Το νόμο για τις δημόσιες συμβάσεις και προμήθειες που στοίχειωσε τα δημόσια έργα στην Ελλάδα παρά τις πάνω από 400 τροποποιήσεις που δέχτηκε από το 2016, παρουσιάζουν σήμερα στο υπουργικό συμβούλιο οι υπουργοί Ανάπτυξης Άδωνης Γεωργιάδης, Υποδομών και Μεταφορών Κώστας Καραμανλής και Εθνικής Άμυνας Νίκος Παναγιωτόπουλος.
Οι νέες ρυθμίσεις που χρειάστηκαν μήνες για να οριστικοποιηθούν, με την συγκρότηση διαφορετικών επιτροπών μεταξύ των δύο υπουργείων, θεωρούνται ως η μοναδική λύση για την εφαρμογή ενός αποτελεσματικού μηχανισμού παραγωγής έργων και προμηθειών, ο οποίος κρίνεται αναγκαίος για να μπορέσει η χώρα μας να σηκώσει το βάρος και τις απαιτήσεις του Ταμείου Ανάκαμψης.
Μέχρι σήμερα, οι διαδικασίες ανάθεσης ενός έργου «σέρνονται» για χρόνια από την δημοπράτηση μέχρι την υπογραφή της σύμβασης, αντιμετωπίζοντας πλήθος Επιτροπών, Ανεξάρτητων Αρχών και Δικαστηρίων που οδηγούν σε μεγάλες καθυστερήσεις τα έργα.
Όπως έχει δηλώσει και ο κ. Καραμανλής, με τις νέες διατάξεις στόχος είναι να διορθωθούν οι κακές πρακτικές του παρελθόντος, να θεσμοθετηθούν πιο γρήγορες, αξιόπιστες και αμερόληπτες διαδικασίες τόσο στην ανάθεση όσο και στην εκτέλεση δημοσίων συμβάσεων ενώ παράλληλα γίνεται προσπάθεια να μειωθούν οι χρόνοι επίλυσης των διαφορών, καθώς και να περιοριστούν οι λόγοι που οδηγούν σε διαφωνίες.
Αντιδράσεις από τον τεχνικό κόσμο
Ωστόσο, ο τεχνικός κόσμος αντιδρά με τις προτεινόμενες ρυθμίσεις και θεωρεί ότι δημιουργούν ένα αυστηρό πλαίσιο στην αγορά των κατασκευών και προμηθειών που θα συνεχίσει να διαιωνίζει τα προβλήματα χωρίς να δίνει ουσιαστικές λύσεις.
Ειδικότερα, οι προτεινόμενες διατάξεις του υπουργείου Υποδομών και Μεταφορών για την αναθεώρηση του νόμου προβλέπουν:
– Ειδική αιτιολόγηση προσφορών με απόκλιση μεγαλύτερη του 10% από τον μέσο όρο των προσφορών. Σε περίπτωση άρνησης – κατάπτωση εγγύησης.
– Συνολική προκαταβολή εγγύησης καλής εκτέλεσης και αυστηρούς κανόνες αποδέσμευσης.
– Κατάργηση δυνατότητας μεταβολής της προσφοράς κατά την εκτέλεση της σύμβασης. Ακόμη και αν υπάρξει σφάλμα σε μία μελέτη δεν θα μπορεί να αλλάξει το οικονομικό αντικείμενο σε βάρος της Αναθέτουσας Αρχής. Ωστόσο δίνεται το δικαίωμα της προσφυγής σε διαιτησία, γεγονός που αφήνει ορθάνοικτο παράθυρο για επιδίκαση αποζημιώσεων.
–Συντόμευση των προθεσμιών άσκησης και έκδοσης απόφασης αλλά και επίσπευση των διαδικασιών της οριστικής δικαστικής διάγνωσης των διαφορών ώστε οι διαγωνισμοί να ολοκληρώνονται πιο σύντομα.
–Εκσυγχρονισμό της επίβλεψης των έργων και των μελετών με την παράλληλη εισαγωγή ανεξάρτητων μηχανικών ή όπου απαιτείται ιδιωτικών φορέων επίβλεψης.
-Αντιμετώπιση συμπληρωματικών συμβάσεων κατά την εκτέλεση ενός έργου, επιλογή που θα επηρεάσει και τις μεγάλες εκπτώσεις.
-Τήρηση ηλεκτρονικού ημερολογίου εργασιών.
–Αντικειμενικοποίηση κριτηρίων ανάθεσης
–Ορισμός διαιτησίας ως μέθοδος επίλυσης διαφορών.
–Αποκλεισμός της «κατ’ επάγγελμα» ανάθεσης συμβάσεων στους ίδιους αναδόχους. Στόχος είναι να σταματήσει το φαινόμενο, η ίδια εταιρεία να λαμβάνει συνεχώς συμβάσεις για το ίδιο αντικείμενο, αφήνοντας σκιές για την αντικειμενικότητα των κριτηρίων.
– Κατάργηση κλήρωσης για τις απευθείας αναθέσεις. Είναι ένα πάγιο αίτημα των ΟΤΑ για να μπορούν να αναλαμβάνουν έργα ικανές και όχι “τυχαίες” εταιρείες.
Το νομοσχέδιο αναμένεται να βγει άμεσα σε διαβούλευση ώστε στην συνέχεια να κατατεθεί προς ψήφιση στη Βουλή.