© Απαγορεύεται από το δίκαιο της Πνευμ. Ιδιοκτησίας η καθ΄οιονδήποτε τρόπο παράνομη χρήση/ιδιοποίηση του παρόντος, με βαρύτατες αστικές και ποινικές κυρώσεις για τον παραβάτη
Σε κλοιό ενεργειακής ανασφάλειας κινδυνεύει να βρεθεί από τις αρχές της νέας χρονιάς η εγχώρια ενεργοβόρα βιομηχανία αν δεν εξασφαλίσει ελκυστικούς όρους τιμολόγησης παροχής ηλεκτρικής ενέργειας μέσα στο επόμενο δίμηνο.
Τον ενεργειακό κόμπο σφίγγει η λήξη των συμβάσεων προμήθειας που σύναψαν 10 μεγάλες μονάδες τριών πανίσχυρων βιομηχανικών ομίλων προ διετίας με τη ΔΕΗ, οι οποίες τους επέτρεπαν έναν ασφαλή και σταθερό τρόπο τιμολόγησης μακριά από τις διακυμάνσεις των τιμών και τις ανατιμήσεις του φυσικού αερίου που έχουν θέσει σε ομηρία βιομηχανικά μεγαθήρια σε όλη την Ευρώπη.
Οι βιομήχανοι τα προηγούμενα χρόνια ανανέωναν τις συμβάσεις προμήθειας με τη ΔΕΗ κατόπιν πολύμηνων διαπραγματεύσεων που συνοδεύονταν τις περισσότερες φορές από διαφωνίες και αντεγκλήσεις. Η τελευταία διαπραγμάτευση ξεκίνησε το 2020. Έκλεισε όμως το α’ εξάμηνο του 2021 και σημαδεύτηκε από τη βούληση της ΔΕΗ να ανατρέψει βασικούς όρους των συμβάσεων και να ανατιμήσει από 20% έως 40% τα τιμολόγια πριν από την ενεργειακή κρίση.
Οι διαπραγματεύσεις αφορούσαν έξι εργοστάσια της Βιοχάλκο, τρία της τσιμεντοβιομηχανίας Τιτάν, το εργοστάσιο της χαρτοβιομηχανίας ΜΕΛ και αυτό της Αλουμίνιον της Ελλάδος.
Αφού χρειάστηκαν μήνες διαπραγματεύσεων, η πρώτη σύμβαση τριετούς διάρκειας λόγω του προφίλ της βιομηχανίας ως υψηλής έντασης υπογράφτηκε με τη Μυτιληναίος τον Μάιο του ίδιου χρόνου και ακολούθησαν και οι υπόλοιπες βιομηχανίες με διετείς συμβάσεις. Λίγους μήνες αργότερα, από το βήμα της γενικής συνέλευσης των μετόχων, ο επικεφαλής της εταιρείας Ευάγγελος Μυτιληναίος ανακοίνωνε ότι εκείνη ήταν η τελευταία σύμβαση που σύναπτε η ισχυρή βιομηχανία με τη ΔΕΗ.
Mετά το 2023 η Αλουμίνιον της Ελλάδος, ο μεγαλύτερος καταναλωτής ρεύματος της χώρας, θα είναι η πρώτη βιομηχανική μονάδα που σκοπεύει να αναλάβει σοβαρές δεσμεύσεις για τη μείωση των εκπομπών ρύπων έως το 2030 και την ενίσχυση των διμερών συμβάσεων αγοραπωλησίας ενέργειας, των γνωστών PPAs (Power Purchase Agreements).
Το σχήμα που σχεδιάζει να υιοθετήσει είναι να συνεχιστεί και την επόμενη χρονιά η συνεργασία με τη ΔΕΗ και στη συνέχεια να τεθεί σε λειτουργία το επονομαζόμενο «green pool», το οποίο έχει υποβληθεί προς έγκριση από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, με στόχο να ξεκινήσει η εφαρμογή του από τις αρχές του 2023.
Στόχος είναι οι ενεργοβόρες βιομηχανίες που σήμερα διατηρούν συμβόλαια με τη ΔΕΗ μέσω του «green pool» να μπορούν να συνάψουν διμερή συμβόλαια αγοράς πράσινης ενέργειας σε συμφωνημένη ανταγωνιστική τιμή. «Εφόσον υιοθετηθούν σε ευρωπαϊκό επίπεδο προτάσεις όπως το “green pool”, μπορεί να απελευθερωθεί ένα τεράστιο δυναμικό στην αγορά, συνδυάζοντας την ταχύτατη διείσδυση σημαντικής ισχύος νέων ΑΠΕ με το πρασίνισμα της ενεργοβόρου βιομηχανίας», ανέφεραν πρόσφατα στελέχη της Μυτιληναίος.
Ο σχεδιασμός του ομίλου προβλέπει ότι ο τομέας μεταλλουργίας θα αποτελέσει το επόμενο διάστημα ένα πράσινο πρότυπο, μέσα από την επίτευξη ενός υψηλού στόχου για μείωση κατά 75% των εκπομπών ρύπων ανά τόνο παραγόμενου αλουμινίου, ώστε μέχρι το 2030 να καλύπτει το σύνολο των αναγκών του σε ηλεκτρική ενέργεια από ΑΠΕ, είτε μέσα από το δικό του ενδο-ομιλικό χαρτοφυλάκιο, είτε μέσω τρίτων.
Σε αντίστοιχες διμερείς συμφωνίες μεταξύ παραγωγών και μεγάλων καταναλωτών επιδιώκουν να προχωρήσουν και άλλες επιχειρήσεις της υψηλής και μέσης τάσης αναζητώντας λύσεις στα λεγόμενα PPAs. Πρόκειται για έναν σχετικά καινούριο θεσμό που αναπτύσσεται ραγδαία τα τελευταία χρόνια, ειδικά κατά την τρέχουσα περίοδο της ενεργειακής έντασης και της μεγάλης αβεβαιότητας, σπρώχνοντας τη βιομηχανία και τις επιχειρήσεις σε αντίστοιχα μακροπρόθεσμα συμβόλαια με παραγωγούς ΑΠΕ και κλειδωμένες ταρίφες που προσφέρουν χαρτοφυλάκια πράσινης και φθηνής ενέργειας.
Πού μπλοκάρουν τα PPΑs
Την ώρα όμως που η βιομηχανία ποντάρει στις διμερείς συμφωνίες για να εξασφαλίσει ένα σταθερό και ανταγωνιστικό κόστος στα τιμολόγια ρεύματος, η εφαρμογή των PPAs προσκρούει στον βράχο του πρόσφατου μηχανισμού ανάκτησης των υπερεσόδων, με τον οποίο η κυβέρνηση έβαλε πλαφόν στη χονδρεμπορική τιμή ανά τεχνολογία (αέριο, λιγνίτης, υδροηλεκτρικά, ΑΠΕ) για να πολλαπλασιάσει τα έσοδα για την επιδοματική πολιτική της. Για τις ΑΠΕ το πλαφόν ορίστηκε στα 85 ευρώ/MWh.
Σύμφωνα με την Ενωση Βιομηχανικών Καταναλωτών Eνέργειας (ΕΒΙΚΕΝ), το πλαφόν αποτελεί ένα σοβαρό εμπόδιο στην υπογραφή αντίστοιχων συμβάσεων και μάλιστα σε μια περίοδο που στην αγορά υπάρχει τεράστια προσφορά αντίστοιχων έργων. Ο λόγος είναι ότι πλήθος παραγωγών αιτείται από τον ΑΔΜΗΕ όρους σύνδεσης προκειμένου να εξασφαλίσει μια θέση στην κατηγορία Β, που έχει, με βάση το νέο θεσμικό πλαίσιο, προτεραιότητα σύνδεσης στο ηλεκτρικό δίκτυο έναντι άλλων έργων.
«Χάνουμε ευκαιρίες για PPAs σε πολύ καλές τιμές, με κίνδυνο να υπογραφούν συμφωνίες με προμηθευτές και όχι με τη βιομηχανία», λέει παράγοντας του κλάδου. Οπως υποστηρίζει, υπάρχουν σήμερα στην αγορά προσύμφωνα για 3.000 MW, όταν η οροφή που έχει βάλει το ΥΠΕΝ για την κατηγορία Β’ για τις αιτήσεις σύνδεσης είναι τα 1.500 MW. Η αγορά αναρωτιέται πού θα βρεθεί ο ηλεκτρικός χώρος για να εξυπηρετηθούν!
Το ενδιαφέρον των παραγωγών για αγοραπωλησίες ηλεκτρικής ενέργειας μέσω PPAs υπαγορεύουν, σύμφωνα με στελέχη της αγοράς, οι χαμηλές ταρίφες που εξασφαλίζουν τα έργα μέσα από τις διαγωνιστικές διαδικασίες της ΡΑΕ. Τάση που συνδυάζεται και από την ανάγκη των μεγάλων καταναλωτών για πράσινη ηλεκτρική ενέργεια. Πού εντοπίζεται όμως το πρόβλημα;
Στην περίπτωση των διμερών συμβάσεων τα έσοδα του παραγωγού ταυτίζονται με τη συμβατική και σταθερή κατά κανόνα τιμή που έχει συμφωνηθεί με τον αγοραστή. Η τιμή που θα προσφέρει ο παραγωγός θα πρέπει να αποκλίνει σημαντικά από τις διακυμάνσεις της τιμής της αγοράς για να υπάρχει κίνητρο και για τον αγοραστή. Με δεδομένο το πλαφόν, όμως, ο παραγωγός δεν μπορεί να προσφέρει τέτοιες τιμές, αφού το έσοδό του περιορίζεται και δεν μπορεί να προχωρήσει σε αντιστάθμιση κινδύνου (hedging) ώστε να παρέχει ανταγωνιστικές τιμές.
Το θέμα των διμερών συμβάσεων επανέφερε πρόσφατα στο προσκήνιο ο πρόεδρος του ΣΕΒ και της βιομηχανίας Τιτάν Δημήτρης Παπαλεξόπουλος σε συνάντηση με τον υπουργό Ενέργειας και Περιβάλλοντος Κώστα Σκρέκα, ενώ το θέμα έχει αναδείξει και η ΕΒΙΚΕΝ. Πληροφορίες αναφέρουν ότι ο υπουργός έχει δεσμευτεί πως θα βρεθεί η χρυσή τομή στο αγκάθι του πλαφόν, με την προοπτική να ανοίξει ο δρόμος για τις αγοραπωλησίες ενέργειας, και ότι αυτό που αναζητείται πλέον είναι ο «οδικός χάρτης».
Κατά την τελευταία συνάντηση στο ΥΠΕΝ, ο ΣΕΒ φέρεται να πρότεινε στην πολιτική ηγεσία η ρύθμιση για εξαίρεση των PPAs μεταξύ ΑΠΕ και βιομηχανίας από το πλαφόν στη χονδρεμπορική αγορά να εφαρμοστεί μόνο για τα νέα συμβόλαια και όχι τα υφιστάμενα. Με τον τρόπο αυτό θεωρείται ότι μειώνεται ο κίνδυνος απώλειας εσόδων για κάποιες συμβάσεις που είναι σήμερα σε ισχύ από την οριζόντια εφαρμογή του μέτρου. Αυτός φαίνεται να είναι και ο λόγος που δεν υπάρχει μέχρι σήμερα ένας συμβιβασμός με το ΥΠΕΝ και τη βιομηχανία για την εξαίρεση των πράσινων PPAs από το πλαφόν του πρόσφατου μηχανισμού που τροφοδοτεί τον κουμπαρά των επιδοτήσεων.
Διαβάστε ακόμη
Foster + Partners: Το αρχιτεκτονικό team πίσω από το «ELLINIKON» θαύμα (pics)