Οι εταιρίες που απαρτίζουν τον δείκτη S&P 500 επένδυσαν το 2021 $880 δισ. σε επαναγορά ιδίων μετοχών όταν το αντίστοιχο ποσό για το 2020 ανήλθε σε $520 δισ.
Η Επενδυτική Τράπεζα Goldman Sachs εκτιμά πως για το 2022 οι εταιρίες του δείκτη S&P 500 θα επενδύσουν περί το $1 τρισ. για επαναγορά ιδίων μετοχών.
Είναι κοινό μυστικό πως ένας από τους λόγους που ώθησαν το ράλι των μετοχών τα προηγούμενα χρόνια στην Αμερική οφείλεται σε μεγάλο βαθμό στις αποφάσεις των εταιριών να αγοράσουν οι ίδιες τις μετοχές τους από το Χρηματιστήριο.
Πώς όμως μια τέτοια κίνηση μπορεί να δώσει ώθηση στις τιμές των μετοχών;
Η επαναγορά ιδίων μετοχών αυξάνει αφενός τη ζήτηση για μετοχές, βοηθάει αφετέρου τον δείκτη κέρδη ανά μετοχή ο οποίος υπολογίζεται βάσει του αριθμού των μετοχών που βρίσκονται σε κυκλοφορία. Ο εν λόγω δείκτης παρακολουθείται στενά από τους επενδυτές και αποτελεί κριτήριο αξιολόγησης της διοίκησης μιας εταιρίας καθώς και αποτίμησης της μετοχής της.
Το όφελος λοιπόν είναι διπλό. Αφενός η αυξημένη ζήτηση και αφετέρου οι αυξημένοι δείκτες αποτίμησης οδηγούν την τιμή μιας μετοχής σε άνοδο.
Το signaling effect
Πέραν όμως των παραγόντων που είναι άμεσα συνδεδεμένοι με την πορεία μιας μετοχής, όπως η ζήτηση και οι δείκτες αποτίμησης, υπάρχει και το λεγόμενο signaling effect. Η εκάστοτε διοίκηση κατέχει την καλύτερη και αμεσότερη πληροφόρηση για τις προοπτικές μιας εταιρίας. Η απόφαση της λοιπόν να στηρίξει ή όχι τη μετοχή της μέσω της επαναγοράς ιδίων μετοχών έχει βαρύνουσα σημασία καθώς μεταφέρει ένα ισχυρό μήνυμα προς τους επενδυτές και καθορίζει σε μεγάλο βαθμό την ψυχολογία τους και την απόφαση τους για ανάληψη ρίσκου.
Επένδυση σε ίδιες μετοχές ή σε παραγωγικά projects;
Το ερώτημα είναι εύλογο και εύστοχο. Ο ρόλος της εκάστοτε διοίκησης είναι η δημιουργία υπεραξίας για τους επενδυτές της και σε αυτό το πλαίσιο αξιολογεί και ιεραρχεί τις επενδυτικές της επιλογές ανάλογα με την απόδοση τους και τις υλοποιεί σύμφωνα με τη διαθεσιμότητα των κεφαλαίων της.
Εάν οι μετοχές μιας εταιρείας διαπραγματεύονται στη δίκαιη αξία τους οι μέτοχοι προσδοκούν να ανταμειφθούν με απόδοση ίση με το κόστος κεφαλαίου (Cost of Equity).
Τι συμβαίνει όμως όταν μια μετοχή διαπραγματεύεται χαμηλότερα της δίκαιης αξίας της;
Η απόδοση από την αγορά ιδίων μετοχών ισούται με το κόστος κεφαλαίου διαιρούμενου με το ποσοστό που υπολείπεται της δίκαιης αξίας τους. Για παράδειγμα, έστω ότι το κόστος κεφαλαίου είναι 10% και η μετοχή μιας εταιρείας διαπραγματεύεται στο 50% της δίκαιης αξίας της. Η επαναγορά αυτών των μετοχών θα αποδώσει ένα όφελος της τάξης του 20% (=10%/50%).
Εάν λοιπόν μια εταιρεία έχει επενδυτικές επιλογές με απόδοση μεγαλύτερη του 20% θα πρέπει ασφαλώς να τις προκρίνει. Σε αντίθετη περίπτωση, η εταιρεία θα πρέπει να προβεί σε πρόγραμμα αγοράς ιδίων μετοχών ώστε να μεγιστοποιήσει το όφελος των επενδυτών.
Η παραπάνω θεωρητική ανάλυση είναι ασφαλώς χρήσιμη κατά τη διαδικασία αξιολόγησης και ιεράρχησης επενδυτικών επιλογών. Υπάρχουν όμως και πιο άμεσοι τρόποι που ένα πρόγραμμα αγοράς ιδίων μετοχών μπορεί να αποκρυσταλλωθεί σε υπεραξία για τους επενδυτές.
Ο ένας από αυτούς αναφέρθηκε παραπάνω και είναι η αύξηση στα κέρδη ανά μετοχή. Ένας δεύτερος τρόπος είναι τα αυξημένα μερίσματα που θα προκύψουν ανά μετοχή καθώς τα προς διανομή κέρδη θα δοθούν σε μικρότερο αριθμό μετοχών. Ένας τρίτος τρόπος είναι η ακύρωση των ιδίων μετοχών αυξάνοντας αυτόματα την αξία των μεριδίων των επενδυτών. Ενώ ένας τέταρτος τρόπος είναι μέσω της πώλησης των μετοχών στο Χρηματιστήριο σε υψηλότερη τιμή με το κεφαλαιακό κέρδος να το καρπώνονται οι υπάρχοντες μέτοχοι.
Οι εισηγμένες στο ελληνικό Χρηματιστήριο
Η έλλειψη βάθους στην ελληνική αγορά σε συνδυασμό με την ύπαρξη εργαλείων όπως οι ανοιχτές πωλήσεις δημιουργούν πολλές φορές βίαιες και απότομες κινήσεις στο Ελληνικό Χρηματιστήριο, ιδιαίτερα στις περιόδους διόρθωσης.
Κάτι ανάλογο παρατηρούμε και το τελευταίο δεκαήμερο. Ο φόβος στασιμοπληθωρισμού και η αύξηση επιτοκίων από τις Κεντρικές Τράπεζες έχει οδηγήσει τις παγκόσμιες αγορές σε χαμηλότερα επίπεδα, με την ελληνική να δείχνει για άλλη μια φορά υπερβάλλοντα ζήλο στην έκταση της διόρθωσης.
Ουδέν κακόν, αμιγές καλού. Στην παρούσα κατάσταση, η μεγάλη διόρθωση των τιμών των μετοχών δίνει τη δυνατότητα στις εισηγμένες εταιρίες να αγοράσουν τις μετοχές τους σε ακόμη πιο ελκυστικά επίπεδα. Και όσο πιο υποτιμημένη είναι μια μετοχή τόσο μεγαλύτερο το όφελος για τους υπάρχοντες μετόχους!
Γενικότερα όμως στην Ελλάδα, τα προγράμματα αγοράς ιδίων μετοχών, μπορούν να προσφέρουν την αναγκαία ρευστότητα σε περιόδους αυξημένου ρίσκου, όταν οι επενδυτές πωλούν μαζικά και απέχουν από νέες τοποθετήσεις. Μπορούν όμως να δώσουν και το απαιτούμενο «καύσιμο» ώστε να μπορέσει η αγορά να υπερβεί κρίσιμα σημεία καμπής, όπως έχει πλέον διαμορφωθεί η περιοχή των 920 – 930 μονάδων, προσφέροντας και την αναγκαία στην αγορά ψυχολογική ώθηση.
*Ο Δημήτρης Καρύδας είναι CFA, Πρώην Πρόεδρος CFA Society Greece
Διαβάστε ακόμη:
«Καρούζος Gate»: Χωρίς «μνηστήρα» το οικόπεδο στο κέντρο της Γλυφάδας (pics)