Οι δηλώσεις του προέδρου της ομοσπονδιακής τράπεζας των ΗΠΑ (FED) Τζερόμ Πάουελ ότι δεν θα βιαστεί να αυξήσει τα επιτόκια, παρότι υπάρχουν ενδείξεις ότι ο πληθωρισμός ανεβαίνει έστειλαν τις τιμές των ομολόγων και των μετοχών χαμηλότερα το βράδυ της Πέμπτης, ενώ την ίδια στιγμή οριοθέτησαν το «παιχνίδι» που θα παιχτεί το επόμενο διάστημα στις αγορές.
Πολλά hedge fund έχουν βάλει στόχο τις τελευταίες εβδομάδας τα ομόλογα και τα «σορτάρουν» βασιζόμενα στην εκτίμηση ότι έρχεται πληθωρισμός, άρα τα επιτόκια θα ανέβουν και επομένως η τιμή των ομολόγων που κυκλοφορούν στην αγορά θα πέσει.
Η τιμή των ομολόγων κινείται αντίστροφα από την απόδοσή τους, που σημαίνει ότι εάν η απόδοση του ομολόγου ανέβει, η τιμή του θα πέσει, και αντιστρόφως (σ.σ. τόκος 5 ευρώ σε ένα ομόλογο αξίας 100 ευρώ σημαίνει απόδοση 5%, αλλά εάν η τιμή του ομολόγου πέσει στα 50 ευρώ, τότε η απόδοση -με τον ίδιο τόκο- είναι 10%).
Εάν τα επιτόκια ανέβουν, τότε η αξία των ομολόγων μειώνεται οπότε πολλά hedge fund έχουν πάρει θέσεις short, δηλαδή τα πουλάνε (ή τα δανείζονται για να τα πουλήσουν) με σκοπό να τα αγοράσουν χαμηλότερα, όταν η τιμή θα έχει πέσει.
Ο μεγάλος κίνδυνος για όσους έχουν πάρει τέτοιες θέσεις, είναι να αντιστραφούν οι προσδοκίες και οι τιμές των ομολόγων να αρχίσουν να ανεβαίνουν (αντί να πέφτουν όπως έχουν προεξοφλήσει), οπότε θα «στριμωχτούν» (το λεγόμενο short squeeze) και θα πρέπει να καλύψουν τις θέσεις τους για να περιορίσουν τις απώλειες.
Ο πρόεδρος της FED είπε χθες ότι δεν θα βιαστεί να αυξήσει τα επιτόκια, αλλα φαίνεται ότι οι αγορές δεν τον «πίστεψαν», αφού η αντίδραση ήρθε με πώληση ομολόγων, που οδήγησε τις τιμές τους χαμηλότερα.
Πιθανώς οι επενδυτές θα δοκιμάσουν τις προθέσεις της FED, εκτιμώντας ότι παρά την πρόθεσή της να κρατήσει τα επιτόκια χαμηλά για να βοηθήσει την οικονομία και την απασχόληση, αργά ή γρήγορα θα αναγκαστεί να αναθεωρήσει τη στάση της. Ότι δηλαδή ακόμα κι αν δεν το κάνει βραχυπρόθεσμα, θα το κάνει μεσοπρόθεσμα.
Από τις δηλώσεις Πάουελ, προκύπτει σαφώς ότι προτεραιότητα της FED είναι αυτή τη στιγμή η τόνωση της οικονομίας και η ενίσχυση της απασχόλησης, σε πλήρη σύμπλευση με την κυβέρνηση Μπάιντεν, η οποία ρίχνει στη μάχη 1,9 τρισ δολάρια με το νέο πακέτο οικονομικής στήριξης που προωθεί.
Θα ήταν ανακόλουθο και αντιφατικό εάν η FED προχωρούσε σε αύξηση επιτοκίων τη στιγμή που η κυβέρνηση των ΗΠΑ ρίχνει στη μάχη της ανάκαμψης ένα τέτοιο ποσό.
Όμως αυτό δεν σημαίνει ότι η κατάσταση αυτή θα κρατήσει για πάντα.
Εάν το πακέτο στήριξης πετύχει το στόχο του και η οικονομία των ΗΠΑ ανακάμψει δυνατά (πολλώ δε μάλλον εάν συμβάλλει σε αυτό και μια ύφεση της πανδημίας λόγω των εμβολιασμών), τότε οι αναστολές της FED δεν θα έχουν αντικείμενο και η αύξηση των επιτοκίων θα είναι μονόδρομος.
Τι θα συμβεί τελικά; Οι αγορές έδειξαν ότι είναι διατεθειμένες να δοκιμάσουν την FED.
Σε ότι αφορά στις μετοχές, είναι πολύ πιθανόν ότι η «αναμέτρηση» των αγορών με τις κεντρικές τράπεζες για τα ομόλογα μπορεί να παρασύρει και τα χρηματιστήρια.
Εκεί συγκρούονται δύο τάσεις: Η μια αφορά στο ότι εάν τα επιτόκια ανέβουν, αλλάζει η αποτίμηση των μετοχών. Με επιτόκια γύρω στο μηδέν θεωρείται λογικός ένας δείκτης τιμών μετοχών προς κέρδη (P/E) γύρω στο 20-25. Εάν δεν εισπράττεις τόκο από σταθερές επενδύεις, έχει νόημα να πληρώσεις ακριβότερα την επένδυση σε μετοχές.
Εάν όμως, τα επιτόκια ανέβουν στο 4-5% τότε τα πράγματα αλλάζουν και οι τιμές των μετοχών πρέπει να πέσουν για να ταιριάξουν με τα νέα δεδομένα και χαμηλότερα PE.
Η άλλη, αντίθετη, τάση πάντως βασίζεται στο ότι εάν έχουμε πληθωρισμό, αυτό σημαίνει ότι η οικονομία θα ανακάμψει, επομένως οι εταιρείες θα δουλέψουν καλύτερα, οι τζίροι και τα κέρδη θα ανέβουν, επομένως τα πράγματα λειτουργούν θετικά για τις τιμές των μετοχών.
Ποια τάση είναι η σωστή;
Μόνο η αγορά θα το δείξει αυτό.
Το ζήτημα, πάντως, είναι ότι όλο το παιχνίδι παίζεται πάνω στο κατά πόσον θα εμφανιστεί τελικά πληθωρισμός ή όχι.
Η άποψη της FED (από ότι φάνηκε από τις δηλώσεις του Πάουελ) είναι ότι οι όποιες πληθωριστικές πιέσεις δεν έχουν βάθος και δεν θα έχουν διάρκεια.
Στο πρώτο τρίμηνο του 2021, για παράδειγμα, οι πληθωριστικές πιέσεις που σπρώχνουν τις τιμές προϊόντων και υπηρεσιών, μπορεί να οφείλονται στην αύξηση της τιμής του πετρελαίου που πέρυσι την ίδια περίοδο είχε φτάσει στο ναδίρ. Το ίδιο μπορεί να συμβεί και στο δεύτερο τρίμηνο όπου οι τιμές συγκρίνονται με το περσινό δεύτερο τρίμηνο κατά το οποίο καταγράφηκε η χειρότερη ύφεση του 2020.
Εάν επαληθευτεί αυτή η εκτίμηση (την οποία συμμερίζονται και άλλοι αναλυτές, όπως κατ’ εξοχήν ο επικεφαλής αναλυτής της PIMCO, του μεγαλύτερου επενδυτή ομολόγων παγκοσμίως), τότε είναι πολύ πιθανόν ότι οι ανοδικές πιέσεις δεν αφορούν το δομικό πληθωρισμό και δεν θα έχουν μεγάλη διάρκεια και βάθος, οπότε και οι συνέπειες στην αγορά ομολόγων κάποια στιγμή θα εκτονωθούν.
Διαβάστε περισσότερα
Αlpha Bank: Άντλησε €500 εκατ. για το Tier 2 – Ισχυρή παρουσία ξένων επενδυτών
Οι καταθέσεις θα σώσουν την οικονομία: Οι καταναλωτές αποταμίευσαν $2,9 τρισ. εν μέσω πανδημίας