Προφανώς υπάρχει εκτεταμένη φοροδιαφυγή από τους ελεύθερους επαγγελματίες. Κατά την Κομισιόν, στη 2η έκθεση μεταπρογραμματικής εποπτείας, αναφέρεται πως πάνω από το 67% των αυτοαπασχολουμένων (στοιχεία 2021) δηλώνει εισόδημα κάτω από 10.000 ευρώ. Σύμφωνα με τα στατιστικά της ΑΑΔΕ και του Γενικού Λογιστηρίου του Κράτους το 71% των ελεύθερων επαγγελματιών δηλώνει εισόδημα χαμηλότερο από τον κατώτατο μισθό. Αλλά και πέραν των στοιχείων που επικαλούνται οι αρχές, η φοροδιαφυγή είναι κάτι που γνωρίζουμε οι περισσότεροι από εμάς, όταν επιλέγουμε να κάνουμε τις συναλλαγές μας “χωρίς ΦΠΑ”.
Η Κυβέρνηση αποφάσισε τώρα ότι οι ελεύθεροι επαγγελματίες και οι αυτοαπασχολούμενοι δεν μπορεί πλέον να φορολογούνται για εισόδημα κατώτερο από εκείνο του μισθωτού που αμείβεται με τον κατώτατο μισθό. Λογικό σε πρώτη ανάγνωση και τους υποχρέωσε να δηλώνουν έσοδα 10.920 ευρώ τον χρόνο, σαν τεκμήριο το οποίο μπορεί να είναι μαχητό αν δεχθούν φορολογικό έλεγχο. Με τη συγκεκριμένη ρύθμιση όσοι δεν πλήρωναν τίποτα ή πλήρωναν ελάχιστα σε σχέση με τα εισοδήματά τους, θα καταβάλλουν τώρα περισσότερους φόρους.
To πρόβλημα με τη φορολόγηση των ελεύθερων επαγγελματιών και αυτοαπασχολούμενων και ειδικά με τη μεγάλη φοροδιαφυγή δεν είναι στην επιβολή ελάχιστων εσόδων 10.920 ευρώ, τον χρόνο, αλλά στον ανώτερο συντελεστή που είναι 44% για εισόδημα άνω των 40.000 ευρώ. Οι φορολογικοί συντελεστές στη χώρα μας είναι υψηλοί και ωθούν στη φοροδιαφυγή όσους μπορούν, δηλαδή όλους, εκτός μισθωτών και συνταξιούχων. Επιτυχημένοι γιατροί, δικηγόροι, υδραυλικοί, ηλεκτρολόγοι και άλλες κατηγορίες επαγγελματιών κερδίζουν ετησίως σημαντικά εισοδήματα -πιθανόν πέριξ ή και άνω των 100.000 ευρώ- και προφανώς δεν βλέπουν κανέναν λόγο να τα μοιραστούν με το Δημόσιο.
Η εκλογίκευση των συντελεστών φορολόγησης ενδεχομένως θα έφερνε καλύτερα αποτελέσματα από πλευράς εσόδων. Στα οικονομικά υπάρχει η καμπύλη Laffer, σύμφωνα με την οποία τα συνολικά φορολογικά έσοδα δεν αυξάνονται αν οι συντελεστές του φόρου ήταν 100% γιατί η υψηλή φορολογία είναι αντικίνητρο για τους εργαζόμενους. Δηλαδή, μειώνοντας τους φόρους μπορείς να εξασφαλίσεις περισσότερα έσοδα, επειδή οι πολίτες πληρώνουν όταν θεωρούν δίκαιους τους φόρους. Πολλοί επαγγελματίες θα προτιμούσαν να πληρώνουν έναν εύλογο φόρο στα πλαίσια μιας σταθερής και δίκαιης φορολόγησης ώστε να νομιμοποιούν τα εισοδήματά τους, ιδιαίτερα μάλιστα αν αυτό συνδυαζόταν με πραγματικά αυστηρές ποινές για τους φοροφυγάδες. Αν το Δημόσιο με συντελεστή 44% στο εισόδημα, τα τέλη επιτηδεύματος και τους όποιους άλλους φόρους διεκδικεί ουσιαστικά ρόλο συνεταίρου του επαγγελματία, ξεκινά μαζικά η φοροδιαφυγή και οδηγούμαστε υποχρεωτικά σε οριζόντια μέτρα, τα οποία εκ των πραγμάτων δημιουργούν αδικίες.