Μια μεγάλη έρευνα που πραγματοποίησε ο Νορβηγικός Νηογνώμονας DNV, σε συνεργασία με την FT Longitude (εταιρεία του ομίλου Financial Times), ρίχνει φως στις νέες προκλήσεις και τις ευκαιρίες που αντιμετωπίζει η παγκόσμια ενεργειακή βιομηχανία. Η έρευνα βασίστηκε σε απαντήσεις περισσότερων από 1.100 ανώτερων στελεχών του κλάδου και σε εις βάθος συνεντεύξεις με ηγετικές προσωπικότητες της ενέργειας, με τη συλλογή δεδομένων να πραγματοποιείται το Φεβρουάριο και Μάρτιο του 2025.
Βασικά ευρήματα της Έκθεσης Energy Industry Insights 2025:
-Η πολιτική αστάθεια αναδεικνύεται ως ο σημαντικότερος ανασταλτικός παράγοντας για την ανάπτυξη του κλάδου το 2025.
-Η αισιοδοξία για την ενεργειακή μετάβαση μειώνεται σημαντικά: Μόλις το 55% των συμμετεχόντων θεωρεί ότι η μετάβαση επιταχύνεται, έναντι 72% το 2024.
-Στον κλάδο των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας: Μόνο το 50% αναμένει να επιτύχει τους στόχους εσόδων και μόλις το 43% είναι αισιόδοξο για την κερδοφορία — σημαντική πτώση σε σχέση με πριν από τρία χρόνια (75% και 67% αντίστοιχα).
-Προτεραιότητα στα ορυκτά καύσιμα: Το 53% των στελεχών στον κλάδο πετρελαίου και φυσικού αερίου δηλώνει ότι οι εταιρείες τους θα δώσουν προτεραιότητα στα ορυκτά καύσιμα έναντι των ανανεώσιμων την επόμενη πενταετία, αυξημένο από 46% το 2024.
-Ανάγκη άμεσων επενδύσεων στα δίκτυα ηλεκτρικής ενέργειας: Το 96% των στελεχών στον τομέα ηλεκτροπαραγωγής υπογραμμίζει την επείγουσα ανάγκη ενίσχυσης των δικτύων.
Παρά τις προκλήσεις, 69% των συμμετεχόντων διατηρούν αισιοδοξία για την ανάπτυξη του κλάδου συνολικά.
Το κλιματικό ρίσκο
Η κλιματική αλλαγή συνεχίζει να αποτελεί μια επίμονη απειλή. Το 2024 καταγράφηκε ως το θερμότερο έτος στην ιστορία, με τη μέση παγκόσμια θερμοκρασία να ξεπερνά για πρώτη φορά κατά 1,5°C τα προ-βιομηχανικά επίπεδα. Η αύξηση της θερμοκρασίας ενίσχυσε τη συχνότητα και τη σφοδρότητα ακραίων καιρικών φαινομένων, με τον Παγκόσμιο Μετεωρολογικό Οργανισμό να καταγράφει 152 πρωτοφανείς ακραίες καιρικές εκδηλώσεις και 297 ακόμη ασυνήθιστα γεγονότα μέσα σε έναν χρόνο.
Οι προβλέψεις είναι ανησυχητικές: Μέχρι το 2050, η κλιματική αλλαγή αναμένεται να προκαλέσει 14,5 εκατομμύρια επιπλέον θανάτους και οικονομικές απώλειες 12,5 τρισεκατομμυρίων δολαρίων παγκοσμίως.
Η μετάβαση μπορεί ακόμα να επιτευχθεί
Παρά τις καθυστερήσεις, η παγκόσμια ενεργειακή μετάβαση έχει αποκτήσει δυναμική. Η ενέργεια ευθύνεται για περίπου το 75% των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου, κάτι που καθιστά την επιτυχή μετάβαση κρίσιμη για την επίτευξη των στόχων της Συμφωνίας των Παρισίων. Όμως, οι τρέχουσες εθνικές δεσμεύσεις (NDCs) οδηγούν μόνο σε μια μείωση των εκπομπών κατά 2,6% έως το 2030, πολύ μακριά από τη μείωση 43% που απαιτείται για την επίτευξη της πορείας 1,5°C.
Το μήνυμα της έρευνας είναι σαφές: απαιτούνται τεράστιες επενδύσεις σε καθαρές τεχνολογίες, με πρωτοφανή ταχύτητα και κλίμακα.
Διαφορές αισιοδοξίας ανά κλάδο και περιοχή
Στις ανανεώσιμες πηγές και στην ηλεκτροπαραγωγή, η αισιοδοξία έχει μειωθεί στο 67% και 66% αντίστοιχα, σε σχέση με το 87% πριν από τρία χρόνια. Αντίθετα, στον τομέα πετρελαίου και φυσικού αερίου, η αισιοδοξία έχει διατηρηθεί σταθερή στο 66%.
Αναφορικά με τις γεωγραφικές περιοχές, καταγράφεται:
-Άλμα αισιοδοξίας στη Μέση Ανατολή και Αφρική: από 69% σε 84%.
-Πτώση αισιοδοξίας στη Βόρεια Αμερική: από 79% σε 64%, λόγω πολιτικών ανακατατάξεων και αβεβαιότητας.
-Σταθερότητα σε Ευρώπη, Ασία-Ειρηνικό και Λατινική Αμερική, αν και με ελαφρώς πτωτική τάση στην Ευρώπη.
Ο Νορβηγικός Νηογνώμονας DNV επισημαίνει ότι, παρά τη βραχυπρόθεσμη αστάθεια, οι μακροπρόθεσμες τάσεις όπως η αύξηση της ζήτησης ενέργειας, η ηλεκτροποίηση και η απανθρακοποίηση παραμένουν οι κύριοι μοχλοί αισιοδοξίας για το μέλλον του κλάδου.
Ηλιακή ενέργεια: Τα πρακτικά πλεονεκτήματα που της δίνουν προβάδισμα έναντι της αιολικής
Καθώς τόσο τα έργα ηλιακής όσο και αιολικής ενέργειας επηρεάζονται από τα επιτόκια, τίθεται το ερώτημα: γιατί η ηλιακή ενέργεια ευημερεί σε μια περίοδο που η αιολική φαίνεται να αντιμετωπίζει δυσκολίες σε πολλές αγορές;
Η απάντηση δεν είναι μόνο το χαμηλό κόστος, αν και η τιμή των ηλιακών πάνελ έχει μειωθεί κατά 90% την τελευταία δεκαετία. Η ηλιακή ενέργεια έχει και άλλα σημαντικά πλεονεκτήματα.
Εφοδιαστική αλυσίδα και ευελιξία:
Όπως επισημαίνει η Lucy Craig, Αντιπρόεδρος και Διευθύντρια Ανάπτυξης, Καινοτομίας και Ψηφιακής Στρατηγικής στα Ενεργειακά Συστήματα της DNV, “Η αιολική ενέργεια έχει επηρεαστεί περισσότερο από προβλήματα στην εφοδιαστική αλυσίδα σε σύγκριση με την ηλιακή, λόγω της περιορισμένης διαθεσιμότητας εξαρτημάτων και της αύξησης του κόστους των πρώτων υλών”.
Επιπλέον, η κατασκευή νέων ηλιακών εγκαταστάσεων είναι συχνά ταχύτερη, απλούστερη και πιο ευέλικτη. Σε αντίθεση με την αιολική, υπάρχουν περισσότερες διαθέσιμες περιοχές για την ανάπτυξη ηλιακών έργων. Οι επενδυτές μπορούν να αξιοποιήσουν εγκαταλελειμμένες ή άγονες εκτάσεις — όπου η γη είναι φθηνότερη — ενώ η ηλιακή ενέργεια ενσωματώνεται ευκολότερα σε αστικές περιοχές, επιτρέποντας την κατασκευή κοντά σε υπάρχουσες υποδομές του δικτύου.
Ρυθμιστικά και κοινωνικά εμπόδια για την αιολική:
Αντίθετα, τα έργα αιολικής ενέργειας είναι πιο περιορισμένα — απαιτούν τοποθεσίες με σταθερούς ανέμους και πρέπει να γίνονται αποδεκτά από τις τοπικές κοινότητες και τις ρυθμιστικές αρχές. Οι διαδικασίες αδειοδότησης είναι επίσης πιο σύνθετες για την αιολική ενέργεια, καθώς οι ανεμογεννήτριες έχουν μεγαλύτερες επιπτώσεις στο περιβάλλον, την άγρια ζωή και τους κατοίκους της περιοχής.
Ειδικά για την υπεράκτια αιολική ενέργεια, δεν υπάρχει “ιδιωτική γη” — τα έργα υλοποιούνται σε εθνικά ύδατα, άρα εξαρτώνται άμεσα από τις αποφάσεις των κεντρικών κυβερνήσεων και οποιεσδήποτε αλλαγές σε εθνικές πολιτικές.
Η ανάγκη για συνδέσεις με τα δίκτυα:
Ανεξάρτητα από την τεχνολογία παραγωγής, οι ανανεώσιμες πηγές ενέργειας απαιτούν σύνδεση με τα ηλεκτρικά δίκτυα. Ωστόσο, οι καθυστερήσεις και η ανεπαρκής υποδομή αποθαρρύνουν τις νέες επενδύσεις.
Ένα σημαντικό εμπόδιο είναι τα ίδια τα προβλήματα εφοδιαστικής αλυσίδας που αντιμετωπίζουν και οι διαχειριστές δικτύων. Όπως εξηγεί ο Sjouke Bootsma, Διευθυντής Εφοδιαστικής Αλυσίδας στην TenneT — τον φορέα μεταφοράς ηλεκτρικής ενέργειας στην Ολλανδία και τη Γερμανία — “Η ζήτηση υπερβαίνει την ικανότητα των προμηθευτών, με αποτέλεσμα σε κάποιες κατηγορίες να παρατηρούνται αυξήσεις τιμών, ειδικά σε μετασχηματιστές, εξοπλισμό HVDC και καλώδια”.
Σύμφωνα με την έρευνα, σχεδόν τα δύο τρίτα (64%) των στελεχών του τομέα ενέργειας δηλώνουν ότι τα προβλήματα της εφοδιαστικής αλυσίδας επιβραδύνουν τη μετάβαση προς την καθαρή ενέργεια.
Διαβάστε ακόμη
Humain: Η Σαουδική Αραβία μπαίνει σφήνα στον πόλεμο ΗΠΑ- Κίνας για το ΑΙ (tweets)
ΗΠΑ: Άρχισε το… μεγάλο «ξήλωμα» των πολιτικών υπέρ των ΑΠΕ (pics)
Δημόσια περιουσία: 200 ακίνητα-«φιλέτα» αλλάζουν τον χάρτη των επενδύσεων (pics)
Για όλες τις υπόλοιπες ειδήσεις της επικαιρότητας μπορείτε να επισκεφτείτε το Πρώτο Θέμα