Λύση στον γόρδιο δεσμό των κατασκευαστικών έργων ετοιμάζεται να δώσει η κυβέρνηση στην προσπάθειά της να αντιμετωπίσει τον φαύλο κύκλο που έχει δημιουργηθεί από τις αποφάσεις της Επιτροπής Ανταγωνισμού και τις μαζικές προσφυγές στο Συμβούλιο της Επικρατείας.
Με σχετική τροπολογία που αναμένεται να κατατεθεί στο πολυνομοσχέδιο του υπουργείου Ανάπτυξης που βρίσκεται από χθες στην βουλή, το Μέγαρο Μαξίμου σε συμφωνία με το υπουργείο Υποδομών επιχειρεί να διευθετήσει όσες υποθέσεις έχουν μπλοκαριστεί λόγω συμμετοχής των εταιρειών σε ζητήματα αθέμιτου ανταγωνισμού, με αποτέλεσμα το πάγωμα μεγάλων έργων υποδομής. Μεταξύ αυτών είναι η επέκταση της γραμμής 4 του μετρό προϋπολογισμού 1,8 δισ. ευρώ, το Άκτιο-Αμβρακία 150 εκ. ευρώ, οι πρόδρομες εργασίες του μετρό 40 εκατ. ευρώ κ.α.
Πληροφορίες αναφέρουν ότι στην κυβέρνηση έχουν μελετήσει διάφορα σενάρια για την διατύπωση της ρύθμισης. Ωστόσο είναι κοινός τόπος στον τεχνικό κόσμο ότι η νομοθετική παρέμβαση δύσκολα μπορεί να έχει αναδρομική ισχύ.
Για αυτό και στο τραπέζι έχει πέσει ως εναλλακτική λύση η ακύρωση όσων διαγωνισμών έχουν μπλοκαριστεί για ανάλογους λόγους, οι οποίοι υπολογίζονται περίπου σε 2 δισ. ευρώ. Όσοι στηρίζουν την συγκεκριμένη άποψη θεωρούν ότι με τις παρούσες συνθήκες τα έργα δεν θα ξεμπλοκάρουν πριν την επόμενη διετία.
Αντιθέτως εάν επαναπροκηρυχθούν εκτιμάται ότι οι διαγωνισμοί μπορούν να προχωρήσουν άμεσα και δίχως προσκόμματα αφού τα έργα θα κάνουν μια νέα αρχή. Υπενθυμίζεται ότι σήμερα στο ΣτΕ έχουν κωλύσει οι επεκτάσεις του μετρό και μάλιστα με διπλές αποφάσεις (Ακτιο-Αβρακία, Κιάτο –Ροδοδάφνη), στις οποίες πρόσφατα προστέθηκε και παραπομπή (προδικαστικό ερώτημα) στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο (Γραμμή 4).
Ανάστατοι οι εργολάβοι
Την ανάγκη για αλλαγή πορείας στις κατασκευές διαμήνυσαν σε όλους τους τόνους χθες και τα στελέχη των μεγάλων τεχνικών εταιρειών. Μιλώντας στο δεύτερο επενδυτικό φόρουμ που διοργάνωσε το Τεχνικό Επιμελητήριο, ο κ. Γιώργος Περδικάρης, μέλος του διοικητικού συμβουλίου της ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ επισήμανε την ανάγκη για ένα ολικό restart, μια συμφωνία επανεκκίνησης στον κλάδο των υποδομών, που θα κόψει τον γόρδιο δεσμό. Τα στοιχεία που παρουσίασε το στέλεχος της εταιρείας είναι αποκαλυπτικά.
Όπως ανέφερε, για την περίοδο 2016 – 2019, αν εξαιρέσουμε τους διαγωνισμούς για συμβάσεις παραχώρησης (π.χ. Πέραμα – Σαλαμίνα, Βόρειος Οδικός Αξονας Κρήτης, Καστέλι, κλπ) – δημοπρατήθηκαν μεγάλα έργα (ύψους άνω των 30 εκατ. ευρώ έκαστο) αξίας περίπου 3,2 δισ. ευρώ. Σήμερα από τα έργα αυτά, διαγωνισμοί ύψους 2,3 δισ. ευρώ είναι παγωμένοι λόγω προσφυγών ως επί το πλείστον για θέματα ανταγωνισμού.
Για τα υπόλοιπα (ύψους 900 εκατ. ευρώ) έχουν υπογραφεί οι συμβάσεις και εκτελούνται. Από αυτές τα 250 εκατ. ευρώ αφορούν τα έργα του άξονα Πάτρα – Πύργος για τα οποία η κυβέρνηση έχει «κατεβάσει τα μολύβια» αναζητώντας μια πιο ασφαλή λύση για την κατασκευή του έργου από τον τεμαχισμό.
Γίνεται επομένως αντιληπτό ότι με τον τρόπο αυτό εκτελούνται ομαλά έργα περίπου 700 εκατ. ευρώ. Όπως επισημάνθηκε την τετραετία 2016 – 2019 υπεγράφησαν συμβάσεις και εξελίσσονται έργα με συνολικό προϋπολογισμό μικρότερο από τον μέσο ετήσιο τζίρο των 5 εταιρειών Ζ’ τάξης.
Αλλαγή στους όρους δημοπράτησης
Για την ανάγκη δημοπράτησης νέων έργων ώστε να στηριχθεί ο τεχνικός κλάδος μίλησε από την πλευρά της ΑΒΑΞ, ο διευθύνων σύμβουλος κ. Κωνσταντίνος Μιτζάλης. «Τα έργα είναι πολύ λίγα και οι κατασκευαστικές εταιρείες δεν βρίσκονται στην καλύτερη κατάσταση, έστω κι αν βρίσκουν διέξοδο είτε στο εξωτερικό είτε στις επενδύσεις στο χώρο του τουρισμού. Ζητούμε να κάνει η κυβέρνηση ό,τι είναι δυνατόν ώστε να ξεκινήσει η δημοπράτηση των νέων έργων».
Ο ίδιος μίλησε για την ανάγκη ωρίμανσης των έργων αλλά και για αλλαγές στον τρόπο δημοπράτησης. «Ας δούμε επιτέλους μια δημοπράτηση με συμπλήρωση τιμολογίου. Ας δούμε μια προκήρυξη που ο χρόνος συντήρησης του έργου βαθμολογείται και αποτελεί κριτήριο ανάθεσης. Σε ό,τι αφορά την εκτέλεση των έργων, είναι πολλά αυτά που πρέπει να αλλάξουν. Δεν θα επεκταθώ, θα πω μόνο ότι πρέπει να τηρούνται οι νόμοι».
Ο διευθύνων σύμβουλος της ΑΒΑΞ, τόνισε ότι «καλή μελέτη με 80% έκπτωση δεν γίνεται αλλά ούτε και έργο με 50 και 60% έκπτωση». Ο ίδιος είπε πως εκτός από τη δημοπράτηση των ώριμων έργων και τη θέσπιση σφιχτών χρονοδιαγραμμάτων είναι ανάγκη να προχωρήσει η έγκριση εργασιών μέσω των υφισταμένων παραχωρήσεων, ώστε να τονωθεί η αγορά σε περιφερειακό επίπεδο.
Task force στις κατασκευές
Για ένα κεντρικό όργανο συντονισμού στον τομέα των υποδομών με τη συμμετοχή των αρμόδιων υπουργείων, μίλησε και ο επικεφαλής της Ιντρακάτ κ Πέτρος Σουρέτης. Όπως είπε ο κύριος εχθρός είναι ο χρόνος για να κερδηθεί το στοίχημα. «Θα πρέπει να δοθούν γρήγορες νίκες και γι’ αυτό χρειάζεται ένα όργανο συντονισμού, μία task force υποδομών με τη συμμετοχή της Γενικής Γραμματείας Υποδομών, του υπουργείου Ανάπτυξης και της Γενικής Γραμματείας Διαχείρισης Αποβλήτων».
Ο κ. Σουρέτης επισήμανε ότι μέσα στο 2020 είναι εφικτό και πρέπει να ξεκινήσουν 3 μεγάλα έργα (ΒΟΑΚ, Αττική Οδός, Γραμμή 4).
Ο κ. Μανώλης Σιγάλας Αντιπρόεδρος και διευθύνων σύμβουλος Νοτίου Ευρώπης της Hill International, στη διάρκεια της ομιλίας του στο Athens Investment Forum, αναφέρθηκε στα έργα που βρίσκονται σε εκκρεμότητα, τονίζοντας ότι ο ίδιος είναι ιδιαίτερα αισιόδοξος για τις αναπτυξιακές προοπτικές της Ελλάδας, καθώς οι συνθήκες ωριμάζουν ώστε να ευνοήσουν τόσο τις μεγάλες όσο και τις μεσαίες και μικρότερες επενδύσεις.
Όπως είπε μόνο στην Αττική υπάρχουν έργα αξίας 5 έως 6 δισ. ευρώ όπως το Ελληνικό, οι επενδύσεις στον ΟΛΠ και η επέκταση του μετρό, που μαζί με άλλα μικρότερα projects ισοδυναμούν με το ανεκτέλεστο των μεγάλων κατασκευαστικών ομίλων.
Αλλά και στην υπόλοιπη Ελλάδα υπάρχει σημαντικό αντικείμενο σε έργα όπως τα περιφερειακά λιμάνια, τα αεροδρόμια και τα ενεργειακά έργα.
Ο κ. Σιγάλας εκτίμησε ότι δικαίως οι προσδοκίες είναι υψηλές, ωστόσο πρέπει να γίνει σωστή διαχείριση και συστηματική προσπάθεια καθώς και το 2019 υπήρξε κοιλιά και θα πρέπει το 2020 να έρθουν στην εκκίνηση και να μπουν στη φάση της κατασκευής έργα που θα φέρουν πολλαπλασιαστικά οφέλη.