Tο κολπο των Kουτσολιούτσων: Η πιο Folli Follie φούσκα του €1 δισ.

Των Στέλιου Μορφίδη, Δημήτρη Παφίλα

Ακόμα και οι πιο υποψιασμένοι και καχύποπτοι σοκαρίστηκαν από τα στοιχεία που αποκαλύφθηκαν για την πραγματική οικονομική κατάσταση της Folli Follie. Η «ελληνική πολυεθνική» που απευθυνόταν στην ασιατική αγορά του 1,7 δισεκατομμυρίου καταναλωτών αποδεικνύεται μια μεγάλη «φούσκα», μία εταιρεία που συστηματικά μόχλευε τον ισολογισμό της σε εξωφρενικό βαθμό: οι πωλήσεις στην Ασία είναι μικρότερες κατά 1 δισ. ευρώ από αυτές που παρουσίαζε, ενώ το «πλούσιο» ταμείο των 296 εκατ. τελικά είχε μόνο 6,4 εκατ. ευρώ! 

Το σκάνδαλο Folli Follie υπερβαίνει κάθε φαντασία, καθώς αποδεικνύεται ότι πρόκειται για τη μεγαλύτερη εταιρική απάτη που γνώρισε ποτέ η χώρα, μία απάτη που συναγωνίζεται την υπόθεση Κοσκωτά. Φυσικά πρόκειται για διαφορετικές περιπτώσεις οικονομικών σκανδάλων καθώς, όπως καταδεικνύει η έρευνα της Alvarez & Marsal, η οικογένεια Κουτσολιούτσου δεν υπεξαίρεσε χρήματα από το ταμείο. Ωστόσο γινόταν συστηματική λογιστική μόχλευση στον ισολογισμό της εταιρείας, η οποία πρέπει να διήρκεσε πολλά χρόνια, με αποτέλεσμα να εμφανίζεται ως μία εταιρεία-κολοσσός όταν οι πωλήσεις της δεν ξεπερνούσαν συνολικά τα 500 εκατ. ευρώ. Ταυτόχρονα, προφανώς και υπάρχουν ευθύνες για τις μετοχές που πούλησαν οι βασικοί μέτοχοι κατά το διάστημα αυτό, αλλά και για τα ομόλογα που πουλήθηκαν σε επενδυτές. Είναι ενδεικτικό ότι μόλις τον περασμένο Νοέμβριο πουλήθηκαν ομόλογα αξίας 300 εκατ. ευρώ, ενώ και ο πρόεδρος της Folli Follie Δημήτρης Κουτσολιούτσος τοn Μάιο του 2017 είχε πουλήσει 1,15 εκατομμύριa μετοχές, που αντιπροσώπευαν το 1,7% της εταιρείας, σε ξένους επενδυτές προς 20 ευρώ τη μία, βάζοντας στην τσέπη 23 εκατ. ευρώ.

Ταυτόχρονα εγείρονται πολλά ερωτήματα για τη γεμάτη κατανόηση στάση της κυβέρνησης, που εξάντλησε κάθε περιθώριο ανοχής, με αποτέλεσμα από τις 3 Μαΐου όπου έγινε η καταγγελία μόλις την προηγούμενη εβδομάδα να έρθει στην επιφάνεια το μέγεθος του σκανδάλου ενώ οι πρωταγωνιστές κυκλοφορούν ελεύθεροι. Το συγκεκριμένο γεγονός μάλιστα έκανε τον πρόεδρο της Ν.Δ. Κυριάκο Μητσοτάκη να καταγγείλει πως «για το σκάνδαλο της εταιρείας Folli Follie υπάρχουν αυταπόδεικτες ευθύνες. Και είναι αδιανόητο οι ευθύνες αυτές, ειδικά από την Επιτροπή Κεφαλαιαγοράς, να μην έχουν ακόμη αναληφθεί».

Οι καταιγιστικές εξελίξεις που έρχονται

Μετά τη δημοσιοποίηση του πορίσματος της Alvarez & Marsal, οι εξελίξεις εκτιμάται ότι τις αμέσως επόμενες εβδομάδες θα έρθουν με καταιγιστικούς ρυθμούς. Η διοίκηση της Folli Follie είναι σε διαπραγμάτευση με την ελεγκτική εταιρεία Ernst & Young (ΕΥ), η οποία την περασμένη Τετάρτη κοινοποίησε «επιστολή τερματισμού» (termination letter) με την οποία απεμπλέκεται προκειμένου να συνεχίσει το έργο της και να προβεί στην έκδοση αναμορφωμένου ισολογισμού για το 2017, ο οποίος θα αποτυπώνει την πραγματική οικονομική κατάσταση της εταιρείας.

Την ίδια στιγμή, αυτή την εβδομάδα, εκτός απροόπτου, αναμένεται να συγκροτηθεί νέο Δ.Σ. στην εταιρεία μετά και την παραίτηση των Δημήτρη και Καίτης Κουτσολιούτσου, με το ενδιαφέρον να εστιάζεται στο εάν θα παραμείνει στη θέση του ο διευθύνων σύμβουλος Τζώρτζης (Γιώργος) Κουτσολιούτσος. Η έκδοση αναμορφωμένου ισολογισμού θα ξεκλειδώσει και τις νομικές διαδικασίες, καθώς θα προσφέρει τα απαραίτητα στοιχεία για να προχωρήσει η δικαστική έρευνα. Ταυτόχρονα αναμένονται οι αντιδράσεις των ομολογιούχων, που έχουν προσλάβει ήδη διεθνές δικηγορικό γραφείο, καθώς οι τίτλοι αξίας περίπου 400 εκατ. ευρώ που κατέχουν έχουν σχεδόν μηδενίσει.

Ο Δημ. και η Καίτη Κουτσολιούτσου

Σε ανάλογη θέση βρίσκονται και οι μέτοχοι της εταιρείας, μεταξύ των οποίων και μεγάλα ονόματα διεθνών επενδυτών, όπως η Fidelity και η Fosun. Η τελευταία, σύμφωνα με πληροφορίες του «ΘΕΜΑτος», περιμένει τόσο τα αποτελέσματα της Deloitte για την αναδιάρθρωση της Folli Follie όσο και τον ενοποιημένο ισολογισμό που αποτυπώνει την πραγματική οικονομική κατάστασή της ώστε να λάβει τις τελικές της αποφάσεις. Παράλληλα η Fosun περιμένει την αντίδραση της Επιτροπής Κεφαλαιαγοράς, έχοντας ταυτόχρονα συστήσει ομάδα Ελλήνων νομικών αλλά και ειδικό νομικό τμήμα στη Σανγκάη που ασχολείται αποκλειστικά με το θέμα.

Αβεβαιότητα για το μέλλον της εταιρείας

Την ίδια στιγμή η αγωνία των περίπου 1.000 εργαζομένων στην Ελλάδα χτυπάει κόκκινο καθώς η αβεβαιότητα για το μέλλον της εταιρείας εντείνεται. «Δεν ξέρουμε τι είναι αλήθεια και τι ψέμα. Προσπαθούν να μας καθησυχάσουν, αλλά κάθε αποκάλυψη που έρχεται κλυδωνίζει ολοένα και περισσότερο την εμπιστοσύνη μας», λέει στο «ΘΕΜΑ» εργαζόμενος στον όμιλο που θέλει να διατηρήσει την ανωνυμία του. Οι ανησυχίες για το μέλλον της Folli Follie επικεντρώνονται σε τρία σημεία: Α) Αν τα διαθέσιμα στο ταμείο της επαρκούν για να χρηματοδοτήσουν τις δραστηριότητές της καθώς η εταιρεία είναι αποκλεισμένη, όπως είναι φυσικό, από κάθε πηγή χρηματοδότησης. Β) Στη συνέχιση ή μη της εμπορικής συνεργασίας με μεγάλες επιχειρήσεις του εξωτερικού (Nike, Zegna κ.ά.), ακόμα και εάν η Folli Follie προκαταβάλει την αξία του εμπορεύματος λόγω του πλήγματος που έχει δεχθεί η εμπορική πίστη μετά την αποκάλυψη του σκανδάλου. Γ) Στην πραγματική οικονομική κατάσταση στην οποία βρίσκεται η FF. Υπάρχουν φόβοι ότι η αποτίμηση των αποθεμάτων σε «mark to market» τιμές (τιμές αγοράς) αλλά και τα υπόλοιπα προβλήματα της εταιρείας θα αποκαλύψουν τη δυσμενή οικονομική θέση της εταιρείας, με αποτέλεσμα να είναι αμφίβολη η συνέχιση της λειτουργία της έστω και με άλλη μορφή. Παράλληλα εκφράζονται αμφιβολίες για το εάν μπορεί να υπάρξει επενδυτής που θα αναλάβει την εταιρεία καθώς, εκτός των βασικών μετόχων, οι νομικές διεκδικήσεις που θα εγερθούν θα βαρύνουν και τη FF. Αυτές μάλιστα ενισχύονται από το γεγονός της παραίτησης της Rothschild που είχε αναλάβει το έργο να επεξεργαστεί το business plan της επόμενης μέρας και να βρει επενδυτή .

Τεραστίων διαστάσεων απάτη

Στην ελληνική αγορά αλλά και στο εξωτερικό δυσκολεύονται ακόμα να συνειδητοποιήσουν τις διαστάσεις της απάτης. Είναι χαρακτηριστικό ότι στον ισολογισμό του 2017 οι συνολικές πωλήσεις του oμίλου έφταναν τα 1,42 δισ. ευρώ. Από αυτά τα 1,11 δισ. ήταν, υποτίθεται, οι πωλήσεις στην περιοχή της Ασίας, όπου σύμφωνα με το πόρισμα της Alvarez & Marsal τελικά ήταν μόλις 116 εκατ. ευρώ! Η εταιρεία είχε ανακοινώσει κέρδη μετά από φόρους 216,8 εκατ. ευρώ το 2017. Μάλιστα το ασιατικό σκέλος φερόταν να έχει κέρδη 316,4 εκατ. ευρώ. Τελικά, κατά την Alvarez & Marsal το αποτέλεσμα από τη δραστηριότητα στην Ασία ήταν ζημιογόνο κατά 44,7 εκατ. ευρώ! Ολα τα παραπάνω δίνουν μία αίσθηση των μεγάλων οικονομικών διαφορών και του νέου σοκ που μπορεί να προκαλέσει ο αναμορφωμένος ισολογισμός 2017, ο οποίος θα βασίζεται στα πραγματικά στοιχεία.

Η εταιρεία προς το παρόν απολαμβάνει προσωρινή προστασία από τους πιστωτές της καθώς έχει προσφύγει για την υπαγωγή της στις διατάξεις του άρθρου 106 του Πτωχευτικού Κώδικα. Η προστασία όμως έχει προσωρινό χαρακτήρα καθώς το δικαστήριο δεν κατάφερε να εισέλθει στην ουσία της υπόθεσης, αφού δεν υπάρχει ισολογισμός με πραγματικά οικονομικά μεγέθη και κατά συνέπεια ούτε και η Deloitte μπορούσε να επιχειρηματολογήσει στοιχειοθετημένα για τη διάσωση της Folli Follie. Με την έκδοση όμως του αναμορφωμένου ισολογισμού η δυναμική αλλάζει και η απόφαση του δικαστηρίου αναμένεται με ενδιαφέρον, καθώς μπορεί να ανοίξει τον ασκό του Αιόλου στις διεκδικήσεις πιστωτών, μετόχων κ.τ.λ. Επιπλέον, είναι πιθανό να υπάρξουν και διεκδικήσεις κατά της προσωπικής περιουσίας των βασικών μετόχων, αφού το δικαστήριο είχε εγκρίνει την παράταση της προστασίας όσον αφορά τον ίδιο τον όμιλο.

Οι ευθύνες της Κεφαλαιαγοράς

Το σκάνδαλο της Folli Follie αποκαλύφθηκε τον περασμένο Μάιο μετά την αναλυτική έρευνα και καταγγελία του Αμερικανοεβραίου fund manager Γκάμπριελ Γκρέκο, ο οποίος διευθύνει το fund QCM. Χρειάστηκε να περάσουν πέντε μήνες για να διαπιστωθεί το εύρος της απάτης. Ωστόσο, σύμφωνα με πληροφορίες, τα στοιχεία που αποκάλυψε ο Γκρέκο είχαν φτάσει στα γραφεία της Επιτροπής Κεφαλαιαγοράς από τον Δεκέμβριο του 2015. Τότε εστάλη στην Κεφαλαιαγορά και σε δύο εφημερίδες αναλυτική έκθεση των ισολογισμών 2013 και 2014 της Folli Follie στην οποία επισημαίνονταν όλα τα στοιχεία που ανέδειξε με την καταγγελία του το QCM. Η διοίκηση της Επιτροπής Κεφαλαιαγοράς, σύμφωνα με πληροφορίες του «ΘΕΜΑτος», αν και συζήτησε το θέμα, δεν προχώρησε στη διερεύνησή του επειδή η εξαντλητικά αναλυτική και, όπως αποδείχθηκε, τεκμηριωμένη καταγγελία ήταν ανώνυμη.

Η Επιτροπή Κεφαλαιαγοράς μετά την αποκάλυψη των καταγγελιών και παρά τον θόρυβο που είχε δημιουργηθεί συμβιβάστηκε με την απάντηση που έδωσε στο επίσημο ερώτημά της ο διευθύνων σύμβουλος της Folli Follie ότι δεν γνωρίζει τη χρηματοοικονομική κατάσταση της θυγατρικής στην Ασία. Με τη στάση αυτή έδωσε, άγνωστο γιατί, χρόνο στη Folli Follie, ενώ πολλά ερωτήματα υπάρχουν και σε σχέση με το περιεχόμενο της μηνυτήριας αναφοράς που κατέθεσε μετά από πολύ μεγάλη καθυστέρηση. Τις απαντήσεις που δεν μπόρεσε να αποσπάσει η Επιτροπή Κεφαλαιαγοράς έδωσε ο πρόεδρος της εταιρείας Δημ. Κουτσολιούτσος, ο οποίος παραιτούμενος την περασμένη εβδομάδα δήλωσε: «Δυστυχώς, δεν μπόρεσα να ελέγξω επιτυχώς τη λειτουργία των ασιατικών εταιρειών με δική μου ευθύνη, γεγονός που οδήγησε στην παρούσα δυσάρεστη κατάσταση στα οικονομικά του ομίλου».

Η Folli Follie είχε πλασαριστεί στη χρηματιστηριακή αγορά από τις αρχές του 2000 -με τις «ευλογίες» και της Fidelity- ως η «ελληνική πολυεθνική». Το επιχειρηματικό της σενάριο ήταν ότι θα κατακτούσε τις ασιατικές αγορές, Κίνα και Ιαπωνία, και είχε προσελκύσει στο μετοχολόγιό της μεγάλα ονόματα των διεθνών επενδύσεων. Η υψηλή πτήση της εταιρείας στο επιχειρηματικό στερέωμα κάνει μεγαλύτερο σήμερα το σοκ της πτώσης. Μόλις πέντε μήνες πριν ο Τζώρτζης Κουτσολιούτσος δήλωνε σε συνέντευξή του στο περιοδικό «Business» για το μέλλον της Folli Follie ότι «Ο ουρανός είναι το όριο («Sky is the limit»).

Ο νομικός και δικαστικός δαίδαλος

Σε κάθε περίπτωση είμαστε στην αρχή ενός νομικού και δικαστικού δαιδάλου για την απόδοση ευθυνών. Υπάρχουν μείζονα θέματα τα οποία θα κριθούν σε νομικές λεπτομέρειες. Για παράδειγμα, ο αναμορφωμένος ισολογισμός, εφόσον τελικά συνταχθεί από την ΕΥ, θα είναι νόμιμος; Πώς νομιμοποιείται η ΕΥ να συντάξει τον αναμορφωμένο ισολογισμό τη στιγμή που δεν έχει διοριστεί από το ανώτερο όργανο της εταιρείας, τη γενική συνέλευση των μετόχων, όπως ορίζει ο νόμος περί Ανωνύμων Εταιρειών; Θα δεχθεί ο ορκωτός λογιστής που είχε επιλέξει η Folli Follie να επικυρώσει με την υπογραφή του τον νέο ισολογισμό όταν έχει αποσύρει την υπογραφή του από τον προηγούμενο; Θα υπάρξει έγκυρος ισολογισμός που αποτελεί προϋπόθεση για να συγκληθεί Γ.Σ., η οποία και θα τον επικυρώσει; Αλλά πάνω απ’ όλα το βασικό ερώτημα είναι εάν μετά την αποκάλυψη ότι οι πωλήσεις της Folli Follie είναι λιγότερες κατά 1 δισ. η εταιρεία μπορεί να επιβιώσει.

Πώς στήθηκε το κόλπο με δύο εταιρείες – φαντάσματα

Με δύο εταιρείες-φαντάσματα, δάνεια προς ανύπαρκτες εταιρείες, αλλά και πωλήσεις μετοχών αξίας 118 εκατ. ευρώ, οι κύριοι Δημήτρης και Τζώρτζης Κουτσολιούτσος έγραψαν αρνητική ιστορία σε μία από τις πιο μεγάλες παραποιήσεις οικονομικών στοιχείων διεθνώς.

Τον Ιούλιο του 2015 ένας αναλυτής των «Financial Times», o Dan McCrum, ρωτούσε για τις ασυνήθιστα υψηλές απαιτήσεις του FF Group Sourcing Limited προς τη μητρική εταιρεία. Τότε ο διευθύνων σύμβουλος της Folli Follie Τζώρτζης Κουτσολιούτσος του απάντησε ότι οι απαιτήσεις ήταν 350 εκατ., διευκρινίζοντας αρχικά ότι ήταν σε δολάρια και έπειτα μετατράπηκαν σε ευρώ! Τελικώς, όπως φαίνεται, δεν ήταν σε κανένα… νόμισμα, αφού το πόρισμα της Επιτροπής Λογιστικής Τυποποίησης και Ελέγχων (ΕΛΤΕ), το οποίο θα παραδοθεί την ερχόμενη εβδομάδα, αποκαλύπτει, σύμφωνα με πληροφορίες του «ΘΕΜΑτος», δύο ανύπαρκτες εταιρείες στην Ασία: η μία εμφανίζεται ως πελάτης της FF Group Sourcing Ltd. και η άλλη ως προμηθευτής της.

Mε τις δύο αυτές εταιρείες-σφραγίδα πραγματοποιούνταν ο πλαστός τζίρος και όταν η αποτίμηση της εισηγμένης ανέβαινε, τότε οι κύριοι Δημήτρης και Τζώρτζης Κουτσολιούτσος πωλούσαν μετοχές ύψους 115 εκατ. ευρώ, περίπου όσο ήταν και οι πραγματικές πωλήσεις στην Ασία, σύμφωνα με την Alvarez & Marsal.

«Δυστυχώς, δεν κατέστη δυνατό να ελέγξω με επιτυχία τις δραστηριότητες του ασιατικού ομίλου που είχα υπό την ευθύνη μου, με αποτέλεσμα την παρούσα δυσάρεστη εικόνα στα οικονομικά του ομίλου», δήλωσε προχθές ο κ. Κουτσολιούτσος, αλλά το ζήτημα είναι σε ποιον ασιατικό όμιλο αναφέρεται.

Οι πλαστοί τζίροι

Οι δύο εταιρείες-φαντάσματα είναι οι Βoon Soon και Τhana Prasertsian – πελάτης και προμηθευτής αντίστοιχα της FF Group Sourcing. Συγκεκριμένα, ο βασικός πελάτης της FF Sourcing με την επωνυμία ΝG Boon Soon φέρεται να είχε πωλήσεις 996,1 εκατ. δολάρια για το 2017 και 862,5 εκατ. δολάρια. Η ύπαρξη των ποσών, σύμφωνα με την ΕΛΤΕ, αμφισβητείται καθώς δεν εντοπίζονται η έδρα, οι αποθήκες. Η ίδια εταιρεία εμφανίζεται να έχει απαιτήσεις 710 εκατ. ευρώ, ποσό το οποίο επίσης αμφισβητείται.

Αντίστοιχα, πάντα σύμφωνα με την ΕΛΤΕ, ο βασικός προμηθευτής της ασιατικής θυγατρικής της Folli Follie Τhana Prasertsian έχει λάβει προκαταβολή 259,46 εκατ. δολάρια για το 2017 και 125,45 εκατ. δολάρια, ποσά των οποίων η ύπαρξη επίσης αμφισβητείται, αφού επίσης δεν υφίστανται έδρα, αποθήκες.

Η θυγατρική FF Sourcing Ltd., σύμφωνα με το πόρισμα, φέρεται να δανείζει σε τρίτες εταιρείες 122 εκατ. δολ. μέσα από 3-4 συμβάσεις και με μηδενικό επιτόκιο δίχως εξασφαλίσεις. Μόνο που οι εν λόγω εταιρείες ήταν δίχως δραστηριότητα! Εικάζεται ότι με αυτόν τον τρόπο βγήκαν χρήματα από την Ασία. Σε ό,τι αφορά, τέλος ,τα αποθέματα ύψους 581,68 εκατ. δολ., το 95,5% βρισκόταν σε αποθηκευτικούς χώρους τρίτων.

Σύμφωνα με πηγές, στο πόρισμα της ΕΛΤΕ αποτυπώνεται επίσης το γεγονός ότι, με βάση τους πλαστούς τζίρους στην Ασία, η εταιρεία προχώρησε στον δανεισμό τόσο από τις τράπεζες όσο και στην έκδοση δύο ομολογιακών εκδόσεων. Μάλιστα λέγεται ότι όταν μία αγγλική τράπεζα κλήθηκε να συμμετάσχει στο ομόλογο, ειδοποιήθηκε αργότερα από τη Folli Follie ότι δεν χρειάζεται τις υπηρεσίες της. Σε ό,τι αφορά τις επιστολές των δύο ανύπαρκτων εταιρειών, αυτές στις οποίες στηρίχθηκε ο ορκωτός ελεγκτής ελέγχονται ως προς τη γνησιότητά τους.