Τα σενάρια αντιμετώπισης μιας έκτακτης ενεργειακής κρίσης, καθώς και τα στοιχεία και δεδομένα που δείχνουν ότι μπορεί ακόμη και σε ακραίες συνθήκες να διασφαλιστεί η ενεργειακή επάρκεια σε ηλεκτρισμό και φυσικό αέριο, ανέλυσε ο Β’ Αντιπρόεδρος της ΡΑΕ, αλλά και Πρόεδρος της Ομάδας Διαχείρισης Κρίσης Δημήτρης Φούρλαρης, κατά τη διάρκεια χθεσινής διαδικτυακής εκδήλωσης που διοργάνωσε το Πανεπιστήμιο της Ελλάδος.
Το θέμα της εκδήλωσης ήταν «Ενεργειακή Επάρκεια σε Ηλεκτρισμό & Φυσικό Αέριο -Ασφάλεια τροφοδοσίας καταναλωτών» και διοργανώθηκε στο πλαίσιο του μεταπτυχιακού προγράμματος «MSc in Energy Law, Business, Regulation and Policy».
Όπως τόνισε ο κ. Φούρλαρης, με τον όρο Επάρκεια Ενέργειας ενός Συστήματος (Ηλεκτρισμού-Φυσικού Αερίου) εννοούμε τη δυνατότητα του να καλύπτει, ανά πάσα στιγμή, την αιτούμενη ζήτηση.
Ενόψει λοιπόν του δύσκολου χειμώνα 2022-2023, η μέγιστη ισχύς που θα απαιτηθεί για κάλυψη φορτίου συστήματος υπό συνθήκες ισχυρού ψύχους θα είναι της τάξεως 8,6 ~ 9,2 GW και η μέγιστη ημερήσια ενέργεια της τάξεως 180 ~ 190 GWh, σύμφωνα με τα στοιχεία του ΑΔΜΗΕ.
Οι παράγοντες της «εξίσωσης»
Περαιτέρω, οι παράγοντες που θα επηρεάσουν την κάλυψη της ζήτησης είναι:
-Η διαθεσιμότητα των λιγνιτικών μονάδων
-Η διαθεσιμότητα των μονάδων φυσικού αερίου
-Τα υδατικά αποθέματα των ταμιευτήρων και η διαθεσιμότητα των υδροηλεκτρικών μονάδων
-Η παραγωγή από ΑΠΕ
-Οι εισαγωγές ενέργειας από τις διασυνδέσεις
Με βάση τα διαθέσιμα στοιχεία η συνολική παραγωγή από όλες τις πηγές διαμορφώνεται σε 19.595 MW. Εξ αυτών οι λιγνίτες εισφέρουν 2.225 MW, οι μονάδες αερίου 5.220 MW, τα υδροηλεκτρικά 3.170 MW, τα αιολικά πάρκα 4.180 MW και οι υπόλοιπες ΑΠΕ 4.800 MW (με κυρίαρχα τα φωτοβολταικά πάρκα με 3.960 MW).
Ειδικότερα όσον αφορά τους λιγνίτες, από τα σενάρια που έχουν ήδη εξετασθεί από τη ΡΑΕ προκύπτει ότι για την περίοδο 1-7-2022 έως 30-6-2023 η λιγνιτική παραγωγή θα μπορούσε να αυξηθεί στα επίπεδα των 9,0 έως 9,5 TWh με βασική αναφορά την «προένταξη» των λιγνιτικών μονάδων στην προημερήσια αγορά ενέργειας.
Με τη μεγιστοποίηση της λιγνιτικής παραγωγής επιτυγχάνεται αύξηση έναντι του σχεδιασμού προ κρίσης περί τις 5,0 TWh και αντίστοιχη δυνητική υποκατάσταση της παραγωγής από μονάδες φυσικού αερίου, ανάλογα με την εξέλιξη των τιμών του καυσίμου. Επ αυτού τα στοιχεία που παρουσίασε ο Αντιπρόεδρος της ΡΑΕ για τις μέσες μηνιαίες τιμές στο TTF μιλούν από μόνα τους, καθώς προ διετίας, τον Νοέμβριο του 2020 το φυσικό αέριο βρίσκονταν στα 13,94 ευρώ/MWh, τον Νοέμβριο του 2021 στα 82,56 ευρώ/MWh και τον Σεπτέμβριο του 2022 στα 203,50 ευρώ/MWh.
Σημειώνεται ακόμη ότι η τροφοδοσία των βασικών λιγνιτικών μονάδων, δηλαδή του ΑΗΣ Αγίου Δημητρίου και της νέας μονάδας Πτολεμαίδα V θεωρείται εξασφαλισμένη από όλα τα πεδία του Λιγνιτικού Κέντρου Δυτικής Μακεδονίας (Νότιο Πεδίο, Κεντρικό Πεδίο, Πεδίο Λακκιάς), ενώ του ΑΗΣ Μελίτης και από ορυχεία τρίτων. Αντίστοιχα του ΑΗΣ Μεγαλόπολης από το ορυχείο Μεγαλόπολης.
Όσον αφορά τις μονάδες φυσικού αερίου (Κομοτηνή, Λαύριο IV, της Elpedison και της Ήρων), -χωρίς να περιλαμβάνεται η νέα μονάδα της Mytilineos-, έχουν συνολική εγκατεστημένη ισχύ 2023,1 MW και με το εναλλακτικό καύσιμο (diesel) διασφαλίζεται η διατήρηση της διαθεσιμότητας λειτουργίας τους για 16 ώρες/ημέρα για 5 ημέρες, με συνολική ισχύ 1791 MW.
Η επάρκεια σε φυσικό αέριο
Αποκαλυπτικά ήταν τα στοιχεία που παρουσίασε ο κ. Φούρλαρης και σχετικά με την επάρκεια σε φυσικό αέριο τον ερχόμενο χειμώνα.
Σύμφωνα με αυτά, η κατανάλωση φυσικού αερίου στην Ελλάδα το 2021 ήταν περίπου 70 TWht, δηλαδή κατά μέσο όρο 190.000 MWht/ημέρα.
Προφανώς η ζήτηση είναι πολύ μεγαλύτερη τους χειμερινούς μήνες, οπότε και εκτιμάται σε 270.000-350.000 ΜWht/ημέρα κατά τη διάρκεια μιας κρύας περιόδου. Εξ αυτών 180.000-220.000 MWht για ηλεκτροπαραγωγή (90.000-110.000MWhe) και 90.000-130.000 MWht για λοιπούς καταναλωτές (Βιομηχανία και Οικιακοί).
Ταυτόχρονα, γίνονται εξαγωγές προς τη Βουλγαρία, που λόγω της διακοπής του ρωσικού φυσικού αερίου αναμένεται ότι κατά τη διάρκεια του χειμώνα θα είναι σταθερά στο μέγιστο της τεχνικής δυναμικότητας, δηλαδή 65.000MWht/ημέρα.
Οι τεχνικές δυναμικότητες των σημείων εισόδου αθροίζονται σε 395.000 MWht/ημέρα και ειδικότερα από Ρεβυθούσα 225.000 MWht/ημέρα, από Σιδηρόκαστρο (ρωσικό αέριο) 117.000 MWht/ημέρα και από Νέα Μεσημβρία (αζέρικο αέριο, είσοδος ΤΑΡ) και Κήπους (Botas) 53.000 MWht/ημέρα.
Όπως επισημάνθηκε, σε περίπτωση διακοπής του ρωσικού αερίου από το Σιδηρόκαστρο, θα μπορούσαμε θεωρητικά να έχουμε τεχνική δυναμικότητα έως 110.000 MWh/ημέρα από τη Νέα Μεσημβρία και 48.000 MWh/ημέρα από τους Κήπους. Άρα στη θεωρία, η συνολική εναπομείνασα δυναμικότητα σε μια τέτοια περίπτωση (225+110+48 = 383.000 MWh/ημέρα) αρκεί για την κάλυψη της εγχώριας ζήτησης, αλλά όχι απαραίτητα και για την κάλυψη των ροών προς τη Βουλγαρία.
Τα επίπεδα συναγερμού και οι στρατηγικές αντιμετώπισης
Με βάση το Σχέδιο Προληπτικής Δράσης της ΡΑΕ ορίζονται τρία επίπεδα συναγερμού:
– Κατάσταση Συναγερμού 1, που κηρύσσεται όταν υπάρχουν αξιόπιστες ενδείξεις για γεγονός που πιθανόν να έχει ως αποτέλεσμα την επιδείνωση της κατάστασης του εφοδιασμού της χώρας με Φυσικό Αέριο και το οποίο είναι πιθανό να οδηγήσει στην ενεργοποίηση της Κατάστασης Συναγερμού 2 ή 3.
–Κατάσταση Συναγερμού 2, που κηρύσσεται όταν εμφανίζεται διαταραχή του εφοδιασμού ή εξαιρετικά υψηλή ζήτηση Φυσικού Αερίου, η οποία έχει ως αποτέλεσμα τη σημαντική επιδείνωση της κατάστασης του εφοδιασμού, αλλά η αγορά είναι ακόμα ικανή να διαχειριστεί αυτήν τη διαταραχή ή ζήτηση χωρίς να χρειάζεται να καταφύγει σε μέτρα που δεν στηρίζονται στην αγορά.
–Κατάσταση Συναγερμού 3, που κηρύσσεται σε περίπτωση εξαιρετικά υψηλής ζήτησης Φυσικού Αερίου, σημαντικής διαταραχής του εφοδιασμού και σε περίπτωση που τα μέτρα αγοράς δεν είναι επαρκή για την κάλυψη της εναπομένουσας ζήτησης Φυσικού Αερίου, με συνέπεια την ανάγκη λήψης πρόσθετων μέτρων που δεν στηρίζονται στην αγορά. Η κατάσταση εξελίσσεται δυσμενώς και ενδέχεται να διαταραχθεί η ομαλή τροφοδοσία των Προστατευόμενων Καταναλωτών σε περίπτωση που δεν ληφθούν μέτρα που δεν στηρίζονται στην αγορά.
Αντίστοιχα προβλέπονται και οι στρατηγικές αντιμετώπισης που περιλαμβάνουν:
Στρατηγική 1: Μεγιστοποίηση χρησιμοποίησης υφιστάμενων υποδομών φυσικού αερίου, με δράσεις όπως η αύξηση της δυναμικότητας αεριοποίησης Ρεβυθούσας και η προσθήκη πλωτής δεξαμενής LNG στον τερματικό σταθμό.
Στρατηγική 2: Ενίσχυση διαθεσιμότητας-αποθήκευση αερίου, με θέσπιση υποχρέωσης για τη διατήρηση αποθέματος σε υπόγεια υποδομή αποθήκευσης στους κατόχους άδειας προμήθειας σε τελικούς πελάτες οι οποίοι διέθεταν σύμβαση προμήθειας (μακροχρόνια ή βραχυχρόνια) με ανάντι προμηθευτή φυσικού αερίου την τελευταία 5ετία (εμπορική αποθήκευση) και είναι χρήστες του ΕΣΦΑ, καθώς διατήρηση στρατηγικού αποθέματος.
Στρατηγική 3: Ενίσχυση μέτρων για την αποτελεσματικότερη διαχείριση του φυσικού αερίου κατά την κρίση, όπου περιλαμβάνονται μέτρα όπως:
-Αύξηση αποθεμάτων εναλλακτικού καυσίμου (diesel) σε μονάδες με καύσιμο φυσικό αέριο και δυνατότητα εναλλαγής καυσίμου.
-Μηχανισμός για την κατά προτεραιότητα λειτουργία των μονάδων με εναλλακτικό καύσιμο στην αγορά του ηλεκτρισμού σε περίπτωση κρίσης φυσικού αερίου Επιπέδου 3 Έκτακτης Ανάγκης.
-Εισαγωγή διατάξεων για την συνετή χρήση και περιορισμό της άσκοπης κατανάλωσης φυσικού αερίου κατά τη διάρκεια της κρίσης.
-Κατά προτεραιότητα παροχή φυσικού αερίου σε ορισμένες «Σημαντικές» Βιομηχανίες.
-Ανάπτυξη εξειδικευμένου προϊόντος της αγοράς εξισορρόπησης για την εθελοντική μείωση της κατανάλωσης ενέργειας.
Θα πρέπει να σημειωθεί ότι ο Δ. Φούρλαρης είναι ένας άνθρωπος με βαθιά γνώση και πολυετή εμπειρία στο χώρο της ενέργειας. Ηλεκτρολόγος Μηχανικός (Ενεργειακός) του Ε.Μ.Π θήτευσε επί 36 χρόνια στη ΔΕΗ, μετά σε διευθυντικές θέσεις στον ΑΔΜΗΕ και από τον Μάιο του 2021 ορίστηκε Β΄ Αντιπρόεδρος της ΡΑΕ.
Διαβάστε ακόμα:
«Μάχη» 103 ισχυρών βιομηχάνων για να μην κόψουν κατά 15% την κατανάλωση φυσικού αερίου
Τζίνα Μαμιδάκη: Νέες επενδύσεις στην Κρήτη για την bluegr Hotels and Resorts (pics)