Αν σχεδιάζετε τις επόμενες διακοπές σας και θέλετε να μειώσετε το περιβαλλοντικό σας αποτύπωμα, ίσως να μην ξέρετε από πού να ξεκινήσετε.
Δεν είστε οι μόνοι. Έρευνα της Booking.com έδειξε ότι το 84% των ταξιδιωτών θεωρεί σημαντικό να ταξιδεύει με τρόπο πιο φιλικό προς το περιβάλλον. Παρ’ όλα αυτά, πολλοί δεν γνωρίζουν τι ακριβώς σημαίνει αυτό στην πράξη. Σύμφωνα με τη Trip.com, σχεδόν οι μισοί ταξιδιώτες δηλώνουν μπερδεμένοι με τον όρο «βιώσιμο ταξίδι». Επιπλέον, το Παγκόσμιο Συμβούλιο Ταξιδιών και Τουρισμού αναφέρει πως το υψηλό κόστος αποτελεί έναν από τους κύριους λόγους που δυσκολεύει την επιλογή πιο οικολογικών λύσεων.
Καθώς ο παγκόσμιος τουρισμός ανακάμπτει και οι περιβαλλοντικές πιέσεις αυξάνονται, το 2025 είναι μια κρίσιμη χρονιά για να αναθεωρήσει κανείς τον τρόπο που ταξιδεύει, σύμφωνα με το BBC.
Ακολουθούν 8 απλοί και πρακτικοί τρόποι για την υιοθέτηση πιο συνειδητών ταξιδιωτικών επιλογών το 2025, χωρίς να επηρεαστούν αρνητικά η ευχαρίστηση και η άνεση των διακοπών.
1. Επιλογή ταξιδιών με θετικό αντίκτυπο
Καθώς προγραμματίζετε τις διακοπές σας για το 2025 και μετά, οι ειδικοί προτείνουν να σκεφτείτε τον ρόλο σας ως τουρίστες: θέλετε να είστε απλοί παρατηρητές ή να κάνετε τη διαφορά στον προορισμό που επισκέπτεστε; Ταξίδια που εστιάζουν στην ενίσχυση και την αναβάθμιση του τοπικού περιβάλλοντος και πολιτισμού περιλαμβάνουν δραστηριότητες όπως η συμμετοχή σε προγράμματα διατήρησης σε οικολογικά καταφύγια ή η συμμετοχή σε εμπειρίες που προάγουν την ανάδειξη των τοπικών παραδόσεων και πολιτισμών, όπως η πεζοπορία στην Αυστραλία για την αναβίωση του πολιτισμού των Αβοριγίνων.
Το πρόγραμμα «Loloma Hour», που υλοποιείται στα Φίτζι, ενθαρρύνει τους ταξιδιώτες να αφιερώνουν τουλάχιστον μία ώρα της διαμονής τους σε δραστηριότητες που προσφέρουν θετικό περιβαλλοντικό, πολιτιστικό ή κοινωνικό αντίκτυπο. Αντίστοιχα, το πρόγραμμα «Mālama» στη Χαβάη προσκαλεί τους επισκέπτες να συμμετάσχουν σε δράσεις αποκατάστασης οικοτόπων, καθαρισμού παραλιών και άλλες ενέργειες που βοηθούν το περιβάλλον και τις τοπικές κοινότητες.
«Πρέπει να κάνουμε περισσότερα από το να μειώνουμε απλώς τις αρνητικές συνέπειες του τουρισμού. Ο στόχος είναι να αντιστρέψουμε τη ζημιά που έχει προκληθεί και να δημιουργήσουμε θετική αλλαγή, δουλεύοντας με σκοπό να βοηθήσουμε τους ανθρώπους και τον πλανήτη», δήλωσε ο Ντέιβιντ Λέβενταλ, ιδιοκτήτης οικολογικών καταλυμάτων και συνιδρυτής της πλατφόρμας Regenerative Travel.
Η προσέγγιση αυτή τονίζει τη σημασία της ενεργής συμμετοχής των ταξιδιωτών στην προστασία του περιβάλλοντος και των τοπικών κοινοτήτων, ώστε να εξασφαλιστεί ότι ο τουρισμός θα είναι βιώσιμος και προς όφελος όλων.
2. Σκεφτείτε πέρα από το περιβάλλον
Το 2025, οι ταξιδιώτες συνειδητοποιούν ολοένα και περισσότερο τις κοινωνικές και πολιτιστικές επιπτώσεις του τουρισμού. Σύμφωνα με την έκθεση 2025 Travel & Sustainability Report της Booking.com, για πρώτη φορά περισσότεροι από τους μισούς ταξιδιώτες παγκοσμίως αναγνωρίζουν τις συνέπειες του τουρισμού όχι μόνο στο περιβάλλον, αλλά και στις τοπικές κοινωνίες. Με τις αντιδράσεις για τον υπερτουρισμό να αυξάνονται συνεχώς και τη στέγαση σε δημοφιλείς προορισμούς να γίνεται όλο και πιο ακριβή, υπάρχει μια ολοένα μεγαλύτερη ανάγκη για πιο προσεκτικές επιλογές σχετικά με το πώς, πότε και πού ταξιδεύουμε.
«Αυτό, βέβαια, δεν σημαίνει ότι τα περιβαλλοντικά ζητήματα του βιώσιμου τουρισμού είναι λιγότερο σημαντικά – η μείωση των εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα και του πλαστικού είναι πιο σημαντική από ποτέ», λέει η Σουζάν Μπέκεν, καθηγήτρια βιώσιμου τουρισμού στο Πανεπιστήμιο Griffith της Αυστραλίας. «Ωστόσο, η ανάπτυξη του τουρισμού δημιουργεί όλο και μεγαλύτερη πίεση στις τοπικές κοινότητες, σε σημείο που ορισμένοι δημοφιλείς τουριστικοί προορισμοί δεν θέλουν πλέον να ασχολούνται με τους επισκέπτες», πρόσθεσε.
«Η αποφυγή των πιο πολυσύχναστων προορισμών σε περιόδους αιχμής, ο μεγαλύτερος σεβασμός προς τους τοπικούς πολιτισμούς και τους ανθρώπους, η προτίμηση τοπικών ξεναγών, καθώς και οι πιο συνειδητές αγορές — από τη διαμονή μέχρι τα αναμνηστικά — μπορούν να βοηθήσουν στην αποφόρτιση των κοινοτήτων. Να θυμάστε ότι ο προορισμός που επισκέπτεστε είναι το σπίτι κάποιου», προσθέτει η ίδια.
Με την αυξανόμενη ζήτηση για ταξιδιωτικές εμπειρίες που σέβονται και ενισχύουν τις τοπικές κοινότητες, το Community Homestay Network του Νεπάλ παρουσιάζει για το 2025 τρεις νέες πρωτοβουλίες που επικεντρώνονται στην αλληλεπίδραση με τις τοπικές κοινωνίες. Η Intrepid Travel προσφέρει επίσης ένα νέο ταξίδι, στο οποίο οι ταξιδιώτες καλούνται να συνεργαστούν με τους ηλικιωμένους ιθαγενείς στην περιοχή της «Χαμένης Πόλης» στην Κολομβία. Από την επίσκεψη σε νησί στην Ταϊλάνδη που προάγει τη βιωσιμότητα, μέχρι τη διαμονή σε καινοτόμο πόλη της Σουηδίας, οι ευκαιρίες για υπεύθυνες επισκέψεις σε κοινότητες αυξάνονται.
3. Επιβολή υψηλότερων προτύπων στα ξενοδοχεία
Τα ξενοδοχεία και τα υπόλοιπα καταλύματα αποτελούν σημαντική πηγή εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα στον τουριστικό τομέα. Ωστόσο, υπάρχουν πλέον και επιλογές που στοχεύουν στη μείωση της περιβαλλοντικής τους επίπτωσης. Το Populus, το πρώτο ξενοδοχείο στον κόσμο που απορροφά περισσότερο διοξείδιο του άνθρακα απ’ ό,τι παράγει, άνοιξε στις ΗΠΑ το 2024, ενώ η αλυσίδα IHG άνοιξε το πρώτο της ξενοδοχείο με μηδενικές εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα στο Ηνωμένο Βασίλειο, το «Voco Zeal Exeter Science Park», τον Μάρτιο του 2025.
Στη Νότια Αφρική, το «Few & Far Luvhondo», που άνοιξε τον Ιανουάριο του 2025, είναι ένα καταφύγιο που επικεντρώνεται στη βιωσιμότητα και την προστασία του περιβάλλοντος. Λειτουργεί με μηδενικά απόβλητα και χρησιμοποιεί ανανεώσιμες πηγές ενέργειας στην προσπάθεια να αναβιώσει 50.000 εκτάρια υποβαθμισμένης γης. Επίσης, προσφέρει την πρώτη εμπειρία τελεφερίκ στην Αφρική που λειτουργεί με ηλιακή ενέργεια.
Για την επίτευξη βιώσιμων επιλογών διαμονής, δεν απαιτείται η δαπάνη σημαντικού ποσού για πολυτελή καταλύματα. Στο Ηνωμένο Βασίλειο, υπάρχουν καταλύματα που συνδυάζουν τη διαμονή με πεζοπορία, ενώ προκαλούν ελάχιστες περιβαλλοντικές επιπτώσεις. Στις Ηνωμένες Πολιτείες, τα Earthships προσφέρουν καταλύματα με μηδενική κατανάλωση ενέργειας. Στην Ευρώπη, η εταιρεία The Social Hub, η οποία εφαρμόζει κοινωνικά υπεύθυνες πρακτικές, άνοιξε νέο ξενοδοχείο στη Ρώμη τον Μάρτιο του 2025, ενώ αναμένεται να εγκαινιάσει ακόμη ένα κατάλυμα στο Πόρτο.
Η Μπέκεν συνιστά τον έλεγχο διεθνών πιστοποιήσεων (όπως B Corp, EarthCheck, Green Globe και Green Key), οι οποίες υποδεικνύουν ότι μια επιχείρηση έχει δεσμευτεί στην ενεργειακή απόδοση και τη συνετή κατανάλωση πόρων, ενώ ταυτόχρονα προσέχει τον τρόπο με τον οποίο αντιμετωπίζει τους ανθρώπους της. Σε περίπτωση απουσίας αυτών των πιστοποιήσεων -οι οποίες μπορεί να είναι οικονομικά δύσκολο να αποκτηθούν από μικρές επιχειρήσεις- προτείνεται ο έλεγχος της πολιτικής βιωσιμότητας στον ιστότοπο του καταλύματος, η οποία θα πρέπει να περιλαμβάνει περιβαλλοντικές και κοινωνικές πρωτοβουλίες. Εναλλακτικά, μπορεί υπάρξει επικοινωνία με την επιχείρηση για περισσότερες πληροφορίες. Η ίδια προσέγγιση συνιστάται και για τους ταξιδιωτικούς πράκτορες.
4. Εξετάστε τόσο το ταξίδι όσο και τον προορισμό
Πολλοί προορισμοί καταβάλλουν προσπάθειες να διευκολύνουν τους ταξιδιώτες στην ελαχιστοποίηση του περιβαλλοντικού τους αποτυπώματος κατά την άφιξή τους. Αυτό επιτυγχάνεται μέσω πρωτοβουλιών όπως η μηδενική σπατάλη τροφίμων, η χρήση ηλεκτρικών οχημάτων στα σαφάρι και η πλήρης απαλλαγή από τις εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα σε τουριστικές δραστηριότητες.
Ωστόσο, παρά τις βελτιώσεις αυτές, η μετακίνηση με αεροπλάνο παραμένει μία από τις πιο ρυπογόνες δραστηριότητες του τουρισμού. Τα αεροπορικά ταξίδια συνεχίζουν να είναι μια από τις κυριότερες πηγές εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα, ενώ, όπως αναφέρει η Μπέκεν, τα «βιώσιμα» αεροπορικά καύσιμα από μόνα τους «δεν είναι ικανά να ανακόψουν την εκρηκτική αύξηση των εκπομπών στον τομέα των αερομεταφορών».
Το 2025, οι λάτρεις των ταξιδιών με τρένο θα έχουν στη διάθεσή τους νέες και συναρπαστικές επιλογές. Στην Αυστραλία, το διάσημο ταξίδι της Indian Pacific από το Περθ στο Σίδνεϊ πρόκειται να διαρκεί πέντε ημέρες, ενώ θα προσφέρονται νέες εμπειρίες εκτός τρένου σε κάθε διαδρομή. Στην Ιταλία, το πολυτελές τρένο La Dolce Vita Orient Express πραγματοποίησε τον Απρίλιο το πρώτο του ταξίδι από τη Ρώμη στην πόλη Μονταλτσίνο της Τοσκάνης. Στην Πορτογαλία, η διαδρομή Evora-Elvas, η οποία αναμένεται να ολοκληρωθεί μέσα στο έτος, αποτελεί την αρχή ενός δικτύου υψηλών ταχυτήτων που θα συνδέει τη Μαδρίτη με τη Λισαβόνα. Επιπλέον, μια ανανεωμένη έκδοση του θρυλικού Orient Express που μεταφέρει επιβάτες μεταξύ Κωνσταντινούπολης και Παρισιού, αναμένεται να δρομολογηθεί το 2026, μαζί με μια νέα γραμμή από τη Βουδαπέστη στο Βελιγράδι.
Όσον αφορά τις πτήσεις, επιλέξτε αυτές με χαμηλές εκπομπές ρύπων με τη βοήθεια πλατφορμών κρατήσεων όπως το Google Flights, το οποίο εμφανίζει τις μέσες εκπομπές ρύπων για κάθε διαδρομή. Η κράτηση οικονομικών θέσεων και η προτεραιότητα στις απευθείας πτήσεις μειώνουν επίσης τις εκπομπές ρύπων. Οι Air New Zealand, Alaska Airlines, LATAM και SAS είναι μερικές αεροπορικές εταιρείες που έχουν λάβει σημαντικά μέτρα για τη μείωση των πλαστικών μιας χρήσης στις πτήσεις. Παρόλο που η μείωση των εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα στις πτήσεις σας δεν αναιρεί τη ζημιά, πολλοί ειδικοί συμφωνούν ότι είναι καλύτερο από το τίποτα.
5. Αναζητήστε ουσιαστικές εμπειρίες και αυθεντικές συνδέσεις
Ο Άνθονι Μπουρντέν είπε χαρακτηριστικά ότι «τα ταξίδια δεν είναι ανταμοιβή για την εργασία, αλλά εκπαίδευση για τη ζωή». Αυτή η προσέγγιση αντικατοπτρίζει τη σημασία των βιώσιμων ταξιδιών. Ένας από τους καλύτερους τρόπους για να μάθει κανείς περισσότερα για έναν τόπο είναι να συμμετάσχει σε ξεναγήσεις που οργανώνονται από τους ντόπιους.
Η αυξανόμενη ζήτηση για ταξιδιωτικές εμπειρίες που σχετίζονται με τις παραδόσεις και τον πολιτισμό των ιθαγενών πληθυσμών στην Αυστραλία έχει οδηγήσει στην εισαγωγή νέων περιηγήσεων για το 2025, όπως ένας περίπατος αφήγησης στο Μπάιρον Μπέι, που προσφέρει στους επισκέπτες έναν μοναδικό τρόπο σύνδεσης με έναν από τους πιο δημοφιλείς παραθαλάσσιους προορισμούς της χώρας.
Παρόμοια τάση παρατηρείται και στη Βόρεια Αμερική, όπου ο τουρισμός που αφορά τις πολιτιστικές κληρονομιές των ιθαγενών πληθυσμών συνεχώς αναπτύσσεται. Ο Αμερικανικός Οργανισμός Τουρισμού Ινδιάνων και Αλασκικών Εθνών ανακήρυξε το Πολιτιστικό Κέντρο Chickasaw στην Οκλαχόμα ως την κορυφαία εμπειρία πολιτιστικής κληρονομιάς για το 2025. Το κέντρο αυτό προσφέρει ξεναγήσεις και καθημερινές επιδείξεις παραδοσιακών χορών.
Οι ταξιδιώτες έχουν τώρα την ευκαιρία να συμμετέχουν σε δραστηριότητες για την προστασία του περιβάλλοντος. Για το 2025, η εταιρεία Natural Habitat Adventures στην Κένυα προσφέρει ένα σαφάρι για την προστασία των ρινόκερων, με συναντήσεις με τους ειδικούς σε τρεις ιδιωτικές προστατευόμενες περιοχές. Επίσης, η Aurora Expeditions, η πρώτη μεγάλη εταιρεία κρουαζιέρας με πιστοποίηση «B Corp», πρόσφατα προσέθεσε την πλατφόρμα «Eyesea» στο πρόγραμμά της, η οποία καταγράφει την παγκόσμια ρύπανση και τους κινδύνους για τη θάλασσα.
6. Αξιοποιήστε τις εφαρμογές
Ο υπολογισμός του αποτυπώματος άνθρακα των ταξιδιών σας αποτελεί μια αποτελεσματική μέθοδο για την παρακολούθηση του περιβαλλοντικού σας αντίκτυπου, χρησιμοποιώντας, για παράδειγμα, το CoolClimate Calculator του Πανεπιστημίου της Καλιφόρνιας στο Μπέρκλεϊ. Ωστόσο, υπάρχουν και άλλοι τρόποι μέσω εφαρμογών που μπορούν να ενισχύσουν τη βιωσιμότητα των ταξιδιών σας. Το AllTrails προσφέρει πάνω από 450.000 μονοπάτια που διασχίζουν φυσικά τοπία σε όλο τον κόσμο που αξίζει να εξερευνήσετε το 2025. Επίσης, το Happy Cow είναι μια πλατφόρμα που βοηθά τους ταξιδιώτες να βρουν εστιατόρια με επιλογές φαγητού βασισμένες στα φυτά. Το 2025, ανέδειξε το Λονδίνο ως την πόλη με τις περισσότερες επιλογές για χορτοφάγους. Επιπλέον, το Droply συνδέει τους ταξιδιώτες με περισσότερες από 800.000 πηγές πόσιμου νερού παγκοσμίως και προάγει την αποφυγή της χρήσης πλαστικών μπουκαλιών.
Παρά το γεγονός ότι τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης ευθύνονται συχνά για αρνητικές επιπτώσεις, όπως η ενίσχυση του υπερτουρισμού και άλλων προκλήσεων, έρευνες δείχνουν ότι μπορούν να χρησιμοποιηθούν και για την προώθηση θετικών και βιώσιμων ταξιδιωτικών εμπειριών. Αν κάποιος επισκέφθηκε το Βίλνιους, την Πράσινη Πρωτεύουσα της Ευρώπης για το 2025, μπορεί να μοιραστεί την εμπειρία του με το κοινό του και να ενθαρρύνει και άλλους να επισκεφθούν τον προορισμό.
7. Μάθετε να εντοπίζετε τους παραπλανητικούς ισχυρισμούς βιωσιμότητας
Οι παραπλανητικοί ισχυρισμοί για τη βιωσιμότητα, οι οποίοι χρησιμοποιούνται για να παρουσιαστεί κάτι ως οικολογικό ενώ δεν είναι, γίνονται όλο και πιο συχνοί στον τουριστικό τομέα, καθώς πολλές επιχειρήσεις προσπαθούν να εκμεταλλευτούν την αυξανόμενη ζήτηση για οικολογικό τουρισμό. Το 2024, μεγάλες αεροπορικές εταιρείες όπως η Air France, η Etihad, η Lufthansa και η Qantas κατηγορήθηκαν για ψευδείς ισχυρισμούς σχετικά με τη βιωσιμότητα, ενώ η Booking.com τερμάτισε το πρόγραμμα «Travel Sustainable» μετά από αντιδράσεις από τις ρυθμιστικές αρχές.
«Η νέα νομοθεσία που υιοθετήθηκε από την Ευρωπαϊκή Ένωση, γνωστή ως Οδηγία για τους Πράσινους Ισχυρισμούς, θα καταστήσει πολύ πιο δύσκολο για τις εταιρείες να χρησιμοποιούν παραπλανητικούς ισχυρισμούς περί βιωσιμότητας. Πιστεύω ότι αυτή η τάση θα επεκταθεί και σε παγκόσμιο επίπεδο», δηλώνει η Μπέκεν. Μέχρι να εφαρμοστεί πλήρως αυτή η νομοθεσία, οι καταναλωτές καλούνται να παραμείνουν σε εγρήγορση. Συνιστάται η χρήση εργαλείων, όπως ο οδηγός της Sustainable Travel International, για την αποφυγή παραπλανητικών πρακτικών στον τουρισμό. Για την ενίσχυση της διαφάνειας, πλατφόρμες όπως η Google προσφέρουν αξιόπιστες και ακριβείς πληροφορίες σχετικά με το αν ένα κατάλυμα ή μια τουριστική εμπειρία ανταποκρίνεται πραγματικά στις υποσχέσεις της.
8. Χρησιμοποιήστε το ταξίδι σας για θετικό αντίκτυπο
Η αναγνώριση του προνομίου της ελεύθερης μετακίνησης, το οποίο απολαμβάνει μόνο ένα μικρό ποσοστό του παγκόσμιου πληθυσμού, αποτελεί το πρώτο βήμα για τη μετατροπή του ταξιδιού σε δύναμη προς όφελος του κοινού καλού. Αυτή η δυνατότητα επιτρέπει τη δαπάνη χρημάτων σε εμπειρίες που ωφελούν τόσο τους ανθρώπους, όσο και το περιβάλλον. Τέτοιες εμπειρίες περιλαμβάνουν δραστηριότητες που σέβονται τα ζώα και διασφαλίζουν την προστασία των κοινοτήτων, ενώ ταυτόχρονα αποφεύγεται η εκμετάλλευση των τοπικών πολιτιστικών παραδόσεων. Το προνόμιο αυτό συνιστά όχι μόνο δύναμη, αλλά και ευθύνη για την ορθή αξιοποίησή του προς όφελος των άλλων.
Διαβάστε ακόμη
Ναυτιλία: Η χρηματιστηριακή ρότα των Greeks από τη Wall Street μέχρι το Όσλο (pics)
Τοκενοποιημένα ομόλογα: Ποιοι τα πουλάνε και γιατί αναμένεται να κυριαρχήσουν (πίνακες + tweet)
Για όλες τις υπόλοιπες ειδήσεις της επικαιρότητας μπορείτε να επισκεφτείτε το Πρώτο Θέμα
Σχολίασε εδώ
Για να σχολιάσεις, χρησιμοποίησε ένα ψευδώνυμο.