Ένα συναρπαστικό μυθιστόρημα ή και σενάριο κινηματογραφικής ταινίας θα μπορούσε να αποτελέσει η ιστορία της οικογένειας Παρασκευαΐδη, μιας από τις ισχυρότερες επιχειρηματικές οικογένειες της Κύπρου, που κυριάρχησε επί χρόνια στα μεγάλα έργα στη Μεγαλόνησο, την Ελλάδα και τη Μ. Ανατολή, όπως και στις ξενοδοχειακές business στη χώρα μας, αλλά στην πορεία έζησε την σταδιακή πτώση.
Μια ιστορία με φιλίες και συμμαχίες, όπως αυτή με την, επίσης κυπριακής καταγωγής, οικογένεια Ιωάννου του μεγάλου κατασκευαστικού ομίλου Avax, με ηχηρά επιχειρηματικά «διαζύγια», εσωτερικές έριδες και «εμφύλιο» μεταξύ των μελών της.
Η οικογένεια Παρασκευαΐδη, με γνωστότερο στην Ελλάδα μέλος της, τον Ευθύβουλο Παρασκευαΐδη, κατείχε επί δεκαετίες το εμβληματικό ξενοδοχείο Ledra Marriott στη Λεωφόρο Συγγρού, το οποίο προ τετραετίας έχασε λόγω τραπεζικών χρεών.
Ο πλειστηριασμός για το «φιλέτο» στη Συγγρού
Όπως, όμως, αποκαλύπτει σήμερα το «Newmoney», υπάρχει και συνέχεια καθώς στις 29 Δεκεμβρίου θα βγουν στο σφυρί δύο ακόμη ιδιοκτησίες της στην ίδια περιοχή και συγκεκριμένα στην οδό Πύρρας, έναντι του πρώην Ledra Marriott και νυν Grand Hyatt Athens.
Πρόκειται ειδικότερα για ένα κτίριο γραφείων και για τρία ακόμη όμορα οικόπεδα που αποκτήθηκαν από την εταιρεία Άστυ Α.Ε., τον ξενοδοχειακό βραχίονα της οικογένειας Παρασκευαΐδη στην Ελλάδα, την περίοδο 1978-79.
Στο μεγαλύτερο από τα οικόπεδα (383,40 τ.μ.), έχει ανεγερθεί πολυώροφο επαγγελματικό κτίριο γραφείων και καταστημάτων συνολικής επιφάνειας 1.419,33 τ.μ. Εκεί εδρεύει έως και σήμερα η εταιρεία Άστυ Α.Ε.
Το κτίριο, το οποίο εδώ και καιρό είναι κλειστό και μοιάζει εγκαταλελειμμένο, αποτελείται από δύο υπόγεια επιφάνειας 258,89 τ.μ. και τέσσερις ορόφους με δώμα.
Στο ισόγειο με επιφάνεια 186,82τ.μ. υπάρχουν τέσσερα καταστήματα, έκαστο με ανεξάρτητη είσοδο από την οδό Πύρρας.
Οι τέσσερις όροφοι, συνολικής επιφάνειας 896,12 τ.μ., περιλαμβάνουν χώρους γραφείων, κυλικείων κλπ, ενώ το δώμα έχει δομημένη επιφάνεια 33,60 τ.μ. και περιλαμβάνει την απόληξη του κλιμακοστασίου, το μηχανοστάσιο του ανελκυστήρα και μία αποθήκη.
Σύμφωνα με την έκθεση εκτίμησης, η κατάσταση συντήρησης και διατήρησης του κτιρίου είναι ικανοποιητική, λαμβάνοντας υπόψη το έτος κατασκευής (1983) και τις προδιαγραφές του.
Ακριβώς δίπλα στο κτίριο, επί των οδών Πύρρας και Ευρυδάμαντος, υπάρχουν άλλα δύο οικόπεδα, άρτια και οικοδομήσιμα, που έχουν συνενωθεί με συνολική έκταση 400,72 τ.μ.
Στον πλειστηριασμό της 29ης Δεκεμβρίου, με επισπεύδουσα την Cepal Hellas, ως διαχειρίστρια απαιτήσεων που έχουν μεταβιβαστεί από την Alpha Bank, η τιμή πρώτης προσφοράς για το κτίριο γραφείων είναι 1.402.000 ευρώ και για το όμορο οικόπεδο 525.000 ευρώ.
Τα ακίνητα κουβαλάνε προσημειώσεις και υποθήκες για δάνεια ύψους 8 εκατ. ευρώ και δύο αναγκαστικές κατασχέσεις, με τελευταία από την Cepal Hellas που έγινε στις 21 Μαΐου 2021.
Όσο για την Άστυ Α.Ε., ιδρύθηκε τον Οκτώβριο του 1977 και διαχειρίστηκε όλο το κομμάτι των τουριστικών δραστηριοτήτων της οικογένειας Παρασκευαΐδη στην Ελλάδα.
Από τον Σεπτέμβριο του 2016 που έληξε η θητεία του Διοικητικού Συμβουλίου της δεν συγκλήθηκε γενική συνέλευση για τον εκλογή νέου.
Έτσι, μετά από προσφυγή της Cepal με απόφαση του Μονομελούς Πρωτοδικείου Αθηνών στα τέλη του 2019 διορίστηκε προσωρινή διοίκηση με πρόεδρο την Θέλμα Παρασκευαΐδη και μέλη τους Ευθύβουλο Παρασκευαΐδη, Λεώνη Παρασκευαΐδη, Ίκαρο Κωνσταντίνου, Χριστίνα Παρασκευαΐδη, Γεώργιο Δημάκη και Απόστολο Καλογεράκο, «οι οποίοι θα εκπροσωπούν την εταιρεία στις επείγουσες υποθέσεις ιδίως όσον αφορά στην εκτελεστική διαδικασία που επισπεύδεται σε βάρος της», όπως αναφέρεται.
Η απώλεια του Ledra και η επένδυση που έμεινε μακέτα
Το πρώτο και βασικότερο πλήγμα για τις εν Ελλάδι δραστηριότητες της οικογένειας Παρασκευαΐδη δόθηκε πριν λίγα χρόνια με επίκεντρο το ξενοδοχείο Athens Ledra, που ταυτίστηκε επί χρόνια με την αλυσίδα Marriott, Το Ledra Marriott για τρεις δεκαετίες μεσουράνησε στην ξενοδοχειακή αγορά της Αθήνας, αποτελώντας μια από τις πλέον πολυτελείς επιλογές.
Έχοντας ωστόσο πάντα και σε «απόσταση αναπνοής» το αντίπαλο δέος του Athenaeum Intercontinental της έτερης πανίσχυρης κυπριακής οικογένειας Ιωάννου.
Κατά κάποιο τρόπο, ο ανταγωνισμός των δύο ξενοδοχείων έδινε μια «εικόνα από το μέλλον» όσον αφορά τις σχέσεις των δύο συνεταίρων στον όμιλο J&P Overseas.
Το 2013 και με τη λήξη της 30ετούς σύμβασης management με τη Marriott η «ταμπέλα» με τη φίρμα του πολυεθνικού ομίλου κατέβηκε από το κτίριο. Εκείνη την περίοδο κυκλοφορούσαν πολλά για τις αιτίες του «διαζυγίου».
Από τις διαφορετικές αντιλήψεις σε σχέση με τη διαχείριση, μέχρι την επαναδιαπραγμάτευση των οικονομικών όρων της σύμβασης που φερόταν να επιδιώκει η πλευρά Παρασκευαΐδη. Σε κάθε περίπτωση βέβαια ρόλο έπαιξε το γεγονός ότι εκείνη την εποχή, στα βαθιά της οικονομικής κρίσης, τα ξενοδοχεία της Αττικής είχαν υποστεί γερό κλυδωνισμό, με μείωση των πληροτήτων που κινούνταν στα επίπεδα του 50%.
Έκτοτε, με τη νέα «ταμπέλα» του Athens Ledra και τη διαχείριση να αναλαμβάνει η οικογένεια Παρασκευαΐδη, το ξενοδοχείο της Λ. Συγγρού μπήκε σε πορεία ολοκληρωτικής παρακμής, με τα χρέη σε τράπεζες, ΙΚΑ και εργαζόμενους να αυξάνονται και τον χρόνο να μετράει αντίστροφα.
Η Άστυ Α.Ε. επικαλείτο επαφές με Κινέζους και άλλους επενδυτές που δεν εμφανίστηκαν ποτέ. Τελικά, μετά από τρεις άγονους πλειστηριασμούς με επισπεύδουσα την Alpha Bank, το ξενοδοχείο πέρασε, τον Ιούνιο του 2017, στα χέρια της αμερικανικής Hines (έναντι 33 εκατ. ευρώ) και τώρα πλέον φιλοξενεί το Grand Hyatt Athens.
Ο Ευθύβουλος Παρασκευαΐδης, όμως, προτού ο ίδιος και η Ελλάδα μπουν στην περιπέτεια της οικονομικής κρίσης είχε κι άλλα μεγαλεπήβολα σχέδια για το πεδίο της εγχώριας τουριστικής αγοράς. Συγκεκριμένα, περί το 2008 είχε στα σκαριά τη δημιουργία ξενοδοχειακού συγκροτήματος και κατοικιών, σε συνδυασμό με συνεδριακό κέντρο, spa και γκολφ σε μια έκταση 1.500 στρεμμάτων, στην θέση Σωρό του Βόλου.
Ήταν ένα επενδυτικό σχέδιο ύψους 210 εκατ. ευρώ, το οποίο προωθούσε μέσω της εταιρείας του ABP Plus International, που είχε συσταθεί με αυτό το σκοπό. Το συγκρότημα θα ονομαζόταν «Apollo Resort», αλλά τελικά από τη μία οι γραφειοκρατικές εμπλοκές και η απόφαση για ματαίωση των Μεσογειακών Αγώνων του 2013 που θα γίνονταν στον Βόλο και τη Λάρισα, από την άλλη η κρίση το… καταδίκασαν να παραμείνει μόνο στη μακέτα.
Η κοινή αφετηρία πριν 80 χρόνια
Ένα ξεχωριστό και στρατηγικής σημασίας κεφάλαιο για την πορεία της οικογένειας Παρασκευαΐδη ήταν η επιχειρηματική συμμαχία με την οικογένεια Ιωάννου που άρχισε 80 χρόνια πριν.
Ο ένας βασικός πόλος ήταν ο Γώγος (Γιώργος) Παρασκευαΐδης, εμβληματική προσωπικότητα του κυπριακού επιχειρηματικού χάρτη, ο οποίος αφού σπούδασε αρχιτεκτονική στο Πολυτεχνείο του Μιλάνου επέστρεψε στην Κύπρο όταν τα βαριά σύννεφα του Β’ Παγκόσμιου Πολέμου είχαν κατακλύσει τον πλανήτη. Δημιούργησε μια μικρή εργοληπτική εταιρεία, αναλαμβάνοντας διάφορα στρατιωτικά έργα που έφτιαχναν οι Βρετανοί στο νησί. Σε όλη την πορεία του μάλιστα ο ίδιος ποτέ δεν δήλωνε αρχιτέκτονας, αλλά «ένας απλός εργολάβος». Το 1941 γνωρίζεται με τον νεαρό έμπορο Στέλιο Ιωάννου, με τον οποίο δημιουργούν έναν κατασκευαστικό συνεταιρισμό και αναλαμβάνουν την εκτέλεση αμυντικών έργων.
Το 1946, οι δύο φίλοι και συνεταίροι, ενέγραψαν τον συνεταιρισμό ως Εταιρεία Περιορισμένης Ευθύνης, με την επωνυμία «Ιωάννου & Παρασκευαΐδης Λτδ». Έκτοτε θεμελίωσαν τη διαδρομή της J&P, -η οποία έφερε τα αρχικά των επωνύμων τους-, στη βάση αμοιβαίας εμπιστοσύνης, οδηγώντας σε διαδοχικές επιτυχίες και στην εδραίωση του ομίλου, αρχικά στην Kύπρο και στη συνέχεια στη M. Aνατολή και στην Eλλάδα.
Ο Γώγος Παρασκευαΐδης το 1959 παντρεύτηκε την Θέλμα Λεωνίδου Φράγκου, με την οποία απέκτησαν τρία παιδιά: Τον Ευθύβουλο, πολιτικό μηχανικό, τη Λεώνη, αρχιτέκτονα και τη Χριστίνα που σπούδασε διοίκηση επιχειρήσεων.
Στην πορεία του χρόνου η J&P εξελίχθηκε σε σημαντικό παράγοντα ανάπτυξης της κυπριακής οικονομίας, την οποία στήριξε σε δύσκολες συγκυρίες, όπως μετά την τουρκική εισβολή. Τότε ήδη ο όμιλος δραστηριοποιείτο σε αρκετές χώρες της Μ. Ανατολής δίνοντας δουλειά σε χιλιάδες Κύπριους. Υπήρχε μάλιστα και όρος για την πρόσληψή τους ότι θα έπρεπε να καταβάλουν τα δύο τρίτα του μισθού τους στην Κύπρο και όχι σε τράπεζες των ξένων χωρών, με στόχο την ανάταξη της κυπριακής οικονομίας.
Επί πολλά χρόνια η J&P Overseas ήταν από τους μεγαλύτερους κατασκευαστικούς ομίλους στις αραβικές χώρες, αναλαμβάνοντας δεκάδες μεγάλα έργα υποδομών και ενεργειακών εγκαταστάσεων.
Όταν η σκυτάλη πέρασε στην επόμενη γενιά των δύο οικογενειών το κλίμα δεν ήταν το ίδιο, με αποτέλεσμα να δημιουργηθεί σταδιακά ένα ρήγμα το οποίο στη συνέχεια αποτυπώθηκε και σε διοικητικό επίπεδο.
Το άτυπο «μοίρασμα» και οι αποστάσεις
Στους παροικούντες την Iερουσαλήμ ήταν γνωστό ότι οι διαφορετικές στρατηγικές για την πορεία της J&P Overseas οδήγησαν τις δύο οικογένειες πολλές φορές σε εντάσεις, αλλά και στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων.
Έτσι από το καλοκαίρι του 2016 διαμορφώθηκαν δύο διακριτά clusters, με την πλευρά Iωάννου να κρατάει, πέρα από την J&P Άβαξ (νυν Avax), τις αγορές του Kατάρ, του Iράκ, των Hνωμένων Aραβικών Eμιράτων, της Iορδανίας και του Oμάν και την πλευρά Παρασκευαΐδη τις δραστηριότητες σε Σαουδική Aραβία, Λιβύη και Kουρδιστάν. Χαρακτηριστικό των σχέσεων ήταν ότι το κάθε cluster είχε διοικητική αυτονομία, με ξεχωριστά γραφεία στην Kύπρο, αλλά και ξεχωριστούς «λογαριασμούς», που στο τέλος κάθε χρήσης ενοποιούνται στις οικονομικές καταστάσεις.
Στην πορεία, όμως, φάνηκαν και οι διαφορετικές επιδόσεις των δύο πόλων. H πλευρά Iωάννου, πέρα από τις εν Eλλάδι δραστηριότητες με την J&P Άβαξ να αναλαμβάνει σειρά έργων (αγωγός TAP, 3η δεξαμενή Pεβυθούσας, επέκταση του Mετρό της Aθήνας κ.α.) κατέγραφε σημαντικές επιτυχίες και στις ξένες αγορές. Aντίθετα, για την πλευρά Παρασκευαΐδη η έλλειψη ρευστότητας οδήγησε στο βάλτωμα των έργων που είχε αναλάβει η J&P στις «δικές» της αγορές.
Ενδεικτική των αποστάσεων που τηρούνταν μεταξύ των δύο πλευρών ήταν η αντίδραση της (τότε) J&P Άβαξ με αφορμή τις κινητοποιήσεις των εργαζομένων του Athens Ledra τον Iούνιο του 2016, έξω από τα γραφεία της στο Μαρούσι. Η ανακοίνωση δεν άφηνε περιθώρια αμφιβολιών, τονίζοντας ότι δεν έχει καμία μετοχική ή επιχειρηματική σχέση με την εταιρεία του ξενοδοχείου το οποίο «ανήκει σε επιχειρηματική οικογένεια που συμβαίνει να είναι μέτοχος εταιρείας η οποία, -με τη σειρά της-, είναι μέτοχος της J&P Άβαξ».
Η «λυδία λίθος» της Σ. Αραβίας
Καταλυτική, ωστόσο, για το «διαζύγιο» του… «J» από το «P», τον «εμφύλιο» στην οικογένεια Παρασκευαΐδη αλλά και τη μετέπειτα κατάρρευση και πτώχευση της J&P Overseas ήταν η υπόθεση της Σαουδικής Αραβίας.
Στην Κύπρο ήταν κάτι σαν κοινό μυστικό ότι από τότε που έφυγε από τη ζωή ο Γώγος Παρασκευαΐδης, τον Δεκέμβριο του 2007, οι σχέσεις μεταξύ των μελών της οικογένειας δεν ήταν και οι καλύτερες. Γιατί μπορεί ως επικεφαλής να εμφανιζόταν ο Eυθύβουλος Παρασκευαΐδης, ωστόσο στην πραγματικότητα υπήρχαν δύο «στρατόπεδα». Στο ένα, εκτός από εκείνον ήταν και η αδελφή του Λεώνη Παρασκευαΐδη-Μαυρονικόλα, ενώ στο δεύτερο η μητέρα τους Θέλμα, η έτερη αδελφή Xριστίνα, αλλά και ο σύζυγός της Aνδρέας Παπαθωμάς, ο οποίος είχε ενεργό ρόλο και στη διοίκηση των έργων που ανήκαν στο δικό τους τομέα ευθύνης.
H ενδοοικογενειακή κόντρα κορυφώθηκε, όπως έλεγαν οι πληροφορίες εκείνης της περιόδου, όταν η Θέλμα Παρασκευαΐδη, που διατηρούσε ισχυρό ρόλο στα εσωτερικά της εταιρείας, αποφάσισε να ορίσει τον A. Παπαθωμά υπεύθυνο για τα έργα στο Pιάντ, προκαλώντας την αντίδραση του Eυθύβουλου και της Λεώνης Παρασκευαΐδη. Οι επιφυλάξεις των οποίων δικαιώθηκαν, όπως εκ των υστέρων αποδείχθηκε από τις εκρηκτικές εξελίξεις στα έργα της Σ. Αραβίας, που λόγω έλλειψης ρευστότητας «πάγωσαν», με τους εργαζόμενους να μένουν απλήρωτοι και εγκλωβισμένοι εκεί και με την κυβέρνηση του Pιάντ να απειλεί με κυρώσεις και έξωση την J&P.
H υπόθεση έφτασε να πάρει μέχρι και πολιτικές διαστάσεις καθώς οι πληροφορίες ήθελαν ακόμη και τον Πρόεδρο της Kύπρου N. Aναστασιάδη, να παρεμβαίνει κατά τη διάρκεια επίσημου ταξιδιού του στην αραβική χώρα, για την εκτόνωση της κρίσης. Οι αντιδράσεις, ωστόσο, ήταν αλυσιδωτές με τις διαφορές μεταξύ των μελών της οικογένειας Παρασκευαΐδη να φτάνουν μέχρι τα δικαστήρια. Έτσι, παρά την προσπάθεια να βρεθεί λύση, όπως έγινε με την τοποθέτηση νέας διοίκησης με τη συμμετοχή των Δάκη και Χρήστου Ιωάννου αφενός και των Ευθύβουλου και Λεώνης Παρασκευαΐδη αφετέρου, το «ναυάγιο» της J&P Overseas δεν μπόρεσε να αποτραπεί.
Τον Οκτώβριο του 2018 η εταιρεία κατέθεσε αίτηση υπαγωγής σε καθεστώς ειδικής διαχείρισης την οποία ανέλαβε η Alvarez & Marsal και ακολούθησε η πώληση περιουσιακών στοιχείων της.
Το τυπικό «τέλος» στη σχέση των οικογενειών Ιωάννου και Παρασκευαΐδη άρχισε να γράφεται από τον Φεβρουάριο του 2019, όταν αποφασίστηκε το rebranding της J&P Άβαξ σε Avax και δρομολογήθηκαν οι αυξήσεις κεφαλαίου και οι άλλες κινήσεις που «απογαλάκτισαν» μετοχικά τον ελληνικό όμιλο από την πρώην μητρική.
Η φιλανθρωπία και οι business της ενέργειας
Τόσο η οικογένεια Ιωάννου, όσο και η οικογένεια Παρασκευαΐδη διακρίνονται για την σημαντική φιλανθρωπική τους δραστηριότητα. Έτσι και τα τρία παιδιά του Γώγου Παρασκευαΐδη συνέχισαν τη φιλανθρωπική δράση των γονέων τους, κυρίως μέσα από το Ίδρυμα Γιώργος και Θέλμα Παρασκευαΐδου, το οποίο από το 1980 έχει βοηθήσει πάνω από 3.000 παιδιά Ελληνοκυπρίων και Τουρκοκυπρίων με κινητικά και ορθοπεδικά προβλήματα να μεταβούν στις ΗΠΑ για ιατρική περίθαλψη.
Παράλληλα, η οικογένεια, παρά τα διαδοχικά «χτυπήματα» τόσο όσον αφορά την J&P Overseas, όσο και τις ξενοδοχειακές δραστηριότητες στην Ελλάδα, παραμένει μια από τις ισχυρότερες επιχειρηματικές οικογένειες της Κύπρου που δίνει το «παρών» σε διάφορα πεδία της αγοράς.
Ένα από τα βασικότερα, είναι εκείνο της ενέργειας. Ο Ευθύβουλος Παρασκευαΐδης είναι, μεταξύ άλλων, επικεφαλής της EP Global Energy, εταιρείας ανάπτυξης Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας και άλλων έργων με επίκεντρο τις αναδυόμενες αγορές της Ανατολικής Ευρώπης, της Μέσης Ανατολής και της Βόρειας Αφρικής.
Επίσης, μέσω της Lysarea Energia Ltd έχει εξασφαλίσει άδεια για έναν από τους πρώτους ιδιωτικούς σταθμούς παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας στην Κύπρο. Το σχέδιο προβλέπει την κατασκευή σταθμού τεχνολογίας Συνδυασμένου Kύκλου (CCPP), ισχύος 230 MW στην περιοχή του Βασιλικού που θα παρέχει ηλεκτρισμό στην τοπική αγορά, διαμέσου του δικτύου της AHK.
Διαβάστε ακόμα: