Πως ο Τραμπ εξουσιάζει (με) το πετροδόλαρο

Από τα πυρηνικά του Ιράν μέχρι τον… Κασόγκι: Πως ο πλανητάρχης κορόιδεψε Σαουδάραβες και ΟΠΕΚ για να ρίξει το πετρέλαιο – Τα $22 τρισ. χρέος των ΗΠΑ, η Fed, ο εμπορικός πόλεμος και το σχέδιο MAGA – Γιατί το δολάριο βασιλεύει και πάλι επί Τραμπ, την ώρα που η διχασμένη ευρωζώνη παραπαίει – Στο 1,133 το ευρώ, που θα φτάσει;

Του Γιάννη Τσιρογιάννη

Πολλοί αναλυτές και κορυφαίες επενδυτικές τράπεζες είχαν πει πως το ράλι του δολαρίου έφτασε στο τέλος του, όταν το ευρώ βρέθηκε πάνω από το 1,20 έναντι του αμερικανικού νομίσματος, πριν από μερικούς μήνες.

Κάποιοι μάλιστα (όπως Morgan Stanley κ.α.) δήλωναν χαρακτηριστικά ότι το δολάριο «πέθανε», και ειδικότερα πως το «σκότωσε» ο Τραμπ με τις οικονομικές/εμπορικές τακτικές του.

Όμως αυτό δε θα μπορούσε να απέχει περισσότερο από την πραγματικότητα. Διότι οι στρατηγικές κινήσεις του Αμερικανού Προέδρου σε γεωπολιτικό, εμπορικό και οικονομικό επίπεδο μόνο το αντίθετο αποτέλεσμα έχουν φέρει εώς τώρα.

Στο newmoney.gr έχουμε μιλήσει πολλούς μήνες τώρα για το που θέλει να φτάσει δολάριο και πετρέλαιο ο Τραμπ, και ειδικότερα πως το αμερικανικό νόμισμα μόνο bearish (πτωτική τάση) δε δείχνει, την ώρα που η ευρωζώνη «μπάζει» από παντού… Πάμε να δούμε όμως ακριβώς τι συμβαίνει.

22 ΤΡΙΣ ΧΡΕΟΣ; Νo problem

Η οικονομία των ΗΠΑ καλπάζει, η ανεργία βρίσκεται σε ιστορικά χαμηλά και οι δημοσιονομικές/φορολογικές πολιτικές του Τραμπ δείχνουν να αποδίδουν σε ότι αφορά την ανάπτυξη της ισχυρότερης οικονομίας του πλανήτη. Βέβαια ταυτόχρονα οι αλόγιστες δαπάνες και η τακτική των μεγάλων φοροελαφρύνσεων διογκώνουν το ήδη υπέρογκο χρέος των ΗΠΑ.

Σημειώνεται ότι πρόεδρος-πρωταθλητής χρέους μέχρι τώρα είναι ο Ομπάμα, ο οποίος εκτόξευσε το έλλειμμα κατά 6%, ωστόσο η θητεία του Τραμπ δεν έχει ακόμη τελειώσει…

Πόσο συνεισφέραν οι Αμερικανοί Πρόεδροι στο «βουνό» του αμερικανικού χρέους – Πηγή: Howmuch.net

Αλήθεια πόσο έχει φτάσει τώρα το χρέος; Σχεδόν 22 τρισ. δολάρια είπατε;;; Δε βαριέσαι… Business as usual. Συνεχίζουμε να τυπώνουμε χρήμα. Αμερική είσαι, εσύ έχεις το μαχαίρι (κυριολεκτικά), εσύ και το πεπόνι. Άλλωστε αυτό είναι το νόημα του να είσαι η ισχυρότερη οικονομία στον πλανήτη με τα ισχυρότερα όπλα (και την ικανότητα να τα πουλήσεις), τις τεχνολογίες που κυριαρχούν στην καθημερινότητα μας (δορυφόροι, Facebook, Apple, Amazon, Netflix, Google) και με το ισχυρότερο νόμισμα (πάνω από τα 2/3 των συναλλαγματικών αποθεμάτων στον κόσμο κρατούνται σε δολάριο).

Κι εδώ βρίσκεται η όλη ουσία. Οι Αμερικανοί είναι εκ φύσεως επεκτατικοί, και το ίδιο ισχύει και για την οικονομία τους. Ο μόνος τρόπος να επιβιώσει είναι συνεχώς να αναπτύσσεται και να μεγαλώνει (σε βάρος άλλων), ακόμη κι αν αυτό σημαίνει ότι μαζί της φουσκώνει και το χρέος.

Dollar is King

Κάπου εδώ μπαίνει το δολάριο, το οποίο ως παραστατικό χρήμα (fiat currency) διαρκώς τυπώνεται και πληθωρίζεται, δημιουργώντας συνεχώς χρέος και «κατατρώγοντας» τα υπόλοιπα αδύναμα νομίσματα (ειδικά των αναδυόμενων αγορών που υπέφεραν φέτος καθώς βρέθηκαν σε ιστορικά χαμηλά) προκειμένου να δυναμώσει το ίδιο. Αυτό συμβαίνει διότι οι περισσότερες οικονομίες του κόσμου (και ειδικά οι αναδυόμενες) έχουν μεγάλο χρέος εκφρασμένο σε δολάριο, όντας έτσι ουσιαστικά υποτελείς σε αυτό.

Το δολάριο λοιπόν δεν είναι απλώς βασιλιάς, είναι ο ΘΕΟΣ του Αμερικάνου. Το δολάριο ΕΙΝΑΙ η ίδια η Αμερική, είναι η ευχή και κατάρα μιας οικονομίας που είναι αναγκασμένη να το «ταϊζει» και να το κάνει ισχυρότερο, ώστε αυτό με τη σειρά του να ταϊζει αυτήν.

Επομένως ο Τραμπ φυσικά και ΘΕΛΕΙ και θα κάνει τα πάντα για ένα ισχυρό δολάριο, ακόμη κι αν φαινομενικά οι αμφιλεγόμενες πολιτικές του δείχνουν το αντίθετο, στην αρχή τουλάχιστον, μέχρι να ολοκληρωθεί το παζλ. Μπορεί ο Αμερικανός Πρόεδρος να δείχνει να ενοχλείται όταν η Wall Street υποχωρεί, όμως ακόμη και… 5.000 μονάδες να χάσει ο Dow Jones δεν είναι τίποτα μπροστά στο πλήγμα που θα είχε στην αμερικανική οικονομία ένα ανίσχυρο δολάριο.

Όποιος έχει το μαχαίρι, έχει και το πεπόνι

Η βόμβα του χρέους είναι μαθηματικά βέβαιο ότι θα σκάσει στα «χέρια» κάποιας επόμενης γενιάς Αμερικανών, και κατ’ επέκταση όλου του κόσμου, με τη μορφή ενός κραχ, ωστόσο αυτό το χρέος ούτε είναι δυνατόν να αποπληρωθεί, ούτε και χρειάζεται όμως. Το μόνο που χρειάζεται είναι η δυνατότητα να εξυπηρετείται… Το μόνο που χρειάζεται είναι το λεγόμενο leverage, η μόχλευση, η ικανότητα δηλαδή των ΗΠΑ να ασκούν μέσω ενός μοχλού (δολαρίου) δύναμη στον υπόλοιπο κόσμο, κάτι που επιτυγχάνεται μέσω της κατάλληλης γεωπολιτικής/εμπορικής στρατηγικής.

Και ειδικά στο θέμα του εμπορίου, ο Τραμπ έδειξε τις ικανότητές του στο να παίρνει αυτό που θέλει, τη καλύτερη δυνατή συμφωνία για τον ίδιο (και τις ΗΠΑ – και κατ’ επέκταση για τον ίδιο πάλι), με τον πρόσφατο εμπορικό πόλεμο που έχει εξαπολύσει στους Κινέζους.

Πως ο εμπορικός πόλεμος ευνοεί ΗΠΑ και δολάριο

Παρά τις αρχικές βραχυπρόθεσμες απώλειες που προκαλεί στις εταιρείες, ο εμπορικός πόλεμος μόνο όφελος θα έχει μακροπρόθεσμα για τους Αμερικανούς (και ζημιές για τον υπόλοιπο πλανήτη). Τα πληγωμένα εταιρικά αποτελέσματα ορισμένων βιομηχανιών δεν είναι και τόσο τραγικά, και ο Τραμπ ποντάρει στο ότι η ζυγαριά σε βάθος χρόνου θα γείρει προς τις ΗΠΑ, και ΜΟΝΟ στις ΗΠΑ. Αυτή έιναι άλλωστε και η ουσία του όλου σχεδίου «MAGA» (Make America Great Again) που αποτελεί το μόττο του Αμερικανού Προέδρου.

Και μέχρι τώρα το σχέδιο του φαίνεται πως προχωρά άψογα… σε βάρος των υπολοίπων βέβαια πάντα.

Πολλοί τον αποκαλούν ψυχοπαθή και τρελό, πως ο εμπορικός πόλεμος είναι ανήκουστος και θα βλάψει τις ΗΠΑ, ωστόσο αυτό που δε βλέπουν είναι πως με μοχλό τους κινεζικούς δασμούς, ο Τραμπ βάζει «χαλινάρια» στον ασιατικό γίγαντα, στην οικονομία και το νόμισμά του, βγάζοντας έτσι από τη μέση τον μοναδικό μεγάλο αντίπαλο που έχουν αυτή τη στιγμή οι ΗΠΑ, καθώς η Κίνα αναπτύσσεται «επικίνδυνα» ραγδαία.

Διότι αν όχι η Κίνα, ποιος άλλος μπορεί να ανταγωνιστεί τις ΗΠΑ (και το δολάριο); Η Ρωσία; Η Ρωσία με την τεράστια έκταση και πληθυσμό, αλλά ΑΕΠ ($1,3 τρισ.) μικρότερο από… την πολιτεία του Τέξας ($1,7 τρισ. ΑΕΠ), μοιάζει περισσότερο με σκύλο που γαβγίζει αλλά δε δαγκώνει.

«Το ευρώ απέτυχε»

Η διχασμένη Ευρώπη; Η οποία με το Brexit από τη μία μεριά, τους Ιταλούς «φωνακλάδες» από την άλλη, αλλά και την άνοδο ακροδεξιών δυνάμεων σε πολλές χώρες να διαμορφώνουν μια εικόνα κατάρρευσης στο ευρωπαϊκό οικοδόμημα, που σε μια εποχή μεγάλων αλλαγών μόνο σιγουριά και ενότητα δεν αποπνέει. Το ίδιο το ευρώ παραπαίει, πηγαίνοντας από το κακό στο χειρότερο, με διεθνούς φήμης οικονομολόγους να βλέπουν ακόμη και κατάρρευση της ευρωζώνης, λέγοντας πως το ενιαίο νόμισμα ήταν καταδικασμένο να αποτύχει από την αρχή.

Το μεγάλο πλήγμα αξιοπιστίας στο κοινό νόμισμα φανερώθηκε πρόσφατα, όταν σε μια απέλπιδα προσπάθεια του να καθησυχάσει, ο Ντράγκι ως άλλος «γυμνός αυτοκράτορας» επιχείρησε να «υποβαθμίσει» την κατά τα άλλα υπαρκτή οικονομική επιβράδυνση στην ευρωζώνη και το χρηματοπιστωτικό κίνδυνο λόγω Ιταλίας, καθησυχάζοντας πως οι προοπτικές της ανάπτυξης επιστρέφουν, ενώ την ίδια ώρα η ΕΚΤ διατήρησε για άλλη μια φορά τα επιτόκια σε μηδενικά επίπεδα.

Εκείνη τη μέρα το ευρώ υποχώρησε σε χαμηλό έτους έναντι του δολαρίου στο 1,1350, ενώ σήμερα βρίσκεται ακόμη χαμηλότερα στο 1,1336.

Ο ρυθμός οικονομικής ανάπτυξης στην ευρωζώνη είναι σε χαμηλό 4ετίας

Φέρνει στα μέτρα του τη Fed

Την ίδια ώρα η Fed ανεβάζει σταδιακά τα επιτόκια της, με τον Τραμπ να την έχει φέρει ΚΑΙ ΑΥΤΗΝ στα μέτρα του. Περιστασιακά οι επικεφαλής της Ομοσπονδιακής Τράπεζας κάνουν τους «καμπόσους», αντιτιθέμενοι στον Τραμπ με δηλώσεις τους σε μίντια και «απειλές» για ακόμη πιο σφιχτή νομισματική πολιτική, κάτι που βραχυπρόθεσμα θα ανέβαζε μεν το δολάριο, ωστόσο θα είχε αρνητικό αντίκτυπο στο ρυθμό ανάπτυξης της οικονομίας (ένας ισχυρότερος ρυθμός ανάπτυξης μακροπρόθεσμα έχει θετικό αντίκτυπο στο δολάριο).

Ωστόσο αρκεί ένα tweet του Αμερικανού Προέδρου για να έρθουν «σούζα» οι τραπεζίτες, αρχής γενομένης από τον Πρόεδρο Τζέρομ Πάουελ. Το Twitter άλλωστε ξέρει να το δουλεύει καλά ο Τραμπ, το είδαμε και πρόσφατα με τη Σαουδική Αραβία και το θέμα του πετρελαίου…

Τα πυρηνικά του Ιράν, ο Κασόγκι, και τα πετροδόλαρα

Το πετρέλαιο έρχεται να κλείσει το παζλ «Τραμπ-δολάριο». Διότι τα πάντα με τους Αμερικάνους καταλήγουν άλλωστε στο πετρέλαιο… Δεν είναι τυχαίο εξάλλου που αποκαλούνται «πετροδόλαρα» από τη στιγμή που το αμερικανικό νόμισμα έφτασε να καλύπτεται (και) από το πετρέλαιο, όπως κάποτε καλύπτονταν εξ ολοκλήρου από τον χρυσό (μέχρι που αυτό δεν ήταν πλέον εφικτό καθώς δεν υπάρχει αρκετός χρυσός για να καλύψει τα τυπωμένα δολάρια).

Η σχέση του πετρελαίου με το δολάριο είναι παραδοσιακά αντιστρόφως ανάλογη. Αν ο Τραμπ λοιπόν θέλει ισχυρό δολάριο, τότε θέλει και φθηνό πετρέλαιο. Κι αυτό ακριβώς συμβαίνει αυτή τη στιγμή. Ο Αμερικανός Πρόεδρος έχει καταφέρει είτε να γείρει θα έλεγε κανείς τις γεωπολιτικές ισορροπίες του πλανήτη κατά τέτοιο τρόπο ώστε να μπορεί να έχει leverage και στο θέμα του πετρελαίου, είτε απλώς είδε κάποια ευκαιρία, και ως πολιτικός εκμεταλλεύτηκε τη συγκυρία προς όφελός του.

Όπως και να έχει, το αποτέλεσμα είναι το ίδιο. Για ποια συγκυρία μιλάμε; Η υπόθεση δολοφονίας του Κασόγκι, εκτός από τη δημόσια εικόνα/διπλωματικές σχέσεις της Σαουδικής Αραβίας, έχει κοστίσει και με έναν άλλο τρόπο στους Σαουδάραβες.

Διαίρει και βασίλευε

Αρκετές χώρες, μεταξύ των οποίων Δανία, Φινλανδία αλλά και Γερμανία έχουν κηρύξει αμυντικό εμπάργκο στη Σαουδική αραβία, σταματώντας τις εξαγωγές όπλων στη χώρα. Αυτό όμως ουσιαστικά δίνει στους Αμερικανούς ακόμη μεγαλύτερο μονοπώλιο (που έτσι κι αλλιώς έχουν σε μεγάλο βαθμό) στο εμπόριο όπλων προς τους Σαουδάραβες και ταυτόχρονα, τους δίνει το leverage που χρειάζονται, για να ασκήσουν πίεση προκειμένου να ζητήσουν πχ… φθηνότερο πετρέλαιο.

Έτσι, όταν ο Τραμπ ζήτησε από τη Σαουδική Αραβία να αυξήσει την παραγωγή της και να ρίξει κατά συνέπεια τις τιμές, αυτή το έκανε δίχως σκέψη. Παρόλο που μιλάμε για μια χώρα που κυριολεκτικά ζει από το πετρέλαιο και έχει ανάγκη να είναι υψηλές οι τιμές.

Και οι ΗΠΑ παράγουν πετρέλαιο (μάλιστα πρόσφατα έγιναν ενεργειακά ΑΥΤΑΡΚΕΙΣ – επίσης καθόλου τυχαίο), όμως δεν έχουν ανάγκη το εμπόριο πετρελαίου όπως οι Σαουδάραβες για κέρδος. Συμφέρει πολύ περισσότερο την αμερικανική οικονομία να είναι φθηνότερο το πετρέλαιο κι ας πλήττονται οι παραγωγοί. Κι αυτό διότι φθηνό πετρέλαιο ισούται με τονωτική ένεση σε μια υπερκαταναλωτική οικονομία όπως των ΗΠΑ, όπου φθηνότερη βενζίνη σημαίνει περισσότερα λεφτά για… ψώνια στη Black Friday (και τόνωση όλων των υπολοίπων κλάδων).

Και όλα αυτά παρόλο που η Σ.Αραβία και ο ΟΠΕΚ είχαν ήδη «πέσει στην παγίδα» του Τραμπ νωρίτερα τον Οκτώβρη, όταν το πετρέλαιο εκτοξεύθηκε στα 82 δολάρια/βαρέλι, και ο Αμερικανός Πρόεδρος tweetαρε αγριεμένος ότι «οι τιμές του πετρελαίου θα έπρεπε να είναι πολύ χαμηλότερες!»

Τι συνέβη μετά; Μετά ο Τραμπ επέβαλε τις γνωστές κυρώσεις στο Ιράν με αφορμή τα πυρηνικά, κάνοντας εμπάργκο ουσιαστικά στις εξαγωγές πετρελαίου, και ζήτησε από το υπόλοιπο πετρελαϊκό καρτέλ να αυξήσει την παραγωγή του, για να αντισταθμίσει τα «χαμένα» αποθέματα από το Ιράν. Όλα αυτά καθώς οι ίδιοι οι Αμερικανοί αύξανανε διαρκώς τα αποθέματα τους (με τους αναλυτές να βαφτίζουν «απροσδόκητες» τις ανόδους) – ένα σχέδιο με μοναδικό σκοπό την πτώση των τιμών του πετρελαίου.

Η οποία πτώση ήρθε, το αργό βούτηξε σε χαμηλό έτους στα 50,40 δολάρια/βαρέλι, και έπεται συνέχεια, καθώς ο Τραμπ δείχνει να έχει διάθεση να το ρίξει στα 30 δολάρια πάλι… Την ίδια ώρα το δολάριο είναι σε υψηλά άνω του έτους σε σχέση με το ευρώ, και αν η Ευρώπη δε μαζέψει τα κομμάτια της, δεν αποκλείεται να δούμε σύντομα το 1 προς 1 στην ισοτιμία των δύο νομισμάτων…

Το αργό πετρέλαιο βυθίστηκε σε bear market αυτόν το μήνα, έχοντας υποχωρήσει σχεδόν 40% από τα υψηλά Οκτωβρίου ($82)

Εν κατακλείδι, με το πετρέλαιο σε ελύθερη πτώση, το δολάριο συνεχίζει να αυξάνεται, και το σχέδιο Τραμπ δείχνει να προχωρά ρολόι…

Αμφιλεγόμενος, ιδιοφυία, επικίνδυνος, ψυχοπαθής; Ότι κι αν είναι ο πλανητάρχης, όποια κι αν είναι τα κίνητρά του, το σίγουρο είναι ότι στις ΗΠΑ λευκοί και μαύροι βρίσκουν πλέον εργασία ευκολότερα από ποτέ (η ανεργία των Αφροαμερικανών είναι σε ιστορικά χαμηλά), ενώ την ίδια ώρα τόσο τα οικονομικά όσο και τα δημογραφικά στοιχεία της Ευρώπης είναι απογοητευτικά.

Στην από εδώ μεριά του Ατλαντικού οι ηγέτες της ΕΕ είναι απασχολημένοι να τσακώνονται μεταξύ τους, να εμφανίζονται μεθυσμένοι σε Συνόδους Κορυφής, ή να δημιουργούν κόμματα-εκτρώματα αριστερών και δεξιών μαζί. Για να μην μιλήσουμε πιο ειδικά για τη φτωχή μας Ελλάδα…

Η πορεία του δολαρίου τον τελευταίο χρόνο