Λιγότερη γραφειοκρατία και μεγαλύτερες ελευθερίες ζητούν οι ευρωπαϊκές τράπεζες ώστε να μπορέσουν να βοηθήσουν αποτελεσματικά τις επενδυτικές ανάγκες της Ε.Ε.
Σύμφωνα με την Ευρωπαϊκή Τραπεζική Ομοσπονδία την τελευταία πενταετία (2019–2024), η ΕΕ εξέδωσε περισσότερους από 13.000 νέους κανονισμούς, ενώ το κανονιστικό της εγχειρίδιο για τον χρηματοπιστωτικό τομέα ξεπερνά πλέον τις 15.000 σελίδες οδηγιών, προτύπων και κατευθυντήριων γραμμών.
Οι αριθμοί εκφράζουν μια ασφυκτική πολυπλοκότητα που αποδυναμώνει την ικανότητα των ευρωπαϊκών τραπεζών να χρηματοδοτήσουν την ανάπτυξη, την καινοτομία και την πράσινη μετάβαση.
Η ΕΕ χρειάζεται επενδύσεις ύψους 800 δισ. ευρώ ετησίως και επιπλέον 800 δισ. ευρώ έως το 2030 για την ασφάλεια και την άμυνα.
Η «Πυξίδα Ανταγωνιστικότητας» της Ευρωπαϊκής Επιτροπής εστιάζει σε τρεις προτεραιότητες: την ενίσχυση της καινοτομίας, την επιτάχυνση της αποανθρακοποίησης και της ανταγωνιστικότητας, και τη μείωση στρατηγικών εξαρτήσεων.
|
Προτεραιότητες |
Προβλήματα |
| Κύριο αίτημα τραπεζών | Απελευθέρωση πόρων και μείωση γραφειοκρατίας για ενίσχυση της ανάπτυξης. |
| Κανονιστική πολυπλοκότητα | Πάνω από 13.000 νέοι κανονισμοί (2019–2024) και 15.000 σελίδες οδηγιών στον χρηματοπιστωτικό τομέα. |
| Ανάγκες επενδύσεων ΕΕ | 800 δισ. € ετησίως + 800 δισ. € έως 2030 για άμυνα και ασφάλεια. |
| Προτεραιότητες ΕΕ (Πυξίδα Ανταγωνιστικότητας) | Καινοτομία, αποανθρακοποίηση, ανταγωνιστικότητα, μείωση στρατηγικών εξαρτήσεων. |
| Ρόλος τραπεζών | Κινητοποίηση κεφαλαίων, παροχή καινοτόμων λύσεων για πολίτες και επιχειρήσεις. |
| Ρυθμιστικό πλαίσιο | Πρέπει να ενισχύει τις τράπεζες να χρηματοδοτούν στρατηγικούς στόχους (ενέργεια, άμυνα, ασφάλεια, βιωσιμότητα). |
| Απελευθέρωση κεφαλαίων | Ανάγκη επαναξιολόγησης αυστηρών κεφαλαιακών απαιτήσεων, που περιορίζουν την ικανότητα δανεισμού. |
| Ανταγωνιστικότητα | Οι ευρωπαϊκές τράπεζες χάνουν μερίδιο αγοράς έναντι των αμερικανικών λόγω πιο αυστηρών κανόνων. |
| Αναξιοποίητο κεφάλαιο | Υψηλά κεφάλαια παραμένουν αδρανή αντί να διοχετεύονται στην πραγματική οικονομία. |
| Τιτλοποιήσεις | Αναγκαία η αναζωογόνηση της αγοράς τιτλοποιήσεων για αύξηση δυνατοτήτων δανεισμού. |
Οι ευρωπαϊκές τράπεζες είναι κρίσιμοι παράγοντες σε αυτή την προσπάθεια. Μέσω της κινητοποίησης κεφαλαίων και της παροχής καινοτόμων και ασφαλών λύσεων σε πολίτες και επιχειρήσεις, μπορούν να συμβάλουν στην κάλυψη των πιο επείγουσων αναγκών της ηπείρου. Μια ανταγωνιστική Ευρώπη χρειάζεται έναν ανταγωνιστικό τραπεζικό τομέα. Σε πρόσφατη συνεδρίασή του το Διοικητικό Συμβούλιο της Ευρωπαϊκής Τραπεζικής Ομοσπονδίας συζήτησε τις βασικές προτεραιότητες για την αξιοποίηση αυτής της δυναμικής.
Σύμφωνα με τον πρόεδρο της Ομοσπονδίας Slawomir Krupa απαιτείται τολμηρή και αποφασιστική δράση για την ανασυγκρότηση της οικονομικής ηγεσίας της Ευρώπης και την επίτευξη απτών αποτελεσμάτων. Χρειάζεται μια θεμελιώδης μετατόπιση νοοτροπίας — από μια υπερβολικά αμυντική στάση, που βασίζεται στο λανθασμένο αξίωμα ότι η απόλυτη ανθεκτικότητα ισούται με υγεία και ισχύ, προς μια πιο ενεργητική προσέγγιση που αγκαλιάζει την ανάπτυξη, την ανάληψη κατάλληλων κινδύνων
Ο τραπεζικός τομέας της Ευρώπης παραμένει στο επίκεντρο της στρατηγικής ανάπτυξης της ΕΕ και πρέπει να υποστηριχθεί από ένα ρυθμιστικό και εποπτικό πλαίσιο που να τον ενδυναμώνει ώστε να χρηματοδοτεί τις ζωτικές ανάγκες της Ευρώπης: καινοτομία, ενέργεια, άμυνα, ασφάλεια, βιωσιμότητα και στρατηγική αυτονομία σημείωσε.
Απελευθέρωση κεφαλαίων για ανάπτυξη και ασφάλεια
Για να ξεκλειδώσει το δυναμικό ανάπτυξης της, η Ευρώπη πρέπει να απελευθερώσει το τραπεζικό κεφάλαιο ως βασικό πόρο στήριξης της οικονομίας και των επιχειρήσεων. Τώρα είναι η κατάλληλη στιγμή για την αξιοποίηση αυτού του κεφαλαίου και τη μετατόπιση του ρυθμιστικού πλαισίου από μια μονοδιάστατη προσήλωση στην ανθεκτικότητα, προς μια προσέγγιση που επιτρέπει στον χρηματοπιστωτικό τομέα να λειτουργεί ως καταλύτης ανάπτυξης.
Από το 2008, οι συνεχείς προσπάθειες των τραπεζών και του ευρωπαϊκού ρυθμιστικού πλαισίου έχουν καταστήσει τις ευρωπαϊκές τράπεζες ανθεκτικές και επαρκώς κεφαλαιοποιημένες. Ωστόσο, παραμένουν αντιμέτωπες με πολύ υψηλές κεφαλαιακές απαιτήσεις και διαρκείς πιέσεις για περαιτέρω ενίσχυση αυτών, γεγονός που οδηγεί σε υπερβολικά προσεκτική συμπεριφορά. Αυτό οφείλεται και στις εθνικές παρεκκλίσεις, στα πρόσθετα κεφαλαιακά “μαξιλάρια” και στο «χρυσό περιτύλιγμα» πέρα από τα διεθνή πρότυπα.
Λαμβάνοντας υπόψη την ήδη αποδεδειγμένη ανθεκτικότητα και χωρίς να αμφισβητείται ο στόχος της χρηματοπιστωτικής σταθερότητας, είναι καιρός να επαναξιολογηθούν οι κεφαλαιακές απαιτήσεις, ιδιαίτερα τα πολλαπλά επίπεδα πρόσθετων εποπτικών απαιτήσεων που εφαρμόζονται στην ΕΕ πέρα από τα ελάχιστα όρια της Βασιλείας.
Δημιουργούνται σοβαρά ζητήματα ανταγωνιστικότητας για τις ευρωπαϊκές τράπεζες, των οποίων το μερίδιο αγοράς ήδη μειώνεται σε σχέση με τις αμερικανικές, ιδιαίτερα στους τομείς των χονδρικών και κεφαλαιαγορών στην Ευρώπη.
Αναξιοποίητο κεφάλαιο
Παράλληλα τίθεται το ερώτημα πόσο κεφάλαιο παραμένει αδρανές στο χρηματοπιστωτικό σύστημα — κεφάλαιο που θα μπορούσε να χρησιμοποιηθεί πιο αποτελεσματικά για τη στήριξη της δανειοδότησης προς νοικοκυριά και επιχειρήσεις.
Για τον ίδιο λόγο —την απελευθέρωση κεφαλαίων— πρέπει να αποτελεί βασική προτεραιότητα η αναζωογόνηση της αγοράς τιτλοποιήσεων στην Ευρώπη, η οποία θα ενίσχυε τη δυνατότητα δανεισμού των τραπεζών και θα παρείχε στους επαγγελματίες επενδυτές ένα ευρύτερο φάσμα ασφαλών και διαφοροποιημένων επενδυτικών ευκαιριών και εργαλείων διαχείρισης κινδύνου.
Ο τραπεζικός τομέας της Ευρώπης: Ένας στρατηγικός τομέας
Απαιτείται απλοποίηση και προσαρμογή του ρυθμιστικού και εποπτικού πλαισίου προς όφελος της ανάπτυξης. Η ικανότητα των τραπεζών να εξυπηρετήσουν αποτελεσματικά τις μελλοντικές ανάγκες απειλείται από ένα περίπλοκο και κατακερματισμένο ρυθμιστικό και εποπτικό πλαίσιο, με πληθώρα κανόνων, προτύπων, κατευθυντήριων γραμμών, εποπτικών προσδοκιών (επίπεδα 2 και 3) και εθνικών παρεκκλίσεων, σε όλους τους τομείς της τραπεζικής δραστηριότητας, συμπεριλαμβανομένων των κανονισμών για τη λιανική τραπεζική, τα ψηφιακά χρηματοοικονομικά και την κυβερνοανθεκτικότητα.
Η κανονιστική πολυπλοκότητα επηρεάζει επίσης τις βιώσιμες και ψηφιακές μεταβάσεις της Ευρώπης, συχνά σε συνδυασμό με ανεπαρκή ανάλυση του κόστους, των κινδύνων και των οφελών, καθώς και ανεπαρκή εξέταση των ακούσιων συνεπειών που θα μπορούσαν να δημιουργήσουν μειονεκτήματα για τις ευρωπαϊκές τράπεζες.
Οι νέες ιδέες πρέπει να περνούν το τεστ της ανταγωνιστικότητας
Μια αυστηρή προσέγγιση πρέπει να εφαρμόζεται —και μάλιστα με μεγαλύτερη επείγουσα ανάγκη— σε νέες προτάσεις που ενδέχεται να επηρεάσουν σημαντικά τον τομέα των χρηματοοικονομικών υπηρεσιών. Οι νομοθετικές προτάσεις για την ανταλλαγή χρηματοοικονομικών δεδομένων (FiDA) και για το ψηφιακό ευρώ, οι οποίες βρίσκονται επί του παρόντος υπό εξέταση από τους συννομοθέτες, αποτελούν χαρακτηριστικά παραδείγματα.
Όσον αφορά το ψηφιακό ευρώ: Η διασφάλιση της κυριαρχίας στις ευρωπαϊκές πληρωμές είναι ένας εξαιρετικά στρατηγικός στόχος που συμμερίζονται σαφώς οι τράπεζες, οι κεντρικές τράπεζες και οι αρμόδιες αρχές. Η Ευρώπη πρέπει να φτάσει γρήγορα σε αυτόν τον στόχο με τον πιο αποδοτικό ως προς το κόστος τρόπο, και πρέπει να εξεταστούν όλες οι διαθέσιμες επιλογές προς αυτή την κατεύθυνση. Αυτό περιλαμβάνει μια ουσιαστική συνεργασία δημόσιου και ιδιωτικού τομέα σε ένα οικοσύστημα που δίνει χώρο και αξιοποιεί βέλτιστα όλες τις διαθέσιμες και αναπτυσσόμενες ευρωπαϊκές λύσεις —συμπεριλαμβανομένων και των υποδομών που ήδη διαθέτει η βιομηχανία.
Διαβάστε ακόμη
Αυξήσεις μισθών και αναδρομικά από Ιούνιο για 40.000 δημοσίους υπαλλήλους
Για όλες τις υπόλοιπες ειδήσεις της επικαιρότητας μπορείτε να επισκεφτείτε το Πρώτο Θέμα