Η παρατεταμένη πολιτική κρίση στη Γαλλία έχει μετατρέψει τη χώρα σε σημείο ανάφλεξης της Eυρωζώνης, αναλαμβάνοντας το ρόλο που για πολύ καιρό διαδραμάτιζε η Ιταλία.
Η αλλαγή αυτή έγινε ιδιαίτερα εμφανής πρόσφατα, όταν η Γαλλία υπέστη τη δεύτερη υποβάθμιση της πιστοληπτικής της ικανότητας σε μια εβδομάδα, τη στιγμή που η Ιταλία κέρδισε την πρώτη αναβάθμιση της από την Fitch Ratings από το 2021.
Οι λόγοι ανησυχίας στη Γαλλία είναι σαφείς: η επικρατούσα αστάθεια από τις πρόωρες εκλογές του περασμένου έτους, η μη επίτευξη των στόχων για το έλλειμμα και η απουσία σαφούς πορείας προς τη δημοσιονομική εξυγίανση. Το κοινοβούλιο είναι διχασμένο και η Γαλλία έχει πλέον τον πέμπτο πρωθυπουργό της σε λιγότερο από δύο χρόνια.
Στην Ιταλία, εν τω μεταξύ, η σημερινή κυβέρνηση με επικεφαλής την πρωθυπουργό Τζόρτζια Μελόνι βρίσκεται στην εξουσία για σχεδόν τρία χρόνια και έχει μάλιστα καταφέρει να επιταχύνει το ρυθμό μείωσης του ελλείμματος.
Ωστόσο, παρά τις βραχυπρόθεσμες εξελίξεις σε κάθε χώρα, υπάρχουν και μακροπρόθεσμοι παράγοντες που παίζουν ρόλο. Στην πραγματικότητα, τα σημερινά προβλήματα στο Παρίσι έχουν συσσωρευτεί εδώ και δεκαετίες.
Ακολουθούν ορισμένα διαγράμματα του Bloomberg που δείχνουν πώς η δημοσιονομική κατάσταση της Γαλλίας επισκιάζει αυτή της Ιταλίας.
Οι εταιρείες αξιολόγησης ανταποκρίθηκαν στο υψηλό δημόσιο χρέος και τη χρόνια χαμηλή ανάπτυξη της Ιταλίας με μια σειρά υποβαθμίσεων από το 2011 και μετά.
Η Γαλλία έχασε την υψηλότερη πιστοληπτική της ικανότητα περίπου την ίδια περίοδο, αλλά δεν έπεσε τόσο χαμηλά και σταθεροποιήθηκε από το 2016 και μετά.
Η εκλογή του Εμανουέλ Μακρόν το 2017 επέκτεινε αυτή την περίοδο σταθερότητας, καθώς οι επενδυτές χαιρέτισαν τα σχέδιά του που ευνοούσαν την ανάπτυξη και τις επιχειρήσεις.
Η αγορά ομολόγων έχει μια παρόμοια ιστορία. Αφού οι τύχες των δύο χωρών άρχισαν να αποκλίνουν κατά τη διάρκεια της παγκόσμιας χρηματοπιστωτικής κρίσης, η Ιταλία βυθίστηκε στο επίκεντρο της κρίσης χρέους, μαζί με άλλες οικονομίες της νότιας Ευρώπης. Η Γαλλία, εν τω μεταξύ, κατάφερε να διατηρήσει το καθεστώς της ως λεγόμενο βασικό μέλος της νομισματικής ζώνης, κοντά στη Γερμανία.
Ο πρωθυπουργός της Ιταλίας Σίλβιο Μπερλουσκόνι αναγκάστηκε να παραιτηθεί μετά από την απότομη αύξηση του κόστους δανεισμού. Χρειάστηκαν χρόνια για να σταθεροποιηθεί η χώρα και να αρχίσουν να αποδίδουν καρπούς οι αποσπασματικές δημοσιονομικές προσπάθειες των διαφόρων κυβερνήσεων.
Καθ’ όλη τη διάρκεια της υποαπόδοσης της Ιταλίας, οι δαπάνες στη Γαλλία ήταν στην πραγματικότητα σημαντικά υψηλότερες. Μειώθηκαν αισθητά μετά την ανάληψη της εξουσίας από τον Μακρόν, αλλά με την έλευση της πανδημίας και οι δύο χώρες ξόδεψαν τεράστια ποσά. Ο Γάλλος πρόεδρος επανέλαβε τα λόγια του Ιταλού Μάριο Ντράγκι, δεσμευόμενος να κάνει «ό,τι χρειαστεί» για να αποτρέψει την κατάρρευση της οικονομίας.
Όταν η κατάσταση ηρέμησε μετά την πανδημία και την κρίση πληθωρισμού που ακολούθησε την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία, οι δαπάνες της Γαλλίας ως ποσοστό της οικονομίας της ήταν μόνο ελαφρώς χαμηλότερες από ό,τι όταν ο Μακρόν ανέλαβε τα ηνία της εξουσίας — και εξακολουθούν να είναι οι υψηλότερες μεταξύ των προηγμένων οικονομιών του κόσμου, σύμφωνα με στοιχεία του ΟΟΣΑ.
Η Γαλλία έχει συνήθως μεγαλύτερα ελλείμματα από την Ιταλία και σπάνια βρίσκεται εντός του ορίου του 3% που έχει θέσει η Ευρωπαϊκή Ένωση. Αλλά ακόμη και ο βασικός δείκτης της διαφοράς μεταξύ δαπανών και εσόδων κρύβει μια βαθύτερη απόκλιση.
Εάν εξαιρέσουμε το κόστος εξυπηρέτησης του χρέους, η δημοσιονομική πειθαρχία της Ιταλίας με την πάροδο του χρόνου δεν φαίνεται και τόσο κακή. Ένας άλλος δείκτης που προσαρμόζεται επίσης στις διακυμάνσεις του οικονομικού κύκλου — γνωστός στην ευρωπαϊκή ορολογία ως κυκλικά προσαρμοσμένο ισοζύγιο — είναι ακόμη πιο αποκαλυπτικός για τη μακροχρόνια δημοσιονομική χαλαρότητα της Γαλλίας.
Με μεγαλύτερες δαπάνες από την Ιταλία, η Γαλλία πάντα χρειάστηκε να εισπράττει περισσότερους φόρους. Όσον αφορά αυτό το μέτρο, η διαφορά μεταξύ των δύο χωρών τείνει να παραμένει μικρή, μέχρι την αξιοσημείωτη σύγκλιση που παρατηρήθηκε μετά την εκλογή του Μακρόν το 2017.
Τα τελευταία χρόνια, τα κρατικά ταμεία της Ιταλίας έχουν επωφεληθεί από την ψηφιοποίηση των διαδικασιών φορολογικού ελέγχου, καθώς και από την ευρύτερη χρήση ανιχνεύσιμων πληρωμών.
Ο Μακρόν, εν τω μεταξύ, προωθούσε ένα επιθετικό πρόγραμμα υπέρ των επιχειρήσεων με μεγάλες φορολογικές ελαφρύνσεις για τις επιχειρήσεις. Ωστόσο, αυτό αποδείχθηκε ανεπαρκές.
Βεβαίως, η Γαλλία εξακολουθεί να έχει πλεονέκτημα όσον αφορά το συνολικό ΑΕΠ, αφού το χάσμα έχει διευρυνθεί τις τελευταίες δύο δεκαετίες. Η Ιταλία, εν τω μεταξύ, σημείωσε μείωση της ανάπτυξης το τελευταίο τρίμηνο και πρόσφατα μείωσε κατά το ήμισυ το στόχο της για φέτος σε μόλις 0,6%.
Το συμπέρασμα είναι η κληρονομιά του δημόσιου χρέους και στις δύο χώρες. Το βάρος της Ιταλίας είναι ακόμα μεγαλύτερο, αλλά η διαφορά μειώνεται γρήγορα, καθώς στο Παρίσι συνεχίζεται το αδιέξοδο σχετικά με την εξυγίανση των δημοσιονομικών.
Το μεγαλύτερο χρέος, σε συνδυασμό με τα υψηλότερα επιτόκια, αναμένεται να αυξήσει το κόστος εξυπηρέτησης του χρέους και για τις δύο κυβερνήσεις.
Παρά την υποστήριξη που προσφέρουν τα κράτη τους στους πολίτες, δεν είναι σαφές εάν οι Γάλλοι ή οι Ιταλοί είναι πιο ευχαριστημένοι με τον τρόπο λειτουργίας των χωρών τους, σε σύγκριση με άλλες ανεπτυγμένες οικονομίες.
Στο πλαίσιο του ΟΟΣΑ, οι κοινωνικές δαπάνες στη Γαλλία βρίσκονται κοντά στην κορυφή της κλίμακας, στο 30,6% του ΑΕΠ. Η Ιταλία δεν υστερεί πολύ, με 27,6%. Ωστόσο, όταν οι πολίτες ερωτώνται πόσο ικανοποιημένοι είναι από τις δημόσιες υπηρεσίες και οι δύο χώρες βρίσκονται κοντά στο τέλος της κατάταξης.
Διαβάστε ακόμη
Επιστροφή ενοικίου: Οι ημερομηνίες – κλειδιά και τι ισχύει στις ειδικές περιπτώσεις
Nvidia: Επένδυση – μαμούθ έως 100 δισ. δολάρια στην OpenAI για υποδομές data centers
Λαγκάρντ: Το παγκόσμιο momentum του ευρώ κινδυνεύει να χαθεί – Ποιες είναι οι απειλές
Για όλες τις υπόλοιπες ειδήσεις της επικαιρότητας μπορείτε να επισκεφτείτε το Πρώτο Θέμα
Σχολίασε εδώ
Για να σχολιάσεις, χρησιμοποίησε ένα ψευδώνυμο.