Mπορεί οι επενδύσεις αυτή τη στιγμή μόνο στην Ερμιονίδα να ξεπερνούν ακόμη και το 1 δισ. ευρώ, ωστόσο, ο προορισμός της Πελοποννήσου απορροφά μόλις το 2% επί του συνόλου των εισπράξεων του ελληνικού τουρισμού. Η Πελοπόννησος είναι η μία από τις επτά μεγάλες «χαμένες» περιφέρειες του ελληνικού τουρισμού οι οποίες -και οι επτά- απορροφούν πολύ μικρό, μονοψήφιο, μερίδιο μόλις από 0,3% έως 2% επί του συνόλου των τουριστικών εσόδων του κλάδου, έχοντας μάλιστα παρουσιάσει περαιτέρω μείωση σε σύγκριση με τα νούμερα προ πανδημίας, το 2019.

Τα επίσημα νούμερα του ελληνικού τουρισμού, που έκλεισε το 2024 μια ακόμη επιτυχημένη χρονιά με εκτιμώμενες εισπράξεις που μπορεί να αγγίξουν για πρώτη φορά τα 22 δισ. ευρώ, αποτυπώνουν και το μεγάλο χάσμα στον κλάδο των ρεκόρ: Εκεί όπου η ψαλίδα, με την άνιση κατανομή επισκεπτών και εισπράξεων, φαίνεται να έχει ανοίξει ακόμη περισσότερο μεταξύ, από τη μία, των δημοφιλών προορισμών του Νοτίου Αιγαίου, της Αττικής, του Ιονίου και της Κρήτης που απορροφούν τη μερίδα του λέοντος και συνεχίζουν να αυξάνουν τα έσοδά τους με πάνω από 80% επί του συνόλου, ενώ στον αντίποδα βρίσκεται η άλλη τουριστική Ελλάδα, που έχει χάσει τελικά τα τελευταία χρόνια επισκέπτες και έσοδα.

Eξ ου και σε αυτή τη συγκυρία ένα από τα κρίσιμα ζητούμενα, όπως δηλώνει ο κ. Ηλίας Κικίλιας, γενικός διευθυντής του Ερευνητικού Ινστιτούτου του Συνδέσμου Ελληνικών Τουριστικών Επιχειρήσεων (ΙΝΣΕΤΕ), που πραγματοποίησε τη μελέτη για τα τουριστικά μεγέθη στις 13 περιφέρειες της χώρας (με βάση τα νούμερα του 2023), είναι η γεωγραφική διεύρυνση της τουριστικής δραστηριότητας μέσα από τον σχεδιασμό στρατηγικών ανάπτυξης σε περιφερειακό επίπεδο, στη βάση που έχει προτείνει και ο ίδιος ο Σύνδεσμος Ελληνικών Τουριστικών Επιχειρήσεων μέσα από το Εθνικό Σχέδιο Δράσης με επιμέρους δράσεις στους προορισμούς.

Μείωση έως και 33%!

Είναι ενδεικτικό ότι από τις 13 περιφέρειες της χώρας, οι επτά της… άλλης τουριστικής Ελλάδας στην ηπειρωτική χώρα, μαζί και με το Βόρειο Αιγαίο, συγκεντρώνουν μόλις το 8,3% επί του συνόλου των τουριστικών εισπράξεων έχοντας μάλιστα σημειώσει μείωση έναντι του 2019. Η πτώση των εσόδων κυμαίνεται από το μείον 8% στις καλύτερες περιπτώσεις της Πελοποννήσου και της Στερεάς Ελλάδας, έως μείον 33% στις χειρότερες περιπτώσεις σε Δυτική Μακεδονία και Κεντρική Μακεδονία. Ειδικά η Κεντρική Μακεδονία διαφοροποιείται, δεδομένου ότι απορροφά μεν μεγαλύτερο ποσοστό εισπράξεων επί του συνόλου (8%) ωστόσο έχει, όπως προαναφέρθηκε, από τα μεγαλύτερα ποσοστά πτώσης πανελλαδικά όσον αφορά το μερίδιο επί των εισπράξεων σε σύγκριση με το 2019.

Με βάση πάντα τα μεγέθη του 2023, που ωστόσο δεν διαφοροποιούνται και πολύ ως προς τα απόλυτα μερίδια των προορισμών έναντι του 2024, 4+1 περιφέρειες βγαίνουν κερδισμένες από την άνοδο του ελληνικού τουρισμού: Η Αττική, με ένα μερίδιο 19% επί του συνόλου των εισπράξεων των 19,8 δισ. ευρώ και εντυπωσιακή αύξηση κατά 46% των εσόδων έναντι του 2019, το Νότιο Αιγαίο, που αναδεικνύεται πρωταθλήτρια περιφέρεια με ένα μερίδιο 27% επί του συνόλου των εισπράξεων του κλάδου και μικρή άνοδο κατά 3% έναντι του 2019, η Κρήτη, που ακολουθεί σε απόσταση αναπνοής με ένα μερίδιο 26% επί του συνόλου των εισπράξεων και εντυπωσιακή άνοδο κατά 44% και τα Ιόνια Νησιά με το 1/10 επί του συνόλου των εισπράξεων και μονοψήφια άνοδο κατά 7% έναντι του 2019. Η Ηπειρος έχει μεν πολύ μικρό μερίδιο, μόλις 2% επί του συνόλου των εισπράξεων, ωστόσο ανήκει στους κερδισμένους προορισμούς, έχοντας καταγράψει αξιοσημείωτη άνοδο κατά 26% έναντι του 2019.

Οι αιτίες

Στις βασικές αιτίες για την περαιτέρω άνοδο των παραπάνω προορισμών είναι το γεγονός ότι το επενδυτικό ενδιαφέρον, είτε με αναβαθμίσεις υφιστάμενων μονάδων είτε με την κατασκευή νέων ξενοδοχείων 4 και 5 αστέρων αλλά και αφίξεις ξένων brands, εστιάζει κυρίως στους πιο ώριμους τουριστικούς προορισμούς, σε Κυκλάδες, Κρήτη, Ρόδο, Κέρκυρα κ.ο.κ. Με το δεδομένο ότι σχεδόν 7 στους 10 ταξιδιώτες της χώρας έρχεται αεροπορικώς, ο κ. Αρης Ικκος, επιστημονικός διευθυντής του ΙΝΣΕΤΕ, προσθέτει στο «business stories» και την παράμετρο της επένδυσης που έχει γίνει στα αεροδρόμια ανά την Ελλάδα, στα 14 περιφερειακά υπό τη διαχείριση της Fraport Greece (στα οποία περιλαμβάνονται η Ρόδος, τα Χανιά, η Κέρκυρα, η Μύκονος, η Σαντορίνη κ.ά.) αλλά και τον Διεθνή Αερολιμένα της Αθήνας για την προσέλκυση περισσότερων απευθείας πτήσεων από το εξωτερικό, κάτι που αποτυπώθηκε και στην αύξηση της επιβατικής κίνησης το 2024. Ενδεικτικά, τη χρονιά που πέρασε αναμένεται να σημειωθεί νέο ιστορικό υψηλό στα 14 περιφερειακά αεροδρόμια αγγίζοντας τα 36 εκατομμύρια επιβάτες, 2 εκατομμύρια και πλέον πιο πάνω από το 2023, ενώ αντίστοιχα συμβαίνει και στο «Ελευθέριος Βενιζέλος»: Η επιβατική κίνηση στο μεγαλύτερο αεροδρόμιο της χώρας έκλεισε το 2024 στα 31,85 εκατομμύρια επιβάτες, με άνοδο κατά 13,1% σε σχέση με το 2023 (28,17 εκατομμύρια).

Μία άλλη παράμετρος για το μικρό μερίδιο αλλά και την περαιτέρω πτώση έναντι του 2019 στην ηπειρωτική Ελλάδα έχει να κάνει, σύμφωνα με τον κ. Ικκο, με τη μείωση, μετά την πανδημία, του οδικού τουρισμού από τις γειτονικές αγορές των Βαλκανίων και της Ανατολικής Ευρώπης, επισκέπτες οι οποίοι ούτως ή άλλως, λόγω χαμηλότερου εισοδήματος, ξοδεύουν λιγότερα σε σχέση με τους Δυτικοευρωπαίους. Ο οδικός τουρισμός τη μετά Covid-19 περίοδο άργησε να ανακάμψει σε σύγκριση με τις αεροπορικές αφίξεις και ουσιαστικά το 2024 ήταν η πρώτη καλή χρονιά. Τώρα, για το 2025 υπάρχουν ακόμη περισσότερες προσδοκίες, με το δεδομένο ότι ήδη από την 1η Ιανουαρίου, Βουλγαρία και Ρουμανία (σ.σ.: δύο από τις βασικές αγορές εισερχόμενου οδικού τουρισμού για τη χώρα μας) έχουν γίνει πλήρη μέλη του χώρου Σένγκεν και από την ξηρά.

Οι δύο χώρες ήταν ήδη με το ένα πόδι στο Σένγκεν με την κατάργηση των ελέγχων σε αεροδρόμια και λιμάνια από τον Μάρτιο του 2024, ενώ πλέον έχοντας λάβει το πράσινο φως από τους Ευρωπαίους εταίρους τους στα μέσα Δεκεμβρίου ήρθε η πλήρης ένταξη και στα χερσαία σύνορά τους. «Ο ελληνικός τουρισμός κυνήγησε τη συγκεκριμένη εξέλιξη και στην Ευρωβουλή πριν από τις ευρωεκλογές, έχοντας απευθύνει σχετική ερώτηση τον Νοέμβριο του 2023, με το σκεπτικό ότι στις αρχές του 2024 επρόκειτο να αρθούν οι περιορισμοί στις αεροπορικές αφίξεις», δηλώνει στο «b.s.» ο κ. Γρηγόρης Τάσιος, πρόεδρος της Ενωσης Ξενοδόχων Χαλκιδικής, ενός προορισμού ιδιαίτερα δημοφιλούς στο κοινό των Βαλκανίων. «Είναι κάτι που δικαιούμασταν ως χώρα, γιατί τα Βαλκάνια αποτελούν μια σημαντική οντότητα για τον οδικό τουρισμό στην Ελλάδα».

Στο ερώτημα αν θα υπάρξει άνοδος του εισερχόμενου τουρισμού συνεπεία της συγκεκριμένης εξέλιξης, ο ίδιος επισημαίνει ότι «αναμένουμε πράγματι μεγαλύτερη κινητικότητα, περισσότερο βέβαια στο real estate της Βόρειας Ελλάδας και λιγότερο σε επίπεδο αύξησης αφίξεων. Πάντως, είναι σίγουρο ότι αποτελεί μία θετική εξέλιξη που θα συμβάλει ώστε να εκλείψει η ταλαιπωρία στα σύνορα, αφού δεν θα χρειάζεται διαβατηριακός έλεγχος – μία διαδικασία χρονοβόρα, ειδικά ορισμένα Σαββατοκύριακα όπου η ταλαιπωρία των εισερχόμενων επισκεπτών ήταν πολύ έντονη. Το 2024 ήταν η πρώτη χρονιά που επανήλθε ουσιαστικά ο οδικός τουρισμός και προσβλέπουμε σε ακόμη μεγαλύτερη επισκεψιμότητα το 2025, αφού π.χ. από την αγορά της Ρουμανίας θα είναι πιο εύκολη η πρόσβαση. Από την άλλη πλευρά, ο τουριστικός κλάδος συνολικά θεωρεί ότι είναι πολύ σημαντικό να μη μείνει πίσω το έργο του εκσυγχρονισμού και της αναβάθμισης των υποδομών των χερσαίων συνοριακών σταθμών, ένα διαχρονικό αίτημα για την ανάπτυξη του οδικού τουρισμού στη χώρα».

Ως προς το τελευταίο, όπως ανέφερε προ ημερών στο «ΘΕΜΑ» ο υπουργός Εσωτερικών Θοδωρής Λιβάνιος, το σχέδιο για τη βελτίωση και τον εκσυγχρονισμό των συνοριακών σταθμών στη Βόρεια Ελλάδα αναμένεται να ξεκινήσει από τον σταθμό των Κήπων (σ.σ.: εκεί καταγράφονται καθυστερήσεις για αρκετούς επισκέπτες από την Τουρκία), και θα ακολουθήσουν οι χερσαίοι συνοριακοί σταθμοί στις Καστανιές και στους Ευζώνους. Οι παρεμβάσεις είναι παραπάνω από αναγκαίες αφού, ειδικά τους καλοκαιρινούς μήνες, οι τουρίστες από Τουρκία, Βουλγαρία, Πολωνία, Ρουμανία, Σερβία, Σκόπια κ.ά. που θέλουν να επισκεφτούν τη Χαλκιδική, την Καβάλα, τη Θάσο, την Αλεξανδρούπολη ή τα παράλια της Ηπείρου, της Δυτικής Ελλάδας και τα νησιά του Ιονίου σχηματίζουν ουρές χιλιομέτρων στα σύνορα, καθώς ο χρόνος αναμονής για τους τελωνειακούς ελέγχους διαρκεί έως και πέντε ώρες.

Οι επενδύσεις

Σε συνάρτηση με το επενδυτικό ενδιαφέρον, η ηπειρωτική Ελλάδα είναι σαφώς πιο πίσω σε σύγκριση με τον… συνωστισμό που καταγράφεται στους πιο ώριμους και δημοφιλείς προορισμούς, συμπεριλαμβανομένης πλέον και της Αθήνας. Πέραν της Χαλκιδικής, που έχει συγκεντρώσει σημαντικά ονόματα προσφέροντας προϊόν υψηλών προδιαγραφών, σαφές προβάδισμα στην ηπειρωτική χώρα έχει τη δεδομένη στιγμή η Πελοπόννησος, η οποία θεωρείται ότι μπορεί να σύρει πιο γρήγορα τον χορό της αύξησης των ξένων επισκεπτών και άρα να επιτύχει πιο άμεσα αύξηση του μεριδίου της σε επίπεδο επισκεψιμότητας και εισπράξεων. Κι αυτό γιατί ήδη μεγάλα επιχειρηματικά ονόματα έχουν τοποθετηθεί και έχουν ξεκινήσει νέα επενδυτικά projects εκατοντάδων εκατομμυρίων ευρώ για 5άστερες μονάδες και πολυτελείς κατοικίες σε συνεργασία με διεθνείς ξενοδοχειακές αλυσίδες, όπως οι Six Senses, Waldorf Astoria, Four Seasons, Radisson, Fattal που έχουν ήδη κλείσει την παρουσία τους στην περιοχή πέραν και αυτών που βολιδοσκοπούν τον προορισμό όπως οι Rocco Forte, Rosewood κ.ά.

Σημαντικό ρόλο για την περαιτέρω ανάπτυξη της Πελοποννήσου μπορεί να παίξει και το γκολφ: Ηδη η Costa Navarino της ΤΕΜΕΣ (των ομίλων Κωνσταντακόπουλου – Olayan) ετοιμάζεται να ανοίξει για τη νέα σεζόν του 2025 από τα τέλη Φεβρουαρίου, πέραν και τoυ νέου υπό κατασκευή γηπέδου στο πλαίσιο της στρατηγικής επένδυσης «Kilada Hills», που είναι προς πώληση από τη βρετανική DCI Advisors.
Nέα σελίδα πρόκειται να ανοίξει προσεχώς και για το αεροδρόμιο της Καλαμάτας με τη μακροχρόνια 40ετή παραχώρηση στο σχήμα Fraport – DELTA Airport Investment (όμιλος Κοπελούζου) – ΠΗΛΕΑΣ (ΤΕΜΕΣ- συγκρότημα Costa Navarino), η προσφορά του οποίου έγινε αποδεκτή τον περασμένο Δεκέμβριο από το Υπερταμείο, όπως και για τη μαρίνα της Πύλου, όπου οι επενδύσεις στο πλαίσιο της μακροχρόνιας παραχώρησης από το κοινό σχήμα των D-Marin και ΤΕΜΕΣ αναμένεται να ξεπεράσουν τα 10 εκατ. ευρώ.

Στους υπόλοιπους προορισμούς το ενδιαφέρον από πλευράς επενδυτών και ξένων αλυσίδων είναι κατά περίπτωση και σίγουρα όχι μαζικό. Ενδεικτικά αναφέρεται εδώ ότι το 2025 θα σημάνει το ντεμπούτο ενός διεθνούς ξενοδοχειακού brand όπως αυτό των Mövenpick Hotels and Resorts της Accor σε έναν από τους κορυφαίους προορισμούς της Δυτικής Ελλάδας, στα Σύβοτα Θεσπρωτίας, με την ένταξη του «Domotel Agios Nikolaos Suites Resort» ως το νέο 5άστερο του ομίλου. Στο βορειοανατολικό Αιγαίο, στη Χίο, μόλις την περασμένη χρονιά άνοιξε το πρώτο 5άστερο του νησιού, το «Ρearl Island Chios» από την οικογένεια Καλλιμασιά με καταγωγή από τη Χίο και δραστηριότητα στον χώρο της ναυτιλίας.

Σε έναν αδικημένο προορισμό όπως η Εύβοια, δεδομένου ότι έχει πολύ εύκολη πρόσβαση και βρίσκεται κοντά στην Αθήνα χωρίς ωστόσο να απολαμβάνει το μερίδιο που της αναλογεί, με βάση τα επίσημα στοιχεία του Ξενοδοχειακού Επιμελητηρίου Ελλάδος, η Περιφερειακή Ενότητα (συμπεριλαμβανομένης και της Σκύρου) έχει μόνο δύο μονάδες των 5 αστέρων με δυναμικότητα 216 δωματίων. Τώρα έχει δρομολογηθεί μία ακόμη επένδυση 5 αστέρων, αυτή για το «Χερόμυλος Resort» από εγχώριο επενδυτή που συνδέεται επιχειρηματικά με την Εύβοια.

Διαβάστε ακόμη 

14 δισ. ευρώ σε στρατηγικά έργα το 2025

Μetlen: Σε ποιους διεθνείς παίκτες θα πουλήσει γάλλιο ο Μυτιληναίος (διάγραμμα + pics) 

Ηλίας Γεωργιάδης: Η εξαγορά της Semeli και το σχέδιο για εισαγωγή στο Χρηματιστήριο (pics)

Για όλες τις υπόλοιπες ειδήσεις της επικαιρότητας μπορείτε να επισκεφτείτε το Πρώτο Θέμα