Σε ενάμιση χρόνο από σήμερα εκτιμάται ότι θα ολοκληρωθεί το τερματικό υγροποιημένου φυσικού αερίου στο Βασιλικό, με στόχο στο τέλος του 2022 να ξεκινήσει η τροφοδότηση με φυσικό αέριο των σταθμών παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας.
Πρόκειται για το μεγαλύτερο ενεργειακό έργο στην Κύπρο, προϋπολογισμού 289 εκατ. ευρώ, το οποίο και θα αποτελέσει την πύλη εισόδου του φυσικού αερίου στην Μεγαλόνησο.
Το project, το οποίο «τρέχει» η ΕΤΥΦΑ (Εταιρεία Υποδομών Φυσικού Αερίου) περιλαμβάνει, μεταξύ άλλων, πλωτή μονάδα αποθήκευσης και επαναεριοποίησης υγροποιημένου φυσικού αερίου (FSRU), αγωγό επί της προβλήτας και προβλήτα για την πρόσδεση της πλωτής μονάδας.
Το μεγαλύτερο μέρος του τερματικού θα είναι πλωτό και θαλάσσιο, ενώ είναι χαρακτηριστικό ότι ήδη έχει επιλεγεί το υποψήφιο πλοίο, το οποίο από δεξαμενόπλοιο μεταφοράς υγροποιημένου φυσικού αερίου (LNG) θα μετατραπεί σε πλωτή μονάδα αποθήκευσης και επαναεριοποίησης. Πρόκειται για το Galea (με σημαία Σιγκαπούρης), το οποίο έχει ήδη εγγραφεί στο κυπριακό νηολόγιο με το όνομα «ΕΤΥΦΑ Προμηθέας».
Η σημασία του έργου και οι μελέτες
Αυτή την περίοδο οι εργασίες ανέγερσης του τερματικού βρίσκονται στο αρχικό στάδιο και επικεντρώνονται στον τελικό σχεδιασμό και στις μελέτες που απαιτούνται για την αδειοδότηση και τον καθορισμό των παραμέτρων σχεδίασης, όπως γεωτεχνικές, γεωφυσικές, υδρολογικές και τοπογραφικές μελέτες.
Η πολιτική ηγεσία της Κύπρου παρακολουθεί στενά την εξέλιξη του εμβληματικού project και στο πλαίσιο αυτό, την περασμένη Παρασκευή πραγματοποίησε επίσκεψη η Υπουργός Ενέργειας, Εμπορίου και Βιομηχανίας, Νατάσα Πηλείδου, προκειμένου να επιβλέψει την γεωφυσική μελέτη στο θαλάσσιο μέρος του έργου.
Σε δηλώσεις της η κα Πηλείδου ανέφερε πως «η έλευση του φυσικού αερίου, ως μεταβατικού καυσίμου στην κυπριακή αγορά, είναι καίριας σημασίας για την κοινωνία και την οικονομία, καθώς εκτιμάται ότι θα ωθήσει στη μείωση του κόστους της τιμής ηλεκτρικού ρεύματος». Τόνισε ακόμη πως «σηματοδοτεί τη μετάβαση σε ένα καύσιμο λιγότερο ρυπογόνο απ’ ό,τι τα πετρελαιοειδή, το οποίο θα ενισχύσει την προσπάθεια της Κύπρου για επίτευξη των δεσμευτικών στόχων του Εθνικού Σχεδίου για την Ενέργεια και το Κλίμα». Η Υπουργός υπενθύμισε ότι «απώτερος στόχος είναι η μετάβαση της χώρας σε μια πιο πράσινη οικονομία, γι’ αυτό ταυτόχρονα εξετάζονται και προωθούνται, μέσα από σχέδια χορηγιών, όλες οι εναλλακτικές διαθέσιμες πηγές ενέργειας, οι οποίες θα μας οδηγήσουν στην εποχή των μηδενικών εκπομπών καυσίμων το 2050».
Μέχρι στιγμής πάντως, κρίνεται ότι υπάρχει ομαλή εξέλιξη των εργασιών, εντός του προβλεπόμενου χρονοδιαγράμματος. Κάτι το οποίο αποδίδεται από τους υπεύθυνους της ΕΤΥΦΑ στην ιδιαίτερα γόνιμη συνεργασία μεταξύ όλων των εμπλεκόμενων φορέων, και βέβαια της αναδόχου κοινοπραξίας.
Η κοινοπραξία, η χρηματοδότηση και η προμήθεια του αερίου
Την κατασκευή των υποδομών έχει αναλάβει η διεθνής κοινοπραξία με τη συμμετοχή των China Petroleum Pipeline Engineering CO LTD, της (ελληνικής εταιρείας) Metron SA, της Hudong-Zhonghua Shipbuilding και της Wilhelmsen Ship Management.
Όπως προαναφέρθηκε, το συνολικό κόστος του έργου θα ανέλθει στα 289 εκατ. ευρώ και πρόκειται για τη μεγαλύτερη ενεργειακή επένδυση των τελευταίων ετών στην Κύπρο. Εξ αυτών, η ΕΤΥΦΑ έχει εξασφαλίσει 101 εκατ. ευρώ, μέσω του Έργου Κοινού Ενδιαφέροντος «Connecting Europe Facility», ενώ τα υπόλοιπα εξασφαλίστηκαν από τη συμμετοχή της ΑΗΚ στο μετοχικό κεφάλαιο της ΕΤΥΦΑ με 43 εκατ. ευρώ, καθώς και από χρηματοδότηση της Ευρωπαϊκής Τράπεζας Επενδύσεων με 150 εκατ. ευρώ και της Ευρωπαϊκής Τράπεζας Ανασυγκρότησης και Ανάπτυξης, με 80 εκατ. ευρώ.
Παράλληλα, η ΔΕΦΑ (Δημόσια Επιχείρηση Φυσικού Αερίου) συνεχίζει τις διεργασίες για το εμπορικό κομμάτι του εγχειρήματος, το οποίο αφορά στην προμήθεια του LNG. Έτσι, τον περασμένο Δεκέμβριο ολοκληρώθηκε η πρώτη φάση της σχετικής διαγωνιστικής διαδικασίας, με τη συμμετοχή ορισμένων εκ των πλέον ισχυρών παικτών της διεθνούς αγοράς LNG.
Συγκεκριμένα, 19 ενδιαφερόμενοι προκρίθηκαν για τις διαδικασίες που αφορούν τόσο τη μεσοπρόθεσμη προμήθεια των βασικών ποσοτήτων με συμβόλαιο “LNG Sales and Purchase Agreement-SPA”, καθώς και για τη διαδικασία που επιτρέπει προμήθεια από την αγορά άμεσης παράδοσης “Spot” μέσω συνομολόγησης συμβολαίων “Master Sales Agreement-MSA”.
Επιπρόσθετα, 5 ενδιαφερόμενοι προμηθευτές προκρίθηκαν μόνο για τη διαδικασία συνομολόγησης συμβολαίων “Master Sales Agreement- MSA”.
Υπενθυμίζεται ότι η ΔΕΦΑ απεύθυνε πρόσκληση εκδήλωσης ενδιαφέροντος τον Ιούνιο του 2019, με το «παρών» να δίνουν 25 διαφορετικές εταιρείες της αγοράς ενέργειας.
Το επόμενο στάδιο του διαγωνισμού, -με την έναρξη των διαδικασιών σύναψης συμβάσεων για την αγορά “Spot” φορτίων και για το μεσοπρόθεσμο συμβόλαιο προμήθειας ΥΦΑ-, αναμένεται να προχωρήσει εντός της χρονιάς.
Η «ωρίμανση» της κυπριακής ενεργειακής αγοράς
Σε παράλληλο χρόνο κινούνται οι εξελίξεις και σε επίπεδο «ωρίμανσης» της κυπριακής ενεργειακής αγοράς. Έτσι, μέχρι το τέλος του 2022, οπότε και εκτιμάται ότι μπει στην «πρίζα» το τερματικό στο Βασιλικό, θα έχει λειτουργήσει και η νέα, απελευθερωμένη και ανταγωνιστική αγορά ηλεκτρικού ρεύματος.
Ταυτόχρονα, η ΔΕΦΑ προχωρά με ταχείες διαδικασίες στον σχεδιασμό για την ανάπτυξη και της αγοράς φυσικού αερίου.
Στα τέλη Φεβρουαρίου μάλιστα, η Ρυθμιστική Αρχή Ενέργειας Κύπρου (ΡΑΕΚ) έδωσε την απαραίτητη άδεια προκειμένου να προχωρήσει η υλοποίηση του έργου εισαγωγής φυσικού αερίου στην κυπριακή επικράτεια.
Η ΔΕΦΑ είχε υποβάλλει στη ΡΑΕΚ πλήρη φάκελο, συνοδευόμενο με όλα τα απαιτούμενα έγγραφα, στις 6 Νοεμβρίου 2020 ζητώντας να της χορηγηθεί η άδεια κατασκευής, ιδιοκτησίας, εκμετάλλευσης και διαχείρισης του Συστήματος Μεταφοράς Φυσικού Αερίου.