ΥΠΕΝ: Τι αλλαγές φέρνει στην αγορά των ΑΠΕ το νέο νομοσχέδιο του υπουργείου

Ένα μίνι νομοθετικό πλαίσιο με δεκαοκτώ συνολικά άρθρα για την ρύθμιση της αγοράς ενέργειας στον τομέα των ΑΠΕ, το διαχωρισμό των παγίων του δικτύου διανομής ενόψει ιδιωτικοποίησης του ΔΕΔΔΗΕ αλλά και θέματα προσλήψεων σε ΡΑΕ, ΑΔΜΗΕ, ΔΑΠΕΕΠ και ΔΕΗ περιλαμβάνει το νομοσχέδιο του ΥΠΕΝ για την ανακύκλωση που θα κατατεθεί εκτός απροόπτου σήμερα στην βουλή. Από τις ρυθμίσεις αυτές ξεχωρίζουν η θέσπιση εγγυητικής επιστολής 35.000 ευρώ ανά μεγαβάτ (για έργα άνω του 1MW), για κάθε βεβαίωση παραγωγού, διατάξεις σχετικά με την δυνατότητα προσφοράς σύνδεσης σε κορεσμένα δίκτυα για την εγκατάσταση μικρής κλίμακας έργων, ο προσδιορισμός  κατανομής εσόδων από πλειστηριασμούς δικαιωμάτων εκπομπών αερίων ρύπων για τα έτη 2021 έως 2030 και θέματα ηλεκτροκίνησης. Ας δούμε αναλυτικά τις προβλέψεις του σχεδίου νόμου:

Προσδιορισμός περιθωρίου ισχύος σε κορεσμένα δίκτυα

Με τις προτεινόμενες διατάξεις και κατά παρέκκλιση των αποφάσεων της Ρυθμιστικής Αρχής Ενέργειας που έχουν εκδοθεί χορηγούνται προσφορές σύνδεσης στο Δίκτυο. Το μέτρο αφορά σε  φωτοβολταϊκούς σταθμούς, που πρόκειται να λειτουργήσουν από κατηγορίες παραγωγών, εξαιρουμένων των Ενεργειακών Κοινοτήτων, στην Πελοπόννησο, όπου το δίκτυο έχει χαρακτηριστεί ως κορεσμένο μέχρι την εξάντληση συνολικής ισχύος 86 MW.

Επίσης σε φωτοβολταϊκούς σταθμούς, συμπεριλαμβανομένων των σταθμών του δικτύου των Διασυνδεμένων με το Σύστημα της Ηπειρωτικής Χώρας (σύμπλεγμα Πάρου-Νάξου, Μύκονος, Σύρος, Άνδρος, Τήνος), μέχρι την εξάντληση συνολικής ισχύος 45 MW.

Το σχέδιο νόμου προβλέπει ότι η παραπάνω ισχύς, κατανέμεται κατά 1/3 στο σύμπλεγμα Άνδρου-Τήνου και κατά 2/3 στο σύμπλεγμα Πάρου-Νάξου, Σύρου, Μυκόνου.  Περιλαμβάνει επίσης φωτοβολταϊκούς σταθμούς όπως είναι το δίκτυο της Κρήτης, μέχρι την εξάντληση συνολικής ισχύος 140 MW.

Σύμφωνα με το σχέδιο, κάθε φυσικό ή νομικό πρόσωπο, μπορεί να υποβάλλει μόνον μία αίτηση χορήγησης οριστικής προσφοράς σύνδεσης για φωτοβολταϊκό σταθμό ισχύος μέχρι 400 κιλοβάτ (kW) για κάθε ένα κορεσμένο δίκτυο.

Στις περιοχές που έχουν χαρακτηριστεί κορεσμένες χορηγείται πρόσθετο περιθώριο ισχύος 30 μεγαβάτ  αποκλειστικά για αιολικούς σταθμούς που πρόκειται να λειτουργήσουν από Ενεργειακές Κοινότητες, με την προϋπόθεση ότι κάθε Ενεργειακή Κοινότητα δύναται να κάνει αποδεκτές οριστικές προσφορές σύνδεσης μέχρι του ορίου συνολικής ισχύος έξι 6 μεγαβάτ.

Διαχείριση εσόδων από πλειστηριασμούς ρύπων

Για την περίοδο 2021 έως 2030, ο Διαχειριστής ΑΠΕ και Εγγυήσεων Προέλευσης (ΔΑΠΕΕΠ) διαχειρίζεται τμήμα των εσόδων από πλειστηριασμούς δικαιωμάτων εκπομπών αερίων θερμοκηπίου, τα οποία διατίθεται ως ενίσχυση για επιχειρήσεις που εκτίθενται σε σημαντικό κίνδυνο διαρροής άνθρακα, λόγω του κόστους δικαιωμάτων εκπομπής αερίων θερμοκηπίου της Ε.Ε που μετακυλίεται στις τιμές ηλεκτρικής ενέργειας.

Με απόφαση του υπουργού Περιβάλλοντος και Ενέργειας καθορίζεται η διαδικασία χορήγησης της ενίσχυσης από το ΔΑΠΕΕΠ για την περίοδο 2021 έως 2030 αλλά και η κατανομή των εσόδων από πλειστηριασμούς δικαιωμάτων εκπομπών αερίων θερμοκηπίου ως εξής:

-Ποσοστό τουλάχιστον 60% των εσόδων αποτελεί πόρο του Ειδικού Λογαριασμού του άρθρου 143 του ν. 4001/2011 (Α΄ 179).

-Ποσοστό των εσόδων, το οποίο καθορίζεται κατ’ ανώτατο όριο με την απόφαση, καλύπτει τις ανάγκες της ενίσχυσης για επιχειρήσεις που εκτίθενται σε σημαντικό κίνδυνο διαρροής άνθρακα.

-Ποσοστό των εσόδων, το οποίο θα καθοριστεί με την ίδια απόφαση, διατίθεται για την πραγματοποίηση έργων όπως εξοικονόμησης ενέργειας, για την υποστήριξη χαμηλών και μεσαίων εισοδημάτων,  έργα που αποσκοπούν στη μείωση των συμβατικών καυσίμων από μεταφορές και δράσεις για την προώθηση της ηλεκτροκίνησης. Επίσης  σε αντιπυρικά έργα καθαρισμού και διαχείρισης με σκοπό τη διατήρηση και αύξηση του αποθέματος των δημόσιων και ιδιωτικών δασών κ.α. Ποσό που δεν θα χρησιμοποιηθεί εντός του έτους μεταφέρεται για χρήση στα επόμενα έτη έως εξαντλήσεώς του.

– Ποσοστό των εσόδων, το οποίο καθορίζεται με την ανωτέρω απόφαση, διατίθεται σε φορέα ή φορείς εποπτευόμενους από το Υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας για τη χρηματοδότηση έργων και δράσεων για την ανάπτυξη βιώσιμων οικονομικών δραστηριοτήτων χαμηλού ανθρακικού και περιβαλλοντικού αποτυπώματος, με στόχο την ενίσχυση και τη σταδιακή διαφοροποίηση των τοπικών οικονομιών, καθώς και τη δημιουργία νέων θέσεων εργασίας στις Περιφερειακές Ενότητες Κοζάνης, Φλώρινας και στο Δήμο Μεγαλόπολης της Περιφερειακής Ενότητας Αρκαδίας.

Με την απόφαση του Υπουργού Περιβάλλοντος και Ενέργειας καθορίζεται το ποσοστό των εσόδων, ο φορέας, η διαδικασία χορήγησης των πόρων.

– Ποσοστό έως 1% των εσόδων διατίθεται στο ΥΠΕΝ  για να καλύψει συνδρομές  και υποχρεώσεις για θέματα κλιματικής αλλαγής.

Πλαίσιο Προτεραιότητας χορήγησης προσφοράς Σύνδεσης στο Διαχειριστή του Συστήματος

Με απόφαση του υπουργού Περιβάλλοντος και Ενέργειας, που εκδίδεται μέσα σε 2 μήνες από την ψήφιση του νόμου, καθορίζεται ειδικό πλαίσιο προτεραιότητας στην χορήγηση οριστικών Προσφορών Σύνδεσης για σταθμούς Α.Π.Ε. και ΣΗΘΥΑ (Σταθμοί Συμπαραγωγής Ηλεκτρισμού και Θερμότητας) από τον διαχειριστή του Δικτύου. Το ειδικό πλαίσιο προτεραιότητας μπορεί να διαφοροποιείται μεταξύ Διαχειριστή Συστήματος και Διαχειριστή Δικτύου ενώ τίθενται όροι, προϋποθέσεις και περιορισμοί σε συγκεκριμένες κατηγορίες σταθμών που λαμβάνουν προτεραιότητα και ρυθμίζεται κάθε άλλη λεπτομέρεια για την εφαρμογή της.

Ειδικότερα για τις περιοχές με κορεσμένα δίκτυα, όπως αυτές διαπιστώνονται με απόφαση της ΡΑΕ που εκδίδεται μετά από εισήγηση του αρμόδιου Διαχειριστή, το ειδικό πλαίσιο προτεραιότητας δύναται να καθορίζεται και σε κάθε περίπτωση δεν θα διαφοροποιείται για τις περιπτώσεις που αφορούν είτε στον Διαχειριστή του Δικτύου είτε στον Διαχειριστή του Συστήματος.

Φορέας ηλεκτροκίνησης

Με ΚΥΑ (Κοινή Υπουργική Απόφαση) θα  προκηρύσσονται δράσεις για την προώθηση της ηλεκτροκίνησης με τη παροχή οικονομικών κινήτρων για την αγορά ή μίσθωση κάθε τύπου ηλεκτρικού οχήματος ή υβριδικών οχημάτων εξωτερικής φόρτισης με εκπομπές ρύπων έως 50γρ CO-/χλμ., καθώς και για την προμήθεια και εγκατάσταση σημείων επαναφόρτισης Η/Ο.

Με την εν λόγο απόφαση καθορίζονται οι όροι και οι προϋποθέσεις για τη λήψη των οικονομικών κινήτρων, οι δικαιούχοι, η διάρκεια και οι διαδικασίες αίτησης, ένταξης κ.α

Με ίδια απόφαση καθορίζονται επίσης οι όροι, οι προϋποθέσεις, οι διαδικασίες και κάθε άλλο θέμα σχετικό με τη λήψη οικονομικού κινήτρου με σκοπό:

α) την αντικατάσταση οχημάτων με καινούργια αμιγώς Η/Ο ή με υβριδικά Η/Ο εξωτερικής φόρτισης με εκπομπές ρύπων έως 50 γρ CO2/χλμ.,

β) την αντικατάσταση των Επιβατηγών Δημόσιας Χρήσης Οχημάτων- ΤΑΞΙ με καινούργια αμιγώς ηλεκτροκίνητα – ΤΑΞΙ ή με υβριδικά – ΤΑΞΙ εξωτερικής φόρτισης με εκπομπές ρύπων έως 50γρ CO2/χλμ.,

γ) την αντικατάσταση οχημάτων μικτού βάρους έως 3,5 τόνων με καινούργια αμιγώς Η/Ο ή υβριδικά Η/Ο εξωτερικής φόρτισης με εκπομπές ρύπων έως 50γρίΘ2/ χλμ. μικτού βάρους έως 3,5 τόνων,

δ) την απόσυρση των παλαιών αυτών οχημάτων από την κυκλοφορία και την παράδοσή τους σε συστήματα εναλλακτικής διαχείρισης. Ειδικά για τα Επιβατικά Δημόσιας Χρήσης  – ΤΑΞΙ και τα οχήματα μικτού βάρους έως 3,5 τόνων δεν τίθεται ηλικιακό όριο απόσυρσης.

Αυτά δεν αποχαρακτηρίζονται ούτε αντικαθίστανται από οχήματα με άλλη πηγή ενέργειας και ίδιες ή μικρότερες εκπομπές ρύπων από 50γρ CO2/ χλμ. πριν από την παρέλευση επτά 7 τουλάχιστον ετών από το έτος θέσης τους σε κυκλοφορία, χωρίς να συνυπολογίζεται το έτος αυτό.

Οι προβλέψεις για ΡΑΕ

Το σχέδιο νόμου ενισχύει το ρόλο της ΡΑΕ, η οποία θα μπορεί να συστήνει και να συγκροτεί επιτροπές και ομάδες εργασίας με συμμετοχή εκπροσώπων της, εκπροσώπων του Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας, των αρμόδιων Διαχειριστών καθώς και εκπροσώπων τρίτων φορέων, σχετικών με την ενεργειακή αγορά.

Όπως αναφέρεται στις προτεινόμενες διατάξεις, η  ΡΑΕ παρακολουθεί την ασφάλεια του ενεργειακού εφοδιασμού, ιδίως σε σχέση με το ισοζύγιο προσφοράς και ζήτησης στην ελληνική αγορά ενέργειας, το επίπεδο της προβλεπόμενης μελλοντικής ζήτησης, το προβλεπόμενο πρόσθετο δυναμικό παραγωγής, μεταφοράς και διανομής ηλεκτρικής ενέργειας και Φυσικού Αερίου. Επίσης, την ποιότητα και το επίπεδο συντήρησης και αξιοπιστίας των συστημάτων μεταφοράς και των δικτύων διανομής και την εφαρμογή μέτρων για την κάλυψη της αιχμής ζήτησης, καθώς και τις συνθήκες της αγοράς ενέργειας σε σχέση με τη δυνατότητα ανάπτυξης νέου παραγωγικού δυναμικού. Επιπλέον παρακολουθεί την υλοποίηση των μέτρων διασφάλισης που λαμβάνονται σε περίπτωση αιφνίδιας κρίσης στην ενεργειακή αγορά.

Για τη διαχείριση των ανωτέρω περιπτώσεων, συστήνεται και συγκροτείται με απόφαση του Υπουργού Περιβάλλοντος και Ενέργειας «Επιτροπή Συντονισμού Μέτρων Έκτακτης Ανάγκης» (Ε.Σ.Μ.Ε.Α), η οποία αποτελείται από 1 εκπρόσωπο της Ρ.Α.Ε. με τον αναπληρωτή του, του Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας με τον αναπληρωτή του και εκπρόσωπο της Γενικής Γραμματείας Πολιτικής Προστασίας με τον αναπληρωτή του, και  εκπροσώπους των αρμόδιων, κατά περίπτωση, Διαχειριστών Συστημάτων Μεταφοράς ή Δικτύων Διανομής.

Επιπλέον, το νομοσχέδιο αναφέρει ότι οι ειδικοί συνεργάτες που προβλέπει το πλαίσιο λειτουργίας του ρυθμιστή θα μπορούν να εξομοιώνονται ως προς το νομικό καθεστώς τους προς τους μετακλητούς υπαλλήλους.

Οι ανωτέρω θέσεις μετακλητών υπαλλήλων επιτρέπεται να καλύπτονται και με αποσπάσεις, από υπηρεσίες και φορείς του δημοσίου τομέα.  Η απόσπαση διενεργείται από το κατά περίπτωση αρμόδιο όργανο, ύστερα από αίτημα του Προέδρου της ΡΑΕ, κατά παρέκκλιση κάθε άλλης διάταξης.

Θέματα προσωπικού και διοίκησης των εταιρειών Α.Δ.Μ.Η.Ε και Δ.Α.Π.Ε.Ε.Π

Το καθεστώς των προσλήψεων που ισχύει στην ΔΕΗ επεκτείνεται και για τις προσλήψεις προσωπικού στον ΑΔΜΗΕ και στις συνδεδεμένες με αυτόν εταιρείες. Διευκρινίζεται ότι για τις αμοιβές των Αναπληρωτών Διευθυνόντων Συμβούλων, Γενικών Διευθυντών και Διευθυντών της εταιρείας και των συνδεδεμένων με αυτήν εταιρειών που προσλαμβάνονται δεν εφαρμόζεται το πλαφόν στις αμοιβές που ορίζει ο νόμος και αναφέρει ότι δεν πρέπει να υπερβαίνουν τις αποδοχές του Γενικού Γραμματέα Υπουργείου.

Στις διατάξεις υπάρχει πρόβλεψη και για την ΔΕΗ αναφέροντας ότι  η  πλήρωση οργανικών θέσεων (Αναπληρωτών Διευθυνόντων Συμβούλων, Γενικών Διευθυντών, Διευθυντών και Βοηθών Διευθυντών ή Διευθυντών Κλάδων) γίνεται κατόπιν δημόσιας προκήρυξης με απόφαση του Διευθύνοντος Συμβούλου της Δ.Ε.Η. Α.Ε. με συμβάσεις ορισμένου χρόνου μέχρι τριετούς διάρκειας με δυνατότητα ανανέωσης για μια φορά. Η πλήρωση των οργανικών θέσεων δύναται να γίνει και με τοποθέτηση σε αυτές  στελεχών της ιεραρχικής στάθμης (παράλληλη μετακίνηση), τα οποία  έχουν αναλάβει την οργανική τους θέση κατόπιν  δημόσιας προκήρυξης, ομοίως  με απόφαση του Διευθύνοντος Συμβούλου της Δ.Ε.Η.