Με δημοσίευσή της στην επιθεώρηση «Tectonics», ερευνητική ομάδα αμφισβητεί μια θεωρία 100 ετών για το τι στηρίζει τη μεγαλύτερη ορεινή αλυσίδα του πλανήτη. Οι επιστήμονες υποστηρίζουν ότι εντόπισαν τη γεωλογική δομή που διατηρεί τα Ιμαλάια στη θέση τους.

Τα Ιμαλάια σχηματίστηκαν πριν 50 εκατ. χρόνια όταν η Ινδική υποήπειρος συγκρούστηκε με την Ασία. Οι τεκτονικές δυνάμεις πίεσαν το Θιβέτ, μειώνοντας την επιφάνειά του κατά περίπου χίλια χιλιόμετρα. Η ινδική πλάκα γλίστρησε κάτω από την ευρασιατική, διπλασιάζοντας το πάχος του φλοιού κάτω από τα Ιμαλάια και το Θιβετιανό Οροπέδιο και συμβάλλοντας στην ανύψωσή τους.

Για έναν αιώνα, η κυρίαρχη αντίληψη ήταν πως αυτός ο διπλασιασμός του φλοιού αρκούσε για να στηρίξει το βάρος των Ιμαλαΐων. Ο Ελβετός γεωλόγος Εμίλ Αργκάντ υποστήριξε το 1924 ότι οι πλάκες Ινδίας και Ασίας στοιβάχθηκαν σε βάθος 70–80 χιλιομέτρων κάτω από την επιφάνεια.

Η νέα έρευνα δείχνει ότι τα πετρώματα του φλοιού λιώνουν στα 40 χλμ., καθιστώντας αδύνατη μια τόσο βαθιά δομή. «Με 70 χλμ. φλοιού το κατώτερο τμήμα γίνεται σαν γιαούρτι και δεν μπορείς να χτίσεις βουνό πάνω σε γιαούρτι», εξηγεί ο Πιέτρο Στερνάι, αναπληρωτής καθηγητής γεωφυσικής στο Πανεπιστήμιο Μιλάνο–Bicocca και επικεφαλής της μελέτης.

Η νέα θεωρία αναδεικνύει την ύπαρξη σφήνας μανδύα ανάμεσα στους δύο φλοιούς. Αυτό εξηγεί γιατί τα Ιμαλάια είναι τόσο ψηλά και παραμένουν ανυψωμένα. Ο μανδύας, σε αντίθεση με τον φλοιό, είναι πιο πυκνός και ανθεκτικός στη θερμότητα, λειτουργώντας ως στήριγμα.

Οι ερευνητές έκαναν προσομοίωση της σύγκρουσης Ινδίας–Ασίας και έδειξαν ότι τμήματα του μανδύα εγκλωβίστηκαν στη λιθόσφαιρα αντί να βυθιστούν. Έτσι δημιουργείται ένα «σάντουιτς μανδύα» που προσφέρει σταθερότητα.

«Αυτό είναι καθοριστικό γιατί δείχνει πως υπάρχει ένα σκληρό στρώμα μανδύα που στερεοποιεί τη δομή κάτω από τα Ιμαλάια», αναφέρει ο Στερνάι.

Συγκρίνοντας τα αποτελέσματα με σεισμικά δεδομένα και δείγματα πετρωμάτων, οι ερευνητές βρήκαν αποδείξεις που η θεωρία του Αργκάντ δεν εξηγούσε. «Οι παρατηρήσεις αποκτούν νόημα με ένα μοντέλο όπου έχεις φλοιό, μανδύα, φλοιό», αναφέρει ο Σιμόνε Πίλια, καθηγητής γεωεπιστήμης στο Πανεπιστήμιο King Fahd.

Ο Άνταμ Σμιθ, μεταδιδακτορικός στο Πανεπιστήμιο Γλασκώβης, που δεν συμμετείχε, χαρακτήρισε τα αποτελέσματα πειστικά, αν και δύσκολα αποδεκτά, καθώς ανατρέπουν εδραιωμένες αντιλήψεις.

Ο Ντοβ βαν Χίνσμπεργκεν, καθηγητής στο Πανεπιστήμιο Ουτρέχτης, διαφώνησε ότι πρόκειται για αμφιλεγόμενο εύρημα: «Είναι μια κομψή ερμηνεία. Αν μια ήπειρος βυθίζεται κάτω από μια άλλη, θα περίμενες μια δομή με φλοιό–μανδύα–φλοιό».

Διαβάστε ακόμη

Ελληνικός τουρισμός: Πάμε για ρεκόρ στα έσοδα (πίνακες)

Μπέσεντ: Η κατάρρευση της ρωσικής οικονομίας μπορεί να φέρει τον Πούτιν στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων

OPEC+: Αύξηση παραγωγής πετρελαίου από τον Οκτώβριο – Επιστρέφουν 1,65 εκατ. βαρέλια στην αγορά

Για όλες τις υπόλοιπες ειδήσεις της επικαιρότητας μπορείτε να επισκεφτείτε το Πρώτο Θέμα