Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή εξετάζει ένα σχέδιο ύψους 2 τρισ. ευρώ για την ανάκαμψη της οικονομίας ενόψει της τηλεδιάσκεψης των ηγετών την Πέμπτη σε μια προσπάθεια να ξεπεράσει τους διαχωρισμούς των τελευταίων εβδομάδων.
Οι 27 αρχηγοί κυβερνήσεων της Ευρωπαϊκής Ένωσης θα πραγματοποιήσουν τηλεδιάσκεψη αύριο για να συζητήσουν τα επόμενα βήματα στην αντιμετώπιση της πανδημίας μετά από το lockdown που βύθισε το μεγαλύτερο εμπορικό μπλοκ στην ύφεση. Η ΕΕ αναμένει ότι το ΑΕΠ θα συρρικνωθεί έως και 10% φέτος, σύμφωνα με αξιωματούχο.
Καθώς οι απώλειες αυξάνονται, τα πλουσιότερα κράτη -μέλη της βόρειας Ευρώπης αντιστέκονται στην πίεση για νέες χρηματοδοτικές δομές που θα βοηθούσαν την ανοικοδόμηση στις νότιες χώρες οι οποίες και πλήττονται περισσότερο από τον ιό. Η συμβιβαστική πρόταση, που συντάχθηκε σε εσωτερικό έγγραφο της Επιτροπής και έχει δει το Bloomberg News, αναφέρεται στην εν μέρει χρήση του υπάρχοντος επταετούς προϋπολογισμού της ΕΕ και επίσης στη δημιουργία ενός νέου χρηματοδοτικού μηχανισμού.
Σύμφωνα με το σχέδιο, η ΕΕ θα ενσωματώσει ένα ταμείο ανάκαμψης ύψους 300 δισ. ευρώ στον προϋπολογισμό του 2021-2027 και θα δανειστεί 320 δισ. ευρώ από τις αγορές. Το έγγραφο ωστόσο δεν διευκρινίζει πώς η Επιτροπή θα φτάσει στο σύνολο των 2 τρισ. ευρώ.
Η Γαλλία, η Ισπανία και η Ιταλία έχουν ζητήσει από την ΕΕ την εισαγωγή εκδόσεων κοινού χρέους, αλλά οι κυβερνήσεις στην Γερμανία και την Ολλανδία έχουν απορρίψει τα επονομαζόμενα και κορωνοομόλογα λόγω του φόβου ότι θα κληθούν να πληρώσουν τον λογαριασμό. Ωστόσο η πίεση για την ανάληψη δράσης αυξάνεται καθώς το κόστος της αναστολής δραστηριότητων σε μεγάλα τμήματα της οικονομίας καθίσταται ολοένα και πιο σαφές.
Το έλλειμμα του δημόσιου τομέα της Γερμανίας θα διευρυνθεί σε περισσότερο από 7% του ΑΕΠ φέτος λόγω των πρόσθετων δαπανών για την αντιμετώπιση της κρίσης, σύμφωνα με την τελευταία δημοσιονομική έκθεση της κυβέρνησης για την ΕΕ. Το δημόσιο χρέος θα αυξηθεί επίσης μετά από πολλά χρόνια μειώσεων, στο 75% περίπου του ΑΕΠ με σχεδόν το ένα τρίτο των εταιρειών να ζητούν ενίσχυση για μισθούς.
Το έλλειμμα της Ιταλίας θα μπορούσε να είναι περισσότερο από το 10% του ΑΕΠ, ωθώντας τον δείκτη χρέους προς το ΑΕΠ σε ποσοστό μεγαλύτερο του 150%, σύμφωνα με αξιωματούχους που γνωρίζουν τις τελευταίες προβλέψεις της κυβέρνησης. Το υπουργικό συμβούλιο του πρωθυπουργού Τζουζέπε Κόντε αναμένεται να ζητήσει την έγκριση του κοινοβουλίου για να διευρύνει το έλλειμμα κατά περίπου 55 δισ. ευρώ, ανέφεραν οι αξιωματούχοι.
Η Ισπανία εξετάζει επίσης πρόσθετες δεσμεύσεις – για να βοηθήσει τις εταιρείες να πληρώσουν εγκαίρως τους προμηθευτές τους και να αποτρέψουν την κατάρρευση μικρότερων εταιρειών. Η κυβέρνηση έχει ήδη δεσμευτεί να εγγυηθεί έως και 100 δισ. ευρώ σε τραπεζικά δάνεια για να βοηθήσει τις εταιρείες να αντιμετωπίσουν προβλήματα ρευστότητας, αλλά υπάρχουν ανησυχίες ότι δεν θα είναι αρκετά με τον Πρωθυπουργό Πέδρο Σάντσεθ να προσπαθεί να παρατείνει την κατάσταση έκτακτης ανάγκης έως τις 9 Μαΐου.
Εν μέσω της αμφιλεγόμενης συζήτησης σχετικά με τη χρηματοδότηση του πακέτου διάσωσης της ζώνης του ευρώ, η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα (ΕΚΤ) θα μπορούσε να αναδειχθεί στην «κερκόπορτα» για τον διαμοιρασμό του βάρους απορροφώντας τη μαζική δημιουργία και συσσώρευση χρέους. Οι οικονομολόγοι λένε ότι εάν αυτό γίνει σταδιακά, η ΕΚΤ θα μπορούσε να ξεπεράσει τη νομική απαγόρευση για την άμεση χρηματοδότηση των κυβερνήσεων και να καταστεί πιο ελκυστική από τις άλλες εναλλακτικές για χώρες όπως η Γερμανία και η Ολλανδία.
Οι ανησυχίες τους για τον τρόπο κατανομής του κόστους της κρίσης παρεμπόδισαν τις προσπάθειες της ΕΕ να οργανώσει μια ταχεία αντίδραση.
Ο «χάρτης πορείας» που ο πρόεδρος του Συμβουλίου της ΕΕ Τσάρλς Μισέλ διέθεσε στις εθνικές αντιπροσωπείες πριν από τη βιντεοδιάσκεψη δεν περιείχε λεπτομέρειες σχετικά με το ποσό, τους συγκεκριμένους στόχους, το χρονικό πλαίσιο ή τη φύση της επένδυσης που απαιτείται για να ανακάμψει το μπλοκ. Οι ηγέτες δεν αναμένεται να λάβουν αποφάσεις αυτή την εβδομάδα και το τελικό πακέτο μπορεί να μην είναι έτοιμο για τουλάχιστον έξι μήνες, σύμφωνα με Γάλλο αξιωματούχο.
Σύμφωνα με την πρόταση της Επιτροπής, το ήμισυ της χρηματοδότησης θα χορηγηθεί ως δάνεια στις χώρες, ενώ το υπόλοιπο θα παραμείνει στον προϋπολογισμό της ΕΕ για την κάλυψη του ετήσιου επιτοκίου περίπου 500 εκατομμυρίων ευρώ.
Τα υπόλοιπα στοιχεία της πρότασης περιλαμβάνουν:
-ένα προσωρινό ταμείο ανάκαμψης ύψους 300 δισ. ευρώ στον μακροπρόθεσμο προϋπολογισμό του μπλοκ
-μια πρόβλεψη 200 δισ. ευρώ για την ανάκαμψη, προερχόμενη από ένα παλιό μέσο σύγκλισης με νέα εργαλεία
-50 δισ. ευρώ από τα ταμεία συνοχής θα επανακατευθυνθούν και θα καταβληθούν εκ των προτέρων το 2021 και το 2022
-δύο ταμεία 200 δισ. ευρώ για την προστασία των εσωτερικών αγορών της ΕΕ