Οι σκληρές κυρώσεις τις οποίες αποφάσισαν οι δυτικές χώρες σε βάρος της Ρωσίας έχουν ως βασικό στόχο να «αφοπλίσουν» τα υψηλά συναλλαγματικά αποθέματα που έχει στη διάθεσή της η Μόσχα, με τα οποία θα μπορούσε να στηρίξει το ρούβλι και να παρακάμψει τον αποκλεισμό των ρωσικών τραπεζών από το σύστημα πληρωμών Swift.
Το ερώτημα είναι σε ποιο βαθμό οι κυρώσεις αυτές θα πλήξουν και την ίδια την Δύση, κυρίως τις ευρωπαϊκές χώρες που εξαρτώνται σε μεγάλο βαθμό από εισαγωγές ενέργειας από τη Ρωσία, αλλά και ποιες θα είναι οι συνέπειες στις διεθνείς αγορές, καθώς το ρίσκο έχει πλέον αυξηθεί κατακόρυφα.
Ο πόλεμος στην Ουκρανία αλλά και η ένταση των κυρώσεων έχουν αυξήσει σημαντικά το ρίσκο και είναι πολύ πιθανό ότι πολλά επενδυτικά χαρτοφυλάκια θα προχωρήσουν σε αναδιάταξη έτσι ώστε να μειώσουν την έκθεσή τους σε τοποθετήσει υψηλού ρίσκου.
Τα μεσάνυχτα του Σαββάτου, η Ε.Ε., οι ΗΠΑ, η Βρετανία και άλλες δυτικές χώρες ανακοίνωσαν από κοινού νέες κυρώσεις σε τρεις βασικούς άξονες:
- Πάγωμα περιουσιακών στοιχείων της ρωσικής κεντρικής τράπεζας τα οποία βρίσκονται στο εξωτερικό.
- Αποκοπή επιλεγμένων ρωσικών εμπορικών και επενδυτικών τραπεζών από το σύστημα διατραπεζικών πληρωμών swift.
Μέτρα που θα δυσχεράνουν την πρόσβαση φυσικών προσώπων στις χρηματοπιστωτικές αγορές, όπως η κατάργηση της «χρυσής βίζας».
Το «βαρύτερο» μέτρο είναι οι κυρώσεις κατά της κεντρικής τράπεζας, καθώς με τον τρόπο αυτό οι δυτικές χώρες θα εμποδίσουν την Τράπεζα της Ρωσίας (Κεντρική Τράπεζα της Ρωσικής Ομοσπονδίας) να ρευστοποιήσει συναλλαγματικά διαθέσιμα που βρίσκονται σε δυτικές χώρες.
Τα διαθέσιμα έχουν ενισχυθεί το τελευταίο διάστημα βρίσκονται σε υψηλά επίπεδα, που υπολογίζονται σε 630 δισ. δολάρια, χάρη στα έσοδα από τις εξαγωγές πετρελαίου και φυσικού αερίου που ενισχύθηκαν λόγω των υψηλών τιμών.
Όμως το μεγαλύτερο μέρος από αυτά τα διαθέσιμα βρίσκονται στο εξωτερικό, σε δυτικές χώρες. Στη Ρωσία βρίσκονται περί τα 130 δισ. δολάρια ενώ στην Κίνα βρίσκονται διαθέσιμα αξίας 60 δισ. δολαρίων. Τα υπόλοιπα βρίσκονται σε λογαριασμούς της Τράπεζας της Ρωσίας σε άλλες κεντρικές τράπεζες και σε καταπιστεύματα στις ΗΠΑ, τη Γερμανία, τη Γαλλία, τη Βρετανία, την Αυστρία, την Ιαπωνία και άλλες χώρες.
Αυτό σημαίνει ότι λόγω των κυρώσεων η κεντρική τράπεζα της Ρωσίας δεν θα μπορεί να ξοδέψει διαθέσιμα για να στηρίξει το ρούβλι ή για να στηρίξει τις ρωσικές τράπεζες οι οποίες θα αντιμετωπίσουν προβλήματα λόγω των περιορισμών που θα επιβληθούν στο διατραπεζικό σύστημα πληρωμών SWIFT.
Στην πραγματικότητα το Swift δεν είναι σύστημα πληρωμών, αλλά ένα σύστημα ανταλλαγής μηνυμάτων σχετικά με πληρωμές που πρέπει να γίνουν. Οι πληρωμές αυτές διεκπεραιώνονται από τους λογαριασμούς που έχουν οι διάφορες τράπεζες και άλλες εταιρείες μεταξύ τους. Το Swift δεν ελέγχει τους λογαριασμούς αυτούς, αλλά διεκπεραιώνει τα μηνύματα ότι το τάδε ποσό πρέπει να μεταφερθεί από ένα λογαριασμό σε κάποιον άλλο. Οι μεταφορές χρημάτων πραγματοποιούνται από τις τράπεζες.
Θεωρητικά, εάν μια τράπεζα αποκοπεί από το Swift μπορεί πάντα να δώσει εντολές πληρωμής μέσω κάποιου άλλου μέσου, αλλά πρακτικά κάτι τέτοιο θα δημιουργούσε πολλά προβλήματα και μεγάλο κόστος.
Επιπλέον, τα μέτρα που ανακοινώθηκαν τα μεσάνυχτα του Σαββάτου, όπως διευκρίνισε η γερμανική κυβέρνηση, αφορούν τις ίδιες ρωσικές τράπεζες που είχαν ενταχθεί στις κυρώσεις που είχαν ανακοινωθεί την Παρασκευή. Τα αρχικά μέτρα άφηναν ανεπηρέαστο κατά μεγάλο ποσοστό τον ενεργειακό κλάδο, γεγονός που αποτυπώθηκε και στην αντίδραση των χρηματιστηρίων τα οποία υποδέχθηκαν με ανακούφιση τις πρώτες ανακοινώσεις και ανέβηκαν.
Διαβάστε ακόμα
Τη Δευτέρα οι συνομιλίες ανάμεσα σε Ουκρανούς και Ρώσους διπλωμάτες στη Λευκορωσία
Εχινάδες νήσοι: Στο σφυρί η Μάκρη με γείτονα τον κροίσο Αλ Θάνι