Ήταν Ιούλιος του 2023 όταν καταγράφηκε για πρώτη φορά μείωση της αποψίλωσης του τροπικού δάσους του Αμαζονίου της Βραζιλίας έπειτα από τέσσερα χρόνια συνεχούς καταστροφής και μέσα σε μόλις έξι μήνες από την ανάληψη της προεδρίας της χώρας από τον Λουίς Ινάσιο Λούλα ντα Σίλβα.
Η πτωτική πορεία συνεχίζεται έως σήμερα, με τον Φεβρουάριο που μόλις ολοκληρώθηκε να έχει καταγραφεί μείωση του κατακερματισμού κατά 30% συγκριτικά με το ίδιο διάστημα πριν ένα χρόνο, τη στιγμή που η κυβέρνηση εργάζεται εντατικά με σκοπό τον τερματισμό της αποψίλωσης ως το 2030.
Από την ανάληψη των καθηκόντων του το 2023, ο Λούλα έχει εντείνει τις προσπάθειες για την πάταξη της παράνομης εξόρυξης, την προστασία των αυτόχθονων κοινοτήτων και την ενίσχυση των προσπαθειών διατήρησης του Αμαζονίου. Στόχος του είναι ένα «νέο δημοκρατικό οικοσύστημα», όπου «η διατήρηση και η βιωσιμότητα αποτελούν πρώτη προτεραιότητα».
Ωστόσο, δεν είναι όλες οι χώρες του Αμαζονίου έτοιμες ή πρόθυμες να δεσμευτούν και να συντονιστούν στο ίδιο μήκος κύματος. Όπως αναφέρει παλαιότερο δημοσίευμα του Politico, η Βολιβία και η Βενεζουέλα δεν ακολούθησαν το πλαίσιο των δεσμεύσεων που ανέλαβαν κατά τις συνομιλίες για το κλίμα στη σύνοδο COP26 σχετικά με τον τερματισμό της παγκόσμιας αποψίλωσης των δασών έως το 2030.
Όλα αυτά ενώ η επιστημονική κοινότητα προειδοποιεί ότι η συνεχιζόμενη υποβάθμιση του Αμαζονίου, ο οποίος -μέχρι πρότινος τουλάχιστον- αποτελούσε σημαντική δεξαμενή άνθρακα απορροφώντας τις εκπομπές, είναι πιθανό να έχει βαθύτατες επιπτώσεις στις παγκόσμιες προσπάθειες για το κλίμα.
Δορυφορικά δεδομένα που συγκεντρώθηκαν από την υπηρεσία διαστημικών ερευνών INPE, κατέγραψαν την αποψίλωση 226 τετραγωνικών χιλιομέτρων τον περασμένο μήνα. Μπορεί ο αριθμός να τρομάζει, ωστόσο κατά την ίδια περίοδο πριν ένα χρόνο σημειώθηκε καταστροφή σε έκταση 322 τετραγωνικών χιλιομέτρων.
Βέβαια, όπως επισημαίνει το πρακτορείο Reuters ο Φεβρουάριος χαρακτηρίστηκε από απότομη έξαρση των πυρκαγιών στην πολιτεία Ροράιμα βόρεια της χώρας, με αποτέλεσμα να απειληθούν κοινότητες ιθαγενών.
Σεράντο: Οι πληγές της σαβάνα
«Πρέπει να ερμηνεύουμε ιδιαίτερα προσεκτικά τα δεδομένα του Ιανουαρίου και του Φεβρουαρίου, αλλά η τάση εξακολουθεί να είναι η ίδια που βλέπαμε το 2023: Μείωση της αποψίλωσης του Αμαζονίου, αύξηση της αποψίλωσης του Σεράντο», δήλωσε στο Reuters η διευθύντρια στρατηγικής της WWF Βραζιλίας, Μαριάνα Ναπολιτάνο.
Η σαβάνα Σεράντο καλύπτει έκταση 2 εκατομμυρίων χιλιομέτρων και αποτελεί καταφύγιο για το 5% της παγκόσμιας βιοποικιλότητας.
Όπως αναφέρει η WWF έχει περίπου το μέγεθος της Δυτικής Ευρώπης και φιλοξενεί ζωικά είδη, όπως ο ιαγουάρος, ο χαιτοφόρος λύκος, ο τάπιρος, ο γιγάντιος μυρμηγκοφάγος και το γιγάντιο αρμαδίλο, ενώ τροφοδοτεί τη Βραζιλία με τουλάχιστον το ήμισυ της συνολικής ποσότητας νερού. Επιπλέον, στην περιοχή εντοπίζονται περισσότερα από 10.000 είδη φυτών, σχεδόν 900 είδη πτηνών και περισσότερα από 180 είναι τα είδη ερπετών που ζουν στο δεύτερο μεγαλύτερο βιότοπο της Λατινικής Αμερικής, με τη σαβάνα να διαθέτει τη μεγαλύτερη βιοποικιλότητα σε παγκόσμια κλίμακα.
Η διεύρυνση των γεωργικών εκτάσεων, ωστόσο, αλλάζει δραματικά την εικόνα του Σεράντο. Κατά την περίοδο 2002-2008 καταστράφηκαν ετησίως 21.000 τετραγωνικά χιλιόμετρα με το οικοσύστημα να καταγράφει μείωση κατά 1,1% κάθε χρόνο μεταξύ 1984-2004.
Όπως αναφέρει το World Economic Forum το Σεράντο στο παρελθόν είχε σκιαγραφηθεί ως το γεωργικό θαύμα της χώρας, αφού έγινε ο κυριότερος κόμβος παραγωγής στη Βραζιλία με εξαγωγές σόγιας, καλαμποκιού και ζαχαροκάλαμου, αντιπροσωπεύοντας το 60% της συνολικής γεωργικής παραγωγής.
«Ωστόσο, πάνω από 30 εκατομμύρια εκτάρια της σαβάνας έχουν μετατραπεί τις τελευταίες δεκαετίες, απειλώντας τους ζωτικούς ρόλους του ως δεξαμενή άνθρακα, πηγή γλυκού νερού, στέγη για τους αυτόχθονες πληθυσμούς και καταφύγιο για το 5% όλων των ειδών στη Γη», αναφέρει το δημοσίευμα καλώντας σε επείγουσα δράση για την προστασία ζώων, φυτών και ανθρώπων.
Οι θεωρίες συνωμοσίας του Μπολσονάρου
Κατά την περίοδο της προεδρίας του Ζαΐχ Μπολσονάρου η αποψίλωση του Αμαζονίου αυξήθηκε κατά 60% από το 2019. Από τη μία η διεύρυνση του οδικού δικτύου που δίνει πρόσβαση στα δάση, ο αυξανόμενος πληθυσμός, οι επενδύσεις, η επέκταση των γεωργικών εκτάσεων, μεταξύ άλλων για την καλλιέργεια σόγιας, αλλά και οι πυρκαγιές οδήγησαν στον κατακερματισμό των δασών.
Παρά το ανησυχητικό ποσοστό και μολονότι οι εμπρησμοί με σκοπό τη δημιουργία χώρου για την κτηνοτροφία συντελούσαν στην περαιτέρω καταστροφή, ο τέως πρόεδρος το 2019 δήλωνε πως το τροπικό δάσος δεν καταστρέφεται από τις πυρκαγιές κατηγορώντας τον διεθνή και εγχώριο Τύπο για ψευδείς πληροφορίες, ενώ παράλληλα απέδιδε το ενδιαφέρον από το εξωτερικό για την περιοχή στον πλούτο της και όχι στους αυτόχθονες πληθυσμούς. Μετά το συναγερμό που είχαν σημάνει τοπικοί και διεθνείς οργανισμοί ο Μπολσονάρου τόνιζε, μάλιστα, ότι η Ευρώπη δε μπορεί να δίνει μαθήματα στη Βραζιλία για το περιβάλλον.
Επιπλέον, το 2022 υποστήριζε ότι η Βραζιλία δεν χρειάζεται τον Αμαζόνιο για την ανάπτυξη της γεωργίας, σε μία προσπάθεια να μετακινήσει την προσοχή από τη χορήγηση άδειας για εξορυκτικές και γεωργικές δραστηριότητες σε προστατευμένες περιοχές, ακόμα και σε αυτές όπου ζουν κοινότητες αυτοχθόνων. Όπως ήταν αναμενόμενο η ρητορική του και η διακοπή επιβολής προστίμων για παράνομες εκχερσώσεις επιδείνωσαν την κατάσταση.
Photo: Pixabay
Διαβάστε ακόμη
JP Morgan: Γιατί έρχονται αναβαθμίσεις για την Εθνική Τράπεζα (πίνακας)
Μητσοτάκης: Απάντηση στην ακρίβεια οι αυξήσεις μισθών – Δεν θα δοθεί επίδομα Πάσχα (vids)
Γερμανία: Γιατί είναι «απρόθυμη» να επενδύσει στο εξωτερικό (γράφημα)
Για όλες τις υπόλοιπες ειδήσεις της επικαιρότητας μπορείτε να επισκεφτείτε το Πρώτο ΘΕΜΑ