Οι επενδυτές σε όλο τον κόσμο απολαμβάνουν άλλη μια εξαιρετική χρονιά. Οι αγορές στην Αμερική, την Ευρώπη, την Ινδία και την Ιαπωνία αναμένεται να κλείσουν το 2025 σε ή κοντά στα ιστορικά υψηλά επίπεδα, με ορισμένες να πλησιάζουν το τρίτο συνεχόμενο έτος διψήφιων κερδών.

Αυτό αντανακλά εν μέρει την αυξανόμενη αισιοδοξία των επενδυτών σχετικά με τη δυναμική κερδοφορίας της τεχνητής νοημοσύνης. Ωστόσο, η αισιοδοξία έχει αυξηθεί και σε ευρύτερο επίπεδο. Οι εταιρείες στις αναδυόμενες αγορές της Ασίας δε χρειάστηκε ποτέ να πληρώσουν τόσο χαμηλά ασφάλιστρα στους ομολογιούχους για να δανειστούν, ενώ οι αμερικανικές εταιρείες επενδυτικού βαθμού δεν έχουν πληρώσει τόσα λίγα από τη δεκαετία του 1990.

Παρ’ όλα αυτά, το 2025 ήταν μια χρονιά γεμάτη ταραχές για τους επενδυτές. Τον Απρίλιο, το παγκόσμιο χρηματοπιστωτικό σύστημα βρέθηκε στο χείλος της κρίσης, όταν οι δασμοί της «Liberation Day» του Ντόναλντ Τραμπ απείλησαν να ανατρέψουν το παγκόσμιο εμπόριο.

Ως παράδειγμα, για τους κατασκευαστές παιχνιδιών, τα φετινά Χριστούγεννα ξεκίνησαν νωρίς. Ενώ ο κόσμος περνούσε έναν βαρετό Ιανουάριο στις αρχές του 2025, οι εταιρείες παιχνιδιών ολοκλήρωναν τα εορταστικά σχέδια και υπέγραφαν συμβόλαια με τα εργοστάσια.

Μέχρι τις αρχές του καλοκαιριού, τα κοντέινερ γεμάτα με παιχνίδια και κούκλες έπρεπε να έχουν διασχίσει τον ωκεανό, ώστε τα ράφια στην Αμερική να είναι γεμάτα μέχρι το φθινόπωρο. Ο συντονισμός της παγκόσμιας εφοδιαστικής αλυσίδας είναι ένα ευαίσθητο και περίπλοκο εγχείρημα. Το 2025, η αλυσίδα αυτή διαταράχθηκε από τους δασμούς του Προέδρου Ντόναλντ Τραμπ προκαλώντας προβλήματα ακόμα και σε αυτό τον κλάδο.

Ακολουθούν οι πέντε πιο σημαντικές εξελίξεις στην αγορά το 2025 σύμφωνα με τον Economist:

Έλλειψη εμπιστοσύνης

Στις αρχές Απριλίου, η Αμερική άρχισε για λίγο να διαπραγματεύεται όπως μια αναδυόμενη αγορά η οποία είναι επιρρεπής σε κρίσεις. Αφού ο Τραμπ ανακοίνωσε δραστικούς, παράλογα υπολογισμένους δασμούς για τον υπόλοιπο κόσμο, οι τιμές των μετοχών έπεσαν κατακόρυφα. Οι επενδυτές φοβήθηκαν για την ασφάλεια των κρατικών ομολόγων και προχώρησαν σε sell-off. Καθώς οι τιμές των ομολόγων έπεσαν, οι αποδόσεις αυξήθηκαν, κάτι που θεωρητικά θα έπρεπε να είχε στηρίξει το δολάριο. Αντ’ αυτού, οι ταραγμένοι επενδυτές ξεφορτώθηκαν το νόμισμα.

Economist

Ο πανικός υποχώρησε όταν ο Τραμπ αντέδρασε, ακυρώνοντας ή αναβάλλοντας τους περισσότερους από τους δασμούς του. Οι επενδυτές κατέληξαν στο συμπέρασμα ότι ο Λευκός Οίκος δεν ήταν τόσο ανεξέλεγκτος όσο φοβούνταν και ότι οι αγορές μπορούσαν ακόμα να επιβάλουν πειθαρχία. Τα κρατικά ομόλογα και το δολάριο σταθεροποιήθηκαν και η αμερικανική χρηματιστηριακή αγορά επανέλαβε την μακρά της άνοδο.

Αλλαγή δεδομένων

Οι αμερικανικές μετοχές ξεκίνησαν τη χρονιά ως κάτι το οποίο οι περισσότεροι επενδυτές απέφευγαν. Οι τιμές τους αυξήθηκαν κατά 26% το 2023 και 23% το 2024, σε σύγκριση με 14% και 2% αντίστοιχα για τις μετοχές που είναι εισηγμένες σε άλλες ανεπτυγμένες αγορές. Η αποδυνάμωση του δολαρίου εξηγεί εν μέρει αυτή την αλλαγή, αν και όχι εξ ολοκλήρου.

Οι ευρωπαϊκές αγορές έλαμψαν, ενισχυμένες από τα σχέδια της Γερμανίας να τονώσει την οικονομία της και από την αύξηση των αμυντικών δαπανών σε ολόκληρη την ήπειρο. Εντός της Ευρώπης σημειώθηκε μια άλλη ανατροπή: οι αγορές των πρώην «περιφερειακών» χωρών ξεπέρασαν αυτές των «κεντρικών». Μεταξύ των χωρών με τις καλύτερες επιδόσεις το 2025 συγκαταλέγονται η Ελλάδα, η Ιταλία, η Ισπανία και η Πολωνία. Οι τράπεζες που κάποτε αντιμετώπιζαν προβλήματα έχουν αποδώσει ιδιαίτερα καλά.

Economist

Επιτόκια και ομόλογα

Στο μεγαλύτερο μέρος του, το 2025 ήταν μια χρονιά χαλαρής νομισματικής πολιτικής από τις μεγαλύτερες κεντρικές τράπεζες του κόσμου. Η Fed μείωσε τα επιτόκια τρεις φορές, κατά 0,25 ποσοστιαίες μονάδες κάθε φορά, όπως και η Τράπεζα της Αγγλίας. Η EKT και η Τράπεζα του Καναδά επέλεξαν τέσσερις μειώσεις η καθεμία. Η εξαίρεση ήταν η Τράπεζα της Ιαπωνίας, η οποία αύξησε δύο φορές τα επιτόκιά της.

Ωστόσο, είναι οι αποδόσεις των μακροπρόθεσμων ομολόγων που καθορίζουν το κόστος δανεισμού για πολλά στεγαστικά, κρατικά και εταιρικά δάνεια, και αυτές έχουν μειωθεί κατά πολύ λιγότερο ή έχουν αυξηθεί κατά κανόνα. Οι αποδόσεις των δεκαετών αμερικανικών ομολόγων έχουν μειωθεί μόνο κατά 0,4 ποσοστιαίες μονάδες, ενώ εκείνες των βρετανικών «gilts» κατά λιγότερο από 0,1. Το κόστος δανεισμού της Γερμανίας για δεκαετή ομόλογα, στο 2,9%, είναι 0,5 ποσοστιαίες μονάδες υψηλότερο από ό,τι στην αρχή του 2025. Το αντίστοιχο της Ιαπωνίας έχει αυξηθεί στο 2%, το υψηλότερο επίπεδό του από το 1999.

Κάποιοι έχουν αρχίσει να αποκαλούν αυτό το φαινόμενο «debasement trade». Ανησυχούν ότι οι κεντρικοί τραπεζίτες μειώνουν τα επιτόκια πολύ νωρίς και ότι οι κυβερνήσεις δανείζονται με μη βιώσιμο τρόπο. Εάν οι αυξήσεις του πληθωρισμού επιταχυνθούν το επόμενο έτος, αναμένεται ότι οι συναλλαγές αυτές θα γίνουν ολοένα και πιο δημοφιλείς.

Bitcoin

Μέχρι πρόσφατα, το bitcoin θα μπορούσε να θεωρηθεί ως ένα ακόμη debasement trade. Το κρυπτονόμισμα έχει περιορισμένη προσφορά και βρίσκεται εκτός της εμβέλειας των κεντρικών τραπεζιτών, επομένως δεν μπορεί να υποτιμηθεί όπως τα «νομίσματα fiat». Αυτά τα χαρακτηριστικά δημιούργησαν ελπίδες ότι το bitcoin θα μπορούσε να γίνει ψηφιακό χρυσάφι, προσφέροντας προστασία από τον πληθωρισμό και τη σπατάλη των κυβερνήσεων.

Economist

Οι επενδυτές, όπως αποδεικνύεται, προτιμούν τον πραγματικό χρυσό. Από τις αρχές του 2025, η τιμή του χρυσού έχει αυξηθεί κατά περισσότερο από 60%. Αντίθετα, το bitcoin έχει υποχωρήσει κατά 7% και υπέστη πτώση από το υψηλότερο στο χαμηλότερο σημείο του πάνω από 30% τον Οκτώβριο και τον Νοέμβριο. Αντί να αναζητούν ψηφιακές εναλλακτικές λύσεις για το πολύτιμο μέταλλο, οι επενδυτές στράφηκαν σε πιο παραδοσιακά υποκατάστατα. Το ασήμι έχει αποδώσει ακόμη καλύτερα από το χρυσό με την αξία του να υπερδιπλασιάζεται φέτος.

Επενδύσεις

Μετά την εκρηκτική αύξηση των υπό διαχείριση περιουσιακών στοιχείων κατά τη δεκαετία του 2010, οι εταιρείες ιδιωτικών επενδύσεων αναπτύσσονται πλέον με βραδύτερους ρυθμούς. Σύμφωνα με την PitchBook, συγκέντρωσαν περίπου 900 δισεκατομμύρια δολάρια σε νέα κεφάλαια κατά τα τρία πρώτα τρίμηνα του 2025. Αν αυτός ο ρυθμός διατηρηθεί μέχρι το τέλος του έτους, θα σηματοδοτήσει την τέταρτη συνεχόμενη μείωση στη συγκέντρωση ιδιωτικών κεφαλαίων από το 2021, όταν είχε σημειωθεί η μεγαλύτερη αύξηση.

Δεν αποτελεί έκπληξη το γεγονός ότι οι εταιρείες ιδιωτικών αγορών προσπαθούν να «δημοκρατικοποιήσουν» τον κλάδο τους, προσελκύοντας μεμονωμένους επενδυτές παράλληλα με τους παραδοσιακούς θεσμικούς πελάτες τους. Το αν οι ιδιώτες θα πρέπει να είναι πρόθυμοι να παραδώσουν τα χρήματά τους, όταν οι θεσμικοί επενδυτές είναι όλο και λιγότερο πρόθυμοι να το κάνουν, είναι ένα άλλο θέμα.

Διαβάστε ακόμη

Ρεκόρ-σοκ στην αγορά crypto: Οι χάκερς άρπαξαν 2,7 δισ. δολάρια το 2025

ΟΠΕΚΕΠΕ: Επαιρναν «χρυσές» επιδοτήσεις και τώρα… κάνουν delete τα στρέμματα στο Ε9

Οικογένεια Olayan: Η αόρατη αυτοκρατορία των 50 δισ. δολαρίων

Για όλες τις υπόλοιπες ειδήσεις της επικαιρότητας μπορείτε να επισκεφτείτε το Πρώτο Θέμα