Η  έξαρση δημοτικότητας του μάτσα οδήγησε σε παγκόσμια έλλειψη, εξαιτίας της εκρηκτικής ζήτησης και της περιορισμένης παραγωγής στην Ιαπωνία, όπου καλλιεργείται υψηλής ποιότητας πράσινο τσάι. Οι απαιτητικές μέθοδοι συγκομιδής και επεξεργασίας, σε συνδυασμό με τη μείωση του αριθμού των Ιαπώνων καλλιεργητών, έχουν επιδεινώσει το πρόβλημα.

Η Τσιτόσε Ναγκάο, που εγκατέλειψε τη διαφήμιση μετά από τρεις δεκαετίες για να ανοίξει καφέ μάτσα, δεν περίμενε ποτέ να δει ουρές πελατών έξω από το κατάστημά της. Μέχρι το μεσημέρι, τα κουτιά με σκόνη μάτσα έχουν εξαντληθεί, ενώ οι περισσότεροι πελάτες της είναι τουρίστες από το εξωτερικό.

Το κατάστημά της, Atelier Matcha, ανήκει στα τυχερά, καθώς η συνεργασία της με την Marukyu Koyamaen, παραγωγό τσαγιού 300 ετών στο Κιότο, εξασφαλίζει προμήθειες. Σήμερα διαθέτει δύο καταστήματα στην Ιαπωνία, ένα στο Βιετνάμ και ένα νέο στις Φιλιππίνες.

Έκρηξη ζήτησης και τιμών

Το μάτσα καταναλώνεται στην Ιαπωνία από τον 12ο αιώνα σε τελετουργικές τελετές τσαγιού, που απαιτούν ελάχιστη ποσότητα. Τα τελευταία χρόνια η ζήτηση εκτοξεύτηκε, χάρη στην εικόνα του ως «σούπερ τροφής» πλούσιας σε αντιοξειδωτικά που διαδόθηκε μέσω TikTok, ενώ η τουριστική άνθηση μετά την πανδημία ανέβασε ακόμη περισσότερο τις τιμές.

Σύμφωνα με το ιαπωνικό υπουργείο Οικονομικών, οι εξαγωγές πράσινου τσαγιού έφθασαν τα 36,4 δισ. γεν (247 εκατ. δολάρια) πέρυσι, τετραπλάσια από πριν δέκα χρόνια. Το 44% εξήχθη στις ΗΠΑ, κυρίως σε μορφή σκόνης.

Η κυβέρνηση της Ιαπωνίας εξετάζει επιδοτήσεις για να ενθαρρύνει τους αγρότες να καλλιεργούν περισσότερη tencha, την ποικιλία τσαγιού που χρησιμοποιείται για το μάτσα. Όμως οι αποδόσεις του είναι πιο απαιτητικές: τα μπουμπούκια πρέπει να προστατεύονται από τον ήλιο και απαιτείται εντατική εργασία.

Άνοδος 170% στις δημοπρασίες

Στη φετινή ανοιξιάτικη δημοπρασία του Κιότο, η τιμή της tencha εκτοξεύτηκε κατά 170% στα 8.235 γεν/κιλό, σπάζοντας το προηγούμενο ρεκόρ του 2016. Οι λιανοπωλητές αναφέρουν ότι οι τιμές του μάτσα έχουν διπλασιαστεί σε έναν χρόνο, ενώ η εύρεση ενός μικρού κουτιού είναι όλο και πιο δύσκολη, ακόμη και στο Τόκιο.

Τα καταστήματα περιορίζουν τις αγορές για να αποφύγουν αποθεματοποίηση και μεταπώληση, ενώ οι τουρίστες εξακολουθούν να το προτιμούν ως σουβενίρ. Στα ηλεκτρονικά καταστήματα, τα αποθέματα έχουν εξαντληθεί εδώ και μήνες.

Η αλυσίδα Kaminari Issa στο Τόκιο, που πουλάει προϊόντα από μπίρα μάτσα μέχρι εκλέρ, λαμβάνει συχνά αιτήματα για παραγγελίες… ενός τόνου. «Είμαστε χαρούμενοι», λέει η υπεύθυνη Μίκου Σουγκαουάρα, «αλλά υπάρχει όριο στο πόσο μπορούμε να πουλήσουμε».

Η πίεση στην αγορά είναι τέτοια, που η Ito En ίδρυσε νέα ειδική διεύθυνση για το μάτσα. Η εταιρεία προβλέπει αύξηση 11% στις διεθνείς πωλήσεις και από τον Σεπτέμβριο αυξάνει τις τιμές κατά 50%–100%. Διαθέτει συμβόλαια για 7.000 τόνους πράσινου τσαγιού ετησίως, αλλά μόνο 600 τόνους tencha.

Η εταιρεία δυσκολεύεται να πείσει τους αγρότες να καλλιεργούν περισσότερη tencha, φοβούμενοι ότι η «έκρηξη» του μάτσα μπορεί να είναι παροδική. Ο Γιάσουτακα Γιοκομίτσι, επικεφαλής του νέου τμήματος, δηλώνει ότι προτεραιότητα είναι η εξασφάλιση αρκετών μύλων για άλεσμα και συσκευασία, καθώς χρειάζεται μία ώρα για μόλις 40 γραμμάρια σκόνης υψηλής ποιότητας.

Η Ναγκάο πιστεύει ότι η ενημέρωση των καταναλωτών για τις διαφορετικές ποιότητες μάτσα είναι κρίσιμη. Όπως λέει, δεν χρειάζεται πάντα ακριβή σκόνη για να φτιάξει κανείς ένα καλό μπολ ακάι με μάτσα. Ως επιχειρηματίας, όμως, ήδη κοιτάζει την «επόμενη τάση»: το hojicha, ένα είδος τσαγιού με πιο καβουρδισμένη γεύση και λιγότερη καφεΐνη. «Κοιτάξτε, μου έχει μείνει μόνο ένα σήμερα», λέει δείχνοντας το τελευταίο σακουλάκι.

Διαβάστε ακόμη

Bruegel: Πότε και γιατί η Κίνα έπαψε να είναι «Ελντοράντο» για τις ευρωπαϊκές επιχειρήσεις (γραφήματα)

Πληθαίνουν οι καταλήψεις κατοικιών (γράφημα)

Νέο φοροκίνητρο με τις αποδείξεις για να αφήσουν οι πολίτες τα μετρητά

Για όλες τις υπόλοιπες ειδήσεις της επικαιρότητας μπορείτε να επισκεφτείτε το Πρώτο Θέμα