Εργασιακές ανισότητες στην Ελλάδα: Πώς διαμορφώνονται οι μισθολογικές και επαγγελματικές διαφορές ανάμεσα στα δύο φύλα

Το 2024, η Ελλάδα κατέγραψε μερικά από τα υψηλότερα ποσοστά σχετικά με το χάσμα εργασιακής απασχόλησης μεταξύ ανδρών και γυναικών στην Ευρωπαϊκή Ένωση, με τη Στερεά Ελλάδα να κατατάσσεται στην πρώτη θέση με 31,2 ποσοστιαίες μονάδες. Η περιοχή αυτή αντιμετωπίζει ιδιαίτερες προκλήσεις, καθώς σχεδόν 1 στις 3 γυναίκες δεν συμμετέχει στην αγορά εργασίας, ενώ οι άνδρες εργάζονται σε πολύ μεγαλύτερο ποσοστό.

Συνολικά στην ΕΕ, το χάσμα απασχόλησης μεταξύ ανδρών και γυναικών ανήλθε σε 10,0 ποσοστιαίες μονάδες το 2024, με το ποσοστό απασχόλησης για τους άνδρες ηλικίας 20-64 ετών να φτάνει το 80,8%, ενώ για τις γυναίκες το 70,8%. Αυτή η διαφορά αποτυπώνει τις διαχρονικές ανισότητες που αντιμετωπίζουν οι γυναίκες στην αγορά εργασίας και την ανάγκη για εντατικές πολιτικές ισότητας.

Από τις 24 περιφέρειες της ΕΕ που καταγράφουν χάσμα μεγαλύτερο των 17,5 ποσοστιαίων μονάδων, 11 βρίσκονται στην Ελλάδα (εκτός από την Αττική και την Ήπειρο). Οι μεγαλύτερες ανισότητες καταγράφηκαν στις εξής περιοχές:

Στερεά Ελλάδα: 31,2 μονάδες
Απουλία (Ιταλία): 29,8 μονάδες
Καμπανία (Ιταλία): 29,1 μονάδες
Βασιλικάτα (Ιταλία): 28,1 μονάδες

Αντίθετα, σε περιοχές όπως η Σουηδία, η Φινλανδία και η Γερμανία, οι γυναίκες συμμετέχουν ενεργά στην αγορά εργασίας και σε πολλές περιφέρειες έχουν υψηλότερα ποσοστά απασχόλησης από τους άνδρες. Υπάρχουν επίσης τέσσερις περιφέρειες στην ΕΕ όπου οι γυναίκες εργάζονται περισσότερο από τους άνδρες: τρεις στη Φινλανδία και η πρωτεύουσα της Κροατίας, το Grad Zagreb.

Το μεγάλο χάσμα στην Ελλάδα οφείλεται σε συνδυασμό παραμέτρων, όπως:

Η μεγάλη αναλογία γυναικών που αναλαμβάνουν οικιακές υποχρεώσεις.
Η περιορισμένη πρόσβαση σε οικονομικά προσιτή φροντίδα των παιδιών.
Οι διακρίσεις στην πρόσληψη, τις προαγωγές και την αμοιβή.
Η επαγγελματική διάκριση με τις γυναίκες να συγκεντρώνονται σε χαμηλότερα αμειβόμενους κλάδους.

Η υποεκπροσώπηση των γυναικών σε ηγετικές θέσεις, που θα μπορούσαν να προωθήσουν πολιτικές ισότητας.

Αντίθετα, περιοχές με μικρότερα χάσματα συχνά συνδυάζουν υψηλά ποσοστά απασχόλησης και πολιτικές υποστήριξης των εργαζόμενων γυναικών, όπως η παροχή κατάλληλης παιδικής φροντίδας και η ενίσχυση των ευκαιριών προαγωγής.

Η Ευρωπαϊκή Ένωση, μέσω του Ευρωπαϊκού Σχεδίου Δράσης για τον Πυλώνα Κοινωνικών Δικαιωμάτων, θέτει ως στόχο τη μείωση του χάσματος απασχόλησης στο μισό μέχρι το 2030, δηλαδή σε 5,6 ποσοστιαίες μονάδες. Ωστόσο, η Ελλάδα απέχει ακόμη πολύ από αυτόν τον στόχο, απαιτώντας άμεση δράση για την εφαρμογή πολιτικών που θα ενισχύσουν την ισότητα στην αγορά εργασίας.