Με το βλέμμα στραμμένο στη διήμερη Σύνοδο Κορυφής, που ξεκινά την Πέμπτη και θα έχει στο «τραπέζι» της τηλεδιάσκεψης των Ευρωπαίων ηγετών την Έκθεση Μπορέλ για τις σχέσεις της Ε.Ε. με την Τουρκία, βρίσκεται η ελληνική κυβέρνηση.
Η έκθεση, που κλήθηκε να ετοιμάσει ο Ύπατος Εκπρόσωπος της Ε.Ε Ζοζέπ Μπορέλ και πέρασε χθες από την πρώτη «ακτινογραφία» των υπουργών Εξωτερικών, ενσωματώνει αρκετούς από τους προβληματισμούς της ελληνικής πλευράς και υιοθετεί μια διττή προσέγγιση στις σχέσεις με την Τουρκία, η οποία περιλαμβάνει και θετικά μέτρα και κυρώσεις, σε περίπτωση που επαναληφθεί η παραβατική συμπεριφορά της.
«Επιβεβαιώνει, κατά την άποψή μας, τη στρατηγική που ακολούθησε η Κυβέρνηση από την πρώτη στιγμή να εντάξει τις μονομερείς ενέργειες και την προκλητική συμπεριφορά της Τουρκίας στην Ανατολική Μεσόγειο, στο ευρύτερο ευρωπαϊκό πλαίσιο και στο πλαίσιο των σχέσεων της Ευρωπαϊκής Ένωσης με την Τουρκία», δηλώνει χαρακτηριστικά η κυβερνητική εκπρόσωπος, Αριστοτελία Πελώνη. Την ίδια στιγμή, άλλα κυβερνητικά στελέχη επισημαίνουν ότι η Ευρώπη είναι ένα καράβι που στρίβει αργά, αλλά μπαίνει σε θετική τροχιά και υπενθυμίζουν ότι για την κυβέρνηση και τον πρωθυπουργό, Κυριάκο Μητσοτάκη οι κυρώσεις προς την Τουρκία δεν ήταν αυτοσκοπός αλλά αποτρεπτικό μέσο.
Η έκθεση του Ύπατου Εκπροσώπου εν τω μεταξύ- με τίτλο «η κατάσταση των πολιτικών, οικονομικών και εμπορικών σχέσεων ΕΕ-Τουρκίας» κάνει αναφορά στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο του περασμένου Δεκέμβρη σημειώνοντας πως η Τουρκία έχει προχωρήσει σε μονομερείς ενέργειες και προκλήσεις και κλιμάκωσε τη ρητορική της εναντίον της Ευρωπαϊκής Ένωσης, των κρατών μελών της και των Ευρωπαίων ηγετών- και υπογραμμίζει επίσης πως το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο κάλεσε τον Ύπατο Εκπρόσωπο και την Επιτροπή να υποβάλουν έκθεση σχετικά με την πορεία των πολιτικών, οικονομικών και εμπορικών σχέσεων ΕΕ-Τουρκίας.
Στην ίδια έκθεση επισημαίνεται ότι «το πολιτικό πλαίσιο στις σχέσεις ΕΕ-Τουρκίας έχει επιδεινωθεί τα τελευταία χρόνια, κάτι που οφείλεται κυρίως στις τουρκικές ενέργειες στην Ανατολική Μεσόγειο, αμφισβητώντας τα δικαιώματα της Κυπριακής Δημοκρατίας στις θαλάσσιες ζώνες της, και την ραγδαία αύξηση των προκλητικών ενεργειών της Τουρκίας κατά της Ελλάδας» . Διαπιστώνεται επίσης ότι «η περαιτέρω επιδείνωση της εσωτερικής κατάστασης στην Τουρκία, ιδίως στον τομέα των θεμελιωδών δικαιωμάτων και της οικονομικής διακυβέρνησης, είχε σαφείς αρνητικές επιπτώσεις στις σχέσεις της Τουρκίας με τα κράτη μέλη της ΕΕ και στη διμερή ατζέντα ΕΕ-Τουρκίας».
Στο μικροσκόπιο μπαίνουν και τα γεγονότα στον Έβρο το 2020 με την εξής προσέγγιση: «Τα τελευταία χρόνια, οι εντάσεις στην Ανατολική Μεσόγειο αυξήθηκαν. Έφτασαν στο αποκορύφωμά τους στα τέλη Φεβρουαρίου 2020, όταν η Τουρκία, σε αντίθεση με τη δήλωση ΕΕ-Τουρκίας του Μαρτίου 2016, ενθάρρυνε τους μετανάστες και τους πρόσφυγες να εισέλθουν στην ΕΕ. Αυτό οδήγησε σε καταστάσεις βίας στα ελληνικά χερσαία και θαλάσσια σύνορα.
Μια μεγάλη κρίση αποτράπηκε μετά από ισχυρή διπλωματική δράση, συμπεριλαμβανομένης της επίσκεψης στην ‘Αγκυρα του Προέδρου του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου και του Ύπατου Εκπροσώπου και κοινή επίσκεψη στα ελληνικά σύνορα από τους Προέδρους του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου και της Ευρωπαϊκής Επιτροπής. Ακολούθησε επίσκεψη στις Βρυξέλλες του Προέδρου Ερντογάν στις αρχές Μαρτίου».
Για την κρίση με το «Ορούτς Ρέις» σημειώνεται πως «η Τουρκία ανέπτυξε ένα σεισμικό ερευνητικό σκάφος κοντά στο Καστελόριζο, και επέλεξε την κλιμάκωση με πιθανή μια σύγκρουση μεταξύ των δύο συμμάχων του ΝΑΤΟ. Αυτές οι ενέργειες συνοδεύτηκαν από ρητορική που αμφισβητεί τα δικαιώματα τόσο της Κυπριακής Δημοκρατίας όσο και της Ελλάδας».
Στην έκθεση Μπορέλ γίνεται αναφορά και στο τουρκολιβυκό μνημόνιο το «οποίο αύξησε περαιτέρω τις εντάσεις, υπήρξε μια περαιτέρω αύξηση στις προκλητικές ενέργειες της Τουρκίας έναντι της Ελλάδας με το μνημόνιο να παραβιάζει τα δικαιώματα των νησιών στις θαλάσσιες ζώνες τους, στις παραβιάσεις του ελληνικού εναέριου χώρου, στις τουρκικές υπερπτήσεις ελληνικών κατοικημένων περιοχών, καθώς σε απειλές με ναυτικές ασκήσεις με συνοδευτική ρητορική τούρκων αξιωματούχων καθ ‘όλη τη διάρκεια του έτους».
Στη συνέχεια «διευκρινίζεται» ότι «η κατάσταση άρχισε να αλλάζει προς το τέλος του έτους. Η Τουρκία χαιρέτισε τα συμπεράσματα του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου του Δεκεμβρίου και άρχισε να στέλνει μηνύματα σχετικά με τη σημασία που αποδίδεται στη σχέση με την Ευρωπαϊκή Ένωση και τα κράτη μέλη της». Η αναφορά αυτή συμπληρώνεται από την φράση ότι «η οριοθέτηση της υφαλοκρηπίδας και των αποκλειστικών οικονομικών ζωνών θα πρέπει να αντιμετωπιστεί μέσω διαλόγου και διαπραγματεύσεων με καλή πίστη, σύμφωνα με το διεθνές δίκαιο, και τη σύμβαση για το Δίκαιο της θάλασσας».
Ιδιαίτερη σημασία έχει η αναφορά στο μεταναστευτικό και στην στάση της Τουρκίας, ενώ τονίζεται ότι σε περίπτωση που η Άγκυρα τηρήσει τις υποσχέσεις της, η ΕΕ τάσσεται υπέρ της συνεργασίας σε διάφορα πεδία. Στην αντίθετη περίπτωση, εάν δηλαδή η Τουρκία επιστρέψει εκ νέου σε μονομερείς ενέργειες ή προκλήσεις κατά παράβαση του διεθνούς δικαίου, με σκοπό να προκαλέσει ζημία στα συμφέροντα της ΕΕ και των κρατών μελών της, ιδίως στην Ανατολική Μεσόγειο, η έκθεση Μπορέλ διαμηνύει ότι θα πρέπει να καταστεί σαφές ότι αυτό θα έχει πολιτικές και οικονομικές συνέπειες.
Διαβάστε ακόμη:
Eπένδυση του «Mr Sani» Ανδρέα Ανδρεάδη στη Μύκονο με «διαβατήριο» Κόκκαλη
Ο Σκέρτσος, η «φον ντερ Λάιεν» της κυβέρνησης και τα τρία τελειωμένα deal