στο Ζάππειο Μέγαρο μέχρι την περασμένη Τρίτη οι αποδόσεις των 10ετών ελληνικών ομολόγων αυξήθηκαν κατά 7,2% περίπου, αλλά χθες και προχθές είχαν αρχίσει να εμφανίζουν σταθεροποιητικές τάσεις.

Ο κ. Ρέγκλινγκ υπογράμμισε επίσης ότι οι Ευρωπαίοι ανησυχούν για τα κυβερνητικά μέτρα επειδή «δεν είναι φιλικά προς την ανάπτυξη μεσοπρόθεσμα και μακροπρόθεσμα», καθώς και ότι σε κίνδυνο φαίνεται να βρίσκεται και ο στόχος για πρωτογενές πλεόνασμα 3,5% του ΑΕΠ το 2020, αλλά το θέμα είναι ανοιχτό, γιατί τα μέτρα δεν έχουν ψηφιστεί ακόμα και θα χρειαστεί νέος προϋπολογισμός. Ο επικεφαλής του ESM δεν απέκλεισε την πιθανότητα οι παροχές να φρενάρουν την έγκριση της πρόωρης αποπληρωμής των 3,7 δισ. ευρώ προς το ΔΝΤ από κάποιο ή κάποια κοινοβούλια της ευρωζώνης, ενώ παρέπεμψε τη συζήτηση για το σχέδιο μείωσης των πρωτογενών πλεονασμάτων με εγγύηση 5,5 δισ. ευρώ από το «μαξιλάρι» διαθεσίμων στο πλαίσιο της εξέτασης του προϋπολογισμού του 2020. Με τον τρόπο αυτό εκτιμάται ότι ουσιαστικά έβαλε διπλωματικά στον πάγο το σχέδιο.

Η κυβέρνηση δεν αρκέστηκε στη «13η σύνταξη» και στις μειώσεις του ΦΠΑ στην εστίαση, τα τυποποιημένα τρόφιμα και την ενέργεια, αλλά προχώρησε στη χορήγηση σωρείας επιδομάτων και άλλων διευκολύνσεων με καταιγίδα τροπολογιών χθες και προχθές, προτού η Βουλή διακόψει από σήμερα το νομοθετικό έργο της για τις ευρωεκλογές.

Η δύσκολη θέση του Γ. Χουλιαράκη

Ο κ. Χουλιαράκης βρέθηκε στη δύσκολη θέση να εισπράξει τις αρνητικές αντιδράσεις των Ευρωπαίων στο χθεσινό Eurogroup, αντικαθιστώντας τον κ. Τσακαλώτο. Κύκλοι του υπουργείου υποστήριζαν πριν από τη συνεδρίαση στις Βρυξέλλες ότι η Ελλάδα δεν περιλαμβανόταν στην ημερήσια διάταξη, γι’ αυτό δεν υπήρχε λόγος να πάει ο υπουργός. Εντούτοις, οι εξελίξεις στη χώρα μας όχι μόνο βρέθηκαν στο τραπέζι των υπουργών Οικονομικών της ευρωζώνης, αλλά δόθηκε μια πρόγευση της αλλαγής γραμμής πλεύσης των ευρωπαϊκών θεσμών απέναντι στην κυβέρνηση, η οποία θα γίνει αισθητή μετά τις ευρωεκλογές –στο Euro Working Group της 3ης Ιουνίου, στην 3η έκθεση ενισχυμένης μεταμνημονιακής εποπτείας στις 5 Ιουνίου και στο Eurogroup της 13ης Ιουνίου. Είχε προηγηθεί η ηχηρή αποδοκιμασία των ανακοινώσεων του Ζαππείου από τον επικεφαλής των τεχνοκρατών του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου (ΔΝΤ) Πίτερ Ντόλμαν την περασμένη εβδομάδα, στο συνέδριο του Οικονομικού Επιμελητηρίου Ελλάδος.

«Το θέμα της Ελλάδας δεν ήταν στην ατζέντα, αλλά τέθηκε. Ο κ. Χουλιαράκης ήθελε να παρουσιάσει το πακέτο. Εξετάζουμε τον πιθανό δημοσιονομικό αντίκτυπο των μέτρων. Η Ελλάδα δεν είναι πια σε πρόγραμμα, οι ελληνικές αρχές μπορούν να αποφασίσουν τον σχεδιασμό των πολιτικών τους, αλλά η χώρα έχει δεσμευτεί να τηρήσει τους δημοσιονομικούς στόχους και τα μέτρα που ανακοινώθηκαν μπορεί να έχουν σημαντικό δημοσιονομικό αντίκτυπο. Αυτό πρέπει να το αξιολογήσουμε. Είναι σημαντικό οι ελληνικές αρχές να δουλέψουν με τους ευρωπαϊκούς θεσμούς για να διατηρηθεί η εμπιστοσύνη», διαμήνυσε χαρακτηριστικά ο Επίτροπος Οικονομικών Πιέρ Μοσκοβισί, που εμφανίστηκε πιο προσεκτικός και συγκρατημένος από κάθε άλλη φορά.

«Περιμένουμε να συνεχίσουν να γίνονται σεβαστές οι δεσμεύσεις, ώστε η Ελλάδα να συνεχίσει να απολαμβάνει την εμπιστοσύνη των επενδυτών», ήταν η κεντρική επισήμανση του προέδρου του Eurogroup Μάριο Σεντένο.

Η δικαίωση Στουρνάρα

Ο κ. Στουρνάρας τόνισε προχθές στο Αθηναϊκό-Μακεδονικό Πρακτορείο Ειδήσεων ότι δεν υπάρχει δημοσιονομικός χώρος για παροχές φέτος. Ο κ. Τσακαλώτος απάντησε με μια ειρωνική ανάρτηση στο twitter, ενώ ο κ. Χουλιαράκης επέμεινε χθες ότι ο στόχος για πρωτογενές πλεόνασμα 3,5% του ΑΕΠ θα ξεπεραστεί κατά 0,6% του ΑΕΠ (1,14 δισ. ευρώ).

Λίγη ώρα πριν από τις τοποθετήσεις των Ευρωπαίων αξιωματούχων στο Eurogroup, οι οποίες τον δικαίωσαν, ο κεντρικός τραπεζίτης επανήλθε, δηλώνοντας στους Financial Times ότι «τα στοιχεία εκτέλεσης του προϋπολογισμού το Α΄ τρίμηνο του έτους δείχνουν ότι το πρωτογενές πλεόνασμα μειώθηκε κατά 0,5% του ΑΕΠ σε σχέση με την αντίστοιχη περίοδο του 2018» και προβλέποντας πως η τάση θα συνεχιστεί, καθώς η είσπραξη των φόρων θα επιβραδυνθεί πριν από τις βουλευτικές εκλογές του Οκτωβρίου. «Δεν υπάρχει δημοσιονομικό περιθώριο για παροχές» ανέφερε ο κ. Στουρνάρας. «Η κυβέρνηση μάλλον δεν πρόκειται να συγκεντρώσει φορολογικά έσοδα με τον ίδιο ρυθμό με πέρυσι, ενώ τη φετινή χρονιά θα αναγκαστεί να αντιμετωπίσει ένα μεγάλο όγκο συνταξιοδοτικών αιτημάτων που καλύπτουν την περίοδο της κρίσης», πρόσθεσε.