Όσο και αν είναι δύσκολο να το πιστέψει κανείς, η εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία και ο απόηχος στις αγορές ενέργειας έχουν και τα…καλά τους, καθώς όπως πιστεύουν ορισμένοι, θα επισπεύσουν τη μετάβαση στην καθαρή ενέργεια περιορίζοντας τη χρήση ορυκτών καυσίμων.
Όπως αναφέρει το Inside Climate News, μετά από μια νέα έκθεση του Παγκόσμιου Μετεωρολογικού Οργανισμού που αποκάλυψε «περισσότερα άσχημα νέα για τον πλανήτη» και την κλιματική κρίση του, ένας άλλος παγκόσμιος οργανισμός, ο Διεθνής Οργανισμός Ενέργειας, περιέγραψε μια ενεργειακή κρίση που «προκαλεί ένα σοκ πρωτοφανούς εύρους και πολυπλοκότητας». Αλλά οι αξιωματούχοι του ΔΟΕ βρήκαν κάποιους λόγους αισιοδοξίας.
Η έξοδος από την κρίση, αναφέρουν, φέρνει «βαθιές και μακροχρόνιες αλλαγές που έχουν τη δυνατότητα να επιταχύνουν τη μετάβαση σε ένα πιο βιώσιμο και ασφαλές ενεργειακό σύστημα».
Το 524 σελίδων IEA World Energy Outlook 2022, που δημοσιεύθηκε την περασμένη Πέμπτη, ρίχνει την ευθύνη για την αύξηση των τιμών της ενέργειας σε όλο τον κόσμο και τις τεράστιες οικονομικές επιπτώσεις στη Ρωσία, η οποία εισέβαλε στην Ουκρανία τον Φεβρουάριο, αναστατώνοντας τις παγκόσμιες αγορές ενέργειας. Ωστόσο, οι ΗΠΑ, η
Ευρώπη, η Κίνα και η Ινδία εφαρμόζουν νέες ενεργειακές πολιτικές που θα μπορούσαν, μακροπρόθεσμα, να οδηγήσουν σε μεγαλύτερη βιωσιμότητα και σταθερότητα, συμπεριλαμβανομένων περισσότερων ΑΠΕ, καταλήγει η έκθεση.
«Οι αγορές ενέργειας και οι πολιτικές έχουν αλλάξει ως αποτέλεσμα της εισβολής της Ρωσίας στην Ουκρανία, όχι μόνο προς το παρόν, αλλά για τις επόμενες δεκαετίες. Ακόμη και με τις σημερινές ρυθμίσεις πολιτικής, ο ενεργειακός κόσμος αλλάζει δραματικά μπροστά στα μάτια μας. Οι κυβερνητικές αντιδράσεις σε όλο τον κόσμο υπόσχονται να κάνουν αυτό που αποτελεί ένα ιστορικό και οριστικό σημείο καμπής προς ένα καθαρότερο, πιο προσιτό και πιο ασφαλές ενεργειακό σύστημα». δήλωσε ο εκτελεστικός διευθυντής του ΔΟΕ Φατίχ Μπιρόλ.
Ωστόσο, η έκθεση του ΔΟΕ δεν έρχεται σε αντίθεση με την έκθεση του Παγκόσμιου Μετεωρολογικού Οργανισμού των Ηνωμένων Εθνών, που εξέδωσε «μια ακόμη δυσοίωνη προειδοποίηση για την κλιματική αλλαγή» ότι τα ατμοσφαιρικά επίπεδα των τριών κύριων αερίων του θερμοκηπίου – διοξείδιο του άνθρακα, μεθάνιο και υποξείδιο του αζώτου – έφτασαν όλα σε νέα υψηλά ρεκόρ το 2021.
Οι εκθέσεις συγκαταλέγονται σε έναν καταιγισμό δραστηριοτήτων που οδήγησαν στην COP27, την 27η Διάσκεψη των Ηνωμένων Εθνών για την Κλιματική Αλλαγή, η οποία ξεκινά στις 6 Νοεμβρίου στο Σαρμ Ελ-Σέιχ της Αιγύπτου.
Ο ΔΟΕ εξέτασε τρία ενεργειακά σενάρια, συμπεριλαμβανομένου ενός που λαμβάνει υπόψη όλες τις δεσμεύσεις που έχουν αναλάβει οι χώρες για την αντιμετώπιση της υπερθέρμανσης του πλανήτη.
Το 2015, η συμφωνία για το κλίμα στο Παρίσι είχε ως στόχο να περιορίσει την αύξηση της παγκόσμιας θερμοκρασίας στον 1,5 βαθμό Κελσίου.
Η πλήρης επίτευξη όλων των δεσμεύσεων για το κλίμα «θα στρέψει τον κόσμο προς ασφαλέστερο έδαφος, αλλά εξακολουθεί να υπάρχει μεγάλο χάσμα μεταξύ των σημερινών δεσμεύσεων και της σταθεροποίησης της αύξησης της παγκόσμιας θερμοκρασίας γύρω στον 1,5 βαθμό», κατέληξε ο ΔΟΕ.
Η έκθεση προβλέπει μια ιδιαίτερα επικίνδυνη στιγμή για την αλληλεγγύη της Ευρωπαϊκής Ένωσης αυτόν τον χειμώνα, με υψηλές τιμές οικιακής θέρμανσης και ενέργειας.
Ο χειμώνας του 2023-24 θα μπορούσε να είναι ακόμη πιο δύσκολος, προειδοποιεί η έκθεση. «Αλλά μακροπρόθεσμα, ένα από τα αποτελέσματα των πρόσφατων ενεργειών της Ρωσίας είναι ότι η εποχή της ταχείας αύξησης της ζήτησης φυσικού αερίου πλησιάζει στο τέλος της», αναφέρει.
Τα επτά συμπεράσματα του ΔΟΕ
Ακολουθούν επτά συμπεράσματα από την έκθεση του ΔΟΕ:
1) Μην κατηγορείτε τον πληθωρισμό των τιμών της ενέργειας για την ενεργειακή μετάβαση από τα ορυκτά καύσιμα σε πηγές ενέργειας χαμηλών ή μηδενικών εκπομπών άνθρακα.
Υπάρχει μια «λανθασμένη ιδέα» ότι ο πλανήτης βιώνει μια κρίση καθαρής ενέργειας. «Αυτό απλά δεν είναι αλήθεια», διαπιστώνει η έκθεση. «Ο κόσμος παλεύει με πολύ λίγη καθαρή ενέργεια. Οι ταχύτερες μεταβάσεις σε καθαρές μορφές ενέργειας θα είχαν συμβάλει στον μετριασμό των επιπτώσεων αυτής της κρίσης και αντιπροσωπεύουν την καλύτερη διέξοδο από αυτήν. Όταν οι άνθρωποι κατηγορούν παραπλανητικά το κλίμα και την καθαρή ενέργεια για τη σημερινή κρίση, αυτό που κάνουν –είτε το εννοούν είτε όχι– μετατοπίζει την προσοχή από την πραγματική αιτία: την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία».
2) Οι χώρες απομακρύνονται από την ενεργειακή εξάρτησή τους από τη Ρωσία
Η Ρωσία είναι μακράν ο μεγαλύτερος εξαγωγέας ορυκτών καυσίμων στον κόσμο, αλλά η εισβολή της στην Ουκρανία προκαλεί έναν ριζικό αναπροσανατολισμό του παγκόσμιου εμπορίου ενέργειας, αφήνοντάς την με μια πολύ μειωμένη θέση. Οι μακροπρόθεσμοι στόχοι της Ευρώπης για το net-zero κατευθύνονταν ήδη προς την υπονόμευση της Ρωσίας.
Αλλά με τον πόλεμο, υπάρχει τώρα μια «ρήξη» που ήρθε «με μια ταχύτητα που λίγοι φαντάζονταν πιθανή». Στα σενάρια σχεδιασμού του ΔΟΕ, «οι ρωσικές εξαγωγές ορυκτών καυσίμων δεν επιστρέφουν ποτέ… στα επίπεδα που παρατηρήθηκαν το 2021». Και, το μερίδιο της Ρωσίας στη διεθνώς εμπορεύσιμη ενέργεια, το οποίο ανήλθε κοντά στο 20% το 2021, μειώνεται στο 13%, το 2030, σε ένα σενάριο που βασίζεται στις υπάρχουσες εθνικές ενεργειακές πολιτικές.
3) Οι πολιτικές οδηγούν την ανάπτυξη καθαρής ενέργειας και, ωθούμενα από την ενεργειακή κρίση, τα έθνη σημειώνουν πρόοδο εν μέσω προσωρινών κερδών για ορυκτά καύσιμα όπως ο άνθρακας και το φυσικό αέριο.
Ο ΔΟΕ χαρακτηρίζει ιδιαίτερα τον νόμο του προέδρου Μπάιντεν για τη μείωση του πληθωρισμού ως θετική εξέλιξη. Ο νόμος περιλαμβάνει μια άνευ προηγουμένου ομοσπονδιακή δαπάνη 370 δισεκατομμυρίων δολαρίων για την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής μέσω φορολογικών πιστώσεων για εταιρείες και παραγωγούς καθαρής ηλεκτρικής ενέργειας.
Ο ΔΟΕ δήλωσε ότι αναμένει πως ο νόμος, έως το 2030, θα βοηθήσει στην αύξηση της ετήσιας ηλιακής και αιολικής ικανότητας στις ΗΠΑ δυόμισι φορές σε σχέση με τα σημερινά επίπεδα, ενώ οι πωλήσεις ηλεκτρικών αυτοκινήτων θα είναι επτά φορές μεγαλύτερες. Υπάρχουν επίσης νέοι στόχοι για την προώθηση μιας «μαζικής συσσώρευσης καθαρής ενέργειας» στην Κίνα, πράγμα που σημαίνει ότι η κατανάλωση άνθρακα και πετρελαίου κορυφώνεται πριν από το 2030.
Και ο ΔΟΕ αναμένει ότι η ταχύτερη ανάπτυξη των ΑΠΕ και οι βελτιώσεις της απόδοσης στην Ευρωπαϊκή Ένωση θα μειώσουν τη ζήτηση φυσικού αερίου και πετρελαίου κατά 20% αυτή τη δεκαετία και τη ζήτηση άνθρακα κατά 50%. Η Ιαπωνία, η Κορέα και η Ινδία σημειώνουν επίσης πρόοδο στον τομέα της καθαρής ενέργειας, σύμφωνα με την έκθεση.
4) Η μέγιστη χρήση ορυκτών καυσίμων είναι ορατή
Για πρώτη φορά, ο ΔΟΕ σε ένα σενάριο του World Energy Outlook με βάση τις υπάρχουσες κυβερνητικές πολιτικές δείχνει ότι η παγκόσμια ζήτηση για κάθε ένα από τα ορυκτά καύσιμα θα φτάσει στο αποκορύφωμά της.
Σε αυτό το σενάριο, μετά από μια σύντομη αναζωπύρωση, η χρήση άνθρακα μειώνεται ξανά μέσα στα επόμενα χρόνια, ενώ η ζήτηση φυσικού αερίου φτάνει σε σταθεροποίηση μέχρι το τέλος της δεκαετίας. Οι αυξανόμενες πωλήσεις ηλεκτρικών οχημάτων σημαίνει ότι η ζήτηση πετρελαίου μειώνεται στα μέσα της δεκαετίας του 2030 και στη συνέχεια υποχωρεί ελαφρώς στα μέσα του αιώνα.
5) Η αποδοτικότητα και τα καθαρά καύσιμα ενισχύονται
Οι υψηλές τιμές της βενζίνης είναι επώδυνες, όπως και το αυξανόμενο κόστος θέρμανσης ή ψύξης.
Ωστόσο, οι υψηλότερες τιμές ενέργειας μπορούν μακροπρόθεσμα να ενισχύσουν τις εναλλακτικές λύσεις. Η έκθεση αναφέρει ότι οι υψηλές τιμές προκαλούν αλλαγές συμπεριφοράς και τεχνολογίας για τη μείωση της χρήσης ενέργειας. Και τα μέτρα αποδοτικότητας μπορούν να έχουν καθοριστικές επιπτώσεις.
Η έκθεση αναφέρει πώς οι σημερινοί λαμπτήρες είναι τουλάχιστον τέσσερις φορές πιο αποδοτικοί από εκείνους που πωλούντο πριν από δύο δεκαετίες. Στο μέλλον, οι υπεύθυνοι χάραξης πολιτικής πρέπει να επικεντρωθούν ιδιαίτερα στην ψύξη, που περιγράφεται ως η πιθανή δεύτερη μεγαλύτερη συμβολή στη συνολική αύξηση της παγκόσμιας ζήτησης ηλεκτρικής ενέργειας τις επόμενες δεκαετίες, μετά τα ηλεκτρικά οχήματα.
Πολλά κλιματιστικά που χρησιμοποιούνται σήμερα υπόκεινται μόνο σε αδύναμα πρότυπα απόδοσης και το 1/5 της ζήτησης ηλεκτρικής ενέργειας για ψύξη στις αναδυόμενες και αναπτυσσόμενες οικονομίες δεν καλύπτεται από κανένα πρότυπο.
6) Η ταχεία μετάβαση θα εξαρτηθεί από ακόμη περισσότερες επενδύσεις
Η τεράστια αύξηση των ενεργειακών επενδύσεων είναι απαραίτητη για τη μείωση των κινδύνων μελλοντικής αστάθειας των τιμών και για την επίτευξη καθαρών μηδενικών εκπομπών έως το 2050. Για κάθε δολάριο που δαπανάται σήμερα παγκοσμίως σε ορυκτά καύσιμα, 1,5 δολάρια δαπανώνται σε τεχνολογίες καθαρής ενέργειας, σύμφωνα με την έκθεση. Μέχρι το 2030, στο σενάριο που φτάνει στο καθαρό μηδέν έως το 2050, κάθε δολάριο που θα δαπανάται για ορυκτά καύσιμα πρέπει να ξεπερνά τα 5 δολάρια που θα δαπανώνται για καθαρή ενέργεια και άλλα 4 δολάρια πρέπει να δαπανηθούν για την ενεργειακή απόδοση.
7) Αναστροφή για την ενεργειακή φτώχεια
Η εκτίναξη των τιμών της ενέργειας έχει επιβαρύνει δυσανάλογα τα νοικοκυριά χαμηλού εισοδήματος. Η έκθεση εκτιμά ότι παγκοσμίως, ο αριθμός των ανθρώπων που ζουν σε νοικοκυριά ξοδεύοντας τουλάχιστον το 10% του εισοδήματός τους σε ενέργεια που χρησιμοποιείται στο σπίτι αυξήθηκε κατά 160 εκατομμύρια ανθρώπους μεταξύ 2019 και 2022.
«Κατά τη μετάβαση σε καθαρότερη ενέργεια, η διασφάλιση της οικονομικής πρόσβασης για τα φτωχά νοικοκυριά θα είναι κρίσιμη για την απόκτηση ευρείας αποδοχής από το κοινό και την αποφυγή κοινωνικών αντιδράσεων», καταλήγει η έκθεση.
Διαβάστε ακόμη:
H παγκόσμια αστρολόγος, ένα “συμπαντικό” success-story, με φανατικούς φίλους και στην Ελλάδα
Πρεμιέρα αύριο για το «καλάθι του νοικοκυριού» – Με ειδική σήμανση και προσφορές σε επώνυμα προϊόντα