Στην επόμενη περιφερειακή διοίκηση μεταφέρεται η καυτή πατάτα της υλοποίησης του σχεδιασμού για την διαχείριση των αποβλήτων στο λεκανοπέδιο Αττικής.
Τρία χρόνια μετά την εκφρασμένη βούληση της πολιτείας για την επιτάχυνση των μεγάλων έργων ΣΔΙΤ, αποδεικνύεται στην πράξη ότι η ωρίμανση του σχεδιασμού καθυστερεί, δυσχεραίνοντας την αποσυμφόρηση του ΧΥΤΑ της Φυλής που συνεχίζει να αποτελεί τον μοναδικό σκουπιδότοπο της Αττικής.
Έτσι, ο απολογισμός παραμένει μονότονα ο ίδιος καθώς το σύνολο σχεδόν των αποβλήτων του 1,7 εκατ. τόνων οδηγείται για ταφή στον ΧΥΤΑ της Φυλής, η λειτουργία του οποίου δεν έπαψε όπως προβλεπόταν από το ισχύον ΠΕΣΔΑ, το οποίο αναθεωρείται για 3η φορά.
Σήμερα υλοποιείται στην περιοχή της Δυτικής Αθήνας ακόμη ένα έργο, το οποίο περιλαμβάνει κατασκευή νέων κυττάρων υγειονομικής ταφής χωρητικότητας 4.000.000 κυβικών μέτρων για να επιμηκύνει το χρόνο ζωής του ΧΥΤΑ έως το 2024.
Όπως προκύπτει από την Στρατηγική Μελέτη Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων του Περιφερειακού σχεδιασμού για την διαχείριση αποβλήτων (ΠΕΣΔΑ) που δόθηκε χθες σε δημόσια διαβούλευση, από το συνολικό σχεδιασμό για έξι μονάδες ανάκτησης και ανακύκλωσης αποβλήτων (ΜΑΑα) μόνο οι μισές έχουν χωροθετηθεί!
Εδώ και μήνες οι εταιρείες διαχείρισης αποβλήτων έχουν επισημάνει την ακινησία στον τομέα αυτό αλλά και την δυσκολία της πολιτείας να στηρίξει τις επιλογές της και να προχωρήσει στην εφαρμογή του αναθεωρημένου σχεδιασμού.
Ήδη, η μονάδα-γίγας που προγραμματιζόταν για την περιοχή της Φυλής, δυναμικότητας 520.000 τόνων ετησίως για την οποία μάλιστα έχει προκηρυχθεί και διαγωνισμός με Σύμπραξη Δημοσίου και Ιδιωτικού Τομέα (ΣΔΙΤ) αναθεωρείτε πλήρως.
Το νέο σχέδιο προβλέπει τη δημιουργία δύο ξεχωριστών μονάδων, μίας στο Δυτικό Πάρκο στην Φυλή, δυναμικότητας 200.000 τόνων ετησίως και μια μονάδα στο Κεντρικό Πάρκο, δυναμικότητας 315.000 τόνων ετησίως, η χωροθέτηση της οποίας δεν έχει ολοκληρωθεί.
Σύμφωνα με τη μελέτη, η διαδικασία αναζήτησης κατάλληλου χώρου για το Κεντρικό Πάρκο Κυκλικής Οικονομίας είναι σε εξέλιξη.
Με δεδομένο μάλιστα τον εν εξελίξει διαγωνισμό ΣΔΙΤ για την μονάδα ανάκτησης και ανακύκλωσης αποβλήτων του Κεντρικού Πάρκου, η διαδικασία αναμένεται να ολοκληρωθεί, πριν την έναρξη της Β2 φάσης του ανταγωνιστικού διαλόγου, της διαδικασίας δηλαδή που «κλειδώνει» τον τελικό σχεδιασμό και τις προδιαγραφές των έργων με την ενεργό συμμετοχή της αγοράς.
Τέλος του 2022 οι χωροθετήσεις
Οι αντίστοιχες διαδικασίες για το Νοτιοανατολικό Πάρκο και το Βόρειο Πάρκο, προβλέπεται ότι θα έχουν ολοκληρωθεί ως το τέλος του 2022 το αργότερο. Το χρονοδιάγραμμα – λάστιχο που ακολουθεί διαχρονικά ο τομέας των αποβλήτων, δημιουργεί αρκετές επιφυλάξεις για την υλοποίηση και αυτού του σχεδιασμού εν μέσω μάλιστα προεκλογικής περιόδου όπου η διαχείριση των σκουπιδιών αποτελεί ένα πολύ ευαίσθητο θέμα για τις τοπικές κοινωνίες.
Το σήριαλ με τα επίμαχα έργα δυσχεραίνεται και από ένα πρόσθετο παράγοντα που είναι οι προσφυγές μεταξύ των διαγωνιζόμενων με χαρακτηριστική περίπτωση το ώριμο κατά τα άλλα έργο στο Γραμματικό.
Ο διαγωνισμός βρίσκεται μεταξύ σφύρας και άκμονος μετά την απόφαση της Ενιαίας Ανεξάρτητης Αρχής Δημοσίων Συμβάσεων (ΕΑΑΔΗΣΥ) να αποκλείσει από το διαγωνισμό την κοινοπραξία «ΗΛΕΚΤΩΡ-Μεσόγειος», η οποία ήταν και ο μοναδικός διεκδικητής.
Σ,ε ότι αφορά τον υπόλοιπο σχεδιασμό χωροθετήσεις έχουν τα πάρκα του Πειραιά (Σχιστό) όπου προωθείται διαγωνισμός ΣΔΙΤ για κατασκευή μονάδας δυναμικότητας 120.000 τόνων ετησίως, και φυσικά το Βορειοανατολικό Πάρκο στο Γραμματικό δυναμικότητας 60.000 τόνων, ένα έργο που έχει σχεδιαστεί ως δημόσιο.
Τους δύο διαγωνισμούς ΣΔΙΤ Κεντρικού Τομέα και Σχιστού ύψους περίπου 760 εκατ. ευρώ, διεκδικούν οι κοινοπραξίες ΕΛΛΑΚΤΩΡ – ΗΛΕΚΤΩΡ, ΤΕΡΝΑ Ενεργειακή – ΤΙΤΑΝ, Μυτιληναίος – Μεσόγειος, Motor Oil – ΑΒΑΞ – Θαλής και Intrakat – Watt.
Ενεργειακή αξιοποίηση
Η ΣΜΠΕ του σχεδιασμού για την Αττική προβλέπει ότι σε περίπτωση υλοποίησης μονάδας ενεργειακής αξιοποίησης από το ΥΠΕΝ ή από άλλον φορέα, «θα εξεταστεί η δυνατότητα δημιουργίας ΜΕΑ ή/και ΜΑΑα σε συνέργεια με την εν λόγω μονάδα, εφόσον αυτό και χρονικά και με βάση άλλα κριτήρια είναι εφικτό κι ενδεδειγμένο».
Το εθνικό σχέδιο για την διαχείριση αποβλήτων είχε προτείνει τη δημιουργία τριών έως τεσσάρων μονάδων ενεργειακής αξιοποίησης απορριμμάτων, κάτι που κινητοποίησε το ενδιαφέρον και μεγάλων βιομηχανικών ομίλων της χώρας. Πρόκειται για ένα σχεδιασμό που έχει αναλάβει να υλοποιήσει το ίδιο το ΥΠΕΝ αλλά που συνεχίζει να παραμένει στα χαρτιά.
Η ΣΜΠΕ αφήνει ανοικτό το ενδεχόμενο για έναν μεγάλο διαγωνισμό που θα προβλέπει μονάδα επεξεργασίας απορριμμάτων, μαζί με μονάδα καύσης ενεργειακής αξιοποίησης, κάτι που επιδιώκει και ο ιδιωτικός τομέας.
Σε άλλο σημείο της μελέτης αναφέρεται ότι στο πλαίσιο της ολοκλήρωσης των έργων έως το 2025 και της επίτευξης των εθνικών στόχων ανάκτησης, ανακύκλωσης και διάθεσης προς ταφή, οι ΜΑΑα με τον χαμηλότερο βαθμό ωριμότητας μπορούν να συγχωνεύονται είτε μεταξύ τους είτε με άλλες περισσότερο ώριμες μονάδες και να προσαρμόζεται αναλόγως η δυναμικότητά τους.
Σε περίπτωση που παραστεί τέτοια ανάγκη, θα τηρούνται απαρέγκλιτα τρία κριτήρια. Πρώτον, δεν θα χωροθετηθούν νέες μονάδες εντός των ήδη αδειοδοτημένων εγκαταστάσεων διάθεσης απορριμμάτων (ΟΕΔΑ). Δεύτερον, θα επιδιώκεται η ελαχιστοποίηση του κόστους και των περιβαλλοντικών επιπτώσεων της μεταφοράς των αποβλήτων. Τρίτον, θα επιδιώκεται η δημιουργία οικονομιών κλίμακας με στόχο την ελαχιστοποίηση του κόστους επεξεργασίας.
Πράσινο εργοστάσιο το ΕΜΑΚ
Πέραν των μονάδων ανάκτησης και ανακύκλωσης απορριμμάτων, η ΣΜΠΕ προβλέπει ότι θα μπορούν να αξιοποιηθούν και ιδιωτικές εγκαταστάσεις επεξεργασίας αποβλήτων εφόσον επιταχύνουν την επίτευξη των στόχων του περιφερειακού σχεδιασμού.
Επίσης δρομολογούνται όλες οι απαραίτητες ενέργειες ώστε το Εργοστάσιο Μηχανικής Ανακύκλωσης στα Λιόσια (ΕΜΑΚ ) να αναβαθμιστεί και να λειτουργήσει ως «Πράσινο Εργοστάσιο» που θα υποδέχεται βιοαπόβλητα προς επεξεργασία και υλικά από τις γωνιές ανακύκλωσης, προκειμένου να καθαρίζονται, να διαχωρίζονται και να προωθούνται.
Προς επίτευξη των στόχων για ελαχιστοποίηση της ταφής, τα υπολείμματα της επεξεργασίας από τις ΜAAα θα οδηγούνται στις μονάδες ενεργειακής αξιοποίησης. Μέχρι την κατασκευή των μονάδων αυτών, μεταβατικά, τα υπολείμματα της επεξεργασίας του ΕΜΑΚ και των ΜΑΑα θα οδηγούνται σε ΧΥΤΑ/ΧΥΤΥ στην Φυλή πλην της ΜΑΑα του Βορειο-Ανατολικού Πάρκου, τα υπολείμματα της οποίας θα οδηγούνται στον ΧΥΤΥ Γραμματικού.
Στις ΜΑΑα μπορούν να οδηγούνται ανακυκλώσιμα υλικά από Διαλογή στην Πηγή (μπλε κάδος, γωνιές ανακύκλωσης, πράσινα σημεία, κίτρινος κάδος κλπ) για την βελτιστοποίηση της καθαρότητάς τους. Παρόμοια υλικά μπορούν επίσης να οδηγούνται και σε ΚΔΑΥ.
Ο σχεδιασμός των ΜΑΑα πρέπει να γίνει με γνώμονα την λειτουργική τους ευελιξία και προσαρμοστικότητα, κριτήρια ιδιαίτερης βαρύτητας για τη μετάβαση από τη σημερινή κατάσταση διαχείρισης προς την κατάσταση της επίτευξης των στόχων των Οδηγιών και των επιταγών της κυκλικής οικονομίας.
Διαβάστε ακόμη:
Berkshire Hathaway: Ζημιές $44 δισ. αλλά οι επενδυτές… πίνουν νερό στο όνομα του Μπάφετ
Αλ. Δανιηλίδης (Αθηναϊκή Ζυθοποιία): Το επόμενο βήμα μετά τη «χρυσή» συμφωνία με την Bacardi