Υπάρχει ένας παλιός νόμος στην πόκα. Οποιος έχει τη μεγαλύτερη «τσέπη» μπορεί να νικήσει τον αντίπαλό του. Ακόμα και αν ο αντίπαλος έχει καλύτερο φύλλο, τεχνική ή μπλοφάρει, εάν δέχεται συνεχώς χτυπήματα, κάποια στιγμή θα μείνει ταπί. Το ίδιο ισχύει και στο καζίνο. Η μπάνκα βγαίνει πάντα κερδισμένη. Μπορεί μερικοί τυχεροί να κερδίσουν ένα βράδυ, αλλά συνολικά η μπάνκα θα βγει νικήτρια. Ακόμα και οι τυχεροί που κέρδισαν, αν συνεχίσουν να παίζουν, θα χάσουν πολλά περισσότερα στην πορεία.
Οι… αρχαίοι αυτοί νόμοι φαίνεται ότι επιβεβαιώθηκαν και στο Αμερικανικό Χρηματιστήριο τις τελευταίες ημέρες, όταν ένα κύμα μικροεπενδυτών τα έβαλε με τους «καρχαρίες» της Wall Street, τα πιο επιθετικά hedge funds που συνήθως κερδίζουν επιτιθέμενα σε μέτριες ή κακές εταιρείες τις οποίες γονατίζουν μέσω χρηματιστηρίου. Προς στιγμήν, η μάχη έδειξε να γέρνει προς όφελος των μικρών – όπως τους λένε χαρακτηριστικά μεταξύ τους οι διαχειριστές επενδύσεων, η «μαρίδα» ή το «λιανοπούλι». Ωστόσο πολύ γρήγορα το σύστημα κινήθηκε και η «μαρίδα» βρέθηκε σε αδυναμία να κάνει συναλλαγές, καθώς οι μεγάλες ψηφιακές πλατφόρμες συναλλαγών, όπως η Robinhood, στην ουσία τούς εμπόδισαν να συνεχίσουν τις συναλλαγές απαιτώντας μεγάλες εγγυήσεις.
Η υπόθεση ξεσήκωσε θύελλα διαμαρτυριών όχι μόνο από τους μικροεπενδυτές, αλλά και από γερουσιαστές όπως η Δημοκρατική Αλεξάντρια Οκάσιο-Κορτέζ και ο Ρεπουμπλικανός Τεντ Κρουζ, που κατήγγειλαν ότι η Robinhood εμπόδισε τους μικρούς να κάνουν συναλλαγές που ήταν ελεύθερες για τις μεγάλες εταιρείες.
Η πλατφόρμα, από την πλευρά της, υποστηρίζει ότι οι μεγάλες τράπεζες που εκκαθαρίζουν τις συναλλαγές ζήτησαν πολύ μεγαλύτερες χρηματικές προπληρωμές (εγγυήσεις) από την ίδια, με το επιχείρημα ότι, επειδή οι συναλλαγές και οι τιμές είχαν αυξηθεί, είχε μεγαλώσει και το ρίσκο.
Από εκεί και πέρα, βέβαια, δεν λείπουν οι υπόνοιες ότι οι μεγάλες τράπεζες της Wall Street πίεσαν τις πλατφόρμες συναλλαγών για να σταματήσουν την «επανάσταση της μαρίδας» ή ακόμα και ότι υπήρξε κυβερνητική πίεση προς τις τράπεζες προκειμένου να περιορίσουν το φαινόμενο υπό τον φόβο ότι δημιουργούνται συνθήκες φούσκας που θα εκθέσει τους μικροεπενδυτές σε μεγάλο κίνδυνο. Τίθεται, βέβαια, το ερώτημα: όταν η φούσκα γίνεται από επαγγελματίες και μεγάλες εταιρείες επιτρέπεται, αλλά όταν γίνεται από μικροεπενδυτές απαγορεύεται;
Στο κάτω-κάτω, στην καρδιά του προβλήματος βρίσκεται το «τύπωμα χρήματος» από τις κεντρικές τράπεζες, το οποίο φουσκώνει συστηματικά τις μετοχές τα τελευταία 13 χρόνια, όπως επισημαίνουν όλο και περισσότεροι αναλυτές.
Πώς έγινε η «επανάσταση της μαρίδας»
Η «επανάσταση της μαρίδας», πάντως, ξεκίνησε με συντονισμένες κινήσεις, αντίθετες με τα στοιχήματα των μεγάλων εταιρειών και στην πρώτη φάση προκάλεσαν σε αυτές μεγάλες ζημίες δεκάδες δισεκατομμυρίων δολαρίων. Η «μαρίδα» επιτέθηκε στους «καρχαρίες» με τα ίδια τους τα όπλα, αλλά από την ανάποδη. Τα hedge funds εντοπίζουν εταιρείες με προβλήματα, για τις οποίες στοιχηματίζουν ότι οι μετοχές τους θα υποχωρήσουν. Στη συνέχεια παίρνουν θέσεις από τις οποίες θα κερδίσουν εάν η μετοχή πέσει.
Είναι σαν τα hedge funds να πουλάνε τις μετοχές αυτές χωρίς να τις κατέχουν, για να τις ξαναγοράσουν όταν θα έχουν πέσει και να κερδίσουν από τη διαφορά. Το παιχνίδι γίνεται με συμβόλαια τύπου put, που δίνουν το δικαίωμα να πουλήσεις μια μετοχή σε συγκεκριμένη τιμή. Η τακτική αυτή λέγεται σορτάρισμα (από το αγγλικό short) και εάν η μετοχή πέσει τότε ο σορτάκιας κερδίζει. Εάν όμως η μετοχή ανέβει, τότε χάνει. Εάν μάλιστα διατηρήσει τη θέση short, παρότι η τιμή ανεβαίνει (ελπίζοντας ότι στο τέλος θα πέσει και θα κερδίσει), τότε η ζημία μεγαλώνει μέρα με τη μέρα. Αυτό που έκαναν τα «λιανοπούλια» ήταν το ακριβώς αντίστροφο. Βρήκαν ότι οι «καρχαρίες» είχαν σορτάρει τη μετοχή της Gamestop, μιας εταιρείας που θεωρούνταν τελείως «ψόφια» αφού στην εποχή που τα videogames πουλιούνται μέσω Ιντερνετ, εκείνη τα πουλάει από φυσικά καταστήματα. Ο τέλειος στόχος για τα hedge funds.
Οι μικροεπενδυτές συντονίστηκαν μέσα από την ψηφιακή πλατφόρμα συζητήσεων Reddit και την κοινότητα WallStreetBets και αγόρασαν μαζικά τη μετοχή της Gamestop. Η τελευταία ανέβηκε 1.600% μέσα σε λίγο χρόνο και ένας από τους «καρχαρίες» που την είχαν σορτάρει, η αξιοσέβαστη Melvin, έχασε 3,7 δισ. δολάρια σε λίγες ημέρες.
Το «κίνημα» επεκτάθηκε και σε άλλες μετοχές που είχαν σορταριστεί και προκάλεσε τεράστιες ζημίες σε hedge funds σε όλο τον κόσμο, αλλά και αναταράξεις στα χρηματιστήρια, καθώς οι «καρχαρίες» για να κλείσουν τις θέσεις τους χρειάστηκαν ρευστότητα κι έτσι πούλησαν και άλλες μετοχές.
Το ενδιαφέρον είναι ότι πολλοί μικροεπενδυτές με τα μηνύματά τους έδιναν μια πραγματικά «κινηματική» διάσταση στις αγορές τους, διακηρύσσοντας ότι τα βάζουν με τους κολοσσούς της Wall Street, οι οποίοι κερδίζουν όταν όλοι οι άλλοι υποφέρουν, όπως έγινε το 2007-2009, αλλά και τώρα με την πανδημία.
Βέβαια, όταν η Robinhood μπλόκαρε τις συναλλαγές, το σύστημα εκτονώθηκε και οι τιμές υποχώρησαν. Χαρακτηριστικό παράδειγμα η Gamestop, η μετοχή της οποίας είχε ξεκινήσει από τα 39 δολάρια, έφτασε στα 347 και στη συνέχεια υποχώρησε στα 92 δολάρια. Δεν αποκλείεται να υπάρξει και δεύτερος γύρος, καθώς οι συζητήσεις που γίνονται στο Reddit έχουν ανάψει και το «κίνημα» ίσως να ετοιμάζεται για επόμενο γύρο.
Ηδη όμως έχουν προκληθεί πολιτικές αντιδράσεις και ο συνιδρυτής της Robinhood, ο 34χρονος Αμερικανός βουλγαρικής καταγωγής Βλαντ Τένεβ έχει κληθεί για ακρόαση στο Κογκρέσο προκειμένου να αποσαφηνιστούν οι συνθήκες κάτω από τις οποίες η πλατφόρμα μπλόκαρε τους μικροεπενδυτές.
Διαβάστε ακόμη
Διαγράφεται το πρόστιμο €300 που είχε επιβληθεί σε 80χρονη
Όμιλος Γκριμάλντι: Στην αντεπίθεση για τα σενάρια περί «κήρυξης πολέμου» στις γραμμές της Αδριατικής