Aντικρουόμενα μηνύματα που δυστυχώς αντικατοπτρίζουν μία εικόνα επιχειρηματικού οπορτουνισμού παρά μία υπεύθυνη επιχειρηματικότητα επεφύλασε η μεγάλη έρευνα της Grant Thornton μεταξύ επιχειρηματιών για τις προοπτικές του επιχειρείν και της αγοράς εν τω μέσω των νέων διεθνών προκλήσεων. Και τούτο διότι από τη μία οι Έλληνες επιχειρηματίες εμφανίζονται ακόμα περισσότερο αισιόδοξοι φέτος για τις προοπτικές της οικονομίας και των επιδόσεων των επιχειρήσεων τους, όμως την ίδια ώρα λένε ότι έχουν αρχίσει να πατάνε φρένο στις επενδύσεις λόγω του γενικότερου διεθνούς κλίματος και παράλληλα δηλώνουν ότι θα συνεχίσουν να αυξάνουν τις τιμές μολονότι πλέον τα υψηλά κόστη στις προμήθειες, την παραγωγή και τη διανομή πλέον αποκλιμακώνονται!
Μάλιστα η Grant Thornton μέσα απ’ την έρευνα που παρουσίασε χθες ο διευθύνων σύμβουλος της κ. Βασίλης Καζάς στο πλαίσιο των Growth Awards της Eurobank κρούει ένα ισχυρό καμπανάκι κινδύνου επισημαίνοντας πως «το μεταβαλλόμενο και γεμάτο προκλήσεις οικονομικό πλαίσιο δεν θα πρέπει να αποτελέσει δικαιολογία για εσωστρέφεια και αδράνεια, καθώς ελλοχεύει ο κίνδυνος της οπισθοδρόμησης και της εξάλειψης ανταγωνιστικών πλεονεκτημάτων που οι επιχειρήσεις κατόρθωσαν να επιτύχουν τα τελευταία έτη. Αντιθέτως θα πρέπει να αποτελέσουν παράγοντες που καθιστούν ακόμα πιο επιτακτική την εκμετάλλευση των διαθέσιμων φθηνών χρηματοδοτικών εργαλείων, την επένδυση σε καινοτομία, τεχνολογία και βιώσιμη ανάπτυξη και τελικά την ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας και της εξωστρέφειας των ελληνικών επιχειρήσεων».
Εξάλλου, όπως καταλήγει η έρευνα, «στις Ελληνικές επιχειρήσεις μπορεί να διαμορφωνόταν ένα περιβάλλον προσδοκιών και εμπιστοσύνης, με κινητήριες δυνάμεις τους ισχυρούς ρυθμούς ανάπτυξης και την επίτευξη επενδυτικής βαθμίδας, εντούτοις, η επιμονή των πληθωριστικών πιέσεων και η συνεχής μετακύληση του αυξημένου κόστους στους τελικούς καταναλωτές, ενέχουν τον κίνδυνο να θέσουν την οικονομία, τις επιχειρήσεις και τους καταναλωτές σε ένα φαύλο κύκλο στασιμότητας. Παράλληλα, το υψηλό κόστος χρήματος καθώς και οι συχνά ανακύπτουσες γεωπολιτικές κρίσεις θέτουν σε αμφιβολία τις προσδοκίες ανάπτυξης, με αποτέλεσμα την αποδυνάμωση της εξωστρέφειας, την αναβολή επενδυτικών σχεδίων και τη χαμηλή ιεράρχηση επένδυσης σε τομείς όπως ο ψηφιακός μετασχηματισμός και η καινοτομία».
Αναλυτικά, οι Έλληνες επιχειρηματίες παρά την οικονομική στασιμότητα στην Ευρώπη και τις προκλήσεις σε επίπεδο γεωπολιτικό αλλά και οικονομικό με την αύξηση επιτοκίων και τιμών, είναι σήμερα αρκετά πιο αισιόδοξοι σε σχέση με την ίδια περίοδο την περυσινή χρονιά. Ο ρυθμός ανάπτυξης της ελληνικής οικονομίας που ισχυροποιήθηκε στο β’ τρίμηνο του 2023, το πολιτικό περιβάλλον που διαμηνύει σταθερότητα τα επόμενα χρόνια και η προσδοκία της επενδυτικής βαθμίδας η οποία ήδη εξασφαλίστηκε από τη DBRS στις αρχές του Σεπτέμβρη, διαμόρφωσαν ένα περιβάλλον προσδοκιών, εμπιστοσύνης και σταθερότητας.
Αυξημένη σε σχέση με πέρυσι αισιοδοξία αποτυπώνεται και αναφορικά με την πορεία της παγκόσμιας οικονομίας, περισσότερο όμως ως αποτέλεσμα της υψηλότατης ανησυχίας που υπήρχε πέρυσι μιας και η Ρωσο-Oυκρανική κρίση ήταν ακόμα πιο πρόσφατη, παρά ως αποτέλεσμα σημαντικών θετικών εξελίξεων στο ευρύτερο οικονομικό περιβάλλον. Οι προαναφερθείσες προσδοκίες μένει να διαπιστωθεί τους επόμενους μήνες πόσο έντονα θα επηρεαστούν από τις πρόσφατες γεωπολιτικές εξελίξεις αλλά και από την επίδραση των φυσικών καταστροφών που έπληξαν τη χώρα.
Η ενισχυμένη αισιοδοξία για το ελληνικό οικονομικό περιβάλλον, αποτυπώνεται και στην προσδοκία για αύξηση των εσόδων, την οποία συμμερίζονται οι 7 στους 10 επιχειρηματίες. Θετικό επίσης στοιχείο ότι φέτος οι 7 στους 10 σε σχέση με 6 στους 10 πέρυσι είναι αισιόδοξοι και για την κερδοφορία της επιχείρησής τους, ενώ αναφορικά με την απασχόληση οι μισοί προσδοκούν αύξηση. Ενδιαφέρον στοιχείο αποτελεί το γεγονός ότι η προσδοκία για αύξηση των μισθών τους επόμενους μήνες έχει γίνει ακόμα πιο έντονη και φαίνεται ότι και επιχειρήσεις οι οποίες έως τώρα ανέβαλλαν τις αυξήσεις αυτές, εκτιμούν ότι πλέον θα πρέπει να προβούν σε τέτοιες ενέργειες όχι μόνο ως αποτέλεσμα του γενικότερου αιτήματος που υπάρχει λόγω πληθωρισμού αλλά και για να κρατήσουν το ήδη υπάρχον προσωπικό και να προσελκύσουν ταλέντο.
Παρόλα αυτά, η αισιοδοξία για αύξηση των εξαγωγών βαίνει μειούμενη, γεγονός που προξενεί προβληματισμό αναλογιζόμενοι τον προσανατολισμό που πρέπει να έχουν σήμερα οι δυναμικές ελληνικές επιχειρήσεις, ενώ παράλληλα υποδηλώνει έλλειψη ανταγωνιστικότητας στις εκτός συνόρων αγορές.
Αύξηση μισθών
Σύμφωνα με την έρευνα πλέον η πλειοψηφία των ελληνικών επιχειρήσεων αναγνωρίζει ότι θα πρέπει να προβεί σε αυξήσεις. Παρά την αύξηση των λοιπών βασικών στοιχείων κόστους των επιχειρήσεων, η επένδυση στο ανθρώπινο δυναμικό πλέον είναι απαραίτητη και προσεγγίζει την τάση που υπάρχει και στις εκτός Ελλάδας ευρωπαϊκές επιχειρήσεις.
Η αύξηση των μισθών θα αποτελέσει δικλείδα ασφαλείας για τη διατήρηση του ταλέντου και την ενδυνάμωση της ανταγωνιστικότητας των ελληνικών επιχειρήσεων σε σχέση με τις ευρωπαϊκές.
Στρατηγικές ανάπτυξης των επιχειρήσεων
Οι επιχειρήσεις συνεχίζουν να είναι επικεντρωμένες στο εσωτερικό τους, προσπαθώντας να μειώσουν τα κόστη τους αλλά και να βελτιώσουν εν γένει την εσωτερική τους λειτουργία. Ταυτόχρονα, επικεντρώνονται στις ήδη γνωστές αγορές τους χωρίς να φαίνεται προσπάθεια να επεκταθούνε σε νέες αγορές, ειδικότερα του εξωτερικού ή να επενδύσουν σε νέα προϊόντα και καινοτομία. Γενικότερα παρατηρείται διάθεση για αναβολή επενδύσεων και αποφυγή ρίσκου, γεγονός που αποτυπώνεται και στη χαμηλή διάθεση για χρηματοδότηση. Το τελευταίο θα μπορούσε να αποδοθεί τόσο στην αβεβαιότητα εκτίμησης του κόστους των επενδύσεων ως αποτέλεσμα της συνεχούς αύξησης των τιμών όσο και στο αυξανόμενο κόστος χρηματοδότησης.
Εντούτοις είναι απογοητευτικό το ότι παρά αυτή την αύξηση των επιτοκίων, λίγες επιχειρήσεις αναμένεται να εκμεταλλευτούν άλλα φθηνότερα εργαλεία ανάπτυξης όπως το Ταμείο Ανάκαμψης & Ανθεκτικότητας ή αναπτυξιακούς νόμους.
Πιθανά εμπόδια στην ανάπτυξη των επιχειρήσεων
Αναφορικά με τα θέματα που προβληματίζουν για την ανάπτυξη των επιχειρήσεων τους επόμενους 12 μήνες, η αύξηση του κόστους και η μείωση της αγοραστικής δύναμης των καταναλωτών παραμένουν ως βασικότερο εμπόδιο, αλλά με μειούμενη ένταση γεγονός που αποδίδεται κυρίως στο ότι ο σχετικός κίνδυνος έχει ωριμάσει πλέον περισσότερο εντός των επιχειρήσεων σε σχέση με πέρυσι. Αντίθετα έντονος πλέον αναδεικνύεται ο προβληματισμός για την άνοδο των επιτοκίων, ενώ η εύρεση του κατάλληλου προσωπικού συνεχίζει να απασχολεί έντονα τη 1 στις 3 επιχειρήσεις Ενθαρρυντικό στοιχείο, ότι η αβεβαιότητα που συνδεόταν με τις πολιτικές εξελίξεις στη χώρα μας έχει μειωθεί πλέον σημαντικά ενώ και οι ανησυχίες για τις δυσχέρειες στην εφοδιαστική αλυσίδα δείχνουν να μειώνονται. Η Κλιματική αλλαγή και οι κυβερνοεπιθέσεις ανησυχούν έντονα μόνο 2 στις 10 επιχειρήσεις, ενώ ο προβληματισμός για γεωπολιτικούς κινδύνους που φαίνεται να μειώνεται, μάλλον θα πρέπει να επαναξιολογηθεί υπό το πρίσμα των τελευταίων εξελίξεων στη Μέση Ανατολή.
Αύξηση κόστους παραγωγής και τιμολογιακή πολιτική επιχειρήσεων
Επίσης η αύξηση του κόστους παραγωγής και εν γένει των τιμών συνεχίζουν να αποτελούν τους σημαντικότερους περιοριστικούς παράγοντες ανάπτυξης σήμερα. Παρά το γεγονός ότι στο εσωτερικό ο Γενικός Δείκτης Τιμών Καταναλωτή έχει μειωθεί από το 11% πέρυσι στο 2,5%, η άνοδος των τιμών των α΄υλών παγκοσμίως συνεχίζει να προβληματίζει. Ως αποτέλεσμα, 6 στους 10 Έλληνες επιχειρηματίες συνεχίζουν να δηλώνουν ότι θα αυξηθεί το κόστος παραγωγής τους. Οι 2 στους 10 δηλώνουν ότι η αύξηση αυτή θα είναι σημαντική και θα υπερβεί το 10%.
Στις επιχειρήσεις που αναμένεται αύξηση του κόστους παραγωγής, οι 8 στις 10 δηλώνουν ότι την αύξηση αυτή θα την ενσωματώσουν στις τιμές των προϊόντων τους. Ακόμα και στις επιχειρήσεις που δεν αναμένουν αύξηση του κόστους τους, οι 2 στις 10 δηλώνουν ότι θα προβούνε σε αύξηση των τιμών τους, ενώ ακόμα και ένα 10% των επιχειρήσεων που μπορεί να δούνε το κόστος τους να μειώνεται, μόνο οι μισές από αυτές αναμένεται να μειώσουν τις τιμές τους. Συνολικά, οι 6 στις 10 επιχειρήσεις δηλώνουν ότι αναμένεται να αυξήσουν τις τιμές τους, ενώ μόνο 1 στις 10 ενδέχεται να προβεί σε μείωση τιμών.
Πρωτοβουλίες ESG και θέματα κυβερνοασφάλειας
Όπως παρουσιάστηκε, παρά την ένταση των φαινομένων της κλιματικής αλλαγής, οι σχετικοί προβληματισμοί αποτελούν βασική ανησυχία μόνο στις 2 από τις 10 επιχειρήσεις με μειούμενη τάση. Αυτό αποδεικνύεται και στην ολοένα μειούμενη διάθεση για επένδυση στους πυλώνες ESG. Παράλληλα είναι χαρακτηριστικό ότι για τον κίνδυνο κυβερνοεπίθεσης μόνο οι 2 στους 10 δηλώνουν ανησυχία με την τάση επίσης να βαίνει μειούμενη
Εκτιμήσεις για πραγματοποίηση επενδύσεων
Παρά τις προσδοκίες ανάπτυξης, η αβεβαιότητα εξέλιξης των τιμών, ο προβληματισμός για την άνοδο του κόστους παραγωγής αλλά και η ραγδαία αύξηση των επιτοκίων αποτυπώνεται έντονα στη μειωμένη διάθεση για επενδύσεις. Εντάσεως κεφαλαίου επενδύσεις, όπως σε γη, κτίρια και μηχανήματα, φαίνεται να σχεδιάζονται από ολοένα και λιγότερες επιχειρήσεις, ενώ είναι χαρακτηριστικό ότι ακόμα και η επένδυση σε τεχνολογία και ψηφιακό μετασχηματισμό, δείχνει να επιβραδύνεται και να σχεδιάζεται από 5 στις 10 επιχειρήσεις σε σχέση με 6 στις 10 πέρυσι.
Ταμείο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας
Στις δυσκολίες στα επενδυτικά σχέδια των επιχειρήσεων που προκαλεί η ραγδαία άνοδος των επιτοκίων, τα κεφάλαια του Ταμείου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας (ΤΑΑ) μπορούνε να αποτελέσουνε την απάντηση και να ενισχύσουν την τάση για κεφαλαιουχικές επενδύσεις. Εντούτοις αυτό φαίνεται να το αναγνωρίζουν μόνο οι 3 στους 10 Έλληνες επιχειρηματίες, με την τάση να βαίνει μειούμενη σε σχέση με πέρυσι. Παράλληλα προκαλεί προβληματισμό ότι και από αυτούς που δηλώνουν ότι θα κάνουνε χρήση των κεφαλαίων του ΤΑΑ μόνο οι 3 στους 10 είναι είτε σε στάδιο προετοιμασίας του σχετικού πλάνου είτε σε στάδιο υποβολής σε σχέση με 4 στους 10 πέρυσι, παρά το γεγονός ότι πλέον οι συνθήκες είναι και πιο ώριμες αλλά και ο αντίκτυπος της αύξησης των επιτοκίων έχει αποτυπωθεί πιο έντονα.
Από όσους θεωρούν ότι θα εκμεταλλευτούν το ΤΑΑ, τα ψηφιακά έργα φαίνεται να είναι αυτά που θα επικεντρωθούν οι περισσότερες επιχειρήσεις (5 στις 10) ενώ στους υπόλοιπους πυλώνες κατευθύνονται οι 3 στους 10 κατά μέσο όρο.
Διαβάστε ακόμη
Ποια επιδόματα χάνουν οι επαγγελματίες με το νέο σύστημα φορολόγησης
Τα σχέδια Αθανασόπουλου για τον Όμιλο Olympia – «Κύμα φυγής» τραπεζικών στελεχών σε άλλους κλάδους
Για όλες τις υπόλοιπες ειδήσεις της επικαιρότητας μπορείτε να επισκεφτείτε το Πρώτο ΘΕΜΑ